Wczesne Wspomaganie Rozwoju w krajach Unii Europejskiej Krajowy Koordynator Europejskiej Agencji Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami. Małgorzata Dońska-Olszko www.european-agency.org
Opracowano na podstawie: Early Childhood Intervention Analysis of Situations in Europe. Key Aspects and Recommendations Summary Report (2005). European Agency for Development in Special Needs Education
Publikacje:
Publikacje:
Publikacje:
Raport Europejskiej Agencji Wydany w 2005 r. Cel: analiza stanu usług z zakresu WI w krajach unijnych, wskazania i rekomendacje służące poprawie jakości świadczeń Podsumowanie 2-letniego projektu Eksperci z 19 krajów UE (decydenci, pracownicy 3 sektorów, rodziny z dziećmi niepełnosprawnymi, specjaliści - praktycy
Uzgodniona definicja Wczesna Interwencja stanowi zbiór świadczeń oferowanych bardzo małym dzieciom i ich rodzinom na prośbę tychże, w określonym okresie życia dziecka. Obejmuje wszystkie działania podejmowanie w odpowiedzi na specjalne potrzeby dziecka Ma na celu wspomożenie rozwoju dziecka oraz zwiększenie kompetencji samej rodziny Wsparcie prawidłowego funkcjonowania społecznego dziecka i jego rodziny Działania te powinny odbywać się w naturalnym środowisku dziecka, najlepiej na szczeblu lokalnym, w ramach interdyscyplinarnego zorientowanego na rodzinę programu.
Kluczowe elementy Zjednoczenie wysiłku różnych specjalistów z wielu dziedzin Współpraca pomiędzy specjalistami Zaangażowanie rodziców (oraz innych członków rodziny) i ich aktywne uczestnictwo w procesie Koordynacja działań różnych służb (zdrowie, oświata, opieka społeczna).
Rodzic ekspertem w modelu społecznym Porter (2002) postrzega rozwój dziecka w 4 aspektach: Holistycznym wszystkie sfery Dynamicznym zmieniające się potrzeby jednostki w relacji z otoczeniem Transactional ciągła relacja pomiędzy zachowaniem dziecka a odpowiedzią rodziców i modelowanie tych zachowań Indywidualny jedyny dla danej osoby
Ocena efektywności świadczeń Dziecko - postępy i samopoczucie dziecka Rodzina stopień zadowolenia Specjaliści stopień kompetencji i satysfakcji Społeczność stopień zadowolenia, korzyści, koszty/efekty inwestycji.
Założenia rozwiązań systemowych Dostępność Bliskość Dostępność finansowa Interdyscyplinarna pomoc Różnorodność świadczeń
Kiedy podejmowane są działania? Służby medyczne - okresowe badania Brak koordynacji działań różnych służb Postawa obserwujemy i czekamy jest wciąż zbyt powszechna szczególnie w stosunku do dzieci z zaburzeniami mniej widocznymi (psychologiczne, społeczne), których konsekwencje będą widoczne w późniejszym czasie.
Jak długo opieka nad dzieckiem podlega zespołowi WI? Od urodzenia do podjęcia obowiązku szkolnego Często brak jest kontynuacji działań podjętych przez zespół WI i dlatego dzieci starsze, w wieku szkolnym pozostają pod opieką ośrodka WI
Kto jest odpowiedzialny za jakość pomocy i świadczeń w WI? Różnorodność świadczeń = wartość dodana i lepsza perspektywa dla rodziny/ większa szansa dokonania właściwego wyboru ośrodka i zakresu świadczeń Rodzice często są zagubieni i nie wiedzą jaką ścieżkę wybrać Brakuje jasnej rzetelnej informacji/ zintegrowanego systemu oddziaływań
Dychotomia pomiędzy modelem medycznym i społecznym!
Współpraca resortu zdrowia i edukacji
Grupa docelowa Rodzina włączenie rodziców jako kluczowych partnerów + inni członkowie Dziecko z grupy ryzyka w ujęciu medycznym i społecznym
Warunki od których zależy jakość świadczeń Praca w zespole wielospecjalistycznym Powołanie koordynatora otwarty dialog Przygotowanie zawodowe doskonalenie wewnętrzne i zewnętrzne Ocena wielospecjalistyczna oraz ustawiczna ewaluacja planowanych celów Indywidualny Program dla Rodziny
Przykład rozwiązań systemowych Niemcy Bawaria Belgia Kangoroo Centre
Rekomendacje jak doskonalić system? Dostępność Rodzina i specjaliści potrzebują działań koordynowanych na różnych szczeblach Rozwiązania systemowe muszą zmierzać do współpracy międzyresortowej Organizacja ośrodków szczebel lokalny i centralny
Dostęp do informacji Jasna, rzetelna i precyzyjna informacja dla rodziców o pomocy na danym terenie (ośrodki, zakres ich działania, grupy odbiorców) Uwzględnienie w dostępie do informacji języków mniejszości narodowych Określenie grupy docelowej i wykorzystanie roli specjalistów jako doradców przy decyzjach o powoływaniu odpowiednich służb podczas tworzenia sieci
cd. Bliskość Natychmiastowe informowanie rodzica o potrzebie wczesnego wspomagania Zapewnienie rodzicom prawa do współdecydowania o działaniach Rozumienie przez rodziców i specjalistów korzyści płynących z danego rodzaju interwencji Wspólne opracowanie IPR
Dostępność finansowa i praca zespołowa Świadczenia z zakresu WI powinny być całkowicie bezpłatne Za nawiązanie współpracy odpowiadają specjaliści ich obowiązkiem jest szanować zwyczaje rodziny i wychodzić naprzeciw jej potrzebom Spotkania zespołu niezbędne są szkolenia wewnętrzne
Różnorodność świadczeń Zdrowie, edukacja i opieka społeczna muszą być włączone w proces diagnostyczny celem kierowania do odpowiednich służb Monitorowanie rozwoju powinno dotyczyć wszystkich dzieci Wszystkie kobiety ciężarne powinny podlegać monitorowaniu przebiegu ciąży Przedszkola oraz kontynuacja pomocy przy zmianie instytucji przez dziecko
Czas do szkoły. Nasi uczniowie
Klasa O - gotowość do nauki
Odpowiedzialność Za rozwój systemu Wczesnej Interwencji odpowiadają wspólnie: Rodzice Specjaliści Przedstawiciele władzy różnych szczebli