Kurs kwalifikacyjny dla nauczycieli sztuki Gorzów Wlkp., 2010 Edukacja muzyczna w nowej podstawie programowej kl. I SP 1. Śpiew : - proste melodie - śpiewanki i rymowanki - piosenki dziecięce, popularne - powtarza - śpiewa - wykonuje śpiewanki i rymowanki 2. Gra na instrumencie (instr. perkusyjne): - odtwarza proste rytmy - rytm 3. Słuchanie muzyki - słucha świadomie i aktywnie - wyraża swe doznania werbalnie i niewerbalnie - wyraża nastrój i charakter muzyki tańcząc i pląsając, reaguje na zmianę tempa i dynamiki 4. Ruch z muzyką: - pląsy - tańce - proste schematy rytmiczne 5. Wiadomości o muzyce: - koncert - hymn - zapis nutowy - rytm - pląsa i tańczy wyrażając nastrój muzyki - realizuje ruchem proste schematy rytmiczne - kulturalnie się zachowuje w czasie wykonywania hymnu i na koncercie - wie, że muzykę można zapisać i odczytać - realizuje tataizacją, gestodźwiękami, ruchem proste schematy rytmiczne - odtwarza proste rytmy głosem Muzyka - kl. III SP 1. Śpiew : - piosenki (min. 10 w roku szkolnym) - hymn narodowy - improwizacje 2. Gra na instrumencie (instr. perkusyjne, melodyczne): - wzory - melodie - akompaniamenty - improwizacje - śpiewa ze słuchu w zespole - śpiewa z pamięci hymn narodowy - improwizuje głosem wg ustalonych zasad - gra proste rytmy i wzory rytmiczne - gra proste melodie i akompaniamenty - improwizuje na instrumentach wg ustalonych zasad
3. Słuchanie muzyki - aktywnie słucha muzyki i określa jej cechy - rozróżnia i wyraża środkami pozamuzycznymi charakter emocjonalny muzyki - rozróżnia podstawowe elementy muzyki (melodia, rytm, wysokość dźwięku, akompaniament, tempo, dynamika) - rozpoznaje utwory wykonane: solo i zespołowo, na chór i orkiestrę - orientuje się w rodzajach głosów ludzkich (sopran, bas) - orientuje się w instrumentach muzycznych (fortepian, gitara, skrzypce, trąbka, flet, perkusja) - rozpoznaje podstawowe formy muzyczne AB, ABA (wskazuje ruchem lub gestem ich kolejne części) 4. Ruch z muzyką: - tańce: krakowiak, polka, prosty taniec ludowy - wartości rytmiczne - proste rytmy - improwizacje ruchowe - tańczy podstawowe kroki i figury tańców - realizuje ruchem czas trwania wartości rytmicznych, proste rytmy i wzory rytmiczne - reaguje ruchem na puls rytmiczny i jego zmiany, zmiany tempa, metrum i dynamiki (maszeruje, biega, podskakuje) - tworzy improwizacje ruchowe do muzyki 5. Tworzenie - tworzy proste ilustracje dźwiękowe do tekstów i obrazów oraz improwizacje ruchowe do muzyki - improwizuje głosem i na instrumentach według ustalonych zasad - wykonuje proste utwory, interpretuje je zgodnie z ich rodzajem i funkcją 6. Wiadomości o muzyce: - podstawowe znaki notacji muzycznej - instrumenty muzyczne (fortepian, gitara, skrzypce, trąbka, flet, perkusja) - głosy ludzkie (sopran, bas) - forma AB, ABA - rozróżnia podstawowe znaki notacji muzycznej - wyraża ruchowo czas trwania wartości rytmicznych, nut i pauz - realizuje sylabami rytmicznymi, gestem, ruchem proste rytmy i wzory rytmiczne - orientuje się w rodzajach głosów i instrumentach muzycznych - rozpoznaje formy muzyczne
