Ćwiczenia na dobry początek Głównym celem projektu edukacyjnego jest wykonanie przez uczniów przedsięwzięcia znacznie szerszego niż tradycyjne zadanie domowe. Uczniowie realizujący projekt stają przed konkretnym problemem i samodzielnie, współpracując w grupie, wypracowują odpowiednie rozwiązania a następnie prezentują je rówieśnikom, nauczycielom czy rodzicom. Charakterystyczne dla projektu są: cel/cele działania sposoby realizacji założonych celów ustalone terminy działań, czyli harmonogramy osoby realizujące projekt określeni odbiorcy działań projektowych zasoby, z których korzystają osoby realizujące projekt ustalone sposoby mierzenia stopnia realizacji założonych celów. Praca metodą projektu może mieć duży wpływ na pobudzenie aktywności i motywacji uczniów. Samodzielność w podejmowaniu decyzji, świadomość szczególnej roli i wagi zadań do wykonania, możliwość decydowania o sposobie ich realizacji powodują, że uczniów właściwie nie trzeba zachęcać do pracy. Najlepsze rezultaty osiąga się, gdy zarówno nauczyciel, jak i uczniowie są przekonani o wartości i użyteczności nabywanej wiedzy i umiejętności. Dlatego jeszcze przed rozpoczęciem projektu warto zainteresować uczniów tematyką przedsiębiorczości i wskazać korzyści, jakie odniosą angażując się w proponowane działania. Często zakres tematyczny projektu edukacyjnego wynika z potrzeb i zainteresowań uczniów, którzy formułują problem, którego rozwiązaniem chcą się zająć i opowiadają o swoich zainteresowaniach, które chcieliby rozwijać. Uszczegółowienie zakresu tematycznego i przedstawienie go uczniom w taki sposób, aby chcieli pogłębiać swoją wiedzę samodzielnie, należy już do nauczyciela. W programie Młodzi Przedsiębiorczy projekty dotyczą oczywiście zagadnień z zakresu przedsiębiorczości w pierwszej części projektu uczniowie realizują zadania związane z zarządzaniem własnymi zasobami, a w drugiej z zakładaniem i prowadzeniem firmy. Sposób wprowadzenia uczniów w tematykę zawsze będzie zależał od poziomu i możliwości uczniów, z którymi nauczyciel będzie realizował projekt. Ważne jest jednak, aby pierwsze zajęcia, na których nauczyciel omawia przyszły projekt, były prowadzone przy wykorzystaniu atrakcyjnych metod, ciekawych i inspirujących ćwiczeń, a także nawiązywały do wiedzy i umiejętności, które uczniowie już posiadają. Sprawdzonym pomysłem jest też rozmowa z uczniami o ich własnych doświadczeniach. Pamiętajmy! Dzięki dobrze zaplanowanemu wprowadzeniu można sprawdzić, jakie zagadnienia i działania mogą być dla uczniów najbardziej interesujące. W zależności od wybranego zakresu tematycznego można: przeprowadzić lekcję (zgodnie z programem nauczania) lub proste ćwiczenie pokazujące np. zagadnienie z zakresu oszczędzania, odwiedzić stronę Tygodnia dla Oszczędzania http://tdo.edu.pl/, obejrzeć film prezentujący określony problem ekonomiczny lub wysłuchać audycji np. na stronie http://www.tok.fm/tokfm/0,94248.html i podyskutować na ten temat z uczniami, zorganizować wycieczkę np. do banku albo do rzecznika praw konsumenta, przeprowadzić terenową wyprawę pod hasłem Co kupujemy najczęściej? Szlakiem sklepów, Od przedsiębiorcy do przedsiębiorcy szlakiem firm w najbliższej okolicy,
wspólnie z uczniami skorzystać z licznych interaktywnych materiałów edukacyjnych zamieszczanych na stronach poświęconych tematyce ekonomicznej np.: http://www.nbportal.pl/pl/cw/gry lub http://zrozumfinanse.pl/poland/portal/multimedia/multimedia_1603.htm, a następnie poprosić uczniów o refleksje, wspólnie z uczniami dokonać analizy danych z rocznika statystycznego lub raportów z badań opinii publicznej np. na temat oszczędzania, dochodów i wydatków Polaków, czy też ocen i prognoz sytuacji gospodarczej kraju, odwiedzić stronę programu Młodych Przedsiębiorczych i zapoznać się z już zrealizowanymi projektami przez uczniów http://www.ceo.org.pl/pl/archiwum/przedsiebiorczy/19. Uwaga! Przeprowadzając proponowane poniżej ćwiczenia nie zapominajmy o podsumowaniu czy prośbie o refleksje uczniów. To właśnie te elementy pracy mają służyć zaangażowaniu uczniów w przyszły projekt edukacyjny.
