MINISTERSTWO GOSPODARKI Sprawozdanie roczne z realizacji Kierunków rozwoju funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2009-2013 za okres 1 stycznia 31 grudnia 2010 r. Warszawa, kwiecień 2011 r.
Spis treści 1 Wstęp... 3 2 Podsumowanie... 4 3 Działania organizacyjne i ekonomiczne słuŝące rozwojowi funduszy poŝyczkowych... 6 4 Działania organizacyjne i ekonomiczne słuŝące rozwojowi funduszy poręczeniowych. 17 5 Zmiany legislacyjne słuŝące rozwojowi funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych... 33 6 Fundusze poŝyczkowe, które przekazały sprawozdania do PARP-u... 36 7 Fundusze poręczeniowe, które przekazały sprawozdania do PARP-u.... 39 2
1 Wstęp W dniu 3 lutego 2009 r. Rada Ministrów przyjęła dokument Kierunki rozwoju funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2009 2013. Dokument ten zawiera diagnozę stanu oraz opis zasad funkcjonowania funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych, a takŝe wskazuje działania organizacyjne i ekonomiczne, które mają słuŝyć rozwojowi funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych w Polsce do 2013 r. Celem podejmowanych działań jest dalsza poprawa dostępu, zwłaszcza mikro i małych przedsiębiorstw, do zewnętrznych źródeł finansowania za pośrednictwem rozpoznawalnego wśród społeczeństwa, systemu funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych, działającego zgodnie z powszechnie obowiązującymi i akceptowanymi standardami. Ujęte w dokumencie zadania mają na celu przede wszystkim systemowe dostosowanie tych instytucji finansowych i świadczonych przez nie usług do zmieniających się i zróŝnicowanych, takŝe terytorialnie, potrzeb przedsiębiorców. Zgodnie z ustawą z dnia 12 sierpnia 2010 r. o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 roku (Dz. U. nr 148, poz. 992) fundusze poŝyczkowe udzielały preferencyjnych poŝyczek przedsiębiorcom, którzy ucierpieli w wyniku powodzi, która dotknęła Polskę w 2010 roku. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2010 r. dziesięć funduszy, wybranych przez Ministerstwo Gospodarki w drodze konkursu, przyjęło 977 wniosków poŝyczkowych, podpisało 866 umów. Kwota środków wypłaconych jako poŝyczki kształtowała się na poziomie 35 926 966,68 zł., średnia wielkości poŝyczki wynosiła 40 460,27 zł. Fundusze poŝyczkowe bardzo sprawnie i szybko wypłacały poŝyczki na podstawie w/w ustawy, co niewątpliwie wpłynęło na poprawę sytuacji ekonomicznej poszkodowanych przedsiębiorców. Nadzór nad realizacją działań ujętych w Kierunkach wymaga systematycznego monitorowania i oceny procesu ich wdraŝania. Minister właściwy ds. gospodarki w 2009 roku raz na kwartał przedkładał Radzie Ministrów informację o realizacji dokumentu, a od 2010 roku Rada Ministrów jest informowana o realizacji dokumentu w cyklu rocznym. Zgodnie z zaleceniami Rady Ministrów pierwsze sprawozdanie obejmowało okres od daty przyjęcia przez Radę Ministrów tj. 3 lutego 2009 r. do 30 czerwca 2009 r. Zostało przyjęte przez Komitet Rady Ministrów w dniu 29 października 2009 r. i zgodnie z jego rekomendacją zostało przekazane do wiadomości Rady Ministrów w dniu 4 listopada 2009 r. 3
Drugie sprawozdanie obejmowało okres od 1 lipca 2009 r. do 30 września 2009 r. Komitet Rady Ministrów przyjął je w dniu 23 listopada 2009 r. W dniu 3 grudnia 2009 r. sprawozdanie to zostało przekazane do wiadomości Rady Ministrów. Trzecie, roczne sprawozdanie obejmowało okres od 3 lutego 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. Zostało przyjęte przez Komitet Rady Ministrów 13 lipca 2010 r. W dniu 23 lipca 2010 r. zostało przesłane do wiadomości członkom Rady Ministrów. Niniejsze sprawozdanie jest sprawozdaniem rocznym i obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 r. oraz zawiera opis realizacji poszczególnych działań, które zostały podjęte w okresie sprawozdawczym. 2 Podsumowanie Większość działań będących przedmiotem programu wdraŝana była zgodnie z harmonogramem ich realizacji stanowiącym załącznik nr 3 do dokumentu. Cel Kierunków, jakim była dalsza poprawa dostępu, zwłaszcza mikro i małych przedsiębiorstw do zewnętrznych źródeł finansowania za pośrednictwem systemu funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych, realizowany był w 2010 r. poprzez: opracowanie i wprowadzenie standardów funkcjonowania funduszy poŝyczkowych, podniesienie kompetencji konsultantów świadczących usługi finansowe w zakresie udzielania poŝyczek przez organizację cyklu szkoleń z zakresu prawnych aspektów prowadzenia działalności poŝyczkowej w okresie spowolnienia gospodarczego oraz opracowanie programu podnoszenia kompetencji kadr funduszy poręczeniowych, wdroŝenie systemu monitoringu funduszy poŝyczkowych, dokapitalizowanie funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych ze środków RPO, ujednolicenie zasad współpracy pomiędzy bankami a funduszami poręczeniowymi, wdroŝenie metodologii oceny ryzyka poręczeniowego, wdraŝanie Ogólnopolskiego Systemu Wspierania Udzielania Poręczeń (OSWUP), zlecenie badania rynku wybranych usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce dostęp do finansowania zwrotnego. 4
Wnioski sformułowane na podstawie sprawozdań z realizacji dokumentu Kierunki rozwoju funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2009-2013 przedstawionych do końca 2009 r. wykazały potrzebę dokonania zmian w dokumencie przyjętym przez Radę Ministrów 3 lutego 2009 r. Minister Gospodarki nadzorował proces zmian dokumentu w 2010 roku. Zmiany polegają na: zmianie Działania 6.7 w celu przedstawienia propozycji działań odpowiadających na potrzeby kapitałowe, w tym wskazanie ofert i mechanizmów udzielania finansowania zwrotnego, spełniających oczekiwania podmiotów sektora MŚP, wprowadzeniu Działania 7.7 co wynika z potrzeby uporządkowania kwestii pomocy publicznej w działalności funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych, zmianie w opisie Działania 6.6 dot. podmiotu odpowiedzialnego Bank Gospodarstwa Krajowego nie dysponuje środkami finansowymi na realizację działania, BGK wystąpił o powierzenie jego realizacji Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, zmianie w opisie Działania 6.8 dot. wyszczególnienia kategorii reporęczeń podmiot odpowiedzialny (BGK) planuje wycofanie się z zamiaru udzielania niektórych form reporęczeń, wykreśleniu z dokumentu akapitów odnoszących się do Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych i Funduszu Poręczeń Unijnych fundusze te uległy likwidacji. Rada Ministrów dnia 22 lutego 2011 r. przyjęła dokument zmieniający Kierunki rozwoju funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2009-2013. Dokument dostępny jest na stronie Ministerstwa Gospodarki www.mg.gov.pl 5
