KOBUDO aneks nr 1 Yawara siła zamkniętej pięści lub sześć cali śmierci Mały kijek o długości 12 do 15 cm. stał się standardową bronią nauczaną w Jukado. Ja z tą bronią zetknąłem się w 1974 roku dzięki publikacjom mistrza Tegnera, mi.n. Complete book of Jukado self-defense, Stick-fighting self-defense czy Black Belt Judo, Karate & Jukado. Byłem, choć to może zabrzmieć trochę nieskromnie prekursorem nauczania tą bronią w Polsce i Białorusi ( od roku 1974 ). Obecnie mój system nauczania JRYS jest oparty głównie na technikach Jukado, Bruce Tegnera, doświadczeń mistrza Franka Matsuyamy oraz moich z zakresu wietnamskich sztuk walki. W przyszłości planuję wydać podręcznik z zakresu małych broni. Przygotowany jest konspekt, który przedstawiam poniżej. Pierwszy podręcznik na temat Yawary, autor F. Matsuyama Poniższy tekst pochodzi z przygotowanej do druku książki pt. Yawara specjalny system samoobrony przedstawiam fragmenty mojej książki na temat samoobrony i technik walki wręcz yawarą oraz broniami podobnymi m.in. coc nho, yawgar, koppo, kubotan. W miarę możliwości, na stronach www. będą pokazane kolejne rozdziały oraz zdjęcia technik. W pierwszej części przedstawiam ogólną koncepcję podręcznika jak i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Na temat yawary możecie również dowiedzieć się z książki pt. " Kem Vo Combat skuteczna samoobrona " mojego autorstwa. Cz. 1 spis treści podręcznika 1 co to jest yawara Jak wygląda yawara? Yawara jest to 12-15 centymetrowy kijek, który służy do uderzeń i nacisków na punkty witalne. Substytutem może być też popularna ostatnio składana pałka teleskopowa (Keibo). W walce wręcz (samoobronie) można wykorzystać również namiastki yawary w postaci długopisu, kawałka patyka czy dużego klucza. Dużym atutem tej broni jest łatwość ukrycia jej.

Klasyczna Yawara Koppo shobo Yawara jak już wspomniałem jest jedną z broni stosowanych w programie Jukado (szkoły soke Bruce Tegnera) jak również w szkole Kempo Tai Jutsu Jiu Jitsu. Techniki tą bronią były nauczane prawdopodobnie po raz pierwszy w Polsce przez autora książki w latach 70 tych. Jedna ze starych szkół Jiu Jitsu nosi nazwę Yawara Jiu Jitsu, zbieżność nazw jest przypadkowa. W programie nauczania bardzo istotny jest sposób trzymania przyrządu. Nauka uderzeń, nacisków, dźwigni, duszeń itd. może być rozpoczęta dopiero wtedy, kiedy ćwiczący dobrze pozna podstawowe techniki ręczne (uderzenia) oraz zapaśnicze. 2 krótka historia yawary Na jednym ze zgrupowań combat mistrz Jiu Jitsu, Terry Winngrove 7 dan, szkoleniowiec SAS zademonstrował uczestnikom seminarium działanie kołeczka zwanego yawarą. O jego skuteczności krążą wśród nich opowieści. Mistrz pokazał to, czego nauczył się od swojego nauczyciela, japońskiego lekarza Kimbei Sato. System ten liczy sobie ponad 350 lat. W systemie Ninjitsu stosowano techniki Eda Koppo (w wolnym przekładzie sztuka łamania kości) gdzie broń używana była w postaci drewnianego lub żelaznego kijka. Cechą charakterystyczną tego przyrządu było umieszczenie pośrodku żelaznego pierścienia, który przytwierdzony był do broni. Pierścień zakładano na środkowy palec, tak, że uniemożliwiało to wypadnięcia kijka z ręki. Pierścień był obrotowy, co dodatkowo pozwalało na wykonanie uderzeń lub nacisków różnymi powierzchniami. Obecnie jedna z federacji International Buki Jutsu Federation ma w swoim programie naukę walki Sansetsu czyli zmodyfikowaną wersją łamacza kości. Broni używa się pojedyńczo i parami. W starym systemie stosowano głównie naciski na punkty witalne. Ekspert musiał posiadać znajomość akupresury. Inny sposób posługiwania się tym przyrządem opracował w 1950 roku, ekspert Jiu Jitsu, Frank Matsuyama z USA. Wielu amerykańskich instruktorów Jiu Jitsu włączyło do swojego programu nauczania yawarą ze względu na funkcjonalność i prostotę technik. Jednym z nich był mistrz Bruce Tegner, twórca nowoczesnego systemu walki wręcz Jukado. Nauczał on w latach 60 tych i 70 tych policję i FBI. W programie nauczania była również yawara. Inny ekspert, mistrz Walt Hartwich założyciel szkoły Hama Ryu Jutsu (dyrektor Academy of Martial Arts & Fitness) pierwszy raz zaczął stosować yawarę na treningu w 1967 roku. Jego nauczycielem był znany ekspert walki wręcz Ron Long. Opracowali oni swój system posługiwania się yawarą, bardziej oparty na uderzeniach i walce w dystansie. Z innych znanych postaci Martial Arts należy wspomnieć o mistrzu Karate, Takayuki Kubocie, który opracował system Kubotan. W swoich założeniach i technikach nieznacznie rożni się od yawary. Poza kręgiem japońskich sztuk walki podobne przyrządy można spotkać w filipińskich sztukach walki. Broń ta nosi nazwę

