Rozmowa kwalifikacyjna 1 I. PRZED ROZMOWĄ 1. Co powinieneś wiedzieć o sobie? W tej części analizujesz własne kwalifikacje, potrzeby, aspiracje, plany zawodowe, itp. Zanotuj wszystkie ważne informacje na swój temat. Będziesz dzięki temu przygotowany do odpowiedzi na dowolne pytanie dotyczące Ciebie, Twojej szkoły, zdanych egzaminów, doświadczenia zawodowego oraz szkoleń, które przeszedłeś. Chociaż informacje te zawarłeś już z pewnością w życiorysie, pracodawca zapewne jeszcze raz poruszy ten temat. Wypisz na kartce swoje osiągnięcia oraz ważne funkcje, które sprawowałeś. Każde odpowiedzialne stanowisko, zarówno w miejscu pracy, jak i w klubie lub innej organizacji będzie przemawiało na Twoją korzyść. Sporządź listę wszystkich swoich zainteresowań i bądź przygotowany, że będziesz musiał na ich temat rozmawiać. Zastanów się: dlaczego starasz się o przyjęcie do tej właśnie pracy? Dlaczego uważasz, że będziesz w niej dobry? Pytający na pewno o to zapyta. Spróbuj odpowiedzieć na następujące pytania: Jakie są Twoje długookresowe cele zawodowe? W jaki sposób planujesz swoją karierę? Jakie zalety możesz przedstawić swojemu potencjalnemu pracodawcy? Czy znasz swoje słabości? Czy potrafisz ocenić swoją wartość dla przyszłego pracodawcy? 2. Co powinieneś wiedzieć o firmie potencjalnego pracodawcy? Czym zajmuje się firma, w której chcesz pracować? Tutaj kopalnią wiedzy może okazać się Internet, serwisy informacyjne i fora dyskusyjne. Nie zapominaj, że ogłoszenie, z którego dowiedziałeś się o wakacie jest potężnym źródłem informacji o oczekiwaniach pracodawcy względem pracownika. Można zadzwonić do znajomego i zapytać jak wg niego wygląda praca na takim stanowisku i jakie cechy charakteru i umiejętności są najważniejsze. Zastanów się jak powinien wyglądać idealny kandydat na to stanowisko. Zastanów się również, jakie minimalne wymagania musi spełniać kandydat, postaw się w roli pracodawcy (on na pewno ma to sprecyzowane). Zapisz to na kartce papieru. Czy firma rozwija się, czy też wykazuje trudności? Jak firma postrzegana jest na rynku? 3. Co ze sobą zabrać? dodatkowe kopie Twojego CV oraz kopie listów z referencjami, kopie dyplomów, 1 Opracowała L. Grubiak na podstawie materiałów dostępnych na stronach internetowych: www.twojecv.pl ; www.pracuj.pl ; www.twojezarobki.pl; www.cv.pracanowo.pl www.onepress.pl ; www.bezrobocie.net/praca ; www.abcpraca.pl ; www.kariery.pk.edu.pl. 1
świadectwa pracy, listę ważnych prac (zleceń), które wykonałeś, oraz świadectwa ukończenia istotnych kursów, szkoleń itp., pióro czy długopis bez napisów reklamowych 4. Jak opanować stres? Stres towarzyszy nam prawie wszędzie. Może mieć działanie motywacyjne lub destrukcyjne. W celu minimalizacji destrukcyjnego wpływu stresu podczas rozmowy kwalifikacyjnej spróbuj dostosować się do poniższych rad: zorganizuj sobie czas wolny na spotkanie w sprawie pracy przeprowadź próbę generalną bądź przygotowany i pewien tego, co chcesz powiedzieć przyjdź kilka minut wcześniej zrelaksuj się przed wejściem aby opanować rosnące zdenerwowanie nie pal, staraj się natomiast oddychać spokojnie i głęboko; jeżeli nie potrafisz opanować emocji staraj się zająć umysł czymś innym II. PODCZAS ROZMOWY 1. Pierwsze wrażenie Pracodawca już w pierwszych sekundach rozmowy z nami buduje sobie swój obraz kandydata. Dlatego tak ważne jest sprawienie dobrego wrażenia już od samego początku. 