Pilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV. HCV - klinika, diagnostyka, leczenie

Transkrypt

1 Pilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV HCV - klinika, diagnostyka, leczenie

2 HCV zidentyfikowany w 1989 roku nalezy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje bialka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych genotypów posiada wysoka zdolnosc mutacji namnaza sie glównie w hepatocytach ma mozliwosc przetrwania w rezerwuarach pozawatrobowych

3 Geograficzny rozklad genotypów w HCV Globalny rozklad genotypów Polska Genotypy 1b ~ 75% 1a ~ 5% 3a ~ 17% 4c+d< 1% Genotyp HCV: Typ

4 Historia naturalna zakazenia HCV Ostre zakazenie HCV ~ 80% Przewlekl e zapalenie watroby w typu C 20% Þ 20 lat Marsko sc watroby Rak watrobowo komórkowy 86% /r 1,1% /r 0,4% /r Krwotok z zylaków przelyku Zgon Watrobowa encefalopatia 40% /r 68% /r 11% /r Wodobrzusze

5 Zakazenia HCV przebiegaja z malo o charakterystycznymi objawami dlugotrwale zmeczenie apatia nadmierna sennosc stany depresyjne objawy grypopodobne (bóle stawów, kosci, miesni, stany podgoraczkowe) zaburzenia dyspeptyczne (niestrawnosc, wzdecia, nudnosci, wymioty)

6 Manifestacja pozawatrobowa zakazenia HCV Hematologiczna krioglobulinemia mieszana, chloniaki B, gammapatie, maloplytkowosc Autoimmunologiczna zapalenie tarczycy, klebkowe zapalenie nerek Skórna Endokrynologiczna Reumatologiczna Psychiatryczna porfiria skórna pózna, liszaj plaski cukrzyca zapalenie wielostawowe neurastenia, depresja

7 Modele progresji choroby wlóknienie Progresja 0 szybka posrednia wolna lat lat > 30 lat marskosc 4 HCC 3% /r niewyrównanie 5% - 10% /r zgon 2% - 5% /r

8 Marskosc sc watroby szanse przezycia z wyrównana marskoscia watroby: - 3 lata - 96% - 5 lat - 91% - 10 lat - 79% szanse maleja o polowe w przypadku dekompensacji marskosci (ryzyko dekompensacji 5-10% na rok) ryzyko powiklan po 5 latach od rozpoznania marskosci: - niewydolnosc watroby - 18% - HCC - 7% - zgon - 9%

9 HCC (Hepatocellular( carcinoma) Rak watrobowokomw trobowokomórkowy rkowy przewlekle zapalenie watroby typu C jest pierwsza w Europie (60% przypadków), a druga na swiecie przyczyna raka watrobowokomórkowego (HCC) HCC wystepuje od 20 do 200 razy czesciej u chorych na marskosc watroby o etiologii HCV w porównaniu do nie zakazonych wykrycie we wczesnej fazie daje szanse na leczenie - resekcja chirurgiczna, transplantacja watroby, przezskórna ablacja guza daja 5-letnie przezycie u 50-70% chorych

10 Jak wykryc zakazenie wirusem HCV? Pierwszy sygnal podejrzenie zakazenia wirusem aktywnosc enzymów watrobowych (AspAT i AlAT) powyzej normy lub powiekszenie watroby pacjent z grupy ryzyka Jezeli pacjent: Mial przetoczona krew przed 1992 rokiem Byl wielokrotnie hospitalizowany Przyjmowal leki w zastrzykach lub mial pobierana krew Mial drobne zabiegi chirurgiczne Nosi kolczyki Jest wytatuowany Stosowal/stosuje dozylne srodki narkotyczne powinien miec wykonane badanie w kierunku anty-hcv

11 Jak wykryc zakazenie wirusem HCV? Objawy Dlugotrwale zmeczenie Apatia Nadmierna sennosc Stany depresyjne Objawy grypopodobne Bóle stawów, kosci, miesni, stany podgoraczkowe Zaburzenia dyspeptyczne Niestrawnosc, wzdecia, nudnosci, wymioty Powiekszona watroba lub sledziona

12 Diagnozowanie zakazen HCV 1. Oznaczenie anty-hcv - test przesiewowy - przeprowadzany nie wczesniej niz po 4 tygodniach od ekspozycji, - w przypadku ekspozycji zawodowej, badanie wykonuje sie w dniu wypadku przy pracy w celu okreslenia statusu serologicznego pracownika, - pacjent z wynikiem dodatnim, wymaga dalszej diagnostyki w jednostce specjalistycznej. 2. Oznaczenie HCV-RNA - test wykrywajacy czynne zakazenie.

13 Diagnozowanie zakazen HCV Biochemia Serologia Krew Obecnosc i stez ezenie enie wiremii Analiza sekwencyjna genomu Bioptat watroby Ocena histopatologiczna Genotyp Usg jamy brzusznej Identyfikacja wczesnych zmian nowotworowych

14 Cele terapii przeciwwirusowej zmniejszenie aktywnosci choroby eliminacja choroby profilaktyka powiklan - marskosci i HCC poprawa jakosci zycia

15 Standardy leczenia wirusowych zapalen watroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010 Leczeniem powinni byc objeci chorzy z ostrym, przewleklym zapaleniem watroby w oraz wyrównan wnana marskosci cia watroby o etiologii HCV, jak równier wniez z pozawatrobow trobowa manifestacja zakazenia HCV.

16 Obecny standard terapeutyczny zakazen HCV Pegylowany interferon z rybawiryna Genotyp 1,4,5,6 leczenie trwa 48 tygodni Genotyp 2,3 leczenie trwa 24 tygodnie

17 Skutecznosc terapii Skutecznosc terapii osiaga do 72 proc. u pacjentów adherentnych Wczesne rozpoczecie leczenia znacznie zwieksza jego skutecznosc Obowiazkiem lekarzy jest jak najwczesniejsze wykrycie zakazenia oraz skierowanie pacjenta do osrodka specjalistycznego

18 Objawy niepozadane w czasie leczenia PegIFN + RBV Rzekomogrypowe z temp > 38% - 57% Uczucie zmeczenia - 45% Bóle miesni - 32% Bóle glowy -32% Zaburzenia snu - 24% Chudniecie - 21% Wypadanie wlosów - 20% Bóle zamostkowe -20%

19 Drazliwosc - 19% Zaburzenia funkcji tarczycy - 15% Mdlosci - 14% Obnizenie nastroju - 13% Wzrost RR - 10% Zapalenie gardla - 10% Reakcje skórne - 10% Depresja - 2%

20 Najczestsze powody przerwania terapii Niedokrwistosc Granulocytopenia Trombocytopenia Ostre psychozy Nadczynnosc tarczycy

21 Wnioski 1. Zakazenia HCV stanowia powazny problem zdrowotny w Polsce. 2. Liczba chorych na marskosc watroby bedzie systematycznie wzrastac. 3. Skutecznosc leczenia tych chorób ulegla znacznej poprawie. 4. O randze tych chorób decydowac bedzie lekarz pierwszego kontaktu, gdyz od niego najczesciej zalezy rozpoznanie zakazenia i skierowanie pacjenta do osrodka referencyjnego.