WYKŁADY KOMPUTEROWE SYSTEMY ZARZĄDZANIA LICZBA GODZIN FORMA ZALICZENIA TREŚCI: 18 zal/oc 1. informacyjne zarządzania. 2. informatyczne zarządzania. 3. Obszary wykorzystania SI w zarządzaniu. 4. Informatyczne wspomaganie procesów decyzyjnych. 5. Zintegrowane systemy zarządzania. 6. Ekonomika komputerowych systemów zarządzania. LITERATURA: 1. A. Nowicki (red), Wstęp do systemów informacyjnych zarządzania w przedsiębiorstwie, Wydaw. Polit. Częstoch., 2002. 2. Kisielnicki J, Sroka H.: informacyjne biznesu, Agencja wydaw. PLACET, Warszawa 2001. 3. P. Zaskórski, Strategie informacyjne w zarządzaniu organizacjami gospodarczymi, WAT, W-wa 2005. Prowadzący: dr inż. Zbigniew Wrona
POJĘCIE I OPIS SYSTEMU "S y s t e m jest to kompleks elementów znajdujących się we wzajemnej interakcji" L.van Bertalanffy (twórca podejścia systemowego, biolog amerykański) "S y s t e m jest to każdy złożony obiekt wyróżniony z badanej rzeczywistości, stanowiący całość tworzoną przez zbiór obiektów elementarnych (elementów) i powiązań (relacji) pomiędzy nimi" prof. P.Sienkiewicz SYSTEM - każda, celowo wyodrębniona całość, złożona z części, powiązań (relacji) między nimi oraz między każdą częścią i całością. Oznacza to, że: jest on tworem celowym, może realizować cel w jeden lub na wiele sposobów, nie ma części izolowanych w stosunku do innych swoich części, części i ich wzajemne powiązania tworzą strukturę systemu, powiązania między częściami a całością systemu polegają na tym, że każda część systemu ma przyczyniać się do powodzenia całości.
CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU INFORMACYJNEGO ELEMENTY SKŁADOWE Nadawcy i odbiorcy informacji Zbiory informacji Kanały informacyjne Metody i techniki przetwarzania informacji STRUKTURA Funkcjonalna Informacyjna Techniczna Przestrzenna Konstrukcyjnotechnologiczna ZASOBY Ludzkie Informacyjne Proceduralne techniczne ZADOBY INFORMACYJNE SĄ NIEZBĘDNYM ELEMENTEM ZASILAJĄCYM DLA FUNKCJONOWANIA DECYZYJNYCH SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA! SYSTEM INFORMACYJNY Obiekty informacyjne Użytkownicy Środki Relacje INFORMACJE formalizmy SYSTEM DECYZYJNY Modele decyzyjne Warianty decyzji Decydenci Decyzje
PO CO ZARZĄDZAĆ INFORMACJĄ W PRZEDSIĘBIORSTWIE? ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ W PRZEDSIĘBIORSTWIE POZWALA NA: Sterowanie przepływami informacji w sieci komunikacyjnej firmy; Zarządzanie jakością informacji (pełność, pewność, terminowość); Tworzenie warunków bezpieczeństwa informacyjnego; Utrzymywanie systemów informacyjnych w ciągłej gotowości do efektywnej pracy; Projektowanie rozwoju systemów informacyjnych; Zapewnienie efektywnych związków firmy z rynkiem informacyjnym; Zapewnienie integracji systemów informacyjnych na różnych szczeblach zarządzania.
SYSTEM INFORMACYJNY A SYSTEM INFORMATYCZNY SYSTEM INFORMACYJNY długopis maszyna do pisania SYSTEM INFORMATYCZNY sprzęt komputerowy oprogramowanie telefon narzędzia teleinformat. dokumenty papierowe fax kalkulator Jeśli system informacyjny przeznaczony jest do wspomagania procesów zarządzania to jest określany mianem systemu informacyjnego zarządzania SYSTEM INFORMACYJNY ZARZĄDZANIA elementy 1. zbiory (zasoby) informacji, 2. nadawcy informacji, 3. odbiorcy informacji, 4. kanały informacyjne, 5. techniczne środki przesyłania i przetwarzania informacji (teleinformatyczne). SYSTEM INFORMATYCZNY ZARZĄDZANIA
SYSTEM INFORMATYCZNY ZARZĄDZANIA (SIZ) Ta część SYSTEMU INFORMACYJNEGO przedsiębiorstwa, w której ramach generowanie i gromadzenie informacji, ich przetwarzanie i analiza oraz prezentowanie informacji odbywa się przy wykorzystaniu metod, technik, technologii i narzędzi komputerowych.
