I SEMINARIUM Z CYKLU ZRÓWNOWAŻONY BIZNES NA ŚLĄSKU www.csr.slaskie.pl Zespół ds. Zrównoważonego Biznesu Rada ds. Społecznej Odpowiedzialności Biznesu Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego 30.05.2012 r.
AGENDA SPOTKANIA 09:30-09:40 Wprowadzenie 09:40-10:10 Odpowiedzialny biznes w Polsce i na świecie 10:10-10:40 Zrównoważony biznes na Śląsku rozumienie i wdrażanie 10:40-11:30 Współpraca przedsiębiorstw na rzecz zrównoważonego biznesu w regionie str. 2
CELE SPOTKANIA Otwarcie cyklu seminariów. Dzielenie się wiedzą i doświadczeniami oraz udzielenie wsparcia przedsiębiorstwom we wdrażaniu CSR. Budowanie współpracy na rzecz CSR wśród przedsiębiorstw w woj. śląskim (między przedsiębiorstwami oraz z administracją). str. 3
ODPOWIEDZIALNY BIZNES W POLSCE I NA ŚWIECIE str. 4
Kontekst CZYM JEST ODPOWIEDZIALNY BIZNES? str. 5
Definicja CSR EKONOMIA SPOŁECZEŃ STWO EKOLOGIA str. 6
Obszary CSR str. 7
Kontekst CSR CSR = z ang. Corporate Social Responsibility Społeczna odpowiedzialność biznesu CR = Odpowiedzialność Biznesu CSV = Created Share Value Zrównoważony biznes str. 8
Definicja CSR - KE 2006 r. Komisja Europejska zdefiniowała wcześniej społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw (CSR) jako koncepcję, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają problematykę społeczną i środowiskową w swojej działalności gospodarczej i stosunkach z zainteresowanymi stronami. 2011 r. odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo. str. 9
CSR w Polsce i na świecie Świat Polska Polityka zrównoważonego rozwoju ONZ Polityka zrównoważonego rozwoju UE Komunikat KE Zespół ds. Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw Grupy Robocze (zrównoważona konsumpcja POHiD) CSR w wybranych krajach UE Rada ds. CSR w woj. śląskim Inne inicjatywy RESPECT INDEX str. 10
CSR w Polsce str. 11
CSR na szczeblu rządowym w Polsce Tylko 15 spośród 27 państw członkowskich UE posiada krajowe ramy polityczne promujące CSR Zespół ds. Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw przy Ministerstwie Gospodarki REKOMENDACJE I PLANY DZIAŁANIA str. 12
Podejście Rządu do CSR Wizją rządu w zakresie CSR jest tworzenie najlepszych warunków dla rozwoju Polski, jako kraju przyjaznego dla odpowiedzialnego, innowacyjnego i konkurencyjnego biznesu. zwiększanie odpowiedzialności administracji państwowej oraz włączanie partnerów społeczno-gospodarczych w debatę o sprawach publicznych, podniesienie świadomości oraz zwiększenie odpowiedzialności uczestników rynku w zakresie szans i korzyści ze stosowania strategii oraz instrumentów CSR, wzmacnianie powiązań kooperacyjnych oraz budowanie międzysektorowych partnerstw na rzecz CSR. str. 13
Ministerstwo Gospodarki www.mg.gov.pl/csr
CSR na Giełdzie RESPECT Indeks jest benchmarkiem inwestycyjnym czyli syntetycznym narzędziem oceny dla inwestorów W skład RESPECT Indeksu wchodzą obecnie 23 spółki Apator SA, Bank BPH nowa spółka w indeksie, Bank Handlowy w Warszawie SA, Bank Millennium SA, Budimex SA, Ciech SA nowa spółka w indeksie, DM IDMSA, Elektrobudowa SA, Grupa Lotos SA, ING Bank Śląski SA, KGHM Polska Miedź SA, Kredyt Bank SA, LW Bogdanka SA, Mondi Świecie SA, Netia SA, PBG SA, PGE Polska Grupa Energetyczna SA, PGNiG SA, PKN Orlen SA, PZU nowa spółka w indeksie, Telekomunikacja Polska SA, Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach SA, Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A. nowa spółka w indeksie.
