Pilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV Zakazenia i zachorowania etiologii HCV - klinika, diagnostyka, leczenie
HCV zidentyfikowany w 1989 roku nalezy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje bialka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych genotypów posiada wysoka zdolnosc mutacji namnaza sie glównie w hepatocytach ma mozliwosc przetrwania w rezerwuarach pozawatrobowych
Geograficzny rozklad genotypów w HCV Globalny rozklad genotypów Polska Genotypy 1b ~ 75% 1a ~ 5% 3a ~ 17% 4c+d< 1% Genotyp HCV: Typ
Historia naturalna zakazenia HCV Ostre zakazenie HCV ~ 80% Przewlekl e zapalenie watroby w typu C 20% Þ 20 lat Marsko sc watroby Rak watrobowo komórkowy 86% /r 1,1% /r 0,4% /r Krwotok z zylaków przelyku Zgon Watrobowa encefalopatia 40% /r 68% /r 11% /r Wodobrzusze
Zakazenia HCV przebiegaja z malo o charakterystycznymi objawami dlugotrwale zmeczenie apatia nadmierna sennosc stany depresyjne objawy grypopodobne (bóle stawów, kosci, miesni, stany podgoraczkowe) zaburzenia dyspeptyczne (niestrawnosc, wzdecia, nudnosci, wymioty)
Manifestacja pozawatrobowa zakazenia HCV Hematologiczna krioglobulinemia mieszana, chloniaki B, gammapatie, maloplytkowosc Autoimmunologiczna zapalenie tarczycy, klebkowe zapalenie nerek Skórna Endokrynologiczna Reumatologiczna Psychiatryczna porfiria skórna pózna, liszaj plaski cukrzyca zapalenie wielostawowe neurastenia, depresja
Modele progresji choroby wlóknienie Progresja 0 szybka posrednia wolna 1 2 3 5-10 lat 15-30 lat > 30 lat marskosc 4 HCC 3% /r niewyrównanie 5% - 10% /r zgon 2% - 5% /r
Marskosc sc watroby szanse przezycia z wyrównana marskoscia watroby: - 3 lata - 96% - 5 lat - 91% - 10 lat - 79% szanse maleja o polowe w przypadku dekompensacji marskosci (ryzyko dekompensacji 5-10% na rok) ryzyko powiklan po 5 latach od rozpoznania marskosci: - niewydolnosc watroby - 18% - HCC - 7% - zgon - 9%
HCC (Hepatocellular carcinoma) Rak watrobowokomw trobowokomórkowy rkowy przewlekle zapalenie watroby typu C jest pierwsza w Europie (60% przypadków), a druga na swiecie przyczyna raka watrobowokomórkowego (HCC) HCC wystepuje od 20 do 200 razy czesciej u chorych na marskosc watroby o etiologii HCV w porównaniu do nie zakazonych wykrycie we wczesnej fazie daje szanse na leczenie - resekcja chirurgiczna, transplantacja watroby, przezskórna ablacja guza daja 5-letnie przezycie u 50-70% chorych
Glówne wskazania do wykonania badan w kierunku zakazenia HCV podwyzszona aktywnosc enzymów watrobowych powiekszenie watroby przetaczanie krwi przed 1993 rokiem wielokrotne hospitalizacje czeste przyjmowanie leków w iniekcjach lub pobieranie krwi drobne zabiegi chirurgiczne lub endoskopowe kolczykowanie, tatuowanie stosowanie dozylnych/donosowych srodków odurzajacych
Diagnozowanie zakazen HCV 1. Oznaczenie anty-hcv - test przesiewowy - przeprowadzany nie wczesniej niz po 4 tygodniach od ekspozycji, - w przypadku ekspozycji zawodowej, badanie wykonuje sie w dniu wypadku przy pracy w celu okreslenia statusu serologicznego pracownika, - pacjent z wynikiem dodatnim, wymaga dalszej diagnostyki w jednostce specjalistycznej. 2. Oznaczenie HCV-RNA - test wykrywajacy czynne zakazenie.
Diagnozowanie zakazen HCV Biochemia Serologia Krew Obecnosc i stez ezenie enie wiremii Analiza sekwencyjna genomu Bioptat watrobyw Ocena histopatologiczna Genotyp Usg jamy brzusznej Identyfikacja wczesnych zmian nowotworowych
Cele terapii przeciwwirusowej zmniejszenie aktywnosci choroby eliminacja choroby profilaktyka powiklan - marskosci i HCC poprawa jakosci zycia
Standardy leczenia wirusowych zapalen watroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010 Leczeniem powinni byc objeci chorzy z ostrym, przewleklym zapaleniem watroby w oraz wyrównan wnana marskosci cia watroby o etiologii HCV, jak równier wniez z pozawatrobow trobowa manifestacja zakazenia HCV.