Scenariusz zajęć terenowych z przyrody klasa IV Opracowała: Krystyna Adamczyk - nauczycielka przyrody Szkoła Podstawowa w Jakubowicach Temat: Woda jako środowisko życia - wycieczka nad rzekę. Trasa wycieczki - wzdłuż rzeki Ciemięgi, płynącej niedaleko szkoły Czas trwania - 2godziny Cele główne: -pobudzenie ciekawości uczniów w poznawaniu najbliższego otoczenia -zainteresowanie pięknem, bogactwem i różnorodnością przyrody polskiej -zdobywanie umiejętności obserwacji i opisywania zjawisk przyrodniczych Cele szczegółowe: Uczeń: - określi według kompasu kierunek, w którym płynie rzeka - dokona pomiaru i odczyta temperaturę wody i powietrza - obserwuje i analizuje zjawisko osadzania się piasku przy jednym brzegu i podmywania drugiego brzegu na zakolu rzeki - opisze elementy koryta rzeki i doliny rzecznej - rozpozna rośliny rosnące w rzece i wzdłuż brzegu - posłuży się atlasami i przewodnikami do oznaczania roślin i zwierząt - rozpozna zwierzęta zaobserwowane w rzece i spotkane na brzegu - pobierze próbki wody z powierzchni i z głębi rzeki - dokona pomiaru prędkości przepływu - zna zasady bezpiecznego zachowania na wycieczce nad rzekę - określa rodzaj zanieczyszczeń spotkanych w rzece i okolicy - ocenia wpływ własny i mieszkańców na najbliższe środowisko Metody pracy: obserwacja bezpośrednia, pomiar, pogadanka, praca z tekstem. Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa, lekcja w terenie. Środki dydaktyczne: kompas, termometr laboratoryjny, lupa, atlasy roślin i zwierząt, taśma miernicza, pojemniki na próbki wody, karty pracy ucznia, notatniki, przybory do pisania, stoper lub zegarek Przygotowanie do wycieczki: - przypomnienie zasad bhp na wycieczce - omówienie zasad pracy w grupie
Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie do tematu lekcji 2. Podział na grupy i określenie stanowisk pracy 3. Przydział grupom kart pracy, potrzebnych materiałów i pomocy dydaktycznych 4. Odszukanie i zaznaczenie na podanym planie gminy rzeki i stanowisk obserwacyjnych 5. Obserwacja zakola rzeki, brzegów i doliny 6. Praca w grupach (wg. kart pracy) 7. Podsumowanie obserwacji -omówienie wyników pracy każdej z grup, ocena pracy 8. Ewaluacja przeprowadzonych zajęć(dokonana po powrocie do szkoły) Nauczyciel w razie potrzeby objaśnia polecenia, a także czuwa nad prawidłowym i bezpiecznym wykonywaniem badań na stanowiskach pracy uczniów. Stanowisko 1 - miejsce przy zakolu rzeki. Stanowisko II - miejsce, gdzie rzeka płynie na prostym odcinku i po równym terenie. Stanowisko III - miejsce, gdzie rzeka jest głębsza, przy brzegu zgrupowanie drzew.
KARTA PRACY UCZNIA NR 1 1. Określ za pomocą kompasu, w którym kierunku płynęła rzeka i jak zmieniła swój bieg. Naszkicuj schematyczny rysunek zakola i zaznacz na nim: - kierunek biegu rzeki - brzeg lewy i prawy - który brzeg jest podmywany a przy którym woda nanosi osady. 2. Rozpoznaj przynajmniej 3 drzewa rosnące nad brzegiem rzeki, skorzystaj z atlasu roślin:... 3. Jakie rośliny rosną w wodzie i na brzegu rzeki, rozpoznaj je i podaj nazwy: Stanowisko: I II III Rośliny w wodzie a)...,...,... b)...,...,... c)...,...,... Rośliny na brzegu a)...,...,... b)...,...,... c)...,...,... Sprawdź, czy któraś z roślin jest pod ochroną. 4. Rozejrzyj się wokół. Co widzisz w najbliższym otoczeniu rzeki?...... Numer grupy: Imię i nazwisko ucznia:...
KARTA PRACY UCZNIA NR 2 1. Idąc wzdłuż rzeki, przyjrzyj się brzegom koryta rzeki, podkreśl określenia właściwe jej obu brzegom: a) brzeg lewy jest: b) brzeg prawy jest: - stromy - stromy - urwisty -urwisty - płaski - płaski - inny(jaki?) - inny(jaki?) 2. Na drzewach spotykasz porosty, obejrzyj je pod lupą, naszkicuj a potem znajdź ich nazwę i dowiedz się o czym świadczy ich obecność: Spotkane porosty to... Ich obecność świadczy...... 3. Pobierz 2 próbki wody, jedną z powierzchni, drugą z głębi. Próbki opisz i zabierz do szkoły. Określ stan wody w rzece podkreślając właściwe określenia - woda: bezbarwna, niebieskozielona, zielona, przejrzysta, mętna, ma niemiły zapach. 4. Zmierz i zapisz temperaturę wody i powietrza nad powierzchnią wody: Stanowisko: I II III T.w.... T.p.... Numer grupy: Imię i nazwisko ucznia:...
KARTA PRACY UCZNIA NR 3 1. Rozpoznaj elementy doliny rzecznej i wykonaj jej szkic. 2. Oblicz prędkość przepływu wody postępując wg. podanej kolejności : - od zaznaczonego punktu odmierz wzdłuż rzeki 10m i zaznacz koniec odcinka. - wrzuć do wody (na początku odcinka) mały patyczek, włączając równocześnie stoper - zmierz czas dopływu patyczka do zaznaczonego końca odcinka - pomiar powtórz, zapisz wyniki: czas I... czas II... - wykonaj obliczenia: czas średni=(czas I + czas II): 2 [s] - oblicz średnią prędkość (Vśr.) wg. wzoru : Vśr= 10m:czas średni [m/s] 3. Oceń stan czystości terenu nad rzeką, określ rodzaj najczęściej spotykanych śmieci segreując je w grupy: metale... szkło... folie i podobne... inne... 4. Zaobserwuj i rozpoznaj zwierzęta mieszkające w rzece i w jej dolinie: stanowiska: I II III a)... b)... c)... d)... Numer grupy: Imię i nazwisko ucznia:...
EWALUACJA 1. Czy chciałbyś(-abyś) aby zajęcia z przyrody częściej odbywały się w terenie (podkreśl co wybrałeś)? tak nie 2. Jakie zadania najbardziej Ci się podobały?...... 3. Co sprawiało Ci najwięcej trudności?...... 4. Co na dzisiejszych zajęciach dało Ci najwięcej satysfakcji i przyjemności?...... 5. Czy według Ciebie zajęcia w terenie ułatwiają naukę o środowisku (podkreśl swój wybór)? tak trochę nie.