Badania CSR
Standardy i normy CSR str. 19
Standardy i normy CSR Normy i standaryzacja wytyczne OECD (Org. Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) dla przedsiębiorstw wielonarodowych, dziesięć zasad inicjatywy ONZ Global Compact, wytyczne zawarte w normie ISO 26000 dotyczącej odpowiedzialności społecznej, Standardy Global Reporting Initiative (GRI) Trójstronna deklaracja zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka. SA 8000 i AA 1000 str. 21
Global Compact Prawa Człowieka Zasada 1. Popieranie i przestrzeganie praw człowieka przyjętych przez społeczność międzynarodową. Zasada 2. Eliminacja wszelkich przypadków łamania praw człowieka przez firmę. Standardy pracy Zasada 3. Poszanowanie wolności stowarzyszania się. Zasada 4. Eliminacja wszelkich form pracy przymusowej. Zasada 5. Zniesienie pracy dzieci. Zasada 6. Efektywne przeciwdziałanie dyskryminacji w sferze zatrudnienia. str. 22
Global Compact Środowisko naturalne Zasada 7. Prewencyjne podejście do środowiska naturalnego. Zasada 8. Podejmowanie inicjatyw mających na celu promowanie postaw odpowiedzialności ekologicznej. Zasada 9. Stosowanie i rozpowszechnianie przyjaznych środowisku technologii. Przeciwdziałanie korupcji Zasada 10. Przeciwdziałanie korupcji we wszystkich formach, w tym wymuszeniom i łapówkarstwu. str. 23
Norma ISO 26000 Relacje z pracownik ami Prawa człowieka Środowisk o Ład organizacyjny Zaangażo wanie społeczne Uczciwe praktyki rynkowe Kwestie konsumen ckie str. 24
SA 8000 9 obszarów: Praca dzieci - W Polsce dotyczy głównie zatrudniania dzieci powyżej 16 roku życia, umożliwienie im edukacji oraz rozwoju Praca przymusowa - Pracownik powinien mieć możliwość wypowiedzenia umowy; umowa powinna działać w dwie strony; Zatrudnienia pracownika nie może opierać się na składaniu depozytów ani dokumentów tożsamości Bezpieczeństwo i Higiena Pracy - Zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków środowiska pracy; Ważne, by powołać osobę odpowiedzialną za funkcjonowanie zgodnie z przepisami BHP; Zapobieganie potencjalnym przyczynom chorób oraz zagrożeń życia i zdrowia pracowników str. 25
SA 8000 9 obszarów: Wolność zrzeszania się - Pracownicy powinni mieć wolność i swobodę w tworzeniu organizacji pracowniczych i przynależeniu do nich Dyskryminacja - Nie może być różnić stosunku pracodawcy do pracowników ze względu na różnice rasowe, religijne i in. Wszyscy powinni być traktowani jednakowo Kary dyscyplinarne - Pracownik nie może być poddawany karom cielesnym i psychicznym przymusom ani agresji słownej Godziny pracy - Tydzień pracy nie może przekraczać czasu określonego w Kodeksie Pracy Wynagrodzenie - Pracownik pracujący w pełnym wymiarze czasu musi otrzymywać wynagrodzenie stanowiące wysokość przynajmniej minimalnej krajowej płacy; Stali pracownicy muszą być zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę str. 26
SA 8000 Po spełnieniu tych ośmiu warunków organizacja może przejść do punktu 9: Systemy zarządzania Zdefiniowanie i wdrożenie systemów zarządzania zasobami ludzkimi Polityka społeczna; ciągłe doskonalenie; system komunikacji społecznej; relacje z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi; dokumentowanie zasad, sposobów realizacji i wyników; kontrola dostawców i partnerów. str. 27
GRI 10 zasad raportowania str. 28
GLOBAL REPORTING INITIATIVE (GRI)