kl. IV-VI 1. Pojęcia muzyczne: melodia, rytm, tempo, dynamika, artykulacja, harmonia, agogika, akompaniament, dźwięk, akord, gama 2. Pismo nutowe: 7 dźwięków gamy, klucz wiolinowy, wartości rytmiczne i pauzy (cała nuta, półnuta, ćwierćnuta, ósemka, szesnastka), metrum, podstawowe oznaczenia dynamiczne, artykulacyjne i tempa - stosuje - wykorzystuje w śpiewie i w grze na instrumentach - odczytuje - zapisuje - odtwarza ruchem i gestodźwiękami proste schematy rytmiczne 3. Formy muzyczne: A, AB, ABA1, - rozróżnia w słuchanych utworach rondo, wariacje 4. Faktura jednogłosowa i wielogłosowa - rozróżnia w słuchanych utworach 5. Grupy instrumentów (strunowe - smyczkowe, szarpane, uderzane; dęte drewniane i blaszane; perkusyjne); podstawowe instrumenty z tych grup; rodzaje zespołu wykonawczego (soliści, orkiestra symfoniczna, typy zespołów) 6. Głosy ludzkie (sopran, alt, tenor, bas); zespoły wykonawcze (soliści, typy chórów i zespołów) 7. Polskie tańce narodowe (polonez, kujawiak, krakowiak, oberek, mazur) i ludowe 8. Epoki w dziejach muzyki, reprezentatywni kompozytorzy baroku, klasycyzmu, romantyzmu i muzyki XX w. (J. S. Bach, W. A. Mozart, L. van Beethoven, F. Chopin, S. Moniuszko, W. Lutosławski) 9. Śpiew (min.10 utworów) - piosenki dziecięce, popularne - pieśni patriotyczne - kanony - p. obowiązkowe: hymn narodowy, hymn Unii Europejskiej - ćwiczenia emisyjne, dykcyjne, oddechowe - poprawnie używa nazw - określa grupy instrumentów i główne instrumenty z tych grup - rozróżnia rodzaje zespołu wykonawczego - poprawnie używa nazw - rozróżnia głosy, rodzaje zespołu wykonawczego - określa charakterystyczne cechy t. narodowych - rozpoznaje charakterystyczne cechy t. narodowych - wykonuje kroki, figury i układy taneczne (polonez, krakowiak, tańce ludowe szczególnie własnego regionu) - wymienia nazwy epok w dziejach muzyki - wskazuje reprezentatywnych dla wymienionych epok, kompozytorów - porządkuje chronologicznie postacie kompozytorów - korzysta z multimedialnych źródeł muzyki i informacji o muzyce - śpiewa ze słuchu lub z wykorzystaniem nut (w zespole, solo, a cappella, z towarzyszeniem instrumentu) - poprawnie śpiewa z pamięci p. obowiązkowe - interpretuje utwory zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi umieszczonymi w nutach oraz własnym odczuwaniem muzyki - śpiewa dbając o higienę głosu - tworzy wg ustalonych zasad improwizacje wokalne (samodzielnie i pod kierunkiem n-la)
10. Gra na instrumencie (jednym lub kilku) do wyboru: instrument klasyczny lub elektroniczny (np. flet, dzwonki, instrument klawiszowy, instrumentarium perkusyjne Orffa): - melodie - proste utwory - schematy rytmiczne - proste akompaniamenty - gra ze słuchu i z wykorzystaniem nut (solo i w zespole) - interpretuje utwory zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi umieszczonymi w nutach oraz własnym odczuwaniem muzyki - tworzy wg ustalonych zasad improwizacje instrumentalne (samodzielnie i pod kierunkiem n-la) również z wykorzystaniem instrumentów własnoręcznie wykonanych - tworzy swobodne akompaniamenty 11. Słuchanie muzyki (całość lub fragmenty utworów): - wybrane dzieła reprezentatywne dla kolejnych epok - od średniowiecza do XX w. - wybrane utwory muzyki jazzowej - wybrane utwory muzyki rozrywkowej - polskie pieśni patriotyczne - utwory ludowe (oryginalne i stylizowane) - słucha analitycznie zwracając uwagę na wybrane cechy utworu - rozpoznaje cechy i budowę utworu (określa nastrój, tempo dynamikę, fakturę jednogłosową i wielogłosową, formę A, AB, ABA1, rondo, wariacje) - charakteryzuje wybrane utwory muzyczne (przede wszystkim te, wysłuchane i omówione na lekcji) określając cechy decydujące o charakterze dzieła - odzwierciedla graficznie cechy muzyki - rysuje, maluje, układa teksty do muzyki - opisuje słowami cechy i charakter utworów 12. Ruch z muzyką - odtwarza ruchem proste rytmy i schematy rytmiczne - wykonuje kroki, figury i układy taneczne poloneza, krakowiaka, tańców ludowych szczególnie własnego regionu - wykonuje podstawowe kroki taneczne wybranych tańców towarzyskich - tworzy improwizacje ruchowe