Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce

KPMG W POLSCE Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce kpmg.pl

2 Section Wykorzystanie Brochure papieru name w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 3 Spis treści 1. Najważniejsze wnioski 3 2. Skala wykorzystania papieru 5 3. Skala marnowania papieru 7 4. Monitoring kosztów wydruku dokumentów 11 5. Działania proekologiczne 13 6. Metodyka badania 17 1 Najważniejsze wnioski Firmy działające w Polsce wykorzystują ponad 11 mln ryz papieru A4 miesięcznie, co oznacza wykorzystanie ponad 5,5 mld kartek papieru A4 miesięcznie (ok. 68 mld rocznie). W przeliczeniu na pracownika przeciętna firma działająca w Polsce wykorzystuje miesięcznie 1,3 ryzy papieru A4, co daje w efekcie miesięczne wykorzystanie blisko 650 kartek papieru A4 na pracownika (ok. 7,7 tys. rocznie). W przeciętnej firmie działającej w Polsce marnowane jest ok. 8,2% wydruków, co oznacza stratę ok. 50 kartek papieru A4 na pracownika miesięcznie. Przy blisko 9 mln zatrudnionych w firmach działających w Polsce daje to ok. 464 mln straconych kartek papieru A4 miesięcznie (ok. 5,5 mld straconych kartek papieru A4 rocznie) Do głównych przyczyn marnowania wydruków w ankietowanych firmach należy zaliczyć drukowanie jednostronne zamiast dwustronnego (54% wskazań respondentów). Najpopularniejszym sposobem oszczędzania wydruków jest standardowe ustawienie drukarek w oszczędnościowym trybie wykorzystania tonera / tuszu (71% wskazań respondentów). Wciąż mniej niż połowa (4) procedur administracyjno-biurowych realizowanych jest w badanych firmach całkowicie elektronicznie lub bez konieczności wykorzystania papieru. Ponad połowa ankietowanych firm nie monitoruje kosztów wydruku dokumentów. Aż 27% badanych przedsiębiorstw rozważa możliwość korzystania z papieru ekologicznego w najbliższych 2-3 latach. Ponad 7 ankietowanych przedsiębiorstw deklaruje, że zbiera makulaturę lub stosuje segregację odpadów papierowych. Firmy bardzo rzadko prowadzą wolontariat pracowniczy. Jak wynika z deklaracji przedsiębiorstw, tylko co dziesiąta z nich podjęła jakiekolwiek inicjatywy z tego zakresu.

4 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 5 2 Wykorzystanie papieru W przeciętnym przedsiębiorstwie działającym w Polsce wykorzystuje się blisko 650 kartek papieru A4 na pracownika miesięcznie. Tabela 1 wielkość firmy liczba firm (w tys.)* liczba wykorzystywanych ryz papieru miesięcznie (w tys.) liczba wykorzystywanych kartek A4 miesięcznie (w tys.) liczba pracujących (w tys.)* liczba wykorzystywanych ryz papieru na pracownika miesięcznie liczba wykorzystywanych kartek A4 na pracownika miesięcznie mikro 1 655 6 041 3 020 492 3 399 1,78 889 małe 53 2 164 1 082 203 1 143 1,89 946 średnie 16 2 193 1 096 415 1 649 1,33 665 duże 3 987 493 490 2 667 0,37 185 RAZEM 1 727 11 385 5 692 600 8 859 1,29 643 Źródło: *dane GUS Jak wynika z deklaracji przedsiębiorstw, miesięcznie firmy działające w Polsce wykorzystują ponad 11 mln ryz papieru A4, co odpowiada za ponad 5,5 mld kartek papieru A4 miesięcznie. Najwięcej papieru wykorzystywanych jest w mikroprzedsiębiorstwach (ponad 3 mld kartek papieru A4 miesięcznie). Wynika to z bardzo dużego rozdrobnienia polskich przedsiębiorstw - według najnowszych dostępnych danych na polskim rynku funkcjonowało blisko 1,7 mln firm zatrudniających do 9 osób. Dla porównania liczba firm zatrudniających co najmniej 250 pracowników zbliżyła się jedynie do 3 tys. W przeliczeniu na pracownika przeciętna firma funkcjonująca w Polsce wykorzystuje miesięcznie 1,3 ryzy papieru A4, co daje w efekcie miesięczne wykorzystanie blisko 650 kartek papieru A4 na pracownika. Najwięcej papieru zużywa się w firmach, których zatrudnienie nie przekracza 50 pracowników. Jak wynika z deklaracji małych firm, miesięcznie na jednego pracownika wykorzystywanych jest u nich prawie 1 tys. kartek papieru A4 (946 kartek papieru A4). Dla porównania w firmach zatrudniających powyżej 250 pracowników miesięcznie na pracownika wykorzystuje się blisko 200 kartek papieru A4 miesięcznie. 2012 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone.

