WSPÓŁCZESNY SYSTEM BANKOWY

JOANNA redakcja naukowa SWIDERSKA WSPÓŁCZESNY SYSTEM BANKOWY Ujęcie instytucjonalne Difin

Spis treści Wprowadzenie 11 Część I System gwarantowania depozytów 15 Rozdział 1. Geneza i uwarunkowania tworzenia systemów ochrony depozytów 17 Agnieszka Stelmach 1.1. Stabilność sektora bankowego 17 1.1.1. Rola banków w systemie finansowym 18 1.1.2. Przyczyny upadłości banków a ryzyko kryzysu finansowego 20 1.1.3. Negatywne zjawiska związane z funkcjonowaniem banków 23 1.1.4. Zaangażowanie instytucji publicznych w kształtowaniu poziomu bezpieczeństwa banków 25 1.2. Systemy gwarantowania depozytów w różnych systemach bankowych 27 1.2.1. Przesłanki i etapy powstawania systemów gwarantowania depozytów 27 1.2.2. Modele systemów ochrony depozytów 31 1.2.3. Zalety i wady poszczególnych systemów gwarantowania depozytów 35 1.3. Formalnoprawne aspekty funkcjonowania systemu gwarantowania depozytów 39 Rozdział 2. System gwarantowania depozytów w Polsce Agnieszka Stelmach 44 2.1. Próby zapewnienia stabilności polskiego sektora bankowego w latach 90. XX wieku 44 2.2. Powstanie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, 49 2.2.1. Podstawy prawne działalności BFG 49 2.2.2. Cele i zadania BFG ~ 52 2.3. Struktura organizacyjna Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 54 2.3.1. Rada i Zarząd Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 54 2.3.2. Kompetencje organów Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 55 2.4. Gospodarka finansowa Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 58 2.4.1. Zasady gospodarki finansowej 59 2.4.2. Źródła finansowania działalności BFG 61

6 I Spis treści Rozdział 3. Zakres działania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego Agnieszka Stelmach 65 3.1. Działalność gwarancyjna BFG 65 3.1.1. Podmiotowy i przedmiotowy zakres gwarancji 65 3.1.2. Wysokość wypłat środków gwarantowanych 70 3.1.3. Procedura wypłat środków gwarantowanych 72 3.2. Działalność pomocowa BFG 74 3.2.1. Udzielanie pomocy bankom zagrożonym upadłością 75 3.2.2. Wspieranie procesów konsolidacyjnych banków spółdzielczych 79 3.2.3. Monitorowanie wykorzystanej pomocy 1 82 3.3. Działalność analityczna BFG 84 3.4. Współpraca krajowa i międzynarodowa 88 Rozdział 4. Analiza działalności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego wiatach 1995-2010 Agnieszka Stelmach 90 4.1. Realizacja funkcji gwarancyjnej Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 90 4.1.1. Kształtowanie wysokości funduszu ochrony środków gwarantowanych 90 4.1.2. Wypłata środków gwarantowanych 94 4.2. Realizacja funkcji pomocowej Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 99 4.2.1. Analiza działalności w zakresie przeciwdziałania upadłości banków 99 4.2.2. Analiza działalności w zakresie procesów konsolidacyjnych banków spółdzielczych 106 4.3. Efektywność działalności pomocowej Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 110 Część II System nadzoru finansowego 115 Rozdział 5. Europejski System Nadzoru Finansowego jako element europejskiej sieci bezpieczeństwa finansowego Magdalena Kasprzak 117 5.1. Architektura sieci bezpieczeństwa w Europie ' 117 5.1.1. Bezpieczeństwo systemu finansowego 117 5.1.2. Europejski Bank Centralny 118 5.1.3. Systemy gwarantowania depozytów 122 5.1.4. Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego 124 5.2. Geneza i idea powstania Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego 127 5.2.1. Nadzór finansowy na szczeblu krajowym 129 5.2.2. Nadzór finansowy na szczeblu Unii Europejskiej 131' 5.2.3. ESNF jako odpowiedź na światowy kryzys finansowy 2007-2009 133 Rozdział 6. Organizacja Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego Magdalena Kasprzak 138 6.1. Prawne aspekty funkcjonowania ESNF 138 6.2. Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (European Systemie Risk Board - ESRB) 141

