nowe zasady udzielania urlopu wychowawczego roczny płatny urlop po urodzeniu dziecka nowe zasady przyznawania zasiłków macierzyńskich

nowe zasady udzielania urlopu wychowawczego roczny płatny urlop po urodzeniu dziecka nowe zasady przyznawania zasiłków macierzyńskich nowe uprawnienia pracownika ojca

BIBLIOTEKA MONITORA PRAWA PRACY Monika Frączek Agnieszka Konarska Pracownicze urlopy związane z rodzicielstwem nowe uprawnienia i obowiązki stron stosunku pracy

Polecamy nasze publikacje z zakresu prawa pracy: MONITOR PRAWA PRACY Miesięcznik Andrzej Marian Świątkowski KODEKS PRACY. KOMENTARZ, wyd. 4 Komentarze kodeksowe Pod red. Wojciecha Muszalskiego KODEKS PRACY. KOMENTARZ, wyd. 9 Duże Komentarze Becka Jerzy Wratny, Krzysztof Walczak ZBIOROWE PRAWO PRACY. KOMENTARZ Komentarze kodeksowe Ludwik Florek PRAWO PRACY. ORZECZNICTWO, wyd. 2 Zbiory orzecznictwa Becka Piotr Korzuch, Piotr Grzebyk ZBIOROWE PRAWO PRACY. ORZECZNICTWO Zbiory orzecznictwa Becka www.ksiegarnia.beck.pl

Monika Frączek Agnieszka Konarska Pracownicze urlopy związane z rodzicielstwem nowe uprawnienia i obowiązki stron stosunku pracy

Redakcja: Anna Kamińska Stan prawny: wrzesień 2013 r. Wydawnictwo C.H. Beck 2013 Wydawnictwo C.H. Beck ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-5699-0 ISBN e-book 978-83-255-5700-3

Spis treści Wykaz skrótów... Rozdział I. Urlop macierzyński... 1 1. Wymiar urlopu macierzyńskiego... 1 2. Poród mnogi odroczony... 1 3. Przedporodowa część urlopu macierzyńskiego... 2 3.1. Zasady występowania o urlop macierzyński przed porodem... 3 3.2. Urlop macierzyński na kilka dni przed porodem... 5 4. Urlop macierzyński w razie śmierci dziecka... 7 4.1. Urlop macierzyński w przypadku tzw. poronienia... 8 5. Dni wolne z tytułu urodzenia się dziecka... 10 6. Dziecko w szpitalu... 12 6.1. Zasady przerywania urlopu macierzyńskiego na okres hospitalizacji dziecka... 12 6.2. Zasady postępowania przez pracownicę po przerwaniu urlopu... 14 6.3. Zasady powrotu na urlop macierzyński... 15 7. Oddanie dziecka do adopcji... 17 8. Urlop macierzyński pracownika ojca dziecka... 18 8.1. Rezygnacja pracownicy matki... 20 8.1.1. Zasady występowania przez ojca o pozostałą część urlopu macierzyńskiego... 24 8.2. Matka w szpitalu... 27 8.2.1. Zasady przejmowania urlopu macierzyńskiego na okres hospitalizacji matki... 28 XI

Spis treści VI 8.3. Śmierć matki w trakcie urlopu macierzyńskiego... 33 9. Możliwość pracy na urlopie macierzyńskim... 35 Rozdział II. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego... 39 1. Osoby uprawnione do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego... 39 2. Wiek dziecka... 42 3. Wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego... 44 4. Wniosek o urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego... 45 4.1. Dokumenty dołączane do wniosku... 48 5. Możliwość przejęcia urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego... 49 6. Rodzic adopcyjny lub z rodziny zastępczej trafia do szpitala... 50 7. Śmierć rodzica adopcyjnego lub rodzica z rodziny zastępczej... 51 8. Śmierć dziecka... 52 Rozdział III. Dodatkowy urlop macierzyński, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlop rodzicielski... 55 1. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego... 55 1.1. Ułatwienie dostępu do dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownikowi ojcu... 55 1.2. Możliwość podziału dodatkowego urlopu macierzyńskiego na części... 56 2. Wymiar dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasady jego ustalania... 57 3. Wymiar urlopu rodzicielskiego... 59 3.1. Możliwość podzielenia urlopu rodzicielskiego na części... 60 3.2. Możliwość wspólnego korzystania z urlopu rodzicielskiego... 61 4. Szczególny tryb dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski dla pracownicy... 62 4.1. Wymogi wniosku składanego z góry... 65 4.2. Możliwość złożenia wniosku z góry, gdy umowa się kończy... 69 4.3. Możliwość rezygnacji z urlopów fakultatywnych zawnioskowanych z góry... 74 4.4. Zasady występowania o rezygnację... 76