6 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 7 3 Skala marnowania papieru Wykres 1: Deklarowany odsetek marnowanych wydruków 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% 14,0% mikro 8,0% małe średnie 10,7% 10, duże 13,3% handel przemysł / produkcja sektor finansowy usługi budowlane pozostałe usługi 11,6% 10,2% 9, 10,2% 10,0% inne 8,1% Wraz z wielkością firmy zwiększa się deklarowany odsetek marnowanych wydruków. W mikroprzedsiębiorstwach marnuje się ok. 8% wydruków, natomiast w firmach zatrudniających powyżej 250 pracowników ten odsetek wzrasta o ponad 5 punktów procentowych i przekracza on poziom 13%. W największym stopniu wydruki marnowane są w firmach handlowych (ponad 11, wydruków). W pozostałych firmach podzielonych według struktury branżowej deklarowany odsetek marnowanych wydruków oscyluje ok. 10%. Stosując średnią ważoną dla populacji przedsiębiorstw działających w Polsce, okazuje się, że w przeciętnym przedsiębiorstwie marnowane jest ok. 8,2% wydruków, co oznacza stratę ok. 50 kartek papieru A4 na pracownika miesięcznie. 2012 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone.

8 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 9 Ziemia A 384 tys. km Księżyc Roczne marnowane kartki papieru A4 przez przedsiębiorstwa działające w Polsce ułożone obok siebie (dłuższym bokiem do siebie) Wykres 2: Przyczyny marnowania wydruków 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Drukowanie jednostronne zamiast dwustronnego Wymogi administracyjne Niepotrzebne drukowanie dokumentów roboczych Drukowanie dokumentów w celach prywatnych Brak wdrożenia elektronicznego systemu obiegu dokumentów w firmie Drukowanie dokumentów w zbyt wielu egzemplarzach 32% 31% 28% 42% 48% 54% Najczęstszą przyczyną marnowania wydruków jest drukowanie jednostronne zamiast dwustronnego. Do dominujących przyczyn marnowania wydruków należy zaliczyć drukowanie jednostronne zamiast dwustronnego (54% wskazań respondentów), wymogi administracyjne (48%) oraz niepotrzebne drukowanie dokumentów roboczych (42%). Z kolei najpopularniejszym sposobem oszczędzania wydruków jest standardowe ustawienie drukarek w oszczędnościowym trybie wykorzystania tonera / tuszu (71% wskazań respondentów), standardowe ustawienie druku dwustronnego (41%) oraz standardowe korzystanie z papieru ekologicznego (32%). Wykres 3: Stosowane sposoby oszczędzania wydruków 3A 1 170 tys. km Standardowe ustawienie drukarek w oszczędnościowym trybie wykorzystania tonera / tuszu 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 71% Ułożone krótszym bokiem obok siebie Standardowe ustawienie druku dwustronnego 41% Standardowe korzystanie z papieru ekologicznego 32% 4A 1 655 tys. km Możliwość korzystania z drukarek po uzyskaniu odpowiednich uprawnień Rejestracja wydruków przez konkretnych pracowników 26% 31% Gdyby ułożyć wszystkie kartki papieru A4 marnowane rocznie w przedsiębiorstwach działających w Polsce (dłuższym bokiem, jedna obok drugiej), wówczas ich łączna długość byłaby trzykrotnie większa niż odległość z Księżyca na Ziemię. Gdyby ułożyć je krótszym bokiem obok siebie, wówczas ta długość byłaby ponad cztery razy większa. Pobieranie opłat za wydruki w celach prywatnych