Tabak Maliit. W walce używa się dwóch przyrządów. Techniki podobne do tych, które wykonuje się w walce yawarą można wykonywać zamkniętym Balisongiem, zamkniętym nożem motylkowym. Tabak Maliit Kubotan Balisong System JRYawaraS 1 - sposoby ukrycia yawary, 2 - sposoby szybkiego wyjmowania przyrządu, 3 - techniki uchwytów yawary, 4 - metody uderzeń, i nacisków ( atemi yawara ), 5 - techniki walki dwoma yawarami, 6 - łączenie yawary z innymi broniami ( tambo, tanto itd. ), 7 - sposoby łączenia atemi yawara z technikami zapaśniczymi, 8 - yawara kontra inne bronie, 9 - trening Yawarą, 10 - taktyka walki ( zasady ) wg. systemu JRYawara, 11 - techniki samoobrony, 12 - techniki posługiwania się koppo, 13 - inne bronie - coc nho, yawgar, kubotan. Sposoby trzymań yawary (wg. nomenklatury Kempo Tai Jutsu) * poniżej przedstawione są techniki trzymań oraz sposoby zastosowania ich w walce TETTSUI uchwyt młota, gdy dwa końce yawary wystają poza pięść. Uderzenie przede wszystkim zadaje się tak jak cios młotem z góry na dół. Inny sposób uderzenia to ciosy po płaszczyźnie poziomej do wewnątrz i na zewnątrz. KEIKO dziób ptaka. Kijek jest trzymany między palcami tak, że jedną stroną opiera się na dłoni, a strona do zadawania ciosów trzymana jest przez palce. TEGATANA ręka nóż. Ta technika przeznaczona jest głównie do uderzeń i pchnięć. Kciuk służy do blokady jednego z końców yawary. Ciosy zadaje się głównie z góry na dół, uderzenie oraz pchnięcie tak jak nożem. IPPON KEN pięść punkt. Yawara trzymana jest pomiędzy palcami zamkniętej pięści. Wystaje kilka centymetrów poza palce. Najbardziej efektywne są techniki pchnięć z krótkiego i bliskiego dystansu. HERABASAMI szczęki tygrysa. Są to głównie techniki nacisków na punkty witalne i duszenia. Techniki bardzo skuteczne w bliskim kontakcie.

