Edukacja powodziowa Jak to robić skutecznie? Rola samorządu lokalnego Małgorzata Siudak Biuro ds. Współpracy z Samorządami IMGW 2009 Program prezentacji Dlaczego edukacja powodziowa jest trudna? Podstawowe treści Jak to robią inni? Czym dysponujemy? materiały edukacyjne 1
wykorzystać doświadczenie Racibórz 1997 Polanica 1998 Nie wystarczy poinformować 2
Dlaczego edukacja powodziowa jest trudna? Ludzie zapominają o powodzi, bo duŝe powodzie są zjawiskiem rzadkim nie chcą inwestować w zabezpieczenia, szczególnie chroniące przed rzadkimi zjawiskami wierzą tylko w techniczne zabezpieczenia trudno zmieniają sposób myślenia i swoje przyzwyczajenia do dorosłych trudno dotrzeć z wiedzą Co chcemy przekazać? Podstawowe treści - lokalne zagroŝenie powodziowe (tereny zagroŝone i stopień zagroŝenia) - indywidualne metody ograniczania strat powodziowych - prawidłowe sposoby reagowania na ostrzeŝenie - zasady działania lokalnego systemu ostrzeŝeń i reagowania 3
W jaki sposób? Formy informowania i edukowania Bezpośrednie spotkania z mieszkańcami Znaki wielkiej wody Edukacja w szkołach Ulotki, broszury Wspólpraca z mediami Festyny połaczone z wystawami i doradztwem fachowym Wykorzystanie Internetu Edukacja w Gorzanowie plan ograniczania skutków powodzi Rozpropagowanie działań w czasie festynu z okazji św. Floriana Msza w kościele, spotkanie informacyjne z mieszkańcami, rozdawanie ulotek, konkurs dla rodzin nt. Rodzinnego Planu Powodziowego (z nagrodami ufundowanymi przez wójta). Prezentacja prac dzieci (edukacja w szkole). Test systemu ostrzeŝeń (powtarzany okresowo) ostrzeŝenie telefoniczne oraz ostrzeŝenie przez straŝnika powodziowego 4
Edukacja powodziowa w Brzesku na potrzeby LSOP Wisła posterunki: Pomiar opadu Pomiar przepływu Brzesko Okocim Lipnica Murowana Zlewnia Uszwicy Konkurs międzyszkolny Rodzinny Plan Powodziowy powiat brzeski Starosta Brzeski Ryszard OŜóg Burmistrz Brzeska Grzegorz Wawryka Wójt gminy Borzęcin Janusz Kwaśniak Wójt gminy Gnojnik Wojciech Rzepa Wojt gminy Szczurowa Marian Zalewski szkoły podstawowe i gimnazjalne Inicjatywa: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej 5
4 gminy zaangaŝowały się w edukację powodziową (wójt, słuŝby kryzysowe) 12 szkół wzięło udział w konkursie 22 nauczycieli prowadziło zajęcia dydaktyczne i kierowało pracami konk. 360 uczniów realizowało zadania konkursowe Efekty konkursu statystyka ponad 280 rodzin przygotowało Rodzinne Plany Powodziowe 1500 osób zetknęło się z tematyką powodziową i metodami ograniczania skutków w gospodarstwach domowych w 2 szkołach wprowadzono edukację powodziową do programu nauczania na stałe Zadania konkursowe 1. Zebrać informacje na temat powodzi historycznych 2. Opracować wspólnie z rodzicami Rodzinny Plan Powodziowy (RPP) 3. Rozpropagować efekty konkursu wśród kolegów, rodziców i mieszkańców 6
Efekty konkursu powodzie historyczne zebrano, wyszukano ciekawe zapisy z ksiąg parafialnych, kronik szkolnych wspomnienia (zapisy z pamiętników rodzinnych, opowieści) zdjęcia z powodzi historycznych znaki wielkiej wody Górka 1934 r. Wspomnienia Pani Marii Knap: W 1934 r. wylała niewielka rzeka Uszewka łącząca się z Gróbką i Wisłą. Pozalewane były wszystkie domy. Mieszkańcy pomagali sobie nawzajem w przewoŝeniu krów i koni do pobliskich wiosek za Wisłą. Ludzie dnie i noce spędzali na wałach, bo nie mieli gdzie mieszkać. Domy były zalane. Po tej powodzi był wielkie szkody, poniewaŝ domy był drewniane i kryte strzechą. Ludzie po ustąpieniu wody mieli duŝo pracy przy usuwaniu szkód. Tablica wskazująca poziom, do którego sięgała woda w czasie powodzi w 1934 r. umieszczona na budynku szkoły w Górce. fot. Emanuel Mikuś opracowała Beata Babicz 7
Efekty konkursu 280 rodzin opracowało Rodzinne Plany Powodziowe Efekty konkursu rozpropagowanie wiedzy o powodzi Zorganizowano wystawy szkolne i spotkania z mieszkańcami - zaprezentowano prace konkursowe: historię powodzi, inscenizacje (specjalne scenariusze nt. RPP), film o powodzi i o metodach ograniczania jej skutków (w oparciu o lokalny plan reagowania), prezentacje multimedialne nt. powodzi, albumy zdjęć, prace plastyczne 8
Delegacje uczniów z kaŝdej szkoły Prezentacja wykonanych prac Promocja wiedzy i efektów zakończenie konkursu Nagrody dla szkół i nauczycieli Nagroda główna KZGW Promocja medialna konferencja prasowa w Starostwie Media - TV Kraków, Gazeta Krakowska, TV kablowa, radio, prasa lokalna Efekt: artykuły w prasie, audycja w TV regionalnej i w radio lokalnym, informacje na stronach internetowych starostwa i gmin. 9
Cel edukacji powodziowej Co chcemy osiągnąć? Zmianę postawy mieszkańców z biernej i roszczeniowej na czynną - uświadomić jak największej rzeszy osób, Ŝe od nich samych zaleŝy, o ile ograniczą straty powodziowe. 3 osie tematyczne Powódź jest nieuchronna Przed stratami moŝna się zabezpieczyć Są słuŝby, które mogą nam pomóc Edukacja powodziowa cechy konkursu szkolnego Skupia uwagę na problemach lokalnych Preferuje działanie nad zdobywanie wiedzy encyklopedycznej Daje szansę wszystkim uczniom Szeroko propaguje efekty wspólnych działań Integruje szkoły, społeczność lokalną, władze lokalne. 10
Czym dysponujemy? Program edukacji dzieci i dorosłych poprzez dzieci doświadczenia IMGW (konkurs szkolny, materiały dydaktyczne dla nauczycieli Jak sobie radzić z powodzią ) Program KZGW (2007-2008) - Rodzinny Plan Powodziowy szkolenie nauczycieli, broszura RPP, wdroŝenie pilotaŝowe w szkołach w powiecie brzeskim Zawartość merytoryczna materiałów dydaktycznych Publikacja zawiera podstawowy zasób wiedzy o metodach przygotowania się do powodzi, sposobach postępowania w czasie zagroŝenia oraz zaraz po powodzi propozycje scenariuszy i warsztatów pozwalające zrealizować z uczniami zajęcia dotyczące tematyki powodziowej testy wiedzy ułatwiające sprawdzenie osiągniętych efektów edukacyjnych propozycje tematyki powodziowej moŝliwe do realizacji w ramach róŝnych przedmiotów dostosowane do podstawy programowej. 11
Warunki skuteczności szkolenia dla nauczycieli udostępnienie materiałów dydaktycznych i edukacyjnych Dziękuję za uwagę 12