Spółka komandytowa jest korzystnym rozwiązaniem, jeżeli zyski w spółce mają przypadać osobom fizycznym, ponieważ poprzez udział w spółce osobowej unikają one podwójnego opodatkowania dochodu. Założenie spółki komandytowej jest sposobem na uniknięcie podwójnego opodatkowania dochodu wspólnika. Spółką komandytowa - jako spółka osobowa - nie jest samodzielnym podatnikiem podatku dochodowego, ale dochód podatkowy przypisuje się bezpośrednio wspólnikom uczestniczącym w zysku spółki i tylko wspólnicy stają się podatnikami z tego tytułu. Spółka transparentna" Spółka komandytowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych ani podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie ciążą na niej żadne zobowiązania z tytułu podatku dochodowego, w tym nie ustala przychodów i kosztów dla celów podatkowych. Podatnikiem z tytułu udziału w spółce osobowej jest wyłącznie wspólnik, zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, zarówno komplementariusz, jak i komandytariusz. Ustalenie zysku wspólnika i dochodu do opodatkowania Przychód i koszty uzyskania wspólnika z udziału w spółce osobowej określa się proporcjonalnie do posiadanego udziału. Ustawa nie podaje, o jaki udział chodzi: czy o udział w zysku spółki, 1 / 5
czy też o udział rozumiany jako udział w spółce", równoznaczny z wartością wkładu wniesionego do spółki. Racjonalne jest przyjęcie udziału w zysku spółki, ponieważ ekonomicznie dochód do opodatkowania jest pochodną uzyskanego zysku z uczestnictwa w spółce. Kodeks spółek handlowych przewiduje różne zasady udziału w zysku lub stracie spółki komandytowej i tylko w niektórych przypadkach udział w zysku lub stracie jest limitowany do wysokości wkładu (wniesionego lub umówionego). Zgodnie z kodeksem spółek handlowych: - komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki; udział w stratach jest ograniczony - ale tylko w przypadku wątpliwości - do wartości umówionego wkładu; - komplementariusze uczestniczą w zysku po równo, bez względu na rodzaj i wartość wniesionego wkładu i w takim samym stosunku uczestniczą w stratach spółki. Zasady te mogą być modyfikowane w umowie spółki komandytowej. Stanowisko, że dla celów podatkowych przychód przypisuje się według wartości wniesionego wkładu, neguje zastosowanie przepisów prawa handlowego, a zatem musi być uznane za błędne. Prowadzimy księgi handlowe 2 / 5
Podstawą do ustalenia przychodów i kosztów generowanych przez spółkę są księgi handlowe prowadzone przez spółkę komandytową. Prowadzenie ksiąg jest obowiązkowe dla spółek komandytowych, natomiast ksiąg nie prowadzą odrębnie wspólnicy spółki komandytowej. Na podstawie zapisów w księgach spółki komandytowej należy ustalić proporcjonalnie do udziału wspólnika przychód podatkowy, koszty uzyskania przychodów, wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, udział w zwolnieniach i ulgach oraz kwoty obniżenia dochodu. Każdy ze wspólników jest zobowiązany uwzględnić przychody i koszty wynikające z jego udziału w spółce komandytowej w łącznej sumie jego przychodów i kosztów podatkowych. Wyjątek dotyczy jedynie wspólników będących osobami fizycznymi, którzy wybrali ryczałtową formę opodatkowania dochodów. Tych dochodów nie łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Dochód z udziału w spółce osobowej jest kwalifikowany jako dochód z działalności gospodarczej. Dlatego osoba fizyczna ma prawo wybrać opodatkowanie dochodu według stawki liniowej 19%, w innym przypadku opodatkowuje uzyskane dochody według skali podatkowej przewidzianej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Korzysta wspólnik - osoba fizyczna W odróżnieniu od udziału w spółce kapitałowej wspólnik spółki komandytowej unika podwójnego opodatkowania dochodu. Wspólników spółek kapitałowych dotyka problem ekonomicznego dwukrotnego opodatkowania: podatek dochodowy płaci najpierw spółka od wypracowanego zysku, a następnie wspólnik opodatkowuje swój zysk z udziału w zyskach osób prawnych. Podczas gdy wypłata dywidendy innej spółce może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania (po spełnieniu warunków ustawowych), to dywidenda wypłacana wspólnikowi - osobie fizycznej aktualnie w każdej sytuacji podlega opodatkowaniu: rezydenci płacą podatek według stawki 19% przychodu, nierezydenci według stawki 20% lub obniżonej stawki wynikającej z odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania). Wspólnik spółki komandytowej rozlicza podatek dochodowy jeden raz: od dochodu przypisanego mu w stosunku do jego udziału w zysku spółki komandytowej. 3 / 5
Jeden komandytariusz i jeden komplementariusz Spółkę komandytową tworzy przynajmniej jeden komandytariusz i przynajmniej jeden komplementariusz. Ich pozycję różnicuje przede wszystkim odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Pozycja komandytariusza zbliża się do pozycji wspólnika spółki kapitałowej: jest zobowiązany do wniesienia wkładu i nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki oraz nie reprezentuje spółki (chyba że zostanie ustanowiony pełnomocnikiem). Komandytariusz ponosi jedynie ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej. Swoistym ograniczeniem odpowiedzialności jest wysokość zadeklarowanej sumy komandytowej (która nie musi być równa wkładowi do spółki). Wspólnik jest wolny od odpowiedzialności w granicach wkładu faktycznie wniesionego do spółki. Komplementariusz w spółce komandytowej pełni funkcję zarządu": ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki i ją reprezentuje. W odróżnieniu od komandytariusza, komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej bez ograniczeń, całym swoim majątkiem i tej odpowiedzialności nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym. I to właśnie tak szeroki zakres odpowiedzialności komplementariusza powoduje, że spółka komandytowa wydaje się ryzykowną formą dla prowadzenia działalności gospodarczej. YYY Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa 4 / 5
Wystarczy jednak, aby komplementariuszem w spółce komandytowej została spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, aby doszło do faktycznego ograniczenia odpowiedzialności komplementariusza. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada za swoje zobowiązania (a zatem także zobowiązania wynikające z bycia komplementariuszem) swoim majątkiem. Funkcję gwarancyjną wobec wierzycieli spółki komandytowej spełnia wówczas majątek spółki z ograniczonej odpowiedzialnością. Dopuszczalne jest również stworzenie spółki komandytowej, której komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a której wspólnikami są komandytariusze. Dla kogo spółka komandytowa? Spółka komandytowa jest korzystnym rozwiązaniem, jeżeli zyski w spółce mają przypadać osobom fizycznym, ponieważ poprzez udział w spółce osobowej unikają one podwójnego opodatkowania dochodu. Jednocześnie uczestnictwo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako komplementariusza eliminuje główny mankament spółki osobowej, czyli pozwala na ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki do majątku spółki kapitałowej. 5 / 5