10 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 11 4 Monitoring kosztów wydruku dokumentów Ponad połowa przedsiębiorstw działających w Polsce nie monitoruje kosztów wydruku dokumentów. Wykres 4: Czy monitorują Państwo koszty wydruku dokumentów w firmie? 2% 46% 52% Tak Nie Nie wiem Wykres 5: Co jest źródłem informacji o kosztach druku? 4% Liczba firm działających w Polsce, które monitorują koszty wydruku dokumentów, jest prawie równa z liczbą przedsiębiorstw niemonitorujących kosztów wydruku. Im większe przedsiębiorstwo, tym częściej monitorowane są te koszty w przypadku firm zatrudniających co najmniej 250 pracowników już 60% z nich monitoruje koszty wydruku dokumentów. Częściej niż w innych branżach monitoring wydruku dokumentów jest stosowany w firmach z sektora finansowego. Najczęstszym źródłem informacji na temat kosztów wydruku jest audyt realizowany własnymi zasobami w ten sposób postępuje ponad połowa firm monitorujących koszty wydruku. Na drugim miejscu znalazł się dział księgowości lub kontrolingu. 36% 5 Dział księgowości/kontrolingu Audyt realizowany przez firmę zewnętrzną Audyt realizowany własnymi zasobami Inne 2012 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone.

12 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 13 5 Działania proekologiczne 4 procedur administracyjno-biurowych w badanych firmach odbywa się całkowicie elektronicznie lub bez konieczności wykorzystania papieru. Wykres 6: Odsetek procedur administracyjno-biurowych realizowanych całkowicie elektronicznie lub bez konieczności wykorzystania papieru 36,0% 38,0% 40,0% 42,0% 44,0% 46,0% 48,0% mikro 45,6% małe 39,4% średnie 39,8% duże 43,9% handel 43,4% przemysł / produkcja 40,3% usługi budowlane 40,0% pozostałe usługi 44,9% inne 39,3% Blisko połowa (4) procedur administracyjno-biurowych realizowana jest w badanych firmach całkowicie elektronicznie lub bez konieczności wykorzystania papieru. Najczęściej w ten sposób procedury administracyjno-biurowe realizują mikroprzedsiębiorstwa (45,6%) oraz duże firmy (43,9%). Charakter realizacji tych procedur jest jednak zupełnie odmienny. W mikroprzedsiębiorstwach stosunkowo wiele procedur przeprowadzanych jest bez użycia papieru - w sposób słowny. Natomiast w największych firmach realizacja procedur administracyjnobiurowych odbywa się raczej elektronicznie, co także ogranicza wykorzystanie papieru. W przypadku struktury branżowej największą oszczędnością papieru wykazują się przedsiębiorstwa usługowe (niespełna 4 procedur odbywa się u nich bez wykorzystania papieru) oraz handlowe (43,4%). 2012 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone.