3 Działania organizacyjne i ekonomiczne słuŝące rozwojowi funduszy poŝyczkowych 3.1 Działanie 5.1 Opracowanie standardów funkcjonowania funduszy poŝyczkowych w obszarze organizacyjnym, zarządzania finansami, świadczenia usług, z wykorzystaniem standardów obowiązujących w Krajowym Systemie Usług (KSU) oraz z uwzględnieniem róŝnic regionalnych Odpowiedzialny: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) we współpracy z marszałkami województw Termin realizacji: 2009-2010 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, PARP, środki własne funduszy poŝyczkowych Zrealizowane działania PARP Standardy Funduszu PoŜyczkowego i Usługi Finansowej (polegającej na udzielaniu poŝyczki) Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (KSU) opracowane zostały w grudniu 2009 r. po konsultacjach ze środowiskiem funduszy poŝyczkowych (FP). W wyniku spotkania, które odbyło się 26 marca 2010 r. zmianie uległ zapis w Standardzie w akapicie II pkt. 1.10 z prowadzi ewidencję złoŝonych wniosków o poŝyczki oraz udzielonych poŝyczek, w sposób umoŝliwiający sporządzanie miesięcznych, kwartalnych i rocznych raportów o aktualnej wartości udzielonych poŝyczek na prowadzi ewidencję... w sposób umoŝliwiający sporządzanie miesięcznych, półrocznych i rocznych raportów o aktualnej wartości udzielonych poŝyczek. Następnie podczas spotkania w dniu 18.11.2010 r., uczestniczący na nim przedstawiciele funduszy poŝyczkowych wnieśli o zmianę zapisu w treści standardu w części dotyczącej zasad pokrywania kosztów funduszu z wszelkich przychodów wygenerowanych przez fundusz z tytułu prowadzonej działalności poŝyczkowej, który to wniosek potwierdzony został pismem nr PSFP/1/11/2010 z dnia 19.11.2010 r. Polskiego Stowarzyszenia Funduszy PoŜyczkowych. W dniu 07.12.2010 r. zatwierdzone zostały zmiany w akapicie II pkt. 2.3 poprzez wprowadzenie zapisu koszty funduszu poŝyczkowego pokrywane są z przychodów funduszu poŝyczkowego w postaci odsetek umownych, odsetek ustawowych, prowizji, środków uzyskanych z lokat i inwestycji kapitałowych, określonych w II. pkt. 1.11 Standardu. Dokonano równieŝ zmiany zapisu o obowiązującej normie PN EN ISO 9001. Przyjęte Standardy stanowiły podstawę do prac nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie KSU, w celu dostosowania jego zapisów do oczekiwań środowiska FP. Projekt noweli przekazany został do MG w lipcu 2010 r. W trakcie prac legislacyjnych nad nowelizacją rozporządzenia zmianie uległa ustawa o PARP, co spowodowało konieczność opracowania 6
nowego rozporządzenia w sprawie KSU. PARP przekazała do MG projekt nowego rozporządzenia w grudniu 2010 roku. Obecnie trwają prace nad tym rozporządzeniem. 3.2 Działanie 5.2 Wprowadzenie standardów funkcjonowania funduszy poŝyczkowych (w tym sprawowanie nadzoru nad ich przestrzeganiem) Odpowiedzialny: PARP, fundusze poŝyczkowe Termin realizacji: sukcesywnie od roku 2010 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, PARP, środki własne funduszy poŝyczkowych Zrealizowane działania PARP Upowszechnienie standardu funkcjonowania funduszy poŝyczkowych rozpoczęto w drugim kwartale 2010 r. na podstawie Porozumień o współpracy zawieranych pomiędzy PARP a funduszami poŝyczkowymi. Dokument Standardu stanowi jeden z załączników do porozumienia. Do końca 2010 r. PARP zawarła 31 Porozumień o współpracy z funduszami poŝyczkowymi. W grudniu 2010 r. ogłoszono przetarg na wybór wykonawcy, który w imieniu PARP przeprowadzi audyty weryfikujące standardy funkcjonowania funduszy poŝyczkowych i świadczenia usługi poŝyczkowej w funduszach, które zawarły z PARP porozumienie o współpracy. Audyty planuje się rozpocząć od połowy 2011 roku. Ponadto w ramach opracowanej Strategii Promocyjnej KSU, prowadzona jest promocja funduszy poŝyczkowych i standardów ich funkcjonowania oraz świadczenia usługi poŝyczkowej. 3.3 Działanie 5.3 Opracowanie i wdroŝenie programów podnoszenia kompetencji konsultantów świadczących usługi finansowe polegające na udzielaniu poŝyczek Odpowiedzialny: PARP, fundusze poŝyczkowe Termin realizacji: działania ciągłe od 2009 r. Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, PARP, środki własne funduszy poŝyczkowych 7
Zrealizowane działania PARP Koncepcja systemu rozwoju kompetencji konsultantów świadczących usługi finansowe w zakresie udzielania poŝyczek dopracowana i zatwierdzona została w 2009 r. W przetargu nieograniczonym, w grudniu 2009 r., dokonano wyboru wykonawcy - konsorcjum Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o. i Fundacja Warszawski Instytut Bankowości, który w imieniu PARP prowadzi działania na rzecz rozwoju kompetencji konsultantów świadczących usługi poŝyczkowe w ramach KSU oraz wsparcie współpracy między funduszami. W okresie sprawozdawczym zorganizowano szkolenie wraz z warsztatem dla kadry zarządzającej FP, dotyczące analizy i rozwoju kompetencji osób zatrudnionych w funduszach (udział wzięło 20 osób z 16 funduszy). Następnie osoby zarządzające poszczególnymi FP, przy wsparciu ekspertów ww. konsorcjum, dokonały badania luk kompetencyjnych swoich pracowników. Na ich podstawie stworzono indywidualne plany rozwoju poszczególnych konsultantów z propozycjami szkoleń wyjazdowych, szkoleń e-learningowych, indywidualnych planów rozwoju i wizyt studyjnych. W 2010 r. odbyły się dwa szkolenia: Ustanawianie i egzekucja zabezpieczeń, w którym wzięło udział 18 osób z 10 funduszy, Analiza finansowa wniosku o poŝyczkę, w którym wzięło udział 16 osób z 6 funduszy. W ramach ww. umowy realizowane są równieŝ działania informacyjno-doradcze dla konsultantów i ośrodków świadczących usługi finansowe w zakresie udzielania poŝyczek. Wykonawca zarządza w imieniu PARP bazą wiedzy, która znajduje się w Systemie Informatycznym Krajowego Systemu Usług (SI KSU), w module przeznaczonym do wymiany i zarządzania informacją dla FP. Baza wiedzy obejmuje forum, bazę pytań i odpowiedzi oraz bazę pakietów i produktów informacyjnych. W 