Spis treści 4.4.1. Skutki rezygnacji... 78 4.4.2. Prawo pracownika ojca dziecka do przejęcia urlopu, z którego zrezygnowała pracownica... 79 4.4.2.1. Warunki przejmowania przez pracownika urlopu po rezygnacji matki... 79 4.4.2.2. Możliwość rezygnacji przez ojca... 82 4.4.2.3. Warunki rezygnacji przez ojca... 83 4.5. Szczególny tryb: dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlop rodzicielski z góry... 84 4.5.1. Możliwość zawnioskowania w przypadku terminowego zatrudnienia... 86 4.5.2. Możliwość rezygnacji... 86 4.5.3. Możliwość przejęcia dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego po rezygnującym pracowniku... 88 4.6. Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego... 88 5. Dodatkowy urlop macierzyński, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlop rodzicielski po kolei... 89 5.1. Zasady składania wniosku... 89 5.2. Zasiłek macierzyński w przypadku wybrania trybu wnioskowania po kolei... 90 5.3. Wybór trybu składania wniosku... 90 5.4. Wniosek o dodatkowy urlop macierzyński po kolei... 91 5.5. Brak możliwości rezygnacji... 96 5.6. Wymogi wniosku o drugą część dodatkowego urlopu macierzyńskiego... 97 5.7. Wniosek o dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego po kolei... 98 5.8. Wniosek o urlop rodzicielski po kolei... 101 5.8.1. Warunki wniosku o urlop rodzicielski po kolei... 101 5.8.2. Oświadczenie pracownika dołączane do jego wniosku... 103 5.8.3. Warunki wniosku o wspólne korzystanie z urlopu rodzicielskiego... 105 VII

Spis treści VIII 5.8.4. Wniosek o drugą lub trzecią część urlopu rodzicielskiego... 108 5.8.5. Jeden wniosek o dodatkowy urlop macierzyński (dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego) oraz o urlop rodzicielski składany po kolei, czyli w sytuacji gdy wniosek składany jest po upływie 14 dni od dnia porodu... 110 5.8.6. Różne konfiguracje wniosków... 113 Rozdział IV. Szczególne sytuacje w trakcie korzystania z fakultatywnych płatnych urlopów z tytułu rodzicielstwa... 115 1. Hospitalizacja rodzica korzystającego z dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego bądź też z urlopu rodzicielskiego... 115 2. Śmierć dziecka w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego bądź też urlopu rodzicielskiego... 116 3. Oddanie dziecka do adopcji w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego... 117 4. Prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w dwóch stosunkach pracy... 117 Rozdział V. Łączenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) i/lub urlopu rodzicielskiego z pracą... 121 1. Zasady łączenia... 121 2. Wniosek o łączenie urlopów z pracą... 124 3. Obowiązek uwzględnienia wniosku... 126 4. Dopuszczalny wymiar etatu... 129 5. Rozkład czasu pracy w trakcie łączenia urlopów z pracą... 130 6. Zasady ustalania rozkładu czasu pracy... 132 7. Możliwość skorzystania z ruchomego czasu pracy w okresie łączenia urlopów z tytułu rodzicielstwa z pracą... 133 8. Zarobki w okresie łączenia korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) lub urlopu rodzicielskiego z pracą... 135

Spis treści 9. Przerwy na karmienie dziecka piersią... 136 10. Prawo do urlopu wypoczynkowego w okresie łączenia korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) lub urlopu rodzicielskiego z pracą... 138 10.1. Możliwość korzystania z urlopu wypoczynkowego w trakcie łączenia urlopów z tytułu rodzicielstwa z pracą... 140 10.2. Wynagrodzenie urlopowe... 141 11. Korzystanie z uprawnienia do łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą przez oboje pracowników rodziców dziecka... 141 Rozdział VI. Urlop ojcowski... 145 1. Cechy charakterystyczne urlopu ojcowskiego... 145 2. Termin, do którego można korzystać z urlopu ojcowskiego... 146 3. Zasady składania wniosku o urlop ojcowski... 146 4. Urlop ojcowski w dwóch stosunkach pracy... 149 Rozdział VII. Uprawnienia pracownicze po powrocie do pracy po zakończeniu korzystania z płatnych urlopów z tytułu rodzicielstwa... 151 1. Prawo do powrotu do pracy... 151 2. Prawo do urlopu wypoczynkowego... 152 Rozdział VIII. Urlop wychowawczy na nowych zasadach... 157 1. Wiek dziecka, na które przysługuje urlop wychowawczy... 157 2. Przeliczenie wymiaru urlopu wychowawczego z lat na miesiące... 158 3. Obowiązek dzielenia urlopu między rodziców lub opiekunów... 159 4. Wyjątki od obowiązku dzielenia... 160 5. Dłuższy czas na wspólne korzystanie i możliwość podziału na więcej części... 161 6. Wniosek o urlop wychowawczy na nowych zasadach... 162 6.1. Wymogi formalne wniosku... 163 6.2. Wniosek wraz z informacją o wspólnym korzystaniu... 166 6.3. Wniosek o dodatkowy urlop wychowawczy z tytułu niepełnosprawności... 168 6.4. Wniosek o całe 36 miesięcy urlopu wychowawczego... 168 7. Zasada udzielania urlopu zgodnie z wnioskiem... 170 IX

