Jak realizować zasadę równości szans kobiet i męŝczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Kielce 5.02.2010 r. Przedsięwzięcie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakiej płci jest osoba: WraŜliwa Uczuciowa Subtelna Troskliwa Uległa Uczynna Opiekuńcza Poświęcająca się
Jakiej płci jest osoba: Agresywna NiezaleŜna Mało emocjonalna Stanowcza Pewna siebie Dominująca Bezpośrednia Aktywna
Stereotypy są faktem *uogólnione przekonania dotyczące tego, jakie są (wszystkie) kobiety i jacy są (wszyscy) męŝczyźni *uproszczone opisy męskiego męŝczyzny i kobiecej kobiety, podzielane przez ogół społeczeństwa i powstające w efekcie wychowania i socjalizacji w społeczeństwie
Łańcuch dyskryminacji
Dyskryminacja istnieje i nie jest kwestią wiary i osobistych przekonań *W PO KL nie ma projektów neutralnych na płeć *Zasada równości szans kobiet i męŝczyzn jest obowiązkiem prawnym *PO KL to instrument zmiany społecznej
Dyskryminacja, czyli Wszelkie zróŝnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie, którego skutkiem lub celem jest uszczuplenie lub uniemoŝliwienie jednej z płci korzystania na równi z drugą płcią z zasobów, praw człowieka oraz podstawowych wolności
Dyskryminacja, czyli Byłam na rozmowie kwalifikacyjnej i szef powiedział mi wprost, Ŝe gdybym była facetem dałby mi tę pracę. Mówił, Ŝe z babami nigdy nic nie wiadomo, ciągle biorą zwolnienia, chorują więcej, a do tego są bardziej wraŝliwe, delikatne. A facet jest konkretny, obowiązkowy i pewny.
Szklana pułapka Szklany sufit (niewidoczne bariery, wynikające ze stereotypów, utrudniające albo uniemoŝliwiające kobietom awans) Szklane ruchome schody (uprzywilejowanie męŝczyzn w zawodach, tradycyjnie uprawianych przez kobiety np. w edukacji. Niewidzialna siła, wynosząca męŝczyzn na wyŝsze szczeble kariery)
Szklana pułapka Szklane ściany (sytuacja, w której kobiety pracują na stanowiskach peryferyjnych - pomocniczych i administracyjnych. Z takich stanowisk trudno awansować na stanowiska kierownicze, dające większą decyzyjność, wyŝsze zarobki i prestiŝ) Lepka podłoga (sytuacja, w której kobiety dominują w zawodach o niskim dochodzie i prestiŝu są przylepione do swojej pozycji - np. sekretarki, krawcowe, kosmetyczki itp.)
Obszary dyskryminacji na rynku pracy pozioma niski prestiŝ sektorów/zawodów sfeminizowanych pionowa im wyŝszy szczebel, tym mniej kobiet stereotypy płci postrzeganie kobiet jako mniej dyspozycyjnych i gorszych pracowników róŝnice w wynagrodzeniach ok. 20% na tym samym stanowisku
Mity na temat polityki równości płci Mit 1 Polityka równości ma doprowadzić do tego, Ŝeby kobiety i męŝczyźni stali się tacy sami. Mit 2 Polityka równości płci oznacza, Ŝe powinniśmy zachować parytet 50/50. Mit 3 Polityka równości płci jest dla kobiet, robiona przez kobiety (a właściwie feministki) i dyskryminuje męŝczyzn.
Co to jest równość płci? * Stan, w którym kobietom i męŝczyznom przypisuje się taką samą wartość społeczną, równe prawa i równe obowiązki oraz gdy mają oni równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z których mogliby korzystać. * MoŜliwość wyboru drogi Ŝyciowej bez ograniczeń stereotypów płci.
