przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe zielona oaza numer konsultacji: K26 temat: ogród przedszkolny miejsce: ul. Porannej Bryzy 19, Warszawa inwestor: Przedszkole Integracyjne TUKAN etap: wstępna koncepcja opracowanie: pracownia k. architektura dla dzieci ul. Kalwaryjska 64/10 30-504 Kraków +48 795 57 75 57 biuro@pracowniak.pl autor opracowania: architektura krajobrazu: Michał Grzybowski prowadzący projekt: architektura krajobrazu: mgr inż. Anna Komorowska architektura: mgr inż. arch. Michał Rokita data: kwiecień 2014
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 1 1/ ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE/ OPIS KONCEPCJI 1.1/ o projekcie: Wstępna koncepcja zagospodarowania ogrodu przedszkolnego została przygotowana w ramach konsultacji architektoniczno-krajobrazowych, będących jednym z elementów programu Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach, realizowanego przez Dziecięcą Akademię Przyrody Kumak w 2014 r. Koncepcja została opracowana na podstawie materiałów nadesłanych przez przedszkole ankiety i sugestii dzieci oraz dokumentacji fotograficznej i wstępnej inwentaryzacji terenu. Prezentowane rozwiązania należy traktować jako luźne sugestie, które pozwolą na podjęcie pierwszych prac w ogrodzie, a nie dokładne wytyczne. Uzupełnieniem są zdjęcia, które mogą stać się inspiracją do dalszych działań. 1.2/ idea: Głównym zadaniem projektowym było zredukowanie nawierzchni z kostki brukowej oraz dostosowanie przestrzeni ogrodu do potrzeb osób niepełnosprawnych. Aby ułatwić komunikację z ogrodem, a także zapewnić swobodę przemieszczania się osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich, przy tylnym wyjściu z budynku zaprojektowaliśmy drewnianą pochylnię. 1.3/ podział funkcjonalny: Przestrzeń ogrodu podzieliliśmy na sześć stref funkcjonalnych. Pierwszą z nich stanowi strefa ruchu i gier zespołowych. Znajduje się ona bezpośrednio przy wyjściu z budynku. Zachowaliśmy w niej istniejącą nawierzchnię, obecny plac zabaw zastąpiliśmy jednak miejscem do wspólnego spędzania czasu. Zabawę i aktywność umożliwiają namalowane na nawierzchni klasy, a także modułowy, ruchomy labirynt wykonany z drewnianych skrzynek po owocach. Skrzynki rozlokowaliśmy także na obrzeżach tej strefy pełnią one rolę skrzynek na zioła i kwiaty. Dodatkowymi elementami wykorzystanymi w projekcie są europalety. Pełnią one rolę siedzisk, na których podopieczni mogą odpoczywać i bawić się. Kolejnym fragmentem ogrodu jest strefa edukacyjna. Jest to miejsce, które ma zachęcać dzieci do nauki poprzez kontakt z naturą. W strefie tej wyznaczyliśmy przestrzeń przeznaczoną do prowadzenia zajęć oraz dyskusji, w której znalazły się dwie tablice kredowe oraz siedziska z pociętych pni drzew. Tuż obok zlokalizowaliśmy niewielki stolik wykonany z drewnianej szpuli, który umożliwia prowadzenie zajęć plastycznych na świeżym powietrzu. Ponadto umieściliśmy tutaj słupy pozwalające na rozwieszanie dodatkowych materiałów. W środkowej części strefy wygospodarowaliśmy miejsce na ścieżkę bosych stóp wypełnioną naturalnymi elementami, które mogą się zmieniać, w zależności od pory roku i dostępności darów Ziemi. Jest to element, który w znakomity sposób wpływa na rozwój dziecka, jego percepcję i postrzeganie świata. W ogródku warzywno-kwiatowym ponownie wykorzystaliśmy europalety. W tym przypadku zostały one jednak nieznacznie zmodyfikowane, w taki sposób, aby tworzyły grządki pod nasadzenia warzyw. W przestrzeni rozgraniczającej strefę edukacyjną od strefy zabaw zaprojektowaliśmy labirynt z użyciem krzewów owocowych. Proponujemy, aby w to miejsce przenieść część krzewów owocowych (maliny, porzeczki i aronie). Koło wyjścia z budynku posadziliśmy jeżyny. W południowo-zachodnim narożniku działki zlokalizowaliśmy wiklinowy namiot. Pomiędzy krzewami można posadzić łąkę kwietną. Przy bramie wjazdowej pozostawiliśmy śmietniki, do których dodaliśmy kompostownik. Aby odizolować te elementy od reszty ogrodu, a także stworzyć barierę od drogi dojazdowej, na granicy zaprojektowaliśmy swobodny żywopłot z klonu polnego Acer campestre. Tuż obok strefy wjazdowej znajduje się trawiasta przestrzeń rekreacyjna, w której znajdzie się miejsce dla niewielkiego kurnika (mieszczącego maksymalnie trzy sztuki miniaturowych kurek). Jest to element, który na pewno wyróżni przedszkole spośród innych. Wpłynie także pozytywnie na rozwój dzieci i pozwoli uczyć ich odpowiedzialności, i opieki nad innymi istotami. Ostatnią strefą jest przestrzeń przeznaczona na plac zabaw. W tym fragmencie terenu zaprojektowaliśmy nawierzchnię z kory, która chroni przed ewentualnymi upadkami. Ze względu na niewielką powierzchnię ogrodu nie umieszczono tutaj dużej liczby urządzeń zabawowych. Łącznikiem pomiędzy strefą zabaw, a strefą edukacyjną jest telefon wykonany z elastycznej rury PCV. UWAGA! Przy zakupie urządzeń na plac zabaw należy zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Po pierwsze czy zabawki posiadają certyfikat lub deklarację zgodności z normą PN- -EN 1176. Niektóre zabawki dostępne na rynku przeznaczone są tylko do użytku domowego i obowiązuje je inna norma. Po drugie zabawki muszą być montowane według instrukcji i z zachowaniem stref wolnych od upadku, których zakres powinien przedstawić producent. Strefy te zajmują nieraz bardzo wiele przestrzeni, dlatego należy wziąć to pod uwagę przy decyzji o ilości kupowanego sprzętu. Nie uwzględnienie stref wolnych przy lokalizacji zabawek w ogrodzie powoduje, że pełna odpowiedzialność za ewentualne wypadki spada na właścicieli terenu.
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 2 2/ SCHEMATY/ MODUŁOWY LABIRYNT/ PODZIAŁ FUNKCJONALNY Możliwości ustawienia labiryntu ze skrzynek strefa edukacyjna strefa ruchu i gier zespołowych ogród użytkowy strefa zabaw z wykorzystaniem gotowych elementów ogród użytkowy zaplecze gospodarskie
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 3 3/ ZAGOSPODAROWANIE TERENU/ RZUT modułowy labirynt tablice szałas z wikliny krzewy owocowe ścieżka bosych stóp łąka kwietna telefon z rury PCV zabawki typowe: karuzela huśtawki bujak kora miejsce do pracy i spotkań siedziska z pieńków i europalet skrzynki na zioła warzywnik kurnik żywopłot nieformowany kompostownik
pr z yrodnicze a z yle w miejskich pr zedszkol ach / konsultacje architek toniczno -kr ajobr a zowe / k01 / strona 4 4/ INSPIRACJE/ FOTOGRAFIE OBRAZUJĄCE IDEĘ Telefon na placu zabaw Telefon wykonany z rury PCV źródło: Michał Grzybowski źródło: sdisf.com/blog/project/cow-hollow-school/ Warzywnik w palecie Zioła w skrzynkach źródło: zszywka.pl/p/palety-w-ogrodku-warzywnym--4565514.html źródło: holadesign.pl/category/ogrod Drewniana szpula jako stolik źródło: zszywka.pl/p/szpule-3362713.html Kurnik dla kurek miniaturek Szałas z wikliny źródło: zszywka.pl/pl/kurnik-5645905.html źródło: Jacek Gądek Wierzba Polska