Spis treści X 8. Zmiany w przepisach dotyczących urlopów wypoczynkowych... 171 8.1. Przerwanie biegu okresu przedawnienia... 171 8.2. Ograniczenie możliwości proporcjonalnego wymiaru urlopu wypoczynkowego... 171 9. Obniżenie wymiaru czasu pracy... 173 Rozdział IX. Uprawnienia pracownicze związane z chorobą niani lub opiekuna dziennego czy nieprzewidzianym zamknięciem klubu dziecięcego... 175 1. Prawo do zasiłku opiekuńczego... 175 2. Prawo do zwolnienia od pracy... 177 Rozdział X. Zasady nabywania prawa do zasiłku macierzyńskiego... 179 1. Prawo do zasiłku macierzyńskiego... 179 2. Okresy uprawniające do zasiłku macierzyńskiego... 183 3. Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego... 183 4. Zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego/dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego... 186 5. Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego... 187 6. Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego... 189 7. Wysokość zasiłku macierzyńskiego... 190 8. Zasady dokumentowania prawa do zasiłku... 194 8.1. Podstawowy urlop macierzyński... 194 8.2. Dodatkowy urlop macierzyński/dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego... 198 8.3. Urlop rodzicielski... 200 8.4. Urlop ojcowski... 200 9. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za okres urlopu wychowawczego... 201 Ustawa z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa... 205 Kodeks pracy z 26.6.1974 r.... 243 Schematy... 263 Indeks rzeczowy... 267

Wykaz skrótów 1. Akty prawne KC.................. ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KP.................. ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141 ze zm.) KRO................. ustawa z 25.7.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) PrASC............... ustawa z 29.9.1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.jedn.: Dz.U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264 ze zm.) SwobDziałGospU..... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.) SysUbSpołU.......... ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) ZasiłkiU............. ustawa z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.jedn.: Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) 2. Organy orzekające SN.................. Sąd Najwyższy TK.................. Trybunał Konstytucyjny TS................... Trybunał Sprawiedliwości WSA................ Wojewódzki Sąd Administracyjny 3. Publikatory Dz.U................. Dziennik Ustaw Legalis............... System Informacji Prawnej Lex.................. System Informacji Prawnej OSN................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNAPiUS........... Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych XI

Wykaz skrótów PiZS................. Praca i Zabezpieczenie Społeczne Sł. Prac............... Służba Pracownicza 4. Inne %................... procent.................... paragraf art................... artykuł br.................... bieżącego roku ds.................... do spraw itp................... i tym podobne KRUS................ Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego MPiPS............... Minister Pracy i Polityki Socjalnej MZ.................. Minister Zdrowia NIP................. numer identyfikacji podatkowej np................... na przykład Nr, nr................ numer pkt.................. punkt pod red............... pod redakcją poz.................. pozycja r..................... rok REGON.............. Rejestr Gospodarki Narodowej RP.................. Rzeczpospolita Polska s..................... strona (-y) S.A.................. spółka akcyjna t.jedn................ tekst jednolity tj.................... to jest ul.................... ulica ust................... ustęp w zw................. w związku zał................... załącznik zd................... zdanie zł................... złotych (-e) zm................... zmiana (-y) ZUS................. Zakład Ubezpieczeń Społecznych XII