2010 r. przygotowano 7 produktów informacyjnych nt.: PoŜyczka globalna w ramach Inicjatywy JEREMIE jako sposób na wspieranie działalności funduszy poŝyczkowych; Spółka inwestycyjna CoopEst nowe źródło finansowania działalności funduszy poŝyczkowych / mikropoŝyczkowych; Najnowsze zmiany na rynku organizacji poŝyczkowych w Polsce Fundusz MIKRO i FM Bank; Nowe produkty poŝyczkowe w dziedzinie finansowania organizacji pozarządowych w Polsce - w poszukiwaniu punktów odniesienia; Europejski Instrument Mikrofinansowy Progress; Kredyty z poręczeniem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego udzielane przez Bank Pekao SA. 3.4 Działanie 5.4 Opracowanie systemu monitoringu funduszy poŝyczkowych poprzez określenie odpowiednich kryteriów zbierania, przetwarzania, analizy i publikowania danych w ramach zintegrowanego programu informatycznego Odpowiedzialny: PARP Termin realizacji: rok 2010 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, PARP 8
Zrealizowane działania PARP Po konsultacjach ze środowiskiem funduszy poŝyczkowych, w maju 2010 r. ostatecznie zatwierdzono zakres danych koniecznych do monitorowania zasad gospodarowania funduszami oraz formę zbierania tych danych. Ustalono, Ŝe: raporty zawierać będą co najmniej dane nt. liczby i wartości udzielonych poŝyczek, liczby i wartości poŝyczek niespłaconych oraz zagroŝonych, liczbie i rodzaju poŝyczkobiorców (według ustalonego formatu i struktury danych); raporty generowane będą w okresach półrocznych (za pośrednictwem systemu informatycznego); zbieranie rocznych raportów nt. liczby wyświadczonych usług i obsłuŝonych klientów powiązane będzie ze złoŝeniem oświadczenia o spełnieniu standardu; co 3 lata prowadzone będą w kaŝdym funduszu audyty potwierdzające poprawność danych zawartych w raportach. Zasady monitoringu funduszy poŝyczkowych zawarte są w treści Porozumienia o współpracy pomiędzy PARP a funduszami poŝyczkowymi i dokumencie Opis struktury danych, który stanowi jeden z załączników do Porozumienia. 3.5 Działanie 5.5 WdroŜenie systemu monitoringu funduszy poŝyczkowych Odpowiedzialny: PARP, fundusze poŝyczkowe Termin realizacji: sukcesywnie od roku 2010 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, PARP Zrealizowane działania PARP Proces podpisywania Porozumień o współpracy, zgodnie z którym fundusze poŝyczkowe zobowiązane są do przekazywania PARP sprawozdań z działalności poŝyczkowej, rozpoczęto w drugim kwartale 2010 r. Stąd pierwsze raporty za okres od stycznia 2010 r. do czerwca 2010 r. przesłało (w formie papierowej) 21 funduszy poŝyczkowych. Natomiast na koniec 2010 roku do PARP raporty za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2010 r. przesłało 31 funduszy poŝyczkowych. W 2010 r. uruchomiono postępowanie przetargowe na wybór wykonawcy, który: zanalizuje moŝliwość zbierania danych od funduszy bezpośrednio z wykorzystywanych przez nie systemów informatycznych, zaproponuje, a następnie wdroŝy mechanizmy dostosowawcze oprogramowania posiadanego przez fundusze do automatycznego przesyłania danych do SI KSU, opracuje i wdroŝy moduł sprawozdawczy do SI KSU dedykowany funduszom poŝyczkowym. W wyniku przeprowadzonego przetargu 9 września 2010 r. zawarto umowę z Javatech Sp. z.o.o., na podstawie której w 26 funduszach poŝyczkowych dokonano analizy 9
wykorzystywanych przez nie narzędzi informatycznych oraz opracowano rekomendacje dot. odpowiedniego dostosowania tych narzędzi do automatycznego raportowania do SI KSU. Spółka rozpoczęła równieŝ prace nad modułem dotyczącym sprawozdawczości. Działania te są realizowane na podstawie odrębnej umowy zawartej 13 października 2010 r. i są kontynuowane w roku 2011. Raporty z działalności w 2010 r., ujednolicone zgodnie z wymogami KSU, przesyłane są bezpośrednio do SI KSU. Sprawozdania według wzoru zawartego w Porozumieniu o współpracy, za 2010 r. fundusze poŝyczkowe sporządzą jeszcze formie papierowej, natomiast od lipca 2011 r. przewiduje się raportowanie bezpośrednio do SI KSU. 3.6 Działanie 5.6 Dokapitalizowanie funduszy poŝyczkowych, którego źródłem są środki pochodzące ze sprzedaŝy resztówek Skarbu Państwa Odpowiedzialny: PARP, Ministerstwo Skarbu Państwa, Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) w zakresie sprzedaŝy resztówek Termin realizacji: 2009-2013, sukcesywnie w miarę sprzedaŝy resztówek Skarbu Państwa Źródła finansowania: resztówki Skarbu Państwa Zrealizowane działania PARP Zgodnie z art. 34d pkt 4 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 65 poz. 545), BGK przekazał PARP w 2010 r. kwotę 79 000,00 zł. wynikającą ze sprzedaŝy przekazanych przez Skarb Państwa papierów wartościowych. Otrzymana przez PARP kwota przychodów ze sprzedaŝy resztówek Skarbu Państwa była za mała, aby zorganizować konkurs na dokapitalizowanie funduszy poŝyczkowych. Otrzymane środki finansowe zdeponowane zostały na rachunku bankowym PARP. 3.7 Działanie 5.8 Dokapitalizowanie funduszy poŝyczkowych ze środków Regionalnych Programów Operacyjnych Odpowiedzialny: marszałkowie województw Termin realizacji: 2009-2013 Źródła finansowania: Regionalne Programy Operacyjne 10
Zrealizowane działania Województwo dolnośląskie W ramach projektu Dolnośląski Fundusz Powierniczy w konkursach wybrano następujących pośredników finansowych - funduszy poŝyczkowych, produkt: PoŜyczka Globalna dla Funduszu PoŜyczkowego : 1. Polska Fundacja Przedsiębiorczości przyznana kwota wsparcia 10 000 000 zł., 2. Agencja Rozwoju Regionalnego "AGROREG" S.A. - przyznana kwota wsparcia 8 000 000 zł., 3. Fundusz Regionu Wałbrzyskiego - przyznana kwota wsparcia 10 000 000 zł., 4. Sudeckie Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych - przyznana kwota wsparcia 1 500 000 zł. Łączna wartość przyznanego wsparcia 29 500 000 zł. W tym umowy operacyjne I stopnia (wg stanu na 25.02.2011 r.) zawarto z: - Polską Fundacją Przedsiębiorczości ze Szczecina, - Funduszem Regionu Wałbrzyskiego z Wałbrzycha, - Sudeckim Stowarzyszeniem Inicjatyw Gospodarczych ze Świdnicy. Województwo lubelskie IZ RPO Województwa Lubelskiego na lata 2007 2013 (IZ RPO) powierzyła wdraŝanie działania we wskazanym zakresie (Działanie 2.1 Instrumenty poŝyczkowe i poręczeniowe dla przedsiębiorstw) Instytucji Pośredniczącej II stopnia (IP II) - Lubelskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie. W ramach Poddziałania 2.1.1 Dokapitalizowanie i tworzenie funduszy poŝyczkowych w listopadzie i grudniu 2009 r. zawarto 4 umowy o dofinansowanie realizacji projektów. Beneficjenci w ramach realizowanych projektów w 2010 r. udzielili i wypłacili 217 poŝyczek na kwotę 14 221 499,40 zł., w tym: 1. Biłgorajska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A.