do muzyki 13. Twórczość - tworzy proste struktury rytmiczne, sygnały dźwiękowe - tworzy swobodne akompaniamenty - tworzy prosty dwugłos - tworzy ilustracje dźwiękowe do scen sytuacyjnych, tekstów literackich i obrazów (samodzielnie i pod kierunkiem n-la) - tworzy wg ustalonych zasad improwizacje wokalne i instrumentalne (samodzielnie i pod kierunkiem n-la) również z wykorzystaniem instrumentów wykonanych przez uczniów - tworzy improwizacje ruchowe do muzyki - tworzy wypowiedzi o muzyce za pomocą środków pozamuzycznych (graficznie przedstawia cechy muzyki i budowę utworu, rysuje, maluje, układa teksty do muzyki, opisuje jej cechy i charakter słowami)
GIMNAZJUM 1. Podstawowe sposoby zapisu muzyki - odczytuje i stosuje w praktyce - korzysta z programów komputerowych do nagrywania i przetwarzania dźwięku 2. Epoki w historii muzyki: - podstawowe terminy - kompozytorzy reprezentatywni dla kolejnych epok 3. Podstawowe gatunki klasycznej muzyki wokalnej, wokalno-instrumentalnej, instrumentalnej - stosuje podstawowe terminy dotyczące chronologii epok - porządkuje chronologicznie epoki - wskazuje i przyporządkowuje kompozytorów oraz utwory muzyczne (wysłuchane i omówione na lekcjach) reprezentatywne dla poszczególnych epok - wypowiada się o muzyce - opisuje typowe cechy epok w dziejach muzyki i cechy słuchanych utworów, charakteryzuje estetykę utworu i jego wykonanie - określa różnorodne funkcje muzyki użytkowej i artystycznej - wykorzystuje źródła informacji o muzyce (słowniki, encyklopedie, Internet) - określa i rozróżnia - rozpoznaje aparat wykonawczy muzyki wokalnej, instrumentalnej i wokalnoinstrumentalnej - wartościuje muzykę i jej wykonanie 4. Instrumenty muzyczne - rozróżnia i klasyfikuje na podstawie źródeł dźwięku - rozpoznaje 5. Rodzaje zespołów wykonawczych (orkiestra, zespół kameralny, solista, chór, rodzaje głosów żeńskich i męskich) 6. Wybrane rodzaje muzyki jazzowej, rozrywkowej, etnicznej - rozróżnia i klasyfikuje - rozpoznaje - określa i rozróżnia 7. Tańce różnych narodów - charakteryzuje wybrane tańce 8. Instytucje kultury muzycznej - zna 9. Ruch z muzyką - wykonuje podstawowe kroki i figury taneczne wybranych tańców - może wybrać ruch jako sposób wykonania utworu i jego interpretacji
10. Gra na instrumencie lub śpiew (przede wszystkim w zespole): - piosenki młodzieżowe i turystyczne - pieśni historyczne - pieśni patriotyczne - pieśni ludowe - popularne melodie i tematy z literatury muzycznej - akompaniamenty do piosenek - kanony i proste melodie dwugłosowe 11. Słuchanie muzyki: - muzyka różnych epok - muzyka ludowa - muzyka jazzowa i rozrywkowa - gra lub śpiewa ze słuchu oraz z nut - dba o higienę głosu - wybiera sposób wykonania utworu (wokalnie, na instrumencie, ruchem) i jego interpretacji - świadomie odbiera muzykę - rozpoznaje cechy utworu muzycznego (faktura, forma) - rozpoznaje aparat wykonawczy muzyki wokalnej, instrumentalnej i instrumentalnowokalnej - rozpoznaje w utworach rytmy polskich tańców narodowych i popularnych tańców towarzyskich - ocenia i wartościuje muzykę oraz jej wykonanie, uzasadniając swoje poglądy (dotyczy również muz. jazzowej, rozrywkowej-młodzieżowej, ludowej) - dostrzega wartość muzyki ludowej - określa różnorodne funkcje muzyki użytkowej i artystycznej 12. Twórczość - tworzy wokalne i instrumentalne wypowiedzi dźwiękowe o różnych funkcjach (np. akompaniament, ilustracje muzyczne, własne melodie) - improwizuje (np. melodie do tekstu samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela, solo lub w zespole) Opracowanie: Barbara Bednarek konsultant WOM