Rozdział I. Urlop macierzyński 1. Wymiar urlopu macierzyńskiego Zasadą jest, że prawo do urlopu macierzyńskiego pracownica nabywa z dniem porodu. Wymiar tego urlopu zwiększa się wraz z liczbą dzieci urodzonych w trakcie jednego porodu i wynosi: 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. Wymiar urlopu 2. Poród mnogi odroczony W praktyce może zdarzyć się taka sytuacja, że pracownica jest w ciąży i spodziewa się bliźniąt, które jednak nie urodzą się tego samego dnia. Ciąża mnoga PRZYKŁAD Pracownica w 30. tygodniu ciąży bliźniaczej zaczęła rodzić. Urodziła jedno z bliźniąt, które trafiło do inkubatora i pod specjalistyczną opiekę lekarską. Drugie dziecko urodziło się po 2 tygodniach. Z punktu widzenia prawa pracy poród zakończył się dopiero z dniem urodzenia drugiego z bliźniąt (do tego dnia pra-

Rozdział I. Urlop macierzyński cownica była jeszcze w ciąży z drugim dzieckiem) i od tego dnia pracownicy będzie przysługiwał urlop macierzyński w wymiarze 31 tygodni. Do zakończenia porodu (czyli między urodzeniem pierwszego a drugiego z bliźniąt) pracownica jest jeszcze w ciąży i przysługuje jej 100% zasiłek chorobowy. W przypadku wystąpienia tzw. porodu odroczonego należy udzielić ciężarnej zwolnienia lekarskiego od dnia urodzenia pierwszego płodu do czasu urodzenia następnego płodu (lub płodów). Nabycie prawa do urlopu macierzyńskiego następuje zatem w dniu porodu ostatniego płodu, w wymiarze adekwatnym do liczby urodzonych dzieci (stanowisko MZ z kwietnia 2011 r., znak: MZ-MD-078-1764-1/11). Poród odroczony Pracownica, u której wystąpił poród odroczony, nabywa prawo do urlopu macierzyńskiego z dniem urodzenia ostatniego dziecka, w wymiarze: 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci, 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci, 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci bądź też 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci, zgodnie z art. 180 1 pkt 2 5 KP. 3. Przedporodowa część urlopu macierzyńskiego Maksymalnie 6 tygodni Jeżeli pracownica jest zainteresowana, to nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego pracodawca ma obowiązek udzielić jej przed przewidywaną datą porodu. Inicjatywa wykorzystania takiej części urlopu macierzyńskiego przed porodem powinna nastąpić ze strony pracownicy.

3. Przedporodowa część urlopu macierzyńskiego Kobieta nie jest obowiązana do korzystania z urlopu macierzyńskiego przed porodem. Na jej wniosek urlop macierzyński może być podzielony na dwie części przed porodem i po porodzie (E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do art. 180 KP, Lex 2013). 3.1. Zasady występowania o urlop macierzyński przed porodem Przepisy Kodeksu pracy nie wymagają, żeby pracownica w celu wykorzystania przedporodowej części urlopu macierzyńskiego składała pisemny wniosek. O udzieleniu przedporodowej części urlopu macierzyńskiego pracownica może zatem zawnioskować np. przez telefon (dzwoniąc np. do swojego bezpośredniego przełożonego) czy wysyłając e-maila. Do celów dowodowych, jeżeli pracownica nie złoży wniosku na piśmie o udzielenie przedporodowej części urlopu macierzyńskiego, lecz wystąpi o to np. w formie ustnej, wskazane byłoby sporządzenie na tę okoliczność notatki, którą warto przechowywać w części B jej akt osobowych. Do płatnika zasiłku macierzyńskiego (pracodawcy gdy zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych albo ZUS jeżeli pracodawca zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych) musi natomiast trafić zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku, określające przewidywaną datę porodu. Urlop przed porodem

Rozdział I. Urlop macierzyński Przykładowy wzór wniosku pracownicy o urlop macierzyński przed porodem Wzór wniosku Anna Kowalska Pracownik Działu Obsługi Klienta Warszawa, 8.7.2013 r. Do Pani Grażyny Osińskiej Dyrektor Działu Kadr DRGE Bank I Oddział Warszawa WNIOSEK W związku z zakończeniem 16 lipca br. korzystania przez mnie ze zwolnienia lekarskiego, na którym obecnie przebywam, oraz przewidywaną datą porodu wyznaczoną na 31 lipca br., na podstawie art. 180 3 KP składam niniejszy wniosek o udzielenie mi 2-tygodniowego urlopu macierzyńskiego przed porodem. Z poważaniem Anna Kowalska Zał. 1 Zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu.