Narzędzia CSR Najczęściej wykorzystywane narzędzia odpowiedzialnego biznesu: bezpośrednie wsparcie finansowe lub przekazanie produktów lub usług inwestycje społeczne wolontariat pracowniczy/program grantowy marketing zaangażowany społecznie/kampanie społeczne raportowanie społeczne kodeksy etyczne lub postępowania strategie CSR str. 30
ZRÓWNOWAŻONY BIZNES NA ŚLĄSKU ROZUMIENIE I WDRAŻANIE str. 31
Zarząd Województwa Śląskiego Uchwałą Nr 1770/61/IV/2011 z dnia 05.07.2011 r. powołał Radę do spraw Społecznej Odpowiedzialności Biznesu pełniącą funkcję opiniodawczo-doradczą Zarządu Województwa Śląskiego. Jest to pierwszy organ tego typu powołany w Polsce na szczeblu regionalnym. Zadaniem Rady jest propagowanie idei społecznej odpowiedzialności biznesu oraz odpowiedzialnego zarządzania wśród śląskich przedsiębiorców i samorządowców, a także budowanie strategii CSR w regionie na szczeblu administracji samorządowej. str. 32
Działania Rady mają na celu m.in.: inicjowanie, wspieranie, patronowanie przedsięwzięciom służącym edukacji i zrozumieniu idei CSR, promowanie społecznie odpowiedzialnych postaw, upowszechnianie dobrych praktyk oraz utrwalanie dobrych przykładów poprzez implementację społecznie odpowiedzialnych postaw w instytucjach administracji publicznej, w szczególności: przygotowanie dla administracji samorządowej rekomendacji związanych z promocją i wprowadzaniem w życie zasad CSR oraz proponowanie rozwiązań dotyczących działań organów administracji samorządowej w tym względzie inspirowanie przedsięwzięć promujących odpowiedzialne inwestycje, zrównoważoną konsumpcję oraz edukację społeczną na terenie województwa śląskiego, tworzenie warunków dla lepszej komunikacji między administracją publiczną, biznesem, partnerami społecznymi oraz organizacjami pozarządowymi, w sprawach CSR str. 33
W skład Rady weszli reprezentanci następujących środowisk: przedstawiciele Zarządu Województwa Marszałek,Wicemarszałek radni Sejmiku Województwa Śląskiego (reprezentanci klubów) przedstawiciel Wojewody Śląskiego dyrektorzy wskazanych Wydziałów Urzędu Marszałkowskiego przedstawiciele wojewódzkich struktur reprezentatywnych organizacji związkowych (NSZZ Solidarność, OPZZ, Forum Związków Zawodowych zgodnie z aktualnym składem Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych w rozumieniu Ustawy z dnia 06.07.2001 r.) przedstawiciele wojewódzkich struktur reprezentatywnych organizacji pracodawców (Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, PKPP Lewiatan, BCC Związek Pracodawców, Związek Rzemiosła Polskiego jw.) przedstawiciel Fiat Auto Poland S.A. przedstawiciel organizacji pozarządowych (NGO) str. 34
RADA DS. SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU Zespół Roboczy ds. promocji Zespół Roboczy ds. zrównoważonego biznesu Rada ds. CSR Zespół Roboczy ds. edukacji Zespół Roboczy ds. MSP i rzemiosła str. 35
ZESPÓŁ ROBOCZY DS. ZRÓWNOWAŻONEGO BIZNESU 1. Inspirowanie przedsięwzięć w zakresie zrównoważonej konsumpcji i produkcji. 2. Wprowadzenie standardów CSR w zarządzaniu łańcuchem dostaw. 3. Przekazywanie standardów, kodeksów i wytycznych a także tworzenie inicjatyw w zakresie CSR dla organizacji pragnących wdrożyć systemowe i sprawne mechanizmy zarządzania w obszarach zrównoważonego rozwoju, np. ISO 26000. 4. Dzielenie się firm swoimi doświadczeniami z innymi (komunikowanie wyników - szansa zyskania miana lidera zrównoważonego biznesu w mieście, regionie czy branży). 5. Raportowanie społeczne i środowiskowe w obszarach zrównoważonego biznesu. 