KUMADE łapa niedźwiedzia ten sposób użycia jest możliwy w przypadku, kiedy yawara posiada sznurek łączący nadgarstek z kijkiem. Korzystając z yawary można zadawać ciosy w różnych płaszczyznach. Eksperci walki tym przyrządem zalecają pierwszy atak na ręce, a później na twarz lub szyję. Ważna jest również praca nadgarstkiem w czasie wykonywania poszczególnych technik. Yawarę można również stosować mając bronie w obu rękach. Używając w walce yawary musimy pamiętać, aby nie stać się niewolnikiem broni. Należy tak praktykować walkę yawarą (ta uwaga dotyczy i innych broni), aby w momencie jej utraty, lub w razie nie możliwości jej zastosowania potrafić efektywnie wykorzystać cały arsenał technik, które są ćwiczone w walce bez broni. Sposoby ukrycia yawary Jedną z głównych zalet yawary jest to, że broń jest mała i łatwa do ukrycia. Substytutem przyrządu może być długopis, kawałek patyczka, grzebień, duży klucz itp. Yawarę możemy ukryć na kilka sposobów i w zależności od sytuacji. 1 - gdy nie ma zagrożenia możemy trzymać przyrząd np. w kieszeni marynarki, w plecaku, aktówce, tak aby nie przeszkadzała w chodzeniu i nie była widoczna. 2 - gdy występuje zagrożenie musimy też ukryć broń, ale tak aby była pod ręką i można by było w każdej chwili ją użyć i tak np. : - za paskiem, np. marynarka ukrywa jej położenie, - gdy nie mamy wierzchniego okrycia yawara może być ukryta z tyłu za paskiem, - w dłoni, tak aby była niewidoczna.

Sposoby szybkiego wyjmowania przyrządu Jak już wspomniałem ważne jest, aby przeciwnik jak najpóźniej zorientował się, że posiadamy broń. Jej wyjęcie musi być "dyskretne" i na tyle szybkie, aby oponent aż do chwili użycia przez was yawary nie zorientował się że ją posiadacie. W pierwszej kolejności należy zneutralizować atak, tak aby zablokować ręce napastnika i dopiero wtedy efektywnie użyć broni. Trening yawarą Aby poznać zasady posługiwania się yawarą w pierwszej kolejności należy dobrze opanować techniki walki bez broni a więc : - pozycje - poruszanie się - przyjmowanie gardy, - uderzenia - kopnięcia - bloki, - techniki zapaśnicze. Na bazie ww. technik budujemy nasze umiejętności w posługiwaniu się yawarą. Następnym etapem będzie taktyka walki, którą tworzymy poprzez trening : - indywidualny ( walka z cieniem - kata ), - ćwiczenia z partnerem, - walki zadaniowe, - wolna walka - trening na worku, tarczy itp. Taktyka walki ( zasady ) wg. JRYawaraSystem ( JRYS ) Istnieje kilka sposobów posługiwania się yawarą, niektóre z nich znacznie się różnią od siebie. Przede wszystkim należy pamiętać na czym polega skuteczność tej broni. Do najważniejszych należy jej twardość. Kończynami nie osiągniemy tej siły nacisku, jaką możemy osiągnąć yawarą. Uderzenie końcami będzie również bardziej efektywne niż cios pięścią i nie wymaga wykorzystania takiej siły jak w przypadku technik ręcznych. Niektóre systemy polegają na nacisku na punkty witalne. Ten sposób walki wymaga jednak długiego procesu nauczania, bardzo dobrej znajomości punktów witalnych. JRYawaraSystem oparty jest na metodzie Bruce Tegnera ( Jukado ) oraz metodzie F. Matsuyamy. Obie szkoły preferują uderzenia i naciski na duże powierzchnie mięśni. Uwzględnia się przy taktyce walki warunki użycia broni i tak np. gdy przeciwnik ma na sobie grube ubranie, nie stosuje się uderzeń w tułów, ale w nogi lub głowę. W JRYawaraSystem stosuje się ponadto w taktyce walki następujące zasady : - w pierwszej kolejności atakuje się "broń" nieuzbrojonego napastnika, czyli jego ręce i nogi, - jako kontratak wykonuje się serie ataków yawarą i kończynami w przeciwnika, stosując uderzenia w różnych płaszczyznach i wysokościach, dla utrudnienia obrony, - drugim sposobem, po kontrataku yawarą ( uderzenia lub naciski ) jest przejście do technik zapaśniczych. Jeżeli broń będzie przeszkadzać ich wykonaniu powinna być wyrzucona ( zasada aby nie być "niewolnikiem broni ), - w walce z kilkoma przeciwnikami stosujemy uderzenia, nie wchodzą do walki z technikami zapaśniczymi ( z wyjątkiem podcięć ). Zasady skutecznego działania yawarą : 1 - im później przeciwnik zorientuje się, że posiadasz broń w ręku tym dłużej masz nad nim przewagę. 2 - yawara musi być wykorzystana w pierwszej fazie walki, kiedy przeciwnik nie jest zorientowany, że posiadacie broń. 3 - nie bądź niewolnikiem broni, ćwicz warianty walki gdy stracisz broń. 4 - posiadanie yawary musi być poparte treningiem technicznym i kondycyjnym. Same posiadanie przyrządu nie