14 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 15 Co czwarta firma działająca w Polsce rozważa możliwość korzystania z papieru ekologicznego w najbliższych 2-3 latach. Wykres 7: Czy rozważacie Państwo możliwość korzystania z papieru ekologicznego w najbliższych 2-3 latach? 14% 7% 20% Wykres 8: Jaki jest model organizacji wydruku w Państwa firmie obecnie? 29% 37% Zbieranie makulatury lub segregacja odpadów papierowych jest relatywnie powszechna w przedsiębiorstwach działających w Polsce. W niektórych aspektach politykę w tym zakresie mogą wymuszać przepisy BHP bądź uregulowania prawne danej działalności gospodarczej. Ponad 7 ankietowanych przedsiębiorstw zbiera makulaturę lub stosuje segregację odpadów papierowych. Z drugiej strony wciąż blisko co czwarta firma w Polsce nie zbiera makulatury. rzadko makulatura zbierana jest w przedsiębiorstwach budowlanych. W tym przypadku ważniejsze wydawać się mogą innego rodzaju odpady. Nie odnotowano istotnych różnic pod względem zbierania makulatury w powiązaniu z wielkością firmy. Jedynie w firmach zatrudniających powyżej 250 pracowników odsetek wzrósł do 82%. 54% 34% Przedsiębiorstwa handlowe, produkcyjne oraz usługowe w podobnej liczbie zbierają makulaturę. Stosunkowo Zdecydowanie tak Raczej tak Trudno powiedzieć Zdecentralizowany Scentralizowany Pośredni Większość dużych firm ma opracowaną politykę zarządzania odpadami. Wykres 10: Czy mają Państwo opracowaną politykę zarządzania odpadami w firmie? Raczej nie Zdecydowanie nie Aż 27% przedsiębiorstw (spośród tych, które jeszcze tego nie zrobiły) rozważa możliwość korzystania z papieru ekologicznego w najbliższych 2-3 latach. Ponad 50% ankietowanych firm nie było w stanie przewidzieć, czy skorzysta z takiej możliwości. Wydaje się jednak, że stosunkowo duża grupa z tych przedsiębiorstw skorzysta z papieru ekologicznego w najbliższej przyszłości. Wśród stosowanych modeli organizacji wydruku w ankietowanych przedsiębiorstwach dominuje model zdecentralizowany, co oznacza wiele pojedynczych urządzeń drukujących rozproszonych po całej firmie. 34% 61% 0% 20% 40% 60% 80% 100% mikro 39% małe 53% Ponad ¾ ankietowanych przedsiębiorstw zbiera makulaturę lub stosuje segregację odpadów papierowych. średnie 73% Wykres 9: Czy w Państwa firmie zbierana jest makulatura lub stosowana jest segregacja odpadów papierowych? duże 83% Tak Nie Nie wiem 1% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 23% Handel 77% 76% Przemysł / produkcja Sektor finansowy Usługi budowlane Pozostałe usługi Inne 78% 67% 63% 77% 81% 61% badanych firm ma opracowaną politykę zarządzania odpadami, jednak wciąż co trzecia z nich nie ma opracowanej takiej polityki. Realny wydaje się spadek tego odsetka ze względu na wymagania prawne oraz stopniowe zwiększanie świadomości ekologicznej w polskich przedsiębiorstwach. Im większa firma, tym bardziej prawdopodobne, że posiada ona opracowaną politykę zarządzania odpadami. W przypadku firm zatrudniających powyżej 250 pracowników już blisko 8 przedsiębiorstw ma opracowaną politykę zarządzania odpadami. W przypadku mikroprzedsiębiorstw ten odsetek spada poniżej 40%. Najczęściej politykę zarządzania odpadami, zgodnie z oczekiwaniami, mają opracowaną przedsiębiorstwa przemysłowe oraz produkcyjne (blisko 80%). Najrzadziej opracowaną politykę zarządzania odpadami mają firmy budowlane (mniej niż 50%). Tak Nie Nie wiem