- 43 poŝyczki na kwotę 1 912 500,00 zł., 2. Polska Fundacja Wspomagania Rozwoju Gospodarczego OIC Poland - 13 poŝyczek na kwotę 734 500,00 zł., 3. Fundacja Puławskie Centrum Przedsiębiorczości - 15 poŝyczek na kwotę 389 000,00 zł., 4. Lubelska Fundacja Rozwoju 146 poŝyczek na kwotę 11 185 499,40 zł. Województwo lubuskie Umowa pomiędzy Marszałkiem Województwa Lubuskiego a Agencją Rozwoju Regionalnego S.A. została podpisana dnia 24 lipca 2009 r. PoŜyczki z otrzymanego dokapitalizowania są udzielane w trybie ciągłym mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom inwestującym na terenie województwa lubuskiego. Maksymalna wysokość jednej poŝyczki wynosi 400.000 zł a okres spłaty do 84 miesięcy. W 2010 roku w ramach Projektu "Dokapitalizowanie Lubuskiego Funduszu PoŜyczkowego" ze środków LRPO: 1) zawarto 26 umów o poŝyczki z podmiotami gospodarczymi 2) wypłacono podmiotom gospodarczym poŝyczki na kwotę 4.101.240 zł. 11
Województwo łódzkie Bank Gospodarstwa Krajowego dnia 30 kwietnia 2010 roku, w ramach inicjatywy JEREMIE, ogłosił konkurs na wybór Pośrednika Finansowego w zakresie produktu finansowego - poŝyczka globalna dla funduszy poŝyczkowych z kwotą alokacji 75.500.000,00 zł. Termin składania wniosków upłynął 31 maja 2010 roku. W wyniku przeprowadzonych procedur aplikacyjnych wyłoniono fundusz poŝyczkowy Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi z rekomendowaną kwotą wsparcia w wysokości 20.000.000,00 zł. Do dnia 31 grudnia 2010 roku nie zakończono etapu negocjowania umów między BGK (MenadŜerem Łódzkiego Regionalnego Funduszu Powierniczego) oraz w/w podmiotem. Województwo małopolskie W ramach działania 2.1 Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego dokapitalizowano fundusze poŝyczkowe, udzielające preferencyjnych poŝyczek, z moŝliwością częściowego umorzenia, mikro, małym i średnim przedsiębiorcom działającym na terenie województwa małopolskiego, dotkniętym klęskami Ŝywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi spowodowanymi działaniem siły wyŝszej. Lista Beneficjentów, z którymi podpisano umowy w 2010 roku: 1. Stowarzyszenie "Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju" w Suchej Beskidzkiej, 2. Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., 3. Fundacja Rozwoju Regionu Rabka, 4. Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Z zatwierdzonych wniosków o płatność dla umów podpisanych w 2010 roku wartość dofinansowania ogółem wynosi 25 760 000 zł., w tym z EFRR 21 896 000 zł. Województwo mazowieckie W 2010 roku przeprowadzono ocenę wniosków złoŝonych w ramach konkursu dla funduszy poŝyczkowych do działania 1.4 Wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu RPO Województwa Mazowieckiego, który został ogłoszony w 2009 roku. Podpisano dwie umowy z funduszami poŝyczkowymi: 1. Wyodrębnienie Funduszu PoŜyczkowego MIŚ dla przedsiębiorców woj. mazowieckiego poprzez jego dokapitalizowanie projekt realizowany przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa o łącznej wartości 19 418 000 zł i wartości dofinansowania 18 900 000 zł. 2. Mazowiecki Program PoŜyczkowy dla Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw projekt realizowany przez Mazowiecki Regionalny Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o.o. o łącznej wartości 20 000 000 zł i wartości dofinansowania 20 000 000 zł. 12
Województwo opolskie Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki, jako Instytucja Pośrednicząca II stopnia we wdraŝaniu Osi 1 Wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu, w ramach realizacji zadań powierzonych przez Instytucję Zarządzającą - Zarząd Województwa Opolskiego prowadziła działania zmierzające do ogłoszenia III naboru wniosków w ramach działania 1.2 "Zapewnienie dostępu do finansowania przedsiębiorczości". Pod koniec czerwca 2010 r. został ogłoszony trzeci nabór wniosków. W konkursie udział mogły brać podmioty prowadzące działalność w obszarze objętym działaniem 1.2 Zapewnienie dostępu do finansowania przedsiębiorczości, które nie działają dla osiągnięcia zysku lub przeznaczają zysk na cele statutowe dokapitalizowanie powstających oraz działających funduszy poŝyczkowych oraz mikropoŝyczek. W ramach trzeciego naboru zostały złoŝone dwa wnioski o dofinansowanie projektu, z których jeden został odrzucony na etapie oceny formalnej z powodu nie dostarczenia skorygowanego wniosku i brakujących załączników w wyznaczonym terminie. Z jednym beneficjentem została podpisana umowa o dofinansowanie projektu. Fundacja Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych otrzymała dokapitalizowanie funduszu poŝyczkowego na kwotę 20 mln. zł w ramach RPO WO 2007-2013. Umowa wsparcia została podpisana w dniu 06.09.2010 r. Dnia 17.09.2010 r. na konto Fundacji wpłynęła kwota 20.000.000 zł. Województwo podkarpackie W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego Zarząd Województwa Podkarpackiego Uchwałą z dnia 16 marca 2010 r. nr 262/5154/10 ogłosił konkurs o dofinansowanie projektów ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania 1.1 Wsparcie kapitałowe przedsiębiorczości, schemat A - Wsparcie kapitałowe funduszy. Maksymalny poziom dofinansowania projektów, jako procent wydatków kwalifikowanych objętych dofinansowaniem w ramach tego działania wyniósł 100%. Nabór trwał od 19 marca do 19 kwietnia 2010 r., kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w ramach konkursu wynosiła 63 189 842,12 zł. W ramach tego naboru wpłynęło 10 wniosków, na kwotę dofinansowania 79 700 000,00 zł. W dniu 14 czerwca 2010 r. uchwałą Nr 291/5713/10 Zarząd Województwa Podkarpackiego wybrał do dofinansowania 7 wniosków na łączną kwotę dofinansowania 62 699 999,90 zł. (5 projektów dotyczyło funduszy poŝyczkowych). Według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r. wszystkie wybrane do dofinansowania fundusze poŝyczkowe podpisały umowy oraz zostały na ich rzecz wypłacone środki. Wsparcie otrzymały następujące fundusze poŝyczkowe: LeŜajskie Stowarzyszenie Rozwoju (wsparcie w wysokości 10 000 000 zł), Regionalna Izba Gospodarcza (wsparcie w wysokości 10 000 000 zł), Agencja Rozwoju Regionalnego MARR S.A. (wsparcie w wysokości 10 000 000 zł), Fundacja Wspomagania Wsi (wsparcie w wysokości 9 999 999,90 zł), Podkarpacka Izba Gospodarcza (wsparcie w wysokości 2 700 000 zł). 13