Jak to wszystko ma się do mojego projektu? Obowiązek nawiązania do zasady równości płci we wszystkich projektach PO KL Spełnienie zasady równości szans nie moŝe ograniczyć się do samej deklaracji
Jak to wszystko ma się do mojego projektu? Autor wniosku powinien zdiagnozować problem równości płci w odniesieniu do swojego projektu (nawet jeśli na pierwszy rzut oka problemu nie widzi) Z diagnozy powinny wypływać działania, które będą pozytywną ingerencją w obszarze równości szans (w ramach realizacji projektu)
Pierwsze (niedobre) doświadczenia W projekcie zachowana będzie zasada równego dostępu kobiet i męŝczyzn Projekt będzie realizowany przy zachowaniu zasady równości szans Wnioskodawca deklaruje równościowy sposób zarządzania w projekcie
Standard minimum 1. Czy projekt zawiera analizę sytuacji kobiet i męŝczyzn, dotyczącą obszaru interwencji i / lub zasięgu oddziaływania projektu, która wskazuje na nierówności ze względu na płeć? (punkt 3.1 wniosku o dofinansowanie). Tak Nie 2. Czy analiza sytuacji kobiet i męŝczyzn zawiera dane ilościowe, które wskazują na brak istniejących nierówności w obszarze interwencji i / lub zasięgu oddziaływania projektu? (punkt 3.1 wniosku o dofinansowanie). Tak Nie
Standard minimum 3. Czy uŝyte w analizie sytuacji kobiet i męŝczyzn dane w podziale na płeć dotyczą obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu (punkt 3.1 wniosku o dofinansowanie). Tak Nie 4. Czy działania odpowiadają na nierówności ze względu na płeć, istniejące w obszarze interwencji i / lub zasięgu oddziaływania projektu i / lub róŝnicują działania (formy wsparcia) dla kobiet i męŝczyzn (punkt 3.2 i 3.3 wniosku o dofinansowanie). Tak Nie
Standard minimum 5. Czy rezultaty są podane w podziale na płeć i wskazują jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i męŝczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu (punkt 3.4 wniosku o dofinansowanie). Tak Nie 6. Czy projekt wskazuje, w jaki sposób zostanie zapewnione równościowe zarządzanie (punkt 3.5 wniosku o dofinansowanie). Tak Nie
Standard minimum 7. Czy projekt naleŝy do wyjątku, co do którego nie stosuje się standardu minimum? Tak Nie Wyjątki stanowią projekty o ograniczonej rekrutacji, która wynika: * Z profilu działalności projektodawcy (ograniczenia statutowe), * Z realizacji działań pozytywnych (działania te pozwalają na wpłynięcie na niekorzystną sytuację danej płci w konkretnym obszarze) wówczas beneficjent jest zobowiązany do sporządzenia we wniosku analizy, wskazującej na konieczność takich działań, * Z zamkniętej rekrutacji (np. na terenie zakładu karnego).
Standard minimum Wyjątek zamkniętej rekrutacji występuje takŝe w sytuacji, gdy projekt obejmuje wsparciem wszystkich pracowników firmy/instytucji lub jej wyodrębnionej części (np. wszystkich pracowników działu finansów) Autor projektu jest zobowiązany do zawarcia w treści wniosku informacji, iŝ jego projekt naleŝy do tej kategorii wyjątku Decyzja o zakwalifikowaniu danego podmiotu do któregoś z wyjątków naleŝy do instytucji oceniającej wniosek.
Odpowiadaj lub giń Jeśli wniosek nie uzyska pozytywnych odpowiedzi na co najmniej dwa z sześciu pytań ze standardu minimum, musi być odrzucony
Odrzucony, poniewaŝ W części 3.1 projektu zawarto stwierdzenie, iŝ wśród bezrobotnych woj. świętokrzyskiego 50,4 proc. to osoby długotrwale bezrobotne, w tym 58,1 proc. stanowią kobiety. Z tego stwierdzenia nie wypływają jednak Ŝadne wnioski, które odbiłyby się na kształcie projektu. Dodatkowo grupę docelową projektu w całości stanowią osoby zatrudnione, a więc nie przewidziano udziału w nim (objęcia wsparciem) jakichkolwiek bezrobotnych, w tym kobiet.
Odrzucony, poniewaŝ W części 3.2 znalazło się stwierdzenie, iŝ działania edukacyjne w ramach projektu skierowane są do grupy 30 osób, w tym minimum 25 kobiet. Jednocześnie Wnioskodawca stwierdza, Ŝe analiza struktury zatrudnienia w instytucjach ( ) wskazuje na znaczącą przewagę kobiet. Zestawienie tych dwu stwierdzeń pokazuje, Ŝe wniosek nie tylko nie spełnia zasady równości szans, ale wręcz przyczynia się do utrwalenia juŝ istniejących nierówności.
