PROJEKT MODELOWY Młdzież dkrywa dziedzictw kulturwe swjej spłecznści sptkanie międzypkleniwe w biblitece Autrka: Janna Pietrasik Wiceprezeska Zarządu Fundacji Civis Plnus Isttą prpnwaneg prjektu jest dnalezienie i dcenienie przez młdych dziedzictwa kulturweg swjej klicy. Efektem prjektu będzie twórcze przedstawienie najciekawszych miejsc związanych z krajbrazem kulturwym, który tacza młdzież, na sptkaniu międzypkleniwym w biblitece. Realizacja prjektu będzie składała się z trzech głównych etapów: 1. Etap przygtwawczy - warsztat dla młdzieży na temat dziedzictwa kulturweg 2. Etap realizacji - praca w terenie dkrywanie dziedzictwa kulturweg raz zbieranie materiałów na sptkanie 3. Etap kńczący - prezentacja efektu pracy młdych na sptkaniu międzypkleniwym w biblitece Dlaczeg wart? Bibliteka jest idealnym miejscem, w którym mżna chrnić i dbać lkalne dziedzictw kulturwe, a przez dkrywanie g przez młdzież budwać w nich dumę z miejsca, w którym żyją. Dziedzictw kulturwe stanwi drbek materialny i duchwy pprzednich pkleń, jak również drbek naszych czasów. Najczęściej utżsamiamy dziedzictw kulturwe z architekturą i sztuką. Jednak frmy gspdarwania (np. spsby uprawy rli) i wiele innych przejawów życia i rzwju spłecznści stanwią też elementy kultury. Mieszkańcy każdej plskiej wsi, gminy czy miasteczka są spadkbiercami drbku kulturweg 1
pprzednich pkleń. Bgactw t, szczególnie w wymiarze materialnym, był niszczne w trakcie licznych wjen, z pwdu zaniedbań mieszkańców czy też braku działań knserwatrskich. Wszystk t spwdwał, że niewiele przejawów kultury naszych przdków dtrwał d współczesnści. Kultura ta jest częścią plskieg, eurpejskieg i światweg dziedzictwa. Stanwi nasze krzenie. Wart ją chrnić, dbać nią i na niej budwać dumę z miejsca, w którym się żyje. Wydaje nam się t szczególnie ważne dla młdzieży, która ma w sbie naturalną ciekawść dkrywania i jedncześnie jest w mmencie życia, w którym szuka i buduje swją tżsamść. W trakcie przygtwania Warsztaty dla młdzieży na temat dziedzictwa kulturweg Celem warsztatów jest przygtwanie młdzieży, birącej udział w prjekcie, d pracy w terenie czyli zbierania materiałów, szukania ciekawych ich zdaniem i atrakcyjnych elementów dziedzictwa kulturweg Gminy. Rekmendujemy zrganizwanie warsztatów, trwających d 4 d 8 h, dla grupy 5-16 młdych sób. Ważna częścią warsztatów jest wprwadzenie młdzieży w tematykę dziedzictwa kulturweg: Czym n jest? Jakie elementy się na nie składają? Czeg na c dzień nie dstrzegamy? Jaki jest charakter, walry waszeg krajbrazu, jeg piękn, częst tkwiące w detalach i szczegółach? Jak szukać i dkrywać dziedzictw kulturwe waszej klicy? Aby móc przmawiać z młdymi na te tematy, plecamy lekturę publikacji Fundacji Wspmagania Wsi Każde miejsce pwiada swją histrię, czyli rzecz dziedzictwie wiejskim, dstępną w Internecie pd adresem: http://ww.rg.pl/data/kazde%20miejsce%20pwiada.pdf raz załączną d pisu prjektu. Wart również wykrzystać w pracy z młdzieżą zgrmadzne zbiry bibliteki na temat lkalnej histrii i dziedzictwa kulturweg. C jest ptrzebne d realizacji teg etapu? rekrutacja uczestników warsztatu i prjektu wyznaczenie terminu i miejsca warsztatu 2
Jak krk p krku przebiega etap przygtwań? 1. Przygtwanie merytryczne d realizacji prjektu. 2. Rekrutacja młdzieży d udziału w prjekcie 3. Przywitanie uczestników warsztatów i przedstawienie im celów i załżeń prjektu 4. Przedstawienie prwadząceg i uczestników 5. Gra na wzajemne lepsze pznanie się. 6. Dyskusja z uczestnikami pt. C dla nich znacza dziedzictw kulturwe? 7. Wprwadzenie młdzieży w prblematykę dziedzictwa kulturweg, na pdstawie lektury publikacji Każde miejsce pwiada swją histrię, czyli rzecz dziedzictwie wiejskim 8. Burza mózgów - Jakimi elementami kultury naszej gminy mżemy się pchwalić? 