Województwo podlaskie W RPO Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013 dokapitalizowanie funduszy poŝyczkowych przewidziane jest w Działaniu 1.3 Wsparcie instytucji otoczenia biznesu. W ramach ww. działania w 2010 roku podpisano umowy z następującymi MenadŜerami Funduszu Powierniczego lub Pośrednikami Finansowymi: Podlaską Fundacją Rozwoju Regionalnego, Agencją Rozwoju Regionalnego Ares S. A. w Suwałkach, Fundacją na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, Fundacją Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach. Wartość wszystkich umów wyniosła 63 745 500 zł., z czego wartość dofinansowania ze środków UE 60 790 452 zł. Województwo pomorskie W 2010 r. Pomorski Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o.o. kontynuował realizację projektu pt. Dokapitalizowanie Pomorskiego Funduszu PoŜyczkowego Sp. z o.o. dofinansowanego w ramach działania 1.4. Systemowe wspieranie przedsiębiorczości Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 w kwocie 12.313.090,59 zł. Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości kontynuowało w roku 2010 realizację projektu pt. Wsparcie kapitałowe Funduszu PoŜyczkowego Słupia działającego przy Słupskim Stowarzyszeniu Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości, dofinansowanego w ramach działania 1.4. Systemowe wspieranie przedsiębiorczości RPO WP na lata 2007-2013 w kwocie 8.370.000 zł. Zarząd Województwa Pomorskiego, jako Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 podjął decyzję o przeznaczeniu części środków RPO na realizację Inicjatywy JEREMIE. WdraŜanie projektu zostało powierzone tzw. MenadŜerowi Funduszu Powierniczego JEREMIE, którego rolę pełni Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie umowy z dnia 7 sierpnia 2009 r. zawartej z Instytucją Zarządzającą RPO WP. W dniu 15 kwietnia 2010 r. ogłoszono pierwszy konkurs dla Pośredników Finansowych na produkt finansowy: PoŜyczka globalna dla funduszu poŝyczkowego. Podpisanie pierwszych umów z Pośrednikami Finansowymi nastąpiło w dniu 20 lipca 2010 r. Fundusze poŝyczkowe otrzymały łącznie 14 mln zł w formie poŝyczki globalnej (działanie 1.3. Pozadotacyjne instrumenty finansowe dla MŚP RPO WP 2007-2013). Pomorski Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o o. i Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o o. wspólnie aplikowały w roku 2009 o przyznanie środków z RPO WP 2007-2013 z działania 1.4_1 Systemowe wspieranie przedsiębiorczości dla projektu Powiatowe Centra Informacyjne Pomorskiego Funduszu PoŜyczkowego Sp. z o.o. i Pomorskiego Regionalnego Funduszu Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.. Celem projektu, którego ogólna wartość wynosi 8.659.443,60 zł, jest sfinansowanie utworzenia i działalności 12 Powiatowych Centrów Informacyjnych (PCI), zajmujących się udzielaniem informacji dotyczących moŝliwości zewnętrznego finansowania przedsiębiorstw z sektora MŚP w 14
postaci poŝyczek, poręczeń i dotacji. W roku 2010 zakończony został proces uruchamiania wszystkich punktów informacyjnych zlokalizowanych w 12 miastach powiatowych województwa pomorskiego (Nowy Dwór Gd., Sztum, Kwidzyn, Tczew, Puck, Wejherowo, Starogard Gd., Lębork, Kartuzy, Kościerzyna, Człuchów, Bytów). Środki z tytułu realizacji projektu są przekazywane przez Urząd Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego ww. funduszom (dofinansowanie z RPO WP w kwocie po 3.247.291,35 zł na kaŝdy z dwóch funduszy) sukcesywnie w trakcie trwania projektu (2009-2014), w tym w roku 2010. Województwo śląskie W 2010 r. rozstrzygnięto konkurs w ramach poddziałania 1.1.1 Infrastruktura rozwoju gospodarczego RPO WSL na lata 2007-2013. Lista projektów wybranych do dofinansowania oraz podpisanych umów z Beneficjentami: 1. Rozwój działalności poŝyczkowej Funduszu Górnośląskiego SA poprzez dokapitalizowanie Śląskiego Funduszu PoŜyczkowego działającego na terenie województwa śląskiego - wartość projektu ogółem 51 414 630,80 zł., wnioskowane dofinansowanie 40 004 850 zł., 2. Dofinansowanie Lokalnego Funduszu PoŜyczkowego przy Agencji Rozwoju Lokalnego S.A. w celu wsparcia mikro i małych przedsiębiorstw z terenie woj. śląskiego - wartość projektu ogółem 2 427 960 zł., wnioskowane dofinansowanie 2 000 040 zł., 3. Fundusz PoŜyczkowy w Częstochowie prowadzony przez Agencję Rozwoju Regionalnego w Częstochowie S.A. dla przedsiębiorców z województwa śląskiego - wartość projektu ogółem 5 000 000 zł., wnioskowane dofinansowanie 3 990 000 zł. Województwo świętokrzyskie Zarząd Województwa Świętokrzyskiego, jako Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2007-2013 ogłosił w dniach 28.06. 30.09.2010 r. nabór wniosków w ramach Osi Priorytetowej 1. Rozwój przedsiębiorczości Działanie 1.3. Tworzenie i rozbudowa funduszy poŝyczkowych i gwarancyjnych. W ramach konkursu zamkniętego wpłynęło 8 wniosków o wartości całkowitej 207 847 401,00 zł., natomiast wartość ich dofinansowania kształtuję się na poziomie 172 579 115, 90 zł. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego w dniu 1 grudnia 2010 roku przyjął Uchwałę Nr 3006/10 w której zakwalifikował do wsparcia m.in. 5 projektów na łączna kwotę 90 755 580,00 PLN na wsparcie funduszy poŝyczkowych, tj.: Funduszu PoŜyczkowego Województwa Świętokrzyskiego Sp. z o.o. pn.: Utworzenie i dokapitalizowanie Funduszu PoŜyczkowego Województwa Świętokrzyskiego Sp. z o.o. na kwotę 51 000 000, 00 zł., Fundacji Rozwoju Regionu Pierzchnica pn.: Lokalny Fundusz PoŜyczkowy jako zwrotne wsparcie finansowe dla MIKROPRZEDSIĘBIORSTW na kwotę 10 000 620,00 zł., Ośrodka Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej pn.: Dokapitalizowanie Funduszu PoŜyczkowego Ośrodka Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu na kwotę 6 999 924, 90 zł., 15