6. Dialog i komunikacja z interesariuszami. 7. Propagowanie przemyślanego podejścia do prowadzenia biznesu równoważącego oczekiwania ekonomiczne, społeczne i środowiskowe, który daje szanse uzyskania przewagi konkurencyjnej poprzez zyskanie nowych rynków zbytu, ograniczenie kosztów dzięki zmianie lub udoskonaleniu sposobu działalności oraz unikaniu ryzyka. 8. Wypracowanie dobrowolnych porozumień branżowych pozwalających na określenie realnych kierunków oraz stwarzających możliwości benchmarkingu 9. Wskazanie kierunków i sposobów prowadzenia biznesu zapewniającego interesariuszom realizację ich potrzeb. 10. Stworzenie zasad premiowania firm o ponadprzeciętnych osiągnięciach w zakresie CSR przy realizacji zamówień publicznych - rekomendacje zmian prawa zamówień publicznych. str. 36
ZESPÓŁ ROBOCZY DS. ZRÓWNOWAŻONEGO BIZNESU Wprowadzanie i upowszechnianie standardów, kodeksów i wytycznych, szczególnie w obszarze zarządzania łańcuchem dostaw, konsumpcji i produkcji Upowszechnianie i promowanie zrównoważonego biznesu poprzez wymianę wiedzy, doświadczeń, dobrych praktyk i dialog z interesariuszami Raportowanie społeczne i środowiskowe w obszarach zrównoważonego biznesu. Wypracowanie dobrowolnych porozumień branżowych pozwalających na określenie realnych kierunków oraz stwarzających możliwości benchmarkingu Stworzenie zasad premiowania firm o ponadprzeciętnych osiągnięciach w zakresie CSR przy realizacji zamówień publicznych - rekomendacje zmian prawa zamówień publicznych. str. 37
Dom Współpracy Polsko - Niemieckiej http://www.csr.haus.pl/fdp.php str. 38
Projekty Domu Współpracy Polsko - Niemieckiej m.in. Międzysektorowa wiosna 2008/2009 Corporate Social Responsibility (CSR) dla Górnego Śląska Letnia CSR Akademia CSR Szkoła Liczne seminaria i konferencje oraz kursy Dedykowana strona internetowa docelowa baza dobrych praktyk str. 39
Projekt Śląsko-Dąbrowskiej "S" i katowickiej Izby Rzemieślniczej "Społeczna odpowiedzialność w biznesie jako źródło sukcesu w woj. śląskim" realizowany był od sierpnia 2008 roku. W jego ramach zorganizowano jedną regionalną i 10 lokalnych konferencji na temat CSR (ang.: Corporate Social Responsibility). Wzięło w nich udział ok. 650 osób - przedsiębiorców, związkowców, przedstawicieli samorządu i organizacji pozarządowych. Seminaria prowadzone były przez wykładowców reprezentujących partnerów programu - Śląsko-Dąbrowską "S" i katowicką Izbę Rzemieślniczą. Idea społecznej odpowiedzialności biznesu była też promowana w prasie, radiu i lokalnej prasie. Efektem projektu są również foldery i broszury poświęcone społecznej odpowiedzialności str. 40
Społeczna odpowiedzialność biznesu w aspekcie równości kobiet i mężczyzn na rynku pracy kampania informacyjna z wykorzystaniem przykładów dobrych praktyk. Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013, priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, poddziałanie 8.1.3 wzmocnienie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności. str. 41
WYZWANIA I INICJATYWY WAŻNE DLA PRZEDSIĘBIORSTW I ADMINISTRACJI Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych str. 42
WSPÓŁPRACA PRZEDSIĘBIORSTW NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO BIZNESU Sesja dialogowa z udziałem uczestników spotkania str. 43
DZIĘKUJEMY ZA UDZIAŁ W SPOTKANIU Zespół ds. Zrównoważonego Biznesu Kontakt: Katarzyna Rózicka k.rozicka@pracodawcyrp.pl str. 44