BROKER EDUKACYJNY NOWY ZAWÓD MARZEC 2008 R.
Spis treści: 1. Wstęp 2. Opis zawodu przyszłości: broker edukacyjny (Podobieństwa i róŝnice do innych zawodów) 3. Wnioski z przeprowadzonych badań (Analiza SWOT koncepcji brokera edukacyjnego) 2
Wstęp Zawód brokera edukacyjnego jest nowym zawodem wdraŝanym przez Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Emocjonalnymi SPOZA w ramach Partnerstwa na Rzecz Rozwoju IW EQUAL Niepełnosprawni samodzielność, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA system zintegrowany. Broker edukacyjny to jeden z zawodów przyszłości według prowadzonych badań. Broker edukacyjny to doradca, który zajmowałby się dobieraniem usług edukacyjnych do potrzeb i moŝliwości klienta, utrzymywałby się z prowizji wypłacanych przez firmy szkoleniowe za zdobycie klienta. Analiza badania ankietowego firm szkoleniowych jest trzecim etapem badania zapotrzebowania na nowy zawód. Dwa pierwsze sondaŝe badanie faktycznych obowiązków doradców zawodowych i badanie wśród potencjalnych klientów brokera edukacyjnego zostały przeprowadzone przez Zespół ds. Brokera Edukacyjnego w 2005 r., w ramach Działania 1 projektu IW EQUAL Niepełnosprawni samodzielność, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA system zintegrowany. 3
Opis zawodu przyszłości: broker edukacyjny Broker edukacyjny (inna nazwa: doradca edukacyjny) jest pośrednikiem między klientem, a rynkiem szkoleniowym, który dobierać ma kierunek, rodzaj, poziom szkolenia oraz konfrontować je z potrzebami rynku, uwzględniając przy tym certyfikację, koszty szkolenia i indywidualne moŝliwości psychofizyczne i ekonomiczne klienta. Współczesny rynek pracy wymaga szkolenia ustawicznego i stałego rozwoju indywidualnego wypracowanie takiej indywidualnej drogi rozwoju będzie podstawowym zadaniem brokera edukacyjnego. Broker edukacyjny nie tylko ma udzielać jednorazowych konsultacji, ale równieŝ śledzić drogę rozwojową swojego klienta, wspierać i motywować go w podejmowaniu nowych wyzwań edukacyjno - zawodowych. Jaka jest wobec tego róŝnica między doradcą zawodowym, a brokerem edukacyjnym? Doradca zawodowy określa wyłącznie predyspozycje zawodowe i wskazuje ogólny kierunek kształcenia nie dysponuje szczegółową znajomością rynku szkoleń, z kolei inne zawody, pokrewne, zajmują się wycinkowo zagadnieniami związanymi z rynkiem pracy, dopasowując szkolenia nie do klienta, a do potrzeb firm. Szkolny doradca zawodowy zajmuje się udzielaniem porad dotyczących wyłącznie edukacji dzieci i młodzieŝy szkolnej. Brak jest poradnictwa dla osób dorosłych. Brak jest teŝ szkolenia do moŝliwości psychofizycznych klienta. Do zadań brokera edukacyjnego naleŝeć będzie m.in. gromadzenie i aktualizowanie informacji o rynku edukacyjnym, badanie predyspozycji osobowościowych, zawodowych klientów. Niezbędna będzie znajomość prawa pracy, ustawy o oświacie i innych aktów prawnych. Broker edukacyjny kierować będzie klientów do konkretnych placówek szkoleniowych. Warunkiem podjęcia pracy w tym zawodzie byłoby ukończenie studiów wyŝszych, a następnie studiów podyplomowych na kierunku broker edukacyjny. Dla brokerów edukacyjnych planowane są równieŝ ścieŝki specjalizacyjne. W załoŝeniu, broker edukacyjny prowadziłby własną działalność gospodarczą. Dla klientów indywidualnych porada byłaby bezpłatna. Broker edukacyjny uzyskiwałby dochody z prowizji od firm szkoleniowych i klientów instytucjonalnych. Prowizja byłaby negocjowana z firmą szkoleniową i wypłacana po uiszczeniu przez klienta opłaty za kurs/szkolenie. 4
Wnioski z przeprowadzonych badań na temat zawodu przyszłości: broker edukacyjny Liczba firm zajmujących się edukacją jest w Polsce duŝa, szczególnie w największych miastach. W ostatnich latach nastąpił ogromny wzrost ilości podmiotów działających w tym sektorze, zwłaszcza firm prywatnych. Oferta usług edukacyjnych w duŝych miastach jest bogata, a największa w Warszawie. Klienci mogą czuć się zagubieni w natłoku informacji, tradycyjne kanały promocji stają się niewystarczające. Badanie zostało przeprowadzone w Warszawie. To specyficzne środowisko rynek edukacyjny duŝego miasta jest bardzo nasycony. Popyt na usługi brokerów edukacyjnych moŝe być większy w duŝych aglomeracjach, a mniejszy w mniejszych