Agencji Rozwoju Regionalnego w Starachowicach pn.: PoŜyczki dla świętokrzyskich MMŚP na kwotę 1 128 571, 43 zł., Koneckiego Stowarzyszenia Wspierania Przedsiębiorczości pn.: Świętokrzyski Fundusz PoŜyczkowy na kwotę 21 620 883, 67 zł. Województwo warmińsko-mazurskie Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie pełni rolę lidera konsorcjum realizującego projekt Dokapitalizowanie funduszy poŝyczkowych na Warmii i Mazurach. Stan realizacji na 31 grudnia 2010 roku: wielkości środków będących w dyspozycji przedstawiciela konsorcjum, przeznaczonych na fundusz poŝyczkowy: 63 847 500,00 zł, ilości złoŝonych wniosków dot. poŝyczek: 480, ilości podpisanych umów poŝyczek: 241, wartości podpisanych umów poŝyczek: 28 989 682,94 zł, wartości wypłaconych kwot z tytułu realizacji umów poŝyczek: 27 111 305,32 zł. Województwo wielkopolskie MenadŜerem Funduszu Powierniczego JEREMIE w województwie wielkopolskim jest Bank Gospodarstwa Krajowego. W marcu 2010 r. BGK ogłosił konkurs dla pośredników finansowych. Dla funduszy poŝyczkowych alokacja na konkurs wynosiła 80 000,00 zł. W wyniku przeprowadzonego naboru wyłoniono 5 funduszy. Jesienią 2010 r. zakończono proces podpisywania umów z funduszami. Do końca 2010 r. podpisano umowy z następującymi funduszami poŝyczkowymi: 1. Wielkopolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o. na kwotę 35 000,00 zł., 2. Fundacja Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości na kwotę 2 000,00 zł., 3. Stowarzyszenie Ostrzeszowskie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości na kwotę 2 000,00 zł., 4. Polska Fundacja Przedsiębiorczości na kwotę 5 000,00 zł., 5. Stowarzyszenie Ostrowskie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości na kwotę 2 000,00 zł. Łączna wartość podpisanych umów to 46 000,00 zł. Z nadesłanych przez MenadŜera informacji oraz sprawozdań do końca 2010 r. pośrednicy finansowi w województwie wielkopolskim zawarli 299 umów z MŚP na łączną kwotę 37 161 633,84 zł. w tym 18 993 500 zł. to poŝyczka/ kredyt udzielony MŚP. Województwo zachodniopomorskie W dniu 26 kwietnia 2010 roku zostały ogłoszone przez MenadŜera Zachodniopomorskiego Funduszu Powierniczego JEREMIE konkursy skierowane do funduszy poŝyczkowych - alokacja na konkurs 60 mln zł. W odpowiedzi na ogłoszenia spłynęły wnioski, które zostały rozpatrzone pod względem formalnym i merytorycznym do 25 czerwca 2010 roku. Po przeprowadzeniu powyŝszych czynności Komisja Konkursowa podjęła decyzję o udzieleniu wsparcia trzem funduszom poŝyczkowym: Polskiej Fundacji Przedsiębiorczości (umowa na kwotę 25 mln zł.), Szczecińskiemu Funduszowi PoŜyczkowemu Sp. z o.o. (umowa na kwotę 5 mln zł.), 16
Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (umowa na kwotę 10 mln zł.), na łączną kwotę 40 mln zł. Proces negocjacji i podpisania umów z ww. pośrednikami był oddzielny dla kaŝdego pośrednika: pierwsza umowa została podpisana w dniu 18 sierpnia 2010 r. z Fundacją na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, kolejna umowa została podpisana w dniu 5 października 2010 r. z Szczecińskim Funduszem PoŜyczkowym Sp. z o.o., natomiast ostatnia umowa została podpisana w dniu 15 listopada 2010 r. z Polską Fundacją Przedsiębiorczości. 3.8 Działanie 5.9 Wymiana doświadczeń z innymi systemami poŝyczkowymi w Unii Europejskiej oraz z Komisją Europejską Odpowiedzialny: Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Ministerstwem Finansów i PARP Termin realizacji: praca ciągła Źródła finansowania: program UE Competitiveness and Innovation Framework Programme (CIP), środki Ministerstwa Gospodarki Zrealizowane działania Ministerstwo Gospodarki Ze względu na konieczność dokonywania oszczędności w związku z trudną sytuacją budŝetu, działania ukierunkowane na wymianę doświadczeń, zostały przesunięte na kolejne lata. 4 Działania organizacyjne i ekonomiczne słuŝące rozwojowi funduszy poręczeniowych 4.1 Działanie 6.1 Ujednolicenie standardów prowadzenia funduszy poręczeniowych oraz świadczenia usług poręczenia Odpowiedzialny: BGK Termin realizacji: 2009-2010 Źródła finansowania: BGK 17
Zrealizowane działania BGK Odpowiednią inicjatywę podjęły BGK i Związek Banków Polskich (ZBP), powołując do tego celu zespół roboczy (2007). W jego pracach brali udział takŝe przedstawiciele banków oraz Krajowej Grupy Poręczeniowej (KGP). W marcu 2009 zespół uzgodnił projekt Rekomendacji ZBP dotyczącej zasad współpracy pomiędzy bankami a funduszami poręczeniowymi na rynku polskim, który Zarząd ZBP zatwierdził w maju 2009 roku. Rekomendacje obejmowały wzorcowe regulaminy udzielania poręczeń przez fundusze oraz kryteria i normatywne wielkości tzw. mnoŝników kapitałowych. Wcześniej projekt Rekomendacji był konsultowany z MF, MG, KNF, PARP, KSFP, bankami (poprzez ZBP) i funduszami (poprzez BGK). W sierpniu 2010 r. zarząd ZBP uchwalił zmiany do Rekomendacji ZBP dotyczącej zasad współpracy pomiędzy bankami a funduszami poręczeniowymi na rynku polskim zalecając bankom wdroŝenie ich we współpracy z funduszami do końca 2010 roku. BGK aktywnie uczestniczył w wypracowaniu projektu tych Rekomendacji. W nowej edycji Rekomendacji wprowadzono korzystne dla funduszy rozwiązanie w postaci klauzuli pari passu w procesie windykacji naleŝności powstałych w wyniku dokonanej wypłaty poręczenia. Ponadto, sektor bankowy uznał wiarygodność i bezpieczeństwo sektora poręczeniowego zwiększając znacząco pułapy dopuszczalnych mnoŝników. Ponadto, BGK przygotował autorskie rozwiązania dla funduszy poręczeniowych w formie wzorcowych regulaminów/instrukcji w zakresie lokowania wolnych środków i tworzenia rezerw, które to rozwiązania uzyskały aprobatę na forum Komitety Sterującego Krajowej Grupy Poręczeniowej, zrzeszającej fundusze poręczeniowe z udziałem kapitałowym BGK. 4.2 Działanie 6.2 Opracowanie programów oceny ryzyka finansowego dla funduszy poręczeniowych oraz odpowiednich aplikacji informatycznych dla wdroŝenia tych programów Odpowiedzialny: BGK we współpracy z PARP Termin realizacji: 2009-2011 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, BGK Zrealizowane działania BGK BGK przy współpracy z funduszami poręczeniowymi z Krajowej Grupy Poręczeniowej opracował metodologię oceny ryzyka poręczeniowego, która obecnie jest wdraŝana przez fundusze poręczeniowe. Przyjęcie przez fundusze z KGP jednolitego wzorca metodologii pozwoliło w 2010 roku na uwzględnienie tej funkcjonalności przy tworzeniu informatycznego Ogólnopolskiego Systemu Wspierającego Udzielanie Poręczeń (OSWUP). W październiku 2010 r. wykonawca zaprezentował wersję laboratoryjną, a w 18