16 Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce Wykorzystanie papieru w przedsiębiorstwach działających w Polsce 17 Tylko co dziesiąta firma prowadzi wolontariat pracowniczy. Wykres 11: Czy Państwa firma? Wyłącza komputery na noc Prowadzi działania na rzecz oszczędzania światła Prowadzi działania na rzecz oszczędzania wody Prowadzi działania na rzecz ograniczania używania jednorazowych opakowań Podejmuje inne działania w zakresie ochrony środowiska naturalnego Prowadzi wolontariat pracowniczy 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% 10% 32% 58% 66% 73% 96% Przedsiębiorstwa działające w Polsce coraz częściej przeprowadzają różne akcje z zakresu ochrony środowiska, rozumiejąc znaczenie ekologii oraz jej wpływ na najbliższe środowisko. Prawie 7 ankietowanych firm prowadzi działania na rzecz oszczędzania światła (np. umieszcza przy wyłącznikach informacje przypominające o korzyściach z oszczędzania energii elektrycznej), a 2/3 przedsiębiorstw prowadzi działania na rzecz oszczędzania wody. Stosunkowo często wymieniane były również działania na rzecz ograniczenia używania jednorazowych opakowań. Nadal bardzo rzadko firmy prowadzą wolontariat pracowniczy. Jak wynika z deklaracji przedsiębiorstw, tylko co dziesiąta z nich podjęła jakiekolwiek inicjatywy z tego zakresu. 6 Metodyka badania Badanie wykorzystania papieru w polskich przedsiębiorstwach zostało przeprowadzone w czerwcu i lipcu 2012 r. metodą wywiadu telefonicznego CATI (ang. Computer Assisted Telephone Interview) na próbie 600 przedsiębiorstw. Dobór do próby zapewniła firma badawcza Norstat. Na pytania odpowiadali głównie dyrektorzy działów IT, administracji bądź członkowie zarządów lub właściciele firm. W oszacowaniach posługiwano się danymi na temat liczby oraz struktury przedsiębiorstw w Polsce publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny. Badanie zostało przygotowane wspólnie przez zespół Zarządzania Wiedzą i Badań Rynkowych oraz zespół Marketingu w składzie: Wojciech Jankowski, Magdalena Maruszczak, Mariusz Strojny, Aleksandra Szostak, Marta Tyszer. Wykres 13: Województwo zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie 2% 3% 2% Wykres 14: Wielkość badanych firm 3% 4% 3% 4% 6% 7% 7% 9% 10% 12% 18% 0% 10% 1 20% Wykres 15: Sektor rynku badanych firm Wykres 12: Dział / Stanowisko respondenta odpadami w firmie? 17% 12% 22% 30% 4% 2 28% 33% 39% 20% 12% 3% 26% 24% Mikro Małe Handel Przemysł /produkcja Średnie Sektor finansowy Dział IT Duże Usługi budowlane Dział Administracji Dział Finansów Zarząd (lub właściciel firmy) Pozostałe usługi Pozostałe Pozostałe

Kontakt KPMG Sp. z o.o. ul. Chłodna 51 00-867 Warszawa T: +48 (22) 528 11 00 F: +48 (22) 528 10 09 E: kpmg@kpmg.pl Jerzy Kalinowski Management Consulting Partner E: jerzykalinowski@kpmg.pl Magdalena Maruszczak Marketing & Communications Manager E: mmaruszczak@kpmg.pl Mariusz Strojny Knowledge Management & Research Manager E: mstrojny@kpmg.pl kpmg.pl 2011 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w Polsce. Nazwa i logo KPMG są zastrzeżonymi znakami towarowymi KPMG International Cooperative ( KPMG International ), podmiotu prawa szwajcarskiego. Informacje zawarte w niniejszej publikacji mają charakter ogólny i nie odnoszą się do sytuacji konkretnej firmy. Ze względu na szybkość zmian zachodzących w polskim prawodawstwie i gospodarce prosimy o upewnienie się w dniu zapoznania się z niniejszą publikacją, czy informacje w niej zawarte są wciąż aktualne. Przed podjęciem konkretnych decyzji proponujemy skonsultowanie ich z naszymi doradcami. Poglądy i opinie wyrażone w powyższym tekście prezentują zapatrywania autorów i mogą nie być zbieżne z poglądami i opiniami KPMG Sp. z o.o.