Ćwiczenie 1. WYBÓR ADAMA Adam zawsze uważał się za osobę przedsiębiorczą. Mimo, że był uczniem trzeciej klasy gimnazjum, pojęcia ekonomiczne nie były mu obce. Kontrolował swój budżet, umiał odczytać tabele giełdowe, ale przede wszystkim zawsze chciał założyć własną działalność gospodarczą. Pewnego dnia otrzymał propozycję pracy w pobliskiej restauracji *. Adam zastanawiał się nad ofertą. Kusiła go myśl o przyszłych dochodach szczególnie, że każdego dnia po powrocie ze szkoły miał zawsze jeszcze pięć godzin wolnego czasu. Praca jaką mu zaproponowano miała być wykonywana każdego dnia po 4 godziny, a za każdą godzinę miał otrzymać 12,5 zł. UWAGA * Zgodnie z przepisami polskiego prawa osoba od 16 do 18 roku życia jest określana jako pracownik młodociany. Część 1 Wykorzystując drzewo decyzyjne rozwiąż sytuację. Drzewo decyzyjne Twoja decyzja. Cele i wartości Skutki Skutki Skutki Skutki Możliwe rozwiązanie Możliwe rozwiązanie Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji. Wyobraź sobie, że jesteś Adamem. Rozważ możliwości.
Część 2 W pierwszym półroczu zależność pomiędzy ocenami Adama a jego tygodniowymi zarobkami ukształtowała się jak na wykresie. Odpowiedz na pytania: 1) Jakie będą maksymalne dochody Adama, kiedy będzie pracował 5 dni w tygodniu po 4 godziny? 2) Jakich ocen może spodziewać się Adam, kiedy tygodniowo zarobi 150 zł? 3) Co powinien zrobić twoim zdaniem Adam, aby mimo podjęcia pracy jego oceny były jak najlepsze? Podaj dwa przykłady. 4) Jakie umiejętności może zdobyć Adam, kiedy będzie pracował w restauracji? 5) Jakiej rady udzielisz Adamowi, jeśli w przyszłości zamierza zostać właścicielem restauracji, a jakiej, jeśli chce zostać prawnikiem i otworzyć własną kancelarię? Odpowiedź uzasadnij w każdym przypadku. Wykres: oceny Adama a tygodniowe zarobki Tygodniowe zarobki w zł Oceny
Część 3 Przygotuj tygodniowy harmonogram dla Adama przy następujących założeniach: 1) Adam podjął pracę i zdecydował się, że będzie pracował 5 dni w tygodniu po 3 godziny dziennie. Jego pracodawca zgodził się. 2) Adam ma codziennie lekcje wg twojego planu zajęć w szkole, a także raz w tygodniu chodzi na dodatkowe lekcje języka angielskiego oraz w sobotę na basen. Na basenie spędza około dwóch godzin. 3) Rodzice Adama zgodzili się na jego pracę pod warunkiem, że codziennie poświęci co najmniej dwie godziny czasu na naukę, a dwa razy w tygodniu cztery. 4) Adam potrzebuje dziennie co najmniej 8 godzin snu. W pierwszej kolumnie wpisz godziny, natomiast w kolumnach z nazwami dni tygodnia zaplanuj dzień Adama. Pamiętaj, że przygotowany przez ciebie harmonogram nie może szkodzić zdrowiu Adama. Ramowy harmonogram Godziny Dni tygodnia Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
Ćwiczenie 2. Praca z materiałami źródłowymi Część 1 Przyjrzyj się zamieszczonemu poniżej wykresowi, a następnie odpowiedz na pytania. Wydatki gospodarstw domowych spożycie indywidualne w sektorze gospodarstw domowych Źródło: Sytuacja gospodarstw domowych w 2010 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, GUS, Warszawa 2011, s. 4. 1) Jakie wydatki stanowiły największą część w budżetach gospodarstw domowych w 2001 r.? 2) Na co badani wydawali najmniej i co może być tego powodem? 3) Jak Twoim zdaniem powinien wyglądać idealny budżet gospodarstwa domowego? Wskaż kategorie, wielkości procentowe oraz uzasadnij swój wybór. Część 2 Przyjrzyj się zamieszczonym poniżej wykresom i nazwij każdy z nich wpisując nazwę w wyznaczonym polu. Następnie napisz, czym się charakteryzują poszczególne budżety i podaj, który z nich jest bezpieczny dla gospodarstwa domowego, a który nie. Uzasadnij swój wybór. Część 3 Przyjrzyj się wykresom zamieszczonym poniżej i odpowiedz na pytania. Średnie kieszonkowe z podziałem na kategorie wiekowe dzieci [w zł]
Źródło http://www.ipsos.pl/new/3_1_039.html Wydatki uczniów z kieszonkowego [w %] Źródło: Badania IPSOS http://www.ipsos.pl/kieszonkowe-dzieci-2010 1) Kto otrzymuje najwyższe kieszonkowe wśród badanych? 2) Ile średnio wynosi kieszonkowe otrzymywane przez dzieci i młodzież w miesiącu, a ile w roku? Co można kupić za kieszonkowe, gdyby oszczędzać przez rok? 3) Na co najczęściej dzieci i młodzież przeznaczają kieszonkowe? 4) Jeżeli chciałbyś/chciałabyś kupić nowy telefon komórkowy, to jakie wydatki z kieszonkowego można ograniczyć? Uzasadnij swój wybór.