KLASYFIKACJA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH KRYTERIUM ZASTOSOWAŃ RODZAJ ZASPOKAJANYCH POTRZEB ZAKRES SYSTEMU SZCZEBEL ZARZĄDZANIA POZIOM INTEGRALNOŚCI obliczeń naukowo - ewidencyjne obiektowe kompleksowe wyszukiwania informowania terenowe zintegrowane sterowania wspomagania decyzji bazowe wspierania dydaktyki regulacyjne sztucznej inteligencji
CECHA RODZAJ SIZ SYSTEMU SEw SIK SWD SE Cel systemu Przechowywanie i przetwarzanie Planowanie, kontrola funkcji Wspomaganie procesów danych bieżących zarządzania decyzyjnych wiedzą Baza danych Podejmowanie decyzji Wspierany szczebel Zastosowanie Szczegółowa. Jednorodny format danych Brak lub proste zadania decyzyjne Operacyjny dziedzinowe: kadry-płace, F-K, ewidencja sprzedaży Wewnętrzne i zewnętrzne bazy danych. Różne formaty danych Wspieranie w wypracowaniu decyzji Taktyczny, strategiczny Prognozy, kontroling Różne formaty danych. Baza modeli decyzyjnych Problemy optymalizacyjne i symulacyjne Taktyczny, strategiczny Prognozy, optymalizacja (np. procesów gospodarczych) Wnioskowanie, zarządzanie Baza wiedzy Decyzje dla problemów heurystycznych Wszystkie Analizy, diagnozy, wnioskowanie przy niepełnych danych
PRZYKŁAD PROBLEMU O CHARAKTERZE OPTYMALIZACYJNYM Firma produkuje szafy i komody. Każdy z tych produktów musi być złożony z części a następnie wykończony i zapakowany. Czas potrzebny na złożenie szafy wynosi 3 a komody 4 jednostki czasu. Wykończenie i zapakowanie szafy i komody wynosi odpowiednio 6 i 2 jednostki czasu. Producent dysponuje 90 jednostkami czasu na składanie wyrobów i 30 jednostkami czasu na wykończenie i zapakowanie. Każda szafa przynosi zysk wielkości 150 jednostek a komoda -100 jednostek. Ile szaf a ile komód powinien zakład wyprodukować dla maksymalizacji zysku? JAKA DECYZJA? ROZWIĄZANIE - WYKORZYSTANIE METOD BADAŃ OPERACYJNYCH ZASTOSOWAĆ ALGORYTM SIMPLEKS
BAZA WIEDZY SYSTEMU EKSPERCKIEGO Sposób zapisu wiedzy w bazie nazywa się reprezentacją wiedzy. Reprezentacja regułowa: JEŻELI <warunek> TO <konkluzja> (R1) JEŻELI klient ma dom TO kredyt ma zabezpieczenie (R2) JEŻELI klient ma konto i nie ma debetu TO klient jest wiarygodny (R3) JEŻELI kredyt ma zabezpieczenie i klient jest wiarygodny TO udziel klientowi kredytu FAKTY REGUŁY Klient ma dom Klient ma konto Na koncie klienta nie ma debetu Kredyt ma zabezpieczenie Klient jest wiarygodny Udzielić kredytu JEŻELI klient ma dom TO kredyt ma zabezpieczenie JEŻELI klient ma konto i nie ma debetu TO klient jest wiarygodny JEŻELI kredyt ma zabezpieczenie i klient jest wiarygodny TO udziel klientowi kredytu
CECHY ZINTEGROWANYCH SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH kompleksowość funkcjonalna ZSI obejmuje wszystkie sfery działalności techniczno-ekonomicznej przedsiębiorstwa; integracja danych i procesów dotyczy wymiany danych: wewnątrz obiektu (pomiędzy modułami) oraz z otoczeniem (np. poprzez EDI); otwartość zdolność rozszerzania systemu o nowe moduły, skalowalną architekturę (zazwyczaj klientserwer); zaawansowanie merytoryczne pełne informatyczne wspomaganie procesów informacyjno-decyzyjnych, z wykorzystaniem mechanizmów: optymalizacji, prognozowania, koncepcji JiT, MRP II; zgodność z polskimi przepisami, np. z ustawą o rachunkowości w szczególności dotyczy zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych, ustalania i raportowania wyników finansowych obiektu gospodarczego, zasad sporządzania sprawozdań finansowych.
