ZMIANY W PRAWIE PRACY

Transkrypt

1 ZMIANY W PRAWIE PRACY Początek 2016 roku przyniósł następujące zmiany w przepisach prawa pracy tj.: Od 22 lutego zaczną obowiązywać nowe zasady zawierania i rozwiązywania umów o pracę na czas określony. Zmiany obejmą również możliwość stosowania umowy o pracę na okres próbny oraz wprowadzą do Kodeksu pracy instytucję zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. W tym zakresie na szczególną uwagę zasługują rozbudowane przepisy przejściowe, które nakazują w pewnym zakresie stosować nowe przepisy do stosunków pracy nawiązanych przed wejściem w życie nowelizacji. Od 1 stycznia obowiązują zmiany w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, których przedmiotem jest oparcie usprawiedliwienia nieobecności w pracy spowodowanej chorobą na zaświadczeniu o czasowej niezdolności do pracy wydawanym w formie elektronicznej (e-zwolnienie). Od 2 stycznia weszła w życie istotna nowelizacja Kodeksu pracy, która znacząco modyfikuje korzystanie z uprawnień rodzicielskich. Zmiany obejmują tak ważne zagadnienia jak udzielenie urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, ojcowskiego oraz wychowawczego. Ponadto likwidacji uległ dodatkowy urlop macierzyński oraz nastąpiła modyfikacja zasady udzielania zwolnienia przysługującego pracownikowi wychowującemu dziecko do ukończenia przez nie 14 roku życia. Jedna zmiana wejdzie w życie od dnia r. w zakresie porzucenia dziecka lub umieszczenia go w pieczy zastępczej. Przedmiotem niniejszego opracowania są modyfikacje dotyczące urlopów związanych z rodzicielstwem, które wprowadziła ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz.1268). Najważniejsze zmiany przedstawia poniższa tabela: Zakres regulacji Obecny stan prawny Stan prawny po zmianach ZMIANY OD DNIA R. Definicje osób uprawnionych. brak Rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do świadczeń wprowadzone zostały definicje: ubezpieczonej matki dziecka, ubezpieczonego ojca dziecka, pracownika innego członka najbliższej rodziny (o którym mowa w art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.), ubezpieczonego innego członka najbliższej rodziny (o którym mowa w art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Art K.p.

2 Wydłużenie terminu na złożenie wniosku o urlopy fakultatywne. Rezygnacja z części (podstawowego) urlopu macierzyńskiego. Pracownica nie później niż 14 dni po porodzie może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze wynikającym z art K.p., a bezpośredni po nim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze wynikającym z art a 1 K.p. (w trybie tzw. z góry ). Pracodawca musi uwzględnić taki wniosek. W pozostałych przypadkach w terminie 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracownica na pisemny wniosek po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu macierzyńskiego i powrócić do pracy gdy: - pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik ojciec wychowujący dziecko, na jego pisemny wniosek. Pracownica nie później niż 21 dni po porodzie może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze wynikającym z art a 1 K.p. Pracodawca musi uwzględnić taki wniosek. Art K.p. (w trybie tzw. z góry ) W pozostałych przypadkach w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracownica po wykorzystaniu po porodzie 14 tygodni ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu macierzyńskiego i powrócić do pracy gdy: - pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący dziecko, - przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony-ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową. Art K.p.