3. Przedporodowa część urlopu macierzyńskiego Pracodawca nie może odmówić pracownicy, jeżeli zgłosi ona chęć (wniosek) wykorzystania przedporodowej części urlopu macierzyńskiego. Jeżeli pracownica skorzysta z części przedporodowej urlopu macierzyńskiego, to po porodzie przysługuje jej urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania pełnego wymiaru. PRZYKŁAD Pracownica, spodziewająca się jednego dziecka, wykorzystała przed porodem 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego. Oznacza to, że wymiar tego urlopu, jaki pozostanie jej do wykorzystania od dnia urodzenia dziecka, to 18 tygodni. 3.2. Urlop macierzyński na kilka dni przed porodem Co prawda wymiar urlopu macierzyńskiego wskazany jest w tygodniach, jednakże należy przyjąć, że pracownica może wykorzystać przed porodem także kilka dni tego urlopu. Obliczenie liczby dni i tygodni urlopu macierzyńskiego przysługującego pracownicy po porodzie będzie możliwe, gdyż Kodeks pracy stanowi, że przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego tydzień tego urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym. Skoro bowiem w kwestii urlopu macierzyńskiego Kodeks pracy stanowi, że przy udzielaniu tego urlopu tydzień oznacza 7 dni kalendarzowych i nie zawiera regulacji analogicznej do dotyczącej dodatkowego urlopu macierzyńskiego, w myśl której urlop ten jest udzielany jednorazowo albo w dwóch częściach przypadających bezpośrednio jedna po drugiej w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, ani dotyczącej urlopu rodzicielskiego, stanowiącej, że urlop ten jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach, z których żadna nie Kilka dni urlopu przed porodem

Rozdział I. Urlop macierzyński może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej w wymiarze wielokrotności tygodnia możliwe jest przyjęcie, że w przypadku części przedporodowej urlopu macierzyńskiego można udzielić tego urlopu na okres krótszy niż tydzień. Przemawia za tym również wykładnia celowościowa. Dokładne ustalenie wymiaru przedporodowej części urlopu macierzyńskiego w praktyce może być niemożliwe, np. w sytuacji gdy pracownica matka zawnioskuje o tydzień urlopu macierzyńskiego przed planowaną datą porodu, a dziecko urodzi się 3 dni po tej dacie. Z tego też względu lepiej nie wnioskować równo o 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed porodem, ponieważ może pojawić się problem z usprawiedliwieniem nieobecności pracownicy w pracy, w sytuacji gdyby dziecko urodziłoby się kilka dni później. PRZYKŁAD Pracownica ze względu na stan zdrowia korzystała ze zwolnienia lekarskiego do przewidywanej daty porodu, tj. do 3 września br. Po tym dniu trafiła do szpitala w oczekiwaniu na poród, a dziecko urodziło się 7 września br. Jeżeli pracownica nie otrzyma zwolnienia szpitalnego, to na 3 dni jej nieobecności w pracy (4, 5 i 6 września) pracodawca może udzielić jej urlopu macierzyńskiego przed porodem. Od dnia porodu pracownica będzie miała prawo wykorzystać 19 tygodni i 4 dni urlopu macierzyńskiego. Zwolnienie lekarskie Lekarz ginekolog opiekujący się ciężarną pracownicą decyduje o tym, czy wystawi jej zwolnienie lekarskie do dnia porodu, czy nie. Jednakże lekarz nie jest stroną stosunku pracy, a zatem nie udziela pracownicy urlopu macierzyńskiego przed porodem. Jeżeli lekarz ginekolog nie udzieli pracownicy zwolnienia do dnia porodu, a pracownica nie będzie chciała do dnia porodu przychodzić do pracy i nie przedstawi innego dowodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracodawca będzie

4. Urlop macierzyński w razie śmierci dziecka obowiązany do udzielenia jej przedporodowej części urlopu macierzyńskiego. Jeżeli natomiast pracownica przed porodem przedstawi zwolnienie lekarskie od innego lekarza, to pracodawca, co do zasady, powinien je uwzględnić. Jeżeli z powodu komplikacji zdrowotnych pracownica będąca w ostatnim okresie ciąży uzyskuje orzeczenie lekarskie o niezdolności do pracy z powodu choroby, to pracodawca jest obowiązany to orzeczenie respektować (A. Kolosa, Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy, PiZS Nr 5/1999, s. 41). Jeżeli pracownica nie korzysta z przedporodowej części urlopu macierzyńskiego to pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień porodu. Z dniem porodu urlop macierzyński rozpoczyna się z mocy prawa. Pracownica w takim przypadku nie musi składać pracodawcy przedmiotowego wniosku. 4. Urlop macierzyński w razie śmierci dziecka W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Wymiar urlopu w razie śmierci dziecka PRZYKŁAD Dziecko zmarło 2 tygodnie po porodzie, co oznacza, że pracownica ma prawo korzystać z urlopu macierzyńskiego jeszcze przez 6 tygodni. Jeżeli natomiast dziecko umrze po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia jego zgonu.