9. Przygtwanie młdzieży d ich samdzielnej pracy w terenie 10. Pdsumwanie warsztatów i wyznaczenie terminu następneg sptkania W trakcie realizacji Sednem prjektu jest praca młdzieży w terenie. W trakcie jej pracy młdzież będzie zbierała infrmacje kulturze swjej gminy, wyszukiwała jej elementy, którymi ich zdaniem mgą się pchwalić. Nie chcemy narzucać młdzieży elementów kultury lkalnej, z której mgą być dumni alb uznać za gdną zaintereswania. Chcemy żeby inicjatywa i zaciekawienie jakimś fragmentem dziedzictwa gminy wypływał wprst z ich szczerej uwagi. Niemniej jednak chdzi nam tutaj np. : rbienie zdjęć ciekawym biektm architektnicznym, katalgwanie tych biektów, rzmwa i spisywanie pwieści starszych ludzi np. jak się kiedyś bchdził święta, spędzał razem czas czy pracwał? szukanie starych prawie zapmnianych tekstów pieśni, przyśpiewek, mdlitw, dkrywanie etnicznych krzeni miejsca ludzi zamieszkujących kiedyś ten teren a stanwiący teraz jeg klrycie (np. diaspra żydwska w Skłwie) na nw dkrycie lkalnych ptraw, spisanie przepisów na ich sprządzenie pisanie miejscwych zwyczajów, spsbu bchdów świąt przyjrzenie się krajbrazwi lkalnemu, (np. charakterystycznemu układwi pól) 3
dkrycie unikalneg spsbu uprawy rli W celu jak najskuteczniejszeg dkrywania elementów dziedzictwa kulturweg przez młdzież rekmendujemy również przeprwadzić sptkania (jedn-trzy), których głównym celem będzie bieżące i systematyczne analizwanie efektów pracy młdzieży raz wspólne przygtwywanie się d klejnych działań. Z naszeg dświadczenia pdczas realizacji prgramów skierwanych d młdzieży jasn wynika, że ptrzebują ni d efektywnej pracy takich właśnie sptkań, na których mgą zrelacjnwać c udał im się d tej pry siągnąć i nabrać sił d dalszej pracy w terenie. C jest ptrzebne d realizacji teg etapu? 1. Aparat/y ftgraficzne 2. Dyktafn/y Jak krk p krku przebiega etap przygtwań? 1. Wyznacz terminy, w których młdzież pracuje w terenie 2. Zaprś młdzież na sptkania, na których pdsumwujecie dtychczaswą pracę młdzieży i zaplanujecie klejne działania 3. Dalsza praca młdzieży w terenie 4. Pwdzenia P zakńczeniu Efektem pracy w terenie młdych czyli szukania elementów dziedzictwa kulturweg swjej klicy będzie zaprezentwanie ich na sptkaniu międzypkleniwym w biblitece. T bardz ważna część całeg prjektu. Mżna ją zrganizwać w frmie: - prezentacji multimedialnej ze zdjęciami ukazującymi naszą miejscwść, gminę w kntekście walrów krajbrazu przyrdniczeg i kulturweg (dziedzictw kulturweg) i zawierająca kmentarze uczestników. Mże na zstać zaprezentwana publicznie w trakcie sptkania, 4
- internetwej galerii zdjęć wyknanych przez uczniów, umieszcznej np. na strnie internetwej bibliteki. Również wart ją zaprezentwać na sptkaniu - wystawy ftgraficznej zdjęć elementów dziedzictwa kulturweg gminy - mini-przewdnika napisany przez młdzież, zawierająceg pis najciekawszych i najbardziej charakterystycznych miejsc w krajbrazie kulturwym klicy. Ważnym jest aby na sptkanie zaprsić uczestników w różnym wieku, tak by wartścią stała się dyskusja młdych ze starszymi mieszkańcami gminy. Więcej idei sptkań i działań międzypkleniwych mżna znaleźć tutaj: http://mmk.e.rg.pl/eakademia/eakademia_scenariusze_miedzypkleniwe.html Rekmendujemy również aby na strnach internetwych bibliteki pwstała relacja z prjektu raz znalazły się na niej prdukty i rezultaty z pracy młdzieży w bszarze dkrywania dziedzictwa kulturweg klicy. C jest ptrzebne d realizacji teg etapu? 1. wyznaczenie terminu sptkania pdsumwująceg międzypkleniweg w biblitece 2. rzutnik d prezentacji efektów pracy młdzieży 3. alb wywłane lub wydrukwane zdjęcia wystawa w biblitece 4. pcjnalnie drbny pczęstunek dla uczestników sptkania (mże jakieś tradycyjne, dawne wypieki) Jak krk p krku przebiega etap zakńczenia? 1. Wyznacz termin sptkania 2. Zaprście uczestników na sptkanie kampania infrmacyjna sptkaniu międzypkleniwym 3. Przygtuj się z młdzieżą d sptkania 4. Przygtujcie prezentację efektów pracy młdzieży 5. Zaplanujcie jak dkładnie ma przebiegać sptkanie międzypkleniwe 6. Wyznaczcie sbę, która będzie gspdarzem sptkania i będzie je prwadziła 7. Wyznaczcie sbę d dkumentacji ftgraficznej sptkania 8. Dbrze bawcie się na sptkaniu 5