3 1. 2) Pracownica przebywająca w szpitalu. 3) Zgon pracownicy. 4) Porzucenie dziecka przez pracownicę. 5) Podjęcie przez matkę dziecka, nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym, zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Pracownik-ojciec może przejąć urlop macierzyński po matce dziecka posiadającej orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, której stan zdrowia uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Niemniej jednak w takim przypadku matka dziecka powinna wykorzystać po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, zanim zrezygnuje z korzystania z pozostałej jego części, przekazując ją pracownikowi-ojcu. Przejęty w opisywanym trybie urlop macierzyński jest udzielany pracownikowi ojcu na jego pisemny wniosek (art K.p.). K.p. umożliwia pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przejęcie od matki dziecka urlopu macierzyńskiego niewykorzystanego z powodu jej śmierci (tak jak to było dotychczas), ale również i porzucenia przez nią dziecka w okresie tego urlopu. W takiej sytuacji pracownik-ojciec uzyskuje prawo do pozostałej, niewykorzystanej przez matkę części urlopu macierzyńskiego (zob. art KP). Oznacza to, że jeżeli śmierć matki nastąpiła w podczas porodu lub porzuciła ona dziecko w dniu jego urodzenia, wówczas pracownik-ojciec może nabyć prawo do urlopu macierzyńskiego nawet w pełnym jego wymiarze. Wniosek (art K.p.). Zmiany do K.p. weszły w życie dniu r. (zmiany dot K.p.). art. w Ad. 1) Pracownica legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu, jeżeli: - pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący dziecko albo pracownik-inny członek najbliższej rodziny, - przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony-ojciec dziecka albo ubezpieczony-inny członek najbliższej rodziny, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową (art K.p.). Ad. 2) Pobyt pracownicy w szpitalu reguluje art K.p. (dot. również przerwania urlopu rodzicielskiego) Ad. 3) Zgon pracownicy reguluje art K.p. (dot. również urlopu rodzicielskiego) Ad. 4 ) Porzucenie dziecka przez pracownicę lub ubezpieczoną-matkę dziecka reguluje art K.p. (dot. również urlopu rodzicielskiego) NOWOŚĆ: Art K.p. (przepis dot. również urlopu rodzicielskiego) reguluje przypadki, w których pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny będzie przysługiwało prawo do części urlopu macierzyńskiego, przypadającej po dniu zgonu matki dziecka, porzuceniu przez nią dziecka albo powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji, pomimo iż matka dziecka: nie jest pracownicą bądź nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu (jest osobą bezrobotną). Ad. 5) Wykorzystanie przez pracownika-ojca wychowującego dziecko urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w przypadku podjęcia przez matkę dziecka nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy i w okresie trwania zatrudnienia przez matkę dziecka aż do wyczerpania należnego wymiaru reguluje art K.p. (dot. również urlopu rodzicielskiego).

4 Połączenie urlopów fakultatywnych tj.: dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Od r. nie będzie już dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Zniesienie bezwzględnej bezpośredniości z jednoczesnym znacznym przesunięciem terminu wykorzystania urlopu fakultatywnego. Urodzenie się dziecka (dzieci) pracownika, przyjęcie przez pracownika na wychowanie dziecka lub dzieci będących w określonym wieku) daje pracownikowi prawo do urlopów fakultatywnych: - dodatkowego urlopu macierzyńskiego (na warunkach urlopu macierzyńskiego) w wymiarze do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (przyjęcia jednego dziecka na wychowanie) oraz do 8 tygodni w razie urodzenia się przy jednym porodzie (jednoczesnego przyjęcia na wychowanie) więcej niż jednego dziecka - urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni niezależnie od liczby urodzonych (przyjętych na wychowanie) dzieci. Urlopy fakultatywne muszą być wykorzystywane bezpośrednio jeden po drugim (z zachowaniem ciągłości). Udzielane jednorazowo lub w częściach, w określonej ilości i długości. Pracownikowi przysługiwać będzie ujednolicony urlop rodzicielski w wymiarze: - do 32 tygodni w przypadku urodzenia przy jednym porodzie (przyjęcia na wychowanie) jednego dziecka, - do 34 tygodni w przypadku urodzenia przy jednym porodzie (jednoczesnego przyjęcia na wychowanie) więcej niż jednego dziecka, - do 29 tygodni w przypadku przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do lat 7, a w przypadku dziecka, wobec którego odroczono obowiązek szkolny, do 10. roku życia. Art a 1 i 2 K.p. Art pkt 1-3 K.p. Art b 1 4 K.p. Urlop rodzicielski udzielany jest jednorazowo albo w częściach (nie więcej niż 4-ech) co do zasady nie krótszych niż 8 tygodni (wyjątki: 1) pierwsza część urlopu rodzicielskiego, która w przypadku: a) urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie nie może być krótsza niż 6 tygodni, b) przyjęcia przez pracownika na wychowanie dziecka w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia, nie może być krótsza niż 3 tygodnie, 2) sytuacji, gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest krótsza niż 8 tygodni) przypadających bezpośrednio po sobie, z tym, że część w wymiarze 16 tygodni można wykorzystać po przerwie, najpóźniej do zakończenia roku kalendarzowego (tj. 31 grudnia danego roku), w którym dziecko ukończy 6 rok życia. Tydzień odpowiada 7 dniom (art K.p.). Z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać jednocześnie oboje rodzice dziecka (art a 3 K.p.). W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekroczyć wymiaru, o którym mowa w art a 1 K.p. (tj. 32 lub 34 tygodnie). NOWOŚĆ: Pracownik może zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie za zgodą pracodawcy i powrócić do pracy (art c 3 K.p.).