WYBRANE KATEGORIE SI WSPOMAGAJĄCYCH ZARZĄDZANIE ADC ang. Automatic Data Management systemy do automatyzacji gromadzenia danych o towarach i przekazywania ich do dalszego przetwarzania przez inne systemy (obejmuje np. odczytywanie kodów kreskowych) WMS ang. Warehousing Management Systems systemy stosowane do zarządzania procesami magazynowymi CRM ang. Customer Relationship Management obsługa marketingu, handlu i serwisu. Integruje wszystkie informacje o zdarzeniach we wszystkich działach firmy na temat danego klienta, MRP ang. Material Requirements Planning system planowania potrzeb materiałowych MRP II ang. Manufactures Resources Planning systemy planowania produkcji i dystrybucji (wzbogacony MRP o sprzężenie zwrotne do realizacji produkcji) ERP ang. Enterprise Resource Planning - zintegrowane systemy obejmujące sferę wspomagania zarządzania całym przedsiębiorstwem, łącznie z finansami (obsługa klientów, produkcja, finanse, integracja w ramach łańcucha logistycznego), SCM ang. Supply Chain Management - system do wspomagania zarządzania łańcuchem dostaw (podsystemy np. ADC), DSS ang. Decision Support Systems systemy wspomagające podejmowanie decyzji na bazie zgromadzonych danych oraz parametrów sterujących
KONCEPCJA MRP II Polega na logicznej procedurze określania planów produkcji na podstawie oszacowania przyszłych potrzeb rynku wyrobów oraz obliczenia zapotrzebowania na składniki i zdolności produkcyjne do wytworzenia tych wyrobów w oparciu o ich strukturę, co umożliwia: sprawne i szybkie reagowanie na potrzeby klientów; redukcję zapasów; planowanie produkcji wyrobów i ich składników dokładnie w wymaganej ilości oraz na czas ich zapotrzebowania. Standard PRP II jest ekonomicznie uzasadniony, jeśli: produkcja dotyczy wyrobów powtarzalnych o wysokim stopniu złożoności; wyroby są wytwarzane w wielu odmianach na bazie wspólnego zbioru surowców i półfabrykatów; Ponadto efekt ekonomiczny jest wynikiem redukcji zapasów (surowców, produkcji w toku i wyrobów gotowych).
PODSTAWOWE FUNKCJE MRPII Planowanie produkcji i sprzedaży; Harmonogramowanie planu produkcji; Zarządzanie popytem; Planowanie potrzeb materiałowych; Sterowanie produkcją; Zaopatrzenie; Planowanie dystrybucji; Symulacje; MRP II pomaga w rozwiązaniu tzw. uniwersalnego równania produkcji, które sprowadza się do odpowiedzi na pytania: Co mamy wyprodukować (jakie wyroby, w jakim terminie), aby wyznaczony popyt został zaspokojony? Czym musimy dysponować i w jakim czasie (zdolności produkcyjne, surowce itd.), aby ją wykonać? Jakich zasobów potrzebujemy obecnie (jakimi zdolnościami produkcyjnymi dysponujemy, jakie mamy zapasy produkcji w toku, półfabrykatów, surowców)? Co musimy jeszcze kupić (usługi, surowce), aby wykonać tę produkcję?
MRP II Jak to dziala? p.popyt zamówienia STRUKTURY WYROBÓW MARSZRUTY TECHNOLOG. PLANOWANIE WYTWARZANIA GM STANY ILOSCIOWE ZASOBY PRODUKCYJNE Zlecenie produkcyjne wew. Zlecenie produkcyjne zewn. Zlecenie zakupu CYKLE REALIZACJI KONTROLA PRODUKCJI KONTROLA PODWYKON. KONTROLA ZAKUPU 26
DZIAŁANIA WSPOMAGANE PRZEZ SYSTEM CRM dodatkowa wartość dla klientów pozyskanie klientów dopasowanie do potrzeb klientów segmentacja klientów CRM utrzymanie dotychczasowych klientów interaktywny kontakt z klientem analiza potrzeb klientów identyfikacja potrzeb klientów CRM w znaczeniu węższym podejście do klientów na poziomie taktycznym, objawiające się ich segmentacją oraz kreowaniem odrębnych propozycji i ofert dla każdego z segmentów. CRM w znaczeniu szerszym strategia zarządzania klientami, informacjami o nich i relacjami z nimi.