Spis treści 7 6.2.1. Organizacja Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 141 6.2.2. Cel i zadania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 147 6.3. Europejskie Urzędy Nadzoru (European Supen/isory Authorities - ESA) 148 6.3.1. Struktura organizacyjna ESA 149 6.3.2. Zadania i zakres uprawnień ESA 151 6.3.3. Procedury decyzyjne i odwoławcze ESA 152 6.4. Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru (Joint Commitłee) 153 6.5. Niezależność oraz źródła finansowania ESNF 154 Rozdział 7. Regulacje nadzorcze sektora bankowego w.p.olsce Magdalena Kasprzak 158 7.1. Struktura sektora bankowego w Polsce 158 7.2. Instytucjonalno-prawne aspekty nadzoru finansowego w Polsce 160 7.2.1. Organizacja i funkcjonowanie Komisji Nadzoru Finansowego 162 7.2.2. Zadania KNF w zakresie nadzoru bankowego 163 7.3. Normy ostrożnościowe sektora bankowego 168 7.3.1. Adekwatność kapitałowa 169 7.3.2. Limity koncentracji wierzytelności 171 7.3.3. Zasady tworzenia rezerw celowych 172 7.4. Rekomendacje KNF 174 7.4.1. Rekomendacje w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym 175 7.4.2. Rekomendacje w zakresie zarządzania ryzykiem inwestycyjnym 180 7.5. Nowa Umowa Kapitałowa Bazylea II w polskich regulacjach nadzorczych 182 Rozdział 8. Bezpieczeństwo sektora bankowego w Polsce w świetle kompetencji Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego Magdalena Kasprzak 186 8.1. Współpraca Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego oraz krajowych instytucji nadzorczych 186 8.2. Inicjatywy Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego podjęte w zakresie bezpieczeństwa polskiego sektora bankowego 192 8.3. Kompetencje i inicjatywy Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego podjęte w zakresie bezpieczeństwa polskiego sektora bankowego 197 8.3.1. Stress-testy europejskiego sektora bankowego 198 8.3.2. Rekapitalizacja europejskiego sektora bankowego oraz jej konsekwencje dla polskiego sektora bankowego 200 8.3.3. Działania w zakresie wdrożenia zapisów Bazylei III oraz CRD IV 204 Część III System operacyjny polityki monetarnej 209 Rozdział 9. Polityka monetarna realizowana przez bank centralny AnnaDec 211 9.1. Narodowy Bank Polski jako bank centralny 211 9.2. Teoretyczne aspekty polityki monetarnej 215

8 I Spis treści 9.2.1. Definicja i cele polityki monetarnej 215 9.2.2. Strategie polityki monetarnej 218 9.2.3. Instrumenty polityki monetarnej 221 9.3. Uwarunkowania realizacji i skuteczności polityki monetarnej 224 9.3.1. Problem płynności sektora bankowego 224 9.3.2. Problem niezależności banku centralnego 228 9.3.3. Procesy globalizacji na rynku finansowym 230 Rozdział 10. Operacje otwartego rynku jako instrument polityki monetarnej Anna Dec " - 233 10.1. Przesłanki i uwarunkowania stosowania operacji otwartego rynku 233 10.1.1. Założenia i cele operacji otwartego rynku 233 10.1.2. Rodzaje zabezpieczeń operacji otwartego rynku 235 10.2. Rodzaje i przebieg operacji otwartego rynku 237 10.2.1. Rodzaje operacji otwartego rynku 237 10.2.2. Uczestnicy operacji otwartego rynku 242 10.2.3. Rodzaje przetargów w ramach operacji otwartego rynku 244 Rozdział 11. Polityka stóp procentowych jako element oddziaływania na stabilność cen Anna Dec 249 11.1. Uwarunkowania polityki stóp procentowych banku centralnego -249 11.1.1. Założenia i cele polityki stóp procentowych 249 MA.2. Rodzaje stóp procentowych kształtowanych przez Radę Polityki Pieniężnej 251 11.1.3. Stopy procentowe międzybankowego rynku pieniężnego 252 11.2. Mechanizm transmisji monetarnej 256 11.2.1. Wybrane kanały transmisji monetarnej 256 11.2.2. Uwarunkowania transmisji monetarnej 258 11.2.3. Opóźnienia mechanizmu transmisji monetarnej 261 Rozdział 12. Modelowe ujęcie polityki monetarnej w warunkach,kryzysu Paweł Baltyn. 264 12.1. Rola banku centralnego w Polsce, Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych 264 12.1.1. Funkcje banku centralnego 264 MA.2. Cele i zadania realizowane przez banki centralne 266 12.1.3. Instrumenty polityki monetarnej 268 12.2. Analiza działań banków centralnych w warunkach kryzysu finansowego 271 12.2.1. Geneza i przebieg kryzysu gospodarczego lat 2007-2009 271 12.2.2. Działania stabilizacyjne podejmowane przez amerykańską Rezerwę Federalną " 276 12.2.3. Analiza działań stabilizacyjnych Europejskiego Banku Centralnego 280 12.2.4. Analiza działań stabilizacyjnych Narodowego Banku Polskiego 283 12.3. Ocena skuteczności działań podejmowanych przez FED, EBC oraz NBP 287 12.3.1. Płynność sektora bankowego 287 12.3.2. Stabilność instytucjonalna systemu bankowego 290

Spis treści 9 12.3.3. Realizacja celów polityki monetarnej 293 12.4. Model skuteczności polityki monetarnej 296 12.4.1. Założenia modelu 296 12.4.2. Interpretacja otrzymanych wyników 301 Artykuły i pozycje książkowe 312 Raporty i inne opracowania 316 Akty normatywne -. 320 Strony internetowe 324