5 Art d 1 K.p. oraz art e 1 K.p Zasady łączenia urlopu fakultatywnego z pracą na część etatu. Zasady dot. korzystania z urlopu ojcowskiego. Zmiany w zasadach korzystania z urlopu wychowawczego. Urlopy fakultatywne można łączyć z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż ½ etatu; nie wydłuża to okresu ww. urlopów. Prawo do urlopu ojcowskiego przysługuje nie dłużej niż do: ukończenia przez dziecko 12.miesiąca życia albo upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie. Urlop ojcowski udzielany jednorazowo w wymiarze 2 tygodni. Termin: ukończenie przez dziecko 5. roku życia. Rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez okres nieprzekraczający 4 miesięcy. Termin złożenia wniosku o urlop wychowawczy: dwa tygodnie. Urlop rodzicielski można łączyć z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do: tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, 3. wysokość zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu. Tydzień odpowiada 7 dniom (art K.p.). Art K.p. Ukończenie przez dziecko 24.miesiąca życia albo upływ 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie. Urlop ojcowski może być udzielany jednorazowo albo w nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Tydzień odpowiada 7 dniom. Urlop ojcowski udzielany jest na wniosek, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Termin: urlop udzielany jest na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia (art K.p.) Bez zmian: Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar urlopu wynosi do 36 miesięcy. Urlop może być udzielony w 5-ciu częściach. Liczbę części ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków. NOWOŚĆ: Każda część urlopu rodzicielskiego z 16 tygodni urlopu możliwego do wykorzystania w okresie do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia pomniejsza ilość części urlopu wychowawczego (dot. art b 3 K.p.) Art K.p. z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu nie może przekraczać wymiaru określonego w art K.p Termin złożenia wniosku o urlop wychowawczy: 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu (dodany art K.p.).

6 Wniosek o obniżony wymiar czasu pracy w zakresie urlopu wychowawczego. Art. 188 K.p. (zwolnienie od pracy) ZMIANA OD DNIA R. Porzucenie dziecka lub umieszczenie go w pieczy zastępczej. Pracownik może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jeżeli matka rezygnuje z wychowywania dziecka i oddaje je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka, nie przysługuje jej część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu oddania dziecka. Jednakże urlop macierzyński po porodzie nie może wynosić mniej niż 8 tygodni. Pracownik może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy (art K.p.). Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia, o którym mowa powyżej, decyduje pracownik w pierwszym wnioskuo udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. WW. zwolnienie od pracy, udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasy pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Art. 182 K.p. W przypadku porzucenia dziecka przez pracownicę lub umieszczenie dziecka, na podstawie orzeczenia sądu, w pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo w zakładzie rehabilitacji leczniczej, pracownicy nie przysługuje część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu porzucenia dziecka albo umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo w zakładzie rehabilitacji leczniczej. Jednakże urlop macierzyński po porodzie nie może wynosić mniej niż 8 tygodni. Regulacja została rozszerzona o sytuację porzucenia dziecka oraz doprecyzowała przypadki, kiedy pracownica rezygnuje z wychowywania dziecka. W sytuacji porzucenia dziecka pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającego po dniu porzucenia dziecka (art K.p.) Znowelizowana ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1268) wprowadziła również zmiany: w art. 3 do ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2015 r. poz. 355, ze zm.), należy zwrócić uwagę na nowe brzmienie art. 44, art. 79a, art. 110 ust. 4 pkt 1, art. 121a oraz w art. 10 do ustawy z

7 dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.), zmiany dotyczą art. 29, art. 29a, art. 30a (art. dodany), art. 31, art. 32a. Wspomniana znowelizowana ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. w art. 7 wprowadziła również jedną zmianę (czytaj art. 5 ust. 4) do ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2015 r. poz. 900). Wysokość świadczeń w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu ojcowskiego: Zasiłek macierzyński W trakcie korzystania z urlopu macierzyńskiego wnioskowanego osobno W trakcie korzystania z 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia (przyjęcia) 1 dziecka wnioskowanego osobno W trakcie korzystania z 8 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia (przyjęcia) więcej niż 1 dziecka wnioskowanego osobno W trakcie korzystania z pozostałych 26 tygodni urlopu rodzicielskiego wnioskowanego osobno W trakcie korzystania z urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego wnioskowanego łącznie W trakcie urlopu ojcowskiego Wysokość świadczenia 60 % podstawy wymiaru zasiłku 80 % podstawy wymiaru zasiłku Autor: Białek Celina Wydział Kadr i Szkolenia KWP w Bydgoszczy Publikacja: Piotr Pawlaczyk ZAŁĄCZNIKI DO STRONY WNIOSEK urlop ojcowski 36.5 KB WNIOSEK urlop rodzicielski - częściowy 52 KB WNIOSEK urlop rodzicielski 53.5 KB Urlop roczny na podst. art. 179¹ 1 K.p. 49 KB Ocena: 0/5 (0) Tweetnij