CRM (ang. Customer Relationship Management) (pol. Zarządzanie Kontaktami z Klientem) - to zestaw narzędzi umożliwiających interaktywną, zindywidualizowaną komunikację z klientem za pomocą tradycyjnych i nowoczesnych kanałów przesyłu informacji. Ideą jest zgromadzenie informacji o klientach firmy przez integrację wszystkich zdarzeń zachodzących we wszystkich działach firmy, dotyczących jednego klienta Cele: optymalizacja kontaktów ze stałymi klientami rozszerzenie grupy klientów (marketing) zwiększenie zyskowności poprzez zachęcenie klientów do zakupu większej ilości towarów i usług zachowanie aktualnie współpracujących klientów
PODSTAWOWE FUNKCJE SYSTEMÓW CRM pozyskiwanie klientów - zarządzanie kampaniami marketingowymi, analiza marketingowa, obsługa telemarketingu, wspomaganie e-marketingu i in. obsługa telefoniczna klientów (ang. call center) rejestracja faktu kontaktu z klientem, ustalenie pracownika do obsługi danego klienta, przechwytywanie próby nawiązywania kontaktu z firmą i natychmiastowe ustalenie wszystkich danych o tej osobie i in. zarządzanie sprzedażą ustalanie profilu klienta, przypisanie klientów do kont i terytoriów, monitorowanie statusu klientowi możliwości sprzedaży i in. organizowanie pracy handlowców monity w sprawie terminów realizacji zadań, spotkań i kontaktów, ułatwienie prowadzenia notatek handlowych i in. wspomaganie korespondencji handlowej automatyzacja różnych odmian komunikacji (szablony), automatyczne generowanie ofert, także o zindywidualizowanych wymaganiach i in. obsługa zamówień rejestracja i analiza przebiegu negocjacji handlowych, zarządzanie kredytem dla klientów, indywidualna konfiguracja produktów dla klienta i in.
SYSTEMY WMS - to wyspecjalizowane narzędzie informatyczne do obsługi procesów magazynowych FUNKCJE WMS: 1. ZARZĄDZANIE MAGAZYNAMI obsługa procesów magazynowych (fizycznych lub logicznych) wg zhierarchizowanego schematu obszar-rząd-kolumnapoziom-miejsce in. zarządzanie obszarem magazynowym dzieli magazyn na obszary (np. załadunkowy, kompletacji zamówień, główny składowania) i według tego podziału przydziela towary zarządzanie miejscami magazynowymi dzieli magazyn na miejsca klasy wg różnych kryteriów np. funkcjonalnych, związanych z gabarytami do składowania określonego typu towarów itd. zarządzanie zawartością magazynu daje możliwość przeglądania stanów ilościowych magazynu wg różnych kryteriów itp. eksploracja magazynu daje możliwość graficznego odzwierciedlenia struktury magazynów (łącznie ze strukturą składowania towarów np. pojedyncze egzemplarze, palety, kontenery itd) 2. OBSŁUGA DOKUMENTÓW LOGISTYCZNYCH (zamówienia dla dostawców, zlecenia od klientów, rezerwacja towarów, potwierdzanie dokumentów wydania)
FUNKCJE SYSTEMÓW WMS CD 3. GENEROWANIE ŁADUNKÓW dzielenie towarów na wg zamówień, tworzenie list wysyłkowych itd. 4. OBSŁUGA DOSTAW DO MAGAZYNU rejestracja dostaw z zewnątrz (rozlokowanie, przepakowanie), rejestracja dostaw z produkcji (etykietiwanie) 5. OBSŁUGA WYSYŁKI Z MAGAZYNU planowanie postaci wysyłki(pobranie nośników do obszaru kompletacji itp. ), automatyczne planowanie wysyłek (informacje o stanie wysyłki np. w edycji, wykonywana, zakończona), kompletacja wysyłki 6. OBSŁUGA TRANSPORTU I SPEDYCJI optymalizacja tras, dobór kierowców, dobór nośników, rodzaj transportu itp.