2.Wygląd zewnętrzny Duże znaczenie ma nasz wygląd. Wyrażamy nim respekt dla drugiej osoby, a także "mówimy", do jakiej grupy społecznej należymy, jakie wartości szanujemy itd. Pierwsze wrażenie jest bardzo ważne. Osoba, z którą się spotykasz już po paru minutach wytwarza sobie ocenę o Tobie. Ocena ta oparta jest głównie właśnie na wyglądzie, ale również na charakterystycznych cechach zewnętrznych, mowie ciała i zachowaniu. Ubierz się elegancko, schludnie. Schludny wygląd dla wielu osób to informacja o tym, jak solidny jest ich rozmówca, na ile zorganizowany i dokładny. Takie cechy mogą mieć znaczenie. Zachowuj postawę wyprostowaną, pewną siebie, otwartą, bądź uśmiechnięty(a) i optymistycznie nastawiony(a). Warto zdobyć wcześniej informacje na temat firmy, w której chcemy podjąć pracę. Warto wiedzieć, co nosi się w danej firmie To często daje kandydatowi dodatkowe punkty. -gdy jesteś młodym mężczyzną - załóż do spodni marynarkę, choć pod nią nie musisz mieć tradycyjnej koszuli i krawata, -gdy jesteś młodą kobietą- spokojną sukienkę lub kostium. 2
Rys. 1 Jak nie ubierać się na rozmowę kwalifikacyjną 3. Na spotkanie przyjdź przynajmniej 5 minut wcześniej. Spóźnienie świadczy negatywnie o przydatności do każdego zawodu, ale tu chodzi też o to, żeby chwilę odpocząć i mieć szansę poprawienia wyglądu. 4. Za prowadzenie rozmowy odpowiedzialny jest Twój rozmówca. Czekaj aż wskaże Ci miejsce. Możesz/ nie musisz pochwalić siedzibę firmy oraz wyrazić zadowolenie, że doszło do tego spotkania. 3
Pamiętaj, że to przyszły pracodawca zadaje pytania, a Twoją rolą jest odpowiedzieć na nie najpełniej. Ty zadajesz pytania poproszony o to lub wtedy, kiedy czegoś nie zrozumiałeś czy chcesz dowiedzieć się więcej. Na pierwszym spotkaniu nie pytaj o zarobki. 5. W czasie rozmowy ważne jest, jaką przybierasz postawę. Usiądź swobodnie, a kiedy będziesz mówić, możesz się nieznacznie przechylić w kierunku rozmówcy. Ręce trzymaj na kolanach, można je spleść. Jeżeli proponują Ci coś do picia, najbezpieczniej jest poprosić o szklankę wody. 6. Nie unikaj wzroku Twojego rozmówcy Nawiązuj podczas rozmowy kontakt wzrokowy. To ważne. Świadczy o Twojej spokojnej pewności siebie, o szczerości. Zazwyczaj takich pracowników chce mieć każdy pracodawca. Co do samej treści rozmowy, to pamiętaj, że przyszedłeś tu po to, aby przedstawić siebie w jak najlepszym świetle oraz wywołać przekonanie, że nadajesz się do pracy na danym stanowisku. Powinieneś potrafić odpowiedzieć, dlaczego chcesz pracować w tej firmie i na tej pozycji, a także wyliczyć Twoje predyspozycje na to stanowisko. 7. Jak odpowiadać na pytania? bądź rzeczowy i konkretny nie ukrywaj, że czegoś nie wiesz słuchaj aktywnie, nie przerywaj w odpowiedziach nawiązuj do własnych doświadczeń i tego, co wiesz o firmie bądź dyplomatyczny, możesz również zadawać pytania 8. Najczęstsze błędy popełniane podczas rozmowy kwalifikacyjnej brak przygotowania i brak entuzjazmu niepunktualność nieodpowiedni stosunek do rozmówcy nieodpowiedni ubiór i sposób zachowania odpowiedzi nie na temat lub jedynie: tak lub nie brak pytań ze strony kandydata przedstawienie poprzedniego lub obecnego pracodawcy w negatywnym świetle 9. Przykłady pytań, które można zadać podczas interview: Jakie są możliwości rozwoju na tym stanowisku? Czy w firmie łatwo jest awansować? Jak wygląda proces oceny i promocji pracowników? Jak wyglądałby zakres moich typowych obowiązków? Komu będę bezpośrednio podlegać? Czy w firmie funkcjonuje jakiś program szkoleń? Jakie są plany firmy na przyszłość? Jak wygląda problem rotacji pracowników? Jakie możliwości rozwoju zawodowego są dostępne w firmie dla osób z moim przygotowaniem? Jak wygląda środowisko pracy? Jak firma może wykorzystać moje umiejętności? Czy mógłbym zobaczyć swoje przyszłe miejsce pracy? Kiedy mogę spodziewać się od Państwa informacji o wynikach dzisiejszej rozmowy? 4