grudniu 2010 r. zostały przeprowadzone szkolenia dla testerów systemu OSWUP. Zakończenie etapu testowania oraz udostępnienie go funduszom jest przewidywane na II kwartał 2011 roku. 4.3 Działanie 6.3 Opracowanie systemu monitoringu funduszy poręczeniowych poprzez określenie odpowiednich kryteriów zbierania, przetwarzania, analizy i publikowania danych z wykorzystaniem zintegrowanego programu informatycznego Odpowiedzialny: BGK we współpracy z PARP Termin realizacji: 2009-2011 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, BGK Zrealizowane działania BGK W wyniku rozstrzygnięcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie systemu OSWUP w dniu 31.05.2010 r. została zawarta umowa między BGK a wykonawcą (konsorcjum firm) na wykonanie i wdroŝenie systemu. W sierpniu 2010 r. zakończony został I etap realizacji projektu Analiza przedwdroŝeniowa, w którym oprócz wykonawcy i zamawiającego (BGK) uczestniczyli równieŝ przedstawiciele funduszy poręczeniowych. Na spotkaniu z funduszami w październiku 2010 r. wykonawca zaprezentował wersję laboratoryjną systemu. W grudniu 2010 r. uruchomiono środowisko testowe, na którym zainstalowano wersję testową systemu, przeprowadzono szkolenia dla osób testujących system (przedstawiciele Banku oraz niektórych funduszy poręczeniowych) oraz uruchomiono pilotaŝowe wdroŝenie części systemu dedykowanej funduszom. Zakończenie etapu testowania pierwszej części systemu oraz udostępnienie go uŝytkownikom końcowym planowane jest na luty 2011 r., natomiast zakończenie prac informatycznych projektu przewidywane jest na koniec I kwartału 2011 r. OSWUP jest kompleksowym system informatycznym pozwalającym na zautomatyzowanie procesów związanych z udzielaniem poręczeń przez fundusze poręczeniowe. W systemie OSWUP zaimplementowane zostały rozwiązania zawarte w Rekomendacjach Związku Banków Polskich. W systemie OSWUP w znacznym stopniu rozbudowano moduł sprawozdawczości m. in. o tworzenie raportów ad-hoc, dowolne zestawienie informacji o udzielanych przez fundusz poręczeniach oraz o wymagane przez PARP raporty i zestawienia danych z wykorzystania środków uzyskanych ze wsparcia w ramach programów unijnych. Dla właściwego wykorzystania wszystkich dostępnych w ramach systemu OSWUP funkcjonalności, istotne znaczenie ma konieczność stałego zasilania systemu danymi z wszystkich funduszy. Pozwoli to równieŝ na uzyskanie przez BGK pełnej i rzetelnej informacji sprawozdawczej po zagregowaniu i przetworzeniu danych. 19
PARP W drodze prowadzonych w 2009 r. konsultacji między PARP a BGK uzgodniono, iŝ PARP stworzy moduł informatyczny do monitorowania funduszy poręczeniowych, który będzie stanowić integralną część Systemu Informatycznego Krajowego Systemu Usług (SI KSU) będzie to jedynie moduł zbierający okresowo dane zagregowane od poszczególnych funduszy. BGK zobowiązał się, Ŝe Ogólnopolski System Wspomagania Udzielania Poręczeń będzie umoŝliwiał generowanie sprawozdań przez fundusze poręczeniowe korzystające z systemu na potrzeby PARP, zgodnie z aktualnie obowiązującym wzorem. W listopadzie 2009 r. PARP wysłała do funduszy poręczeniowych koncepcję systemu monitorowania funduszy poręczeniowych, w tym zakres zbieranych danych, które będą podlegały monitowaniu. W maju 2010 r. został ostatecznie zatwierdzony zakres i format danych koniecznych do monitorowania zasad gospodarowania funduszami poręczeniowymi. Wypracowana koncepcja monitoringu funduszy poręczeniowych określona została w Porozumieniu o współpracy pomiędzy PARP i FPK, a zakres zbieranych danych które będą zawierały co najmniej dane nt. liczby i wartości udzielonych poręczeń oraz liczbie i rodzaju poręczeniobiorców zawarty jest w załączniku do Porozumienia. Raporty z działalności w pierwszym półroczu 2010 r. przesłało 21 funduszy poręczeniowych. Do końca 2010 r. PARP zawarła 31 porozumień o współpracy z FPK. W listopadzie 2010 r. zakończono przetarg na opracowanie i wdroŝenie modułu FPK w SI KSU, umowa została podpisana 28 grudnia 2010 roku. Prace nad jego stworzeniem kontynuowane będą w 2011 r. 4.4 Działanie 6.5 Działania upowszechniające standardy funkcjonowania funduszy poręczeniowych, w tym takŝe pomoc ekspercka, doradcza, szkoleniowa oraz dostarczenie narzędzi ułatwiających osiągnięcie i utrzymanie standardów Odpowiedzialny: BGK we współpracy z Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Gospodarki, PARP, marszałkami województw oraz środowiskiem bankowym Termin realizacji: praca ciągła Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, BGK Zrealizowane działania BGK BGK podjął w latach ubiegłych i sfinalizował w roku 2010 następujące inicjatywy na rzecz funduszy poręczeniowych: 1) wraz z funduszami opracował wzorcowe regulaminy udzielania poręczeń indywidualnych i portfelowych, które konsultowano na forum ZBP, po czym zostały włączone do Rekomendacji ZBP dla banków komercyjnych, regulaminy są aktualnie wdraŝane przez fundusze jako regulacje wewnętrzne, 2) opracował wzorcowe regulacje dla funduszy (KGP) dotyczące: 20
metodologii oceny ryzyka poręczeniowego, zasad zarządzania środkami funduszy, zasad tworzenia rezerw na ryzyko działalności poręczeniowej. 3) rozpoczął budowę Ogólnopolskiego Systemu Wspierania Udzielania Poręczeń (OSWUP), adresowanego do wszystkich funduszy poręczeniowych. W roku 2010 fundusze Krajowej Grupy Poręczeniowej rozpoczęły wdraŝanie powyŝszych regulacji. Proces ten będzie kontynuowany w roku 2011 (I połowa roku), zwłaszcza w kontekście wdroŝenia systemu operacyjnego OSWUP. Ponadto, we współpracy z funduszami i ZBP, BGK doprowadził do przyjęcia i upowszechnienia praktyki poddawania się funduszy ocenie niezaleŝnej instytucji ratingowej. PARP Wypracowany w kwietniu 2010 r. podczas warsztatów z udziałem przedstawicieli funduszy poręczeniowych, skonsultowany ze środowiskiem funduszy poręczeniowych (w tym z BGK, ZBP, KSFP) standard funkcjonowania funduszy poręczeniowych oraz świadczenia usługi poręczenia, rozpoczęto rozpowszechniać w drugim kwartale 2010 r. na podstawie Porozumień o współpracy zawieranych pomiędzy PARP a funduszami poręczeniowymi. Dokument Standardu stanowi jeden z załączników do Porozumienia. Do końca 2010 r. PARP zawarła 31 Porozumień o współpracy z funduszami poręczeniowymi. Standard, o którym mowa