Kraków, dnia sierpnia 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w KRAKOWIE 30-038 KRAKÓW, ul. Łobzowska 67 (0-12) 633 77 22, 633 77 24, 633 37 09 Fax (0-12) 633 74 55 P/07/113 LKR-41011-1/07 Pan Janusz Marszałek Prezydent Miasta ul. Zaborska 2 32-600 Oświęcim Wystąpienie pokontrolne NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie przeprowadziła na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (jednolity tekst w Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.) kontrolę realizacji przez Urząd Miasta zadań w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych w latach 2004-2006. Niniejsze wystąpienie tut. Delegatura przesyła stosownie do art. 60 ustawy o NIK w związku z wynikami tej kontroli, przedstawionymi w protokole podpisanym przez Pana Prezydenta w dniu 10 lipca 2007 r. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Urzędu w kontrolowanym zakresie, pomimo stwierdzonych uchybień, które nie miały zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność. PowyŜszą ocenę ogólną uzasadniają przedstawione poniŝej oceny cząstkowe. 1. Ustalone w 2002r. przez Gminę w Wieloletnim programie gospodarowania mieszkaniowym zasobem miasta Oświęcimia na lata 2002-2007 główne cele nie zostały w latach 2004-2006 w pełni zrealizowane. W latach 2004 2006 pozyskano 144 lokale socjalne na 183 planowane. Na koniec 2006 r. pozostało do realizacji 280 wniosków. RównieŜ niekorzystnie przedstawiała się sytuacja w zakresie zaspokajania potrzeb dotyczących lokali komunalnych. Pomimo zmniejszania się z roku na rok potrzeb w tym
2 zakresie, na koniec 2006r. pozostały do zrealizowania 102 wnioski, przy planowanym pozostawieniu do dalszej realizacji, wg załoŝeń planowych, 58 takich wniosków. Znaczący pozytywny wpływ na realizację przyjętych przez Gminę zamierzeń miało wybudowanie budynku komunalnego przy ul Sadowej i oddanie do uŝytku w 2006 r. 50 nowych lokali socjalnych i 30 mieszkań komunalnych. Pozytywnie naleŝy ocenić realizację tej inwestycji w latach 2005-2006 oraz wykorzystanie środków publicznych w kwocie 4.609 tys. zł ze środków Gminy i 1.190 tys. zł ze środków Funduszu Dopłat, pozyskanych na podstawie ustawy z dnia 29 kwietnia 2004 r. o finansowym wsparciu tworzenia w latach 2004-2006 lokali socjalnych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz.U. z 2004 r. Nr 145, poz. 1533 ze zm.). 2. Zgodnie z zamierzeniami, w latach 2004 2006 kontynuowano sprzedaŝ lokali komunalnych najemcom, przez co zmniejszono znacznie ilość mieszkań zarządzanych przez Gminę. Gmina sprzedała w badanym okresie 588 lokali najemcom w trybie bezprzetargowym. SprzedaŜ odbywała się na podstawie ustalonych przez Radę Miasta zasadach, po wycenie kaŝdego mieszkania i przy zastosowaniu bonifikaty w wysokości 85 %. W wyniku tej sprzedaŝy, Gmina na koniec 2006 r. zarządzała 2.349 mieszkaniami, w tym 339 lokalami socjalnymi i 2.010 lokalami komunalnymi. 3. NIK pozytywnie ocenia działania Gminy w celu tworzenia i rozwoju infrastruktury technicznej przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe. W 2006 r. Rada Miasta uchwaliła studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wyznaczając m.in. obszar dla realizacji budownictwa komunalnego i socjalnego i sporządzając dla niego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Izba pozytywnie ocenia wzrost powierzchni Gminy objętej miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem pod budownictwo mieszkaniowe, gdyŝ powierzchnia ta wzrosła z 321,2 ha, tj. 10,6% całkowitej powierzchni Gminy na koniec 2004 r. do 533,8 ha, tj. 17,6% na koniec 2006 r. Na koniec 2006 r. Gmina posiadała 30 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie Gmina w lutym 2007 r. przystąpiła do sporządzania kolejnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zwiększeniu uległa równieŝ powierzchnia terenów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe z 97 ha na koniec 2004 r., tj. 3,1% powierzchni ogółem Gminy do 234 ha, tj. 7,7% na koniec 2006 r. Gmina rozwijała teŝ infrastrukturę techniczną związaną z realizacją budownictwa mieszkaniowego. Od 2000 r. realizowane jest uzbrojenie terenu pod budownictwo jednorodzinne na osiedlu Stare