10. Przykłady pytań zadawanych kandydatom podczas interview: Opowiedz w kilku zdaniach o sobie, jaką jesteś osobą? Dlaczego chciałbyś pracować w naszej firmie? Dlaczego jesteś zainteresowany podjęciem pracy na omawianym stanowisku? Dlaczego chcesz zmienić pracę? Dlaczego uważasz się za osobę, która nadaje się na to stanowisko? Czy planujesz kontynuować swoją edukację? Czy uważasz, że nauka na studiach/w szkole przygotowała Cię wystarczająco do pracy na tym stanowisku? Czy wolisz pracować samodzielnie czy w grupie? Jakie są Twoje mocne, słabe strony? Jakie posiadasz cechy, umiejętności, które są szczególnie ważne na stanowisku, o które się ubiegasz? Jak planujesz swoją przyszłość zawodową, co zamierzasz osiągnąć w przyszłości, jak wyobrażasz sobie siebie za 5, 10 lat? Jakie są Twoje największe osiągnięcia w poprzednich miejscach pracy? Co jest Twoim zdaniem niezbędne do osiągnięcia sukcesu? Jaki jest Twój styl pracy, jak organizujesz swoje zadania? Co motywuje Cię do pracy? Jakie były największe niepowodzenia, porażki w Twoim doświadczeniu zawodowym? W jaki sposób spędzasz wolny czas, jakie są Twoje zainteresowania, hobby? Jakie są Twoje oczekiwania finansowe, jakie są Twoje oczekiwania wobec nowego miejsca pracy, nowego pracodawcy? Jak możesz wykorzystać Twoje dotychczasowe doświadczenia na tym stanowisku? Co najbardziej lubiłeś w swojej poprzedniej pracy? Czego najbardziej nie lubiłeś w swojej poprzedniej pracy? Czy lubisz podróżować? Czego nauczyłeś się w poprzedniej pracy? Kto mógłby Ci udzielić referencji? Czy byłbyś gotów zmienić swoje miejsce zamieszkania? Dokąd mógłbyś się przeprowadzić? Kiedy możesz rozpocząć u nas pracę? 11. Pytania sytuacyjne: Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której musiałeś wykonać kilka czynności/zadań w ograniczonym czasie. Co doprowadziło do tej sytuacji? Jak sobie z nią poradziłeś? Jakie działania podjąłeś? Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której powierzono Ci trudne zadanie, do którego nie miałeś odpowiedniego przygotowania, kwalifikacji. Co zrobiłeś? Jak rozwiązałeś ten problem? Opisz sytuację, w której musiałeś przekonać grupę do swojego punktu widzenia. Jak to zrobiłeś? Jakich argumentów użyłeś? III. PO ROZMOWIE KWALIFIKACYJNEJ Firma może Ci zaproponować poddanie się testom. Testy mogą być różne, ale generalnie służą próbie określenia cech osobowości i predyspozycji zawodowych. Mogą określać Twoją przydatność na konkretnym stanowisku. Jeżeli na przykład zamierzasz zostać sprzedawcą, 5
zostaniesz zbadany pod kątem umiejętności nawiązywania kontaktów. Jeżeli deklarujesz znajomość komputera, możesz zostać posadzony na stanowisku komputerowym w celu zaprezentowania swojego poziomu. Mogą Cię też zaprosić np. do udziału w grupowym lub indywidualnym rozwiązywaniu jakiegoś problemu z codziennej działalności firmy. Sprawdza się tak np., czy kandydaci potrafią radzić sobie z dokumentami, ocenić ich wagę, zorganizować sobie pracę albo czy umieją współpracować z innymi. Więcej informacji znajdziesz na stronach: www.twojecv.pl ; www.pracuj.pl ; www.twojezarobki.pl; www.cv.pracanowo.pl www.onepress.pl ; www.bezrobocie.net/praca ; www.abcpraca.pl ; www.kariery.pk.edu.pl. 6