obejmuje jedynie zagadnienia, które wymagane są zgodnie z rozporządzeniem ws. KSU. W grudniu 2010 r. ogłoszono przetarg na wybór wykonawcy, który w imieniu PARP świadczyć będzie usługi doradcze w zakresie wdroŝenia i utrzymania standardów. Ponadto w okresie sprawozdawczym, w ramach opracowanej Strategii Promocyjnej KSU, prowadzona była promocja funduszy poręczeniowych i standardów ich funkcjonowania oraz świadczenia usługi poręczenia. Województwo opolskie W okresie od 01.01.2010 do 31.12.2010 r., Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz Opolski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. (Fundusz), zrealizowały działania w następujący sposób: a) upowszechnienie standardów funkcjonowania funduszy poręczeniowych, m.in. poprzez: realizacja działań promocyjnych w ramach informacji bieŝącej udostępnianej na stronach internetowych UWMO, poprzez Punkty Konsultacyjno-Doradcze akredytowanych przy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach sieci KSU (PKD) oraz Lokalne Punkty Informacji o Funduszach Europejskich (LPIoFE), działania o charakterze reklamowym, dystrybucja ulotek dot. działalności poręczeniowej w instytucjach finansowych współpracujących z Funduszem, okresowe wywiady i prezentacje w mediach regionalnych (radio, telewizja, prasa) i lokalnych (prasa samorządowa). b) pomoc ekspercka i doradcza; c) pomoc szkoleniowa; d) dostarczanie narzędzi ułatwiających osiągnięcie i utrzymanie standardów działalności poręczycielskiej w tym: 21
wdroŝono i utrzymywano standardy działalności poręczycielskiej we współdziałaniu udziałowców Funduszu, w ramach nadzoru właścicielskiego nad Funduszem. 4.5 Działanie 6.6 Opracowanie i wdroŝenie programów podnoszenia kompetencji kadr zaangaŝowanych w działalność funduszy poręczeniowych Odpowiedzialny: BGK we współpracy z PARP Termin realizacji: praca ciągła Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki, BGK, środki własne funduszy poręczeniowych. Zrealizowane działania BGK Programy podnoszenia kwalifikacji kadr zaangaŝowanych w działalność funduszy poręczeniowych zostały opracowane przez PARP, w konsultacji z BGK, ze względu na moŝliwość ich pełnego finansowania z PO KL. BGK partycypował zarówno w konsultacjach, jak i np. w organizacji spotkania funduszy poręczeniowych zainteresowanych programem szkoleniowym przygotowanym przez PARP (Zegrze, 20-21.10.2010 r.). PARP Koncepcja rozwoju kompetencji konsultantów funduszy poręczeniowych wraz z matrycą kompetencji zatwierdzona została przez środowisko FPK w grudniu 2009 r. W marcu 2010 r. PARP podpisała umowę z konsorcjum PAG Uniconsult Sp. z o.o. i Warszawski Instytut Bankowości na przeprowadzenie pilotaŝowych działań szkoleniowych, w tym przeprowadzenie badania najbardziej widocznych luk kompetencji i najpilniejszych potrzeb szkoleniowych dla 176 konsultantów funduszy poręczeniowych oraz opracowanie dla nich indywidualnych planów szkoleniowych (badania składały się z etapu samoceny konsultanta oraz rekomendacji osoby zarządzającej danym funduszem na podstawie opracowanych przez ekspertów szczegółowych formularzy). Od sierpnia do grudnia 2010 r. przeprowadzono 10 szkoleń, w których udział wzięło 121 niepowtarzających się konsultantów zatrudnionych w FPK. Szkolenia przeprowadzono w następujących zakresach: Analiza merytoryczna oraz finansowa wniosku o poręczenie (2 szkolenia); Prawne aspekty umowy poręczenia/windykacja z weksla; Ustanawianie i egzekucja zabezpieczeń; Zarządzanie ryzykiem; Wskaźniki oceny efektywności gospodarczej przedsiębiorstwa; Analiza ex post informacji zawartych w bilansie i rachunku wyników; Prowadzenie rozmowy z klientem funduszu poręczeniowego; Zarządzanie spółką prawa handlowego, ze szczególnym uwzględnieniem kodeksu spółek handlowych oraz Negocjacje warunków współpracy z przedstawicielami instytucji finansowych. Wszystkie zostały ocenione pozytywnie. Na podstawie wniosków z wyŝej opisanego zamówienia dot. rozwoju kompetencji konsultantów FPK i konsultacji z Reprezentacją FPK oraz BGK, w grudniu 2010 r. PARP ogłosiła przetarg na zakup usług szkolenia, doradztwa i informacji dla konsultantów 22
funduszy poręczeniowych. Planowane jest m.in. wprowadzenie cyklów szkoleń tygodniowych, indywidualnych planów rozwoju, wizyt studyjnych, doradztwa oraz wzmocnienie działań informacyjnych między funduszami. Realizację zamówienia przewiduje się w okresie kwiecień 2011 r. grudzień 2012 r. 4.6 Działanie 6.7 Opracowanie i wdroŝenie narzędzia analitycznego mającego na celu identyfikację skali zapotrzebowania na poręczenia i gwarancje (luki finansowej) w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw w skali kraju i w przekroju regionalnym Odpowiedzialny: PARP we współpracy z BGK Termin realizacji: od roku 2010 Źródła finansowania: Program Operacyjny Kapitał Ludzki Zrealizowane działania PARP W 2009 r. PARP poprosiła o zmianę zakresu badania i przyjęcie w to miejsce badania zaplanowanego przez PARP w ramach badania rynku wybranych usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce (opis zakresu oraz oczekiwanych rezultatów badania przedstawiony został w piśmie przewodnim do sprawozdania za okres 1 lipca 30 września 2009 r.). Działanie przyjęło brzmienie Badanie rynku wybranych usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce dostęp do finansowania zwrotnego. W okresie sprawozdawczym w ramach tego działania PARP zleciła wykonanie I-ej edycji powyŝszego badania. Badanie zakończono we wrześniu 2010 r., w listopadzie do MG został przekazany raport z badania. Druga edycja badania przewidziana jest na 2012 rok. W 2010 roku były prowadzone prace nad zmianą dokumentu Kierunki rozwoju funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2009-2013. Dokument został przyjęty przez Radę Ministrów 22 lutego 2011 r. Zmianie uległo m.in. Działanie 6.7, w którym wprowadzono Badanie rynku usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem popytu na poręczenia i gwarancje za które odpowiedzialne jest Ministerstwo Gospodarki we współpracy z BGK. Pod koniec 2010 r. Departament Analiz i Prognoz Ministerstwa Gospodarki przeprowadził ankietę Trendy rozwojowe w sektorze MŚP w ocenie przedsiębiorców w której zostały umieszczone pytania dotyczące badania luki finansowej. Wyniki ankiety zostaną opracowane do końca pierwszego kwartału 2011 r. 23