3 Stawy, w wyniku którego został uzbrojony teren 81 działek budowlanych. Inwestorzy wybudowali na tym terenie juŝ 32 budynki jednorodzinne. 4. Na koniec 2006 r. Gmina posiadała w komunalnym zasobie mieszkaniowym 2349 lokale mieszkalne w 303 budynkach, w tym w 72 budynkach stanowiących jej własność oraz 231 stanowiących współwłasność. NIK pozytywnie ocenia wysoki stopień uregulowania stanu prawnego budynków wchodzących w zasób mieszkaniowy. Tylko 9 budynków nie posiadało uregulowanej sytuacji własnościowej. W dwóch przypadkach toczy się postępowanie sądowe, a w pozostałych, Gmina zamierza podjąć działania celem ustalenia stanu prawnego i ewentualnego przejęcia tych budynków w drodze zasiedzenia. 5. Uwaga NIK dotyczy niepełnej realizacji planu remontów budynków komunalnych. Na 2323 mieszkania zamieszkałe, aŝ 83 % stanowiły mieszkania wybudowane w okresie do 1970r. a tylko 6,8 % wybudowano w ostatnich 10 latach. Do remontu zakwalifikowano w badanym okresie 17,7 % mieszkań, z czego wyremontowano 71,6% mieszkań zakwalifikowanych do remontu. 6. NIK pozytywnie ocenia wysoki stopień wykorzystania zasobu mieszkaniowego. Na koniec 2006 r. tylko 3 budynki o łącznej powierzchni 678,23 m 2 były niezamieszkałe. Były to budynki przeznaczone do wyburzenia. Pozostałe pojedyncze niezamieszkałe lokale to pustostany o złym stanie technicznym i nie nadające się do zamieszkania (w większości zlokalizowane w budynkach do wyburzenia). W badanym okresie 14 lokali wymagało wykwaterowania najemców w związku z prowadzonymi remontami i wyburzeniami. Do przekwaterowania zakwalifikowano 13 osób, co stanowiło 0,4 2,1 % osób oczekujących na lokale mieszkalne w latach 2004-2006. Wykwaterowania te, w ocenie NIK, nie miały zasadniczego wpływu na stopień zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych Gminy. 7. NIK pozytywnie ocenia zmniejszenie się ilości wniosków do rozpatrzenia o wynajem mieszkań, w tym wniosków z lat poprzednich. W 2006 r. zrealizowano bowiem 127 wniosków i zawarto umowy o najem tj. o 40 % więcej niŝ w latach 2004-2005. Było to wynikiem głównie pozyskania w latach 2004-2006 114 lokali mieszkalnych, w tym 80 lokali w nowowybudowanym budynku przy ul. Sadowej. 8. Stosownie do art. 22 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71,poz. 733 ze zm.) Gmina Oświęcim wydzieliła w badanym okresie z zasobu mieszkań komunalnych
4 167 lokali socjalnych i ustaliła zasady takiego wydzielania. Wszystkie wydzielone lokale socjalne zostały przeznaczone pod wynajem. Na koniec 2006 r. Gmina posiadała 339 lokali socjalnych. W latach 2004 2006 zawarto łącznie 144 nowe umowy najmu lokali socjalnych, z czego 12 umów wypowiedziano z uwagi na brak tytułu do jego zajmowania. Na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy z 21 czerwca 2001 r. Gmina wypowiedziała umowę najmu 6 lokatorom i wszystkim przydzieliła lokale zamienne. Umowy najmu lokali socjalnych były zawierane i rozwiązywane zgodnie z art. 23 i art. 24 ww. ustawy z 21 czerwca 2001r. Umowy te były zawarte na czas oznaczony z osobami, które nie posiadały tytułu prawnego do innego lokalu i których dochody nie przekraczały wysokości kwot określonych w uchwale Rady Miasta z dnia 29 grudnia 2004 r. Ustalona stawka czynszu była zgodna z postanowieniami uchwały Zarządu Miasta z 2002 r. Umowy o odpłatne uŝywanie lokalu były zawierane na czas nieoznaczony, zgodnie z art. 5 ust. 2 cytowanej wyŝej ustawy. 9. Dochody w sferze mieszkaniowej uzyskane przez Gminę w rozdziałach 70001 i 70005 klasyfikacji budŝetowej były tylko w 2004 r. wyŝsze od wydatków związanych z utrzymaniem zasobu mieszkaniowego. Natomiast w latach 2005-2006 dochody te były niŝsze niŝ wydatki. Wpływ na ten deficyt (w 2005 r. 3.366,3 tys. zł, w 2006 r. 2.490,2 tys. zł) miały wydatki na inwestycję, tj. budowę budynku komunalnego przy ul. Sadowej. Koszty utrzymania zasobów mieszkaniowych były tylko w 2004 r. nieznacznie niŝsze od wpłat wnoszonych przez najemców, a w latach 2005-2006 koszty te były wyŝsze. Było to wynikiem m.in. braku zmiany stawek opłat czynszowych w badanym okresie oraz koniecznością ponoszenia nakładów na remonty przestarzałej substancji mieszkaniowej. Uwaga NIK dotyczy wzrostu zaległości w opłatach wnoszonych przez najemców. Na koniec 2006 r. nastąpił wzrost zaległości w opłatach o 74,7 % w porównaniu ze stanem na koniec 2003 r., pomimo rozłoŝenia znacznej kwoty zadłuŝenia na raty oraz umorzenia części zadłuŝenia. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Prowadzenie gospodarki remontowej zapobiegającej degradacji zasobu mieszkaniowego Gminy. 2. Podejmowanie działań zmierzających do zmniejszenia stanu zaległości w opłatach za wynajmowane lokale mieszkalne.
5 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Prezydenta, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Krakowie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały. Podpisał dnia 3 sierpnia 2007 r. Jan Kosiniak - Wicedyrektor Otrzymują: 1. Adresat, 2. Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego NIK, 3. Akta kontroli.