Odrzucony, poniewaŝ Samo podanie liczby uczestników w podziale na płeć to za mało, by uznać, Ŝe rezultaty projektu są odniesione do problemu równości według płci. Warto przypomnieć, Ŝe w tym elemencie wniosku powinna się znaleźć odpowiedź na pytania: Czy rezultaty są podane w podziale na płeć i wynikają z uzasadnienia potrzeby realizacji projektu? Oraz: Czy rezultaty wskazują, jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i męŝczyzn w obszarze projektu.
Odrzucony, poniewaŝ Negatywnie naleŝy ocenić zapis z części 3.5 projektu, iŝ Wnioskodawca przy zarządzaniu projektem i doborze personelu będzie stosował zasadę równości płci. W tej formie jest to jedynie deklaracja, z której nie wynikają Ŝadne równościowe przedsięwzięcia.
Pozytywnie oceniony, poniewaŝ Zdiagnozowano problemy, które mają być rozwiązane, przez pryzmat sytuacji kobiet i męŝczyzn (np. aktywizacja kobiet powracających do pracy po przerwie, bezrobocie na terenie danej gminy, aktywizacja osób 45+, szanse i osiągnięcia edukacyjne młodzieŝy itp.)
Pozytywnie oceniony, poniewaŝ *Wykazano, w jakim połoŝeniu znajdują się kobiety i męŝczyźni z grupy docelowej, *Wykazano, która grupa jest w gorszym połoŝeniu, *Wykazano, jakie są tego przyczyny
Pozytywnie oceniony, poniewaŝ *Zaplanowano wynikające z diagnozy działania, które pozytywnie wpłyną na problem równości według płci *Wykazano rezultaty, związane z problemem równości według płci, wynikające ze zrealizowanych działań
Jak to się ma do projektów edukacyjnych? Mit1: Stosowanie zasady gender w szkołach nie ma sensu, bo i tak większość pracowników to kobiety. (ale tu nie chodzi tylko o kobiety ) Mit 2: Stosowanie zasady gender w szkołach nie ma sensu, bo i tak z góry wiadomo, ile jest dziewczynek, a ilu chłopców. (ale tu nie chodzi tylko o liczby )
Jak to się ma do projektów edukacyjnych? Mit3: Stosowanie zasady gender w szkołach nie ma sensu, bo co ma równość szans do zajęć z matematyki. (Okazuje się, Ŝe ma ) Mit4: Stosowanie zasady gender w szkołach nie ma sensu, bo my nie faworyzujemy/nie dyskryminujemy Ŝadnej z płci. (Ale to jeszcze za mało )
Krótko mówiąc JeŜeli wniosek nie zauwaŝa zróŝnicowania na kobiety i męŝczyzn, w Ŝaden sposób nie odnosi się do istniejących nierówności ze względu na płeć lub utrwala istniejące stereotypy płciowe, to znaczy, Ŝe nie jest wnioskiem spełniającym zasadę równości szans kobiet i męŝczyzn (nawet, jeŝeli projektodawca deklaruje, Ŝe jest inaczej). Podstawowa zasada: wzmacniać tę grupę, która jest w mniej korzystnej (gorszej) sytuacji
Gdzie szukać pomocy? Wszelkie dodatkowe pytania, dotyczące zasady równości szans kobiet i męŝczyzn moŝna kierować na adres e-mail: rownoscplci@mrr.gov.pl Dodatkowe informacje moŝna znaleźć na stronach internetowych: www.mrr.gov.pl www.efs.gov.pl www.pokl.sbrr.pl
Gdzie szukać pomocy? *Raport GUS Kobiety w Polsce 2008, *Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i MęŜczyzn (www.monitoring.rownystatus.gov.pl), * Ślepa na płeć. Edukacja równościowa po polsku. Raport krytyczny (www.feminoteka.pl) * Równa szkoła edukacja wolna od dyskryminacji. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli (www.haus.pl) *G. Mazurkiewicz Kształcenie chłopców i dziewcząt. Naturalny porządek, nierówność czy dyskryminacja *E. Majewska, E. Rutkowska Równa szkoła edukacja wolna od dyskryminacji
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Artur Potaczała Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego Biuro Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ul. Jagiellońska 70 Tel. 041-335-05-02 pokl_sekr@pokl.sbrr.pl Przedsięwzięcie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego