Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM
Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki tłuszczowej i związanej z tym zwiększeniem masy ciała
Identyfikacja grup ryzyka Epidemiologia Powikłania Zalecenia
Bilans 4.latka chłopiec wysokość 101 cm masa 18.6 kg BMI = 18.3
Masa ciała 50-75 cc Wysokość 10-25 cc
BMI chłopcy
Siatki centylowe BMI 2-20 rż. BMI 95 cc (USA) BMI 97 cc (PL) Otyłość BMI 85-94 (USA) BMI 90-97 (PL) Nadwaga 5 pc 85 pc Niedożywienie
Fałdy tłuszczowe mała precyzja pomiaru Obwód w pasie brak norm Wskaźnik taliowo-biodrowy WHR (waist to hip ratio) M > 0,9 K > 0,8 lepsza niż BMI korelacja z czynnikami ryzyka powikłań otyłości DEXA, BIA użyteczne w badaniach naukowych
2-5 years
Populacja badana 8 tys. dzieci; 13-15 rż. 5 województw pomorskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie, lubelskie, małopolskie Częstość występowania otyłość 4,5% nadwaga 13% IMIDZ 2005
Populacja badana 1304 dzieci; 7-10 rż. 13 losowych szkół Białystok Częstość występowania otyłość 5,4% nadwaga 11,3% Tendera Małecka 2006
31 maja 2010 OLAF początek listopad 2007 patronat: Europejski Obszar Gospodarczy i Norweski Mechanizm Finansowy oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego grupa reprezentatywna 17 573 wiek 7-18 rż. 10 ośrodków nadwaga K: 10.9% (11.8 IOTF) M: 10.0% (14.2) otyłość K: 6,7% (2.7 IOTF) M: 8.2% (4.4)
Otyłe dzieci =otyli dorośli 1/3 otyłych przedszkolaków pozostanie otyła 1/2 otyłych dzieci szkolnych pozostanie otyła 3/4 otyłych nastolatków pozostanie otyła Braddon BMJ 1986; 293;299 Stark BMJ 1981; 283;13
Czynniki Genetyczne Hormonalne hypothyroidoza hyperkortyzolemia nadczynność przysadki Metaboliczne Środowiskowe Tryb życia Dieta
Baker D. Br Med J 1995; 311: 171-4 Barker D. BMJ Publishing Group 1994
Czynniki epigenetyczne Heterochromatyna metylacja DNA modyfikacja (geny milczące ) łańcucha histionowego Acetylacja Metylacja Fosforylacja Euchromatyna zmiana struktury III.rzędowej chromatyny transkrypcja wyselekcjonowanych genów
Randomizacja N=1138 N=564 Mleko modyfikowane z małą zawartością białka 1.77 g/100 kcal mleko początkowe 2.2 g/100 kcal mleko następne przez 12 miesięcy N=574 Mleko modyfikowane z dużą zawartością białka 2.9 g/100 kcal mleko początkowe 4.4 g/100 kcal mleko następne przez 12 miesięcy Ocena w 2. rż. N=313 Masa i długość ciała Z-score dla masy należnej dla długości ciała BMI Ocena w 2. rż. N=423 Masa i długość ciała Z-score dla masy należnej dla długości ciała BMI
Wniosek Wyższe stężenie białka w mleku modyfikowanym wpływa na większe przyrosty masy ciała w pierwszych 2 latach życia, ale nie ma wpływu na długość ciała. Mniejsze spożycie białka w okresie niemowlęcym może zmniejszyć ryzyko nadwagi i otyłości w późniejszym okresie. Koletzko et al. Am J Clin Nutr 2009;89:1836-45
Spożycie białka Spożycie białka Stężenie aminokwasów (gł. rozgałęzionych waliny, leucyny, izoleucyny) Insulina IGF1 0-24 mż. Przyrosty masy ciała Wg Koletzko et al. Am J Clin Nutr 2009;89(suppl.):1502S-8S
Czego nie znamy: efektu na BMI w kolejnych latach wpływu na procesy metaboliczne i hormonalne wyjaśnienia mechanizmów interakcji geny żywienie długofalowego bezpieczeństwa np. wpływu na OUN
Zaangażowanie rodziny!!! Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych zmniejszenie wielkości porcji zwiększenie ilości posiłków: 5-6 jedzenie powoli do uczucia sytości -nie pełności! zwiększenie podaży wody zmniejszenie napojów słodzonych ograniczenie podaży soli w diecie
Zaangażowanie rodziny!!! Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych Zwiększenie aktywności fizycznej Techniki motywacyjne i behawioralne: rozpoznanie okoliczności sprzyjających objadaniu się realne cele kontrakty pisemne dzienniczek żywieniowy, samokontrola nagradzanie za sukcesy
Zaangażowanie rodziny!!! Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych Zwiększenie aktywności fizycznej Leczenie powikłań
McGovern L J Clin Endocrinol Metab 2008
Zaangażowanie rodziny!!! Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych Zwiększenie aktywności fizycznej Leczenie powikłań Postępowanie długotrwałe metoda drobnych kroczków
Apetyt połączony z przekonaniem, że się go zaspokoi, nazywa się nadzieją. Thomas Hobbes
Dziękuję Zespół Żywieniowy WUM 22 45 23 292