miastach. Badane firmy edukacyjne nie odniosły się entuzjastycznie do pomysłu wprowadzenia na rynek nowego zawodu. Pewną ostroŝność w formułowaniu sądów moŝna tłumaczyć małą ilością informacji dostarczonych respondentom w trakcie badania, co wymusiły ograniczenia długości kwestionariusza. Pracownicy firm edukacyjnych widzą jednak liczne zalety nowego zawodu. Wskazują m.in. na moŝliwość pozyskania dodatkowych klientów, ułatwioną rekrutację słuchaczy, obniŝenie kosztów reklamy i promocji. Cenne wydaje się być zwrócenie uwagi na to, Ŝe broker edukacyjny mógłby występować w kontaktach z firmami jako ekspert znający sytuację na rynku oraz oczekiwania klienta. Największą wadą prezentowanej koncepcji jest zdaniem respondentów konieczność płacenia prowizji. Nieliczne osoby potrafiły jednak wskazać inną ekonomiczną podstawę funkcjonowania nowego zawodu. Przedstawiciele firm edukacyjnych obawiają się teŝ braku obiektywności ze strony brokera edukacyjnego będzie on, ich zdaniem, lojalny wobec firm płacących wyŝsze prowizje. WaŜne jest więc uwzględnienie tego aspektu w projekcie kodeksu etycznego oraz w działalności punktów konsultacyjnych dla brokerów edukacyjnych, które pilnowałyby rzetelności i jakości usług brokerów edukacyjnych. Kolejną obawą firm edukacyjnych są niedostateczne kwalifikacje i niska skuteczność brokera w zdobywaniu klienta. NaleŜy zatem połoŝyć szczególny nacisk na kształcenie doradców edukacyjnych na studiach podyplomowych. Warto by było równieŝ uwzględnić aspekt wykształcenia w promocji nowego zawodu, tak aby pokazać, Ŝe firmy współpracowałyby z profesjonalistą. W trakcie promocji warto teŝ podkreślić róŝnice między zawodem doradcy zawodowego, a brokera edukacyjnego, gdyŝ na podobieństwo tych dwóch profesji wskazywali niektórzy badani. Zdaniem respondentów promocja nowego zawodu jest jednym z warunków koniecznych do jego sukcesu. Podczas promocji warto by równieŝ podkreślić, Ŝe zawód ten mogłyby wykonywać osoby z róŝnymi niepełnosprawnościami. 5
Analiza SWOT koncepcji brokera edukacyjnego na podstawie wywiadów z przedstawicielami firm edukacyjnych: SZANSE - zwiększenie ilości klientów; dodatkowy kanał dystrybucji - pozyskanie grupy klientów, do których nie trafia reklama - ograniczenie wydatków na reklamę i promocję - usprawnienie organizacyjne działalności firmy - lepsze kwalifikacje pracowników - wzrost ilości firm edukacyjnych i większy popyt na usługi edukacyjne w najbliŝszych latach MOCNE STRONY - pozyskanie klientów - promocja firmy - promocja edukacji ustawicznej - dostęp do informacji o rynku edukacyjnym - oszczędność czasu i pieniędzy - większe zadowolenie klientów, lepszy dostęp do informacji - zmiany na rynku pracy: wyŝsze kwalifikacje pracowników, dodatkowe stanowiska pracy ZAGROśENIA - małe zainteresowanie społeczeństwa edukacją; niewielki popyt na komercyjne usługi edukacyjne (niŝ demograficzny, projekty finansowane z EFS) - brak promocji nowego zawodu (strach przed nowością, klienci nieprzyzwyczajeni do usługi) - przeszkody w prowadzeniu działalności gospodarczej (np. system podatkowy, biurokracja) SŁABE STRONY - konieczność płacenia prowizji - brak obiektywności brokera - nierzetelność porady - brak kwalifikacji brokera edukacyjnego - niska skuteczność, nieumiejętność pozyskania klientów - podobieństwo zawodów doradcy zawodowego i brokera edukacyjnego - konieczność zmian organizacyjnych w firmie Większość badanych prognozuje wzrost popytu na usługi edukacyjne i jednocześnie wzrost liczby firm szkoleniowych, co stwarza korzystną sytuację dla brokerów edukacyjnych. Niektórzy badani wskazywali na niechęć społeczeństwa do podnoszenia kwalifikacji i zbliŝający się niŝ demograficzny jako przewidywane trudności na rynku w najbliŝszym czasie. Na rynku edukacyjnym występuje specyficzna sytuacja, gdyŝ duŝo jest atrakcyjnych ofert szkoleń, kursów i studiów podyplomowych współfinansowanych z EFS, bezpłatnych lub częściowo odpłatnych dla odbiorców. Firmy szkoleniowe nie mają trudności z rekrutacją uczestników. Podczas wywiadów badani mieli kilka interesujących koncepcji dotyczących działalności brokerów edukacyjnych. Nowatorskim rozwiązaniem, zgłoszonym przez jednego z badanych, jest komunikacja z firmami poprzez portal internetowy. 6