daje wam gwarancji zwycięstwa. 5 - należy znać dobre i złe strony yawary, najlepiej gdy sami je odkryjecie. Przykłady technik posługiwania się Yawarą Obrona przed podwójnym chwytem za klapy W pierwszym momencie broniący się zabezpiecza ręce oponenta oraz cofa się do tyłu. Trzymając jedną ręką ręce napastnika, wolną ręką sięga po ukrytą yawarę. Zadaje cios w brzuch przyrządem, następnie ponawia atak tą sama ręką zadając cios łokciem. Kończy akcję poprzez założenie oponentowi dźwigni nadgarstkowej.

Obrona przed podwójnym chwytem za klapy Broniący wykonuje side step, przechwytując równocześnie rękę napastnika. Wyjmuje yawarę i zadaje nią cios w brzuch. Kontynuuje kontratak poprzez uderzenie kolanem. Kończy obronę założeniem dzwigni na ramię, położeniem oponenta na ziemi i naciskiem yawarą na szyję. Yawara siła zamkniętej pięści lub sześć cali śmierci cz. 2 Obrona za pomocą yawary nauczana również w systemie Kem Vo Combat B broniący się, N napastnik

B Ryszard Jóźwiak N shihan Mirosław Boguski 6 dan Karate Shotokan, 2 dan KTJ, 1 dan KVC Obrona przed chwytem za ubranie : Stójka N chwyta jedną ręką za ubranie, a drugą, wolną ręką grozi atakiem B zakłada blokadę na trzymającą rękę N, z równoczesnym zejściem w bok - uderza yawarą w brzuch - kontratakuje uderzając kolanem w twarz z równoczesnym ściągnięciem głowy za pomocą yawary. - obala N na ziemię Kiedy N jest na ziemi, B uderza go w udo. ( yawarą ) * taka obrona ma zapobiec kontynuowaniu ataku przez N. Unieruchomi go przez pewien czas i nie spowoduje trwałych uszkodzeń. Broniąc się nie możemy zapominać, aby nie przekroczyć obrony koniecznej. Obrona przed kopnięciem : N wykonuje kopnięcie w przód B wykonuje zejście w bok, gdy po kopnięciu N postawi nogę broniący się wykonuje low kick w udo. - doskakuje do N, zakłada duszenie yawara i obala na ziemię Kiedy N jest na ziemi, B uderza go w udo. ( yawarą )

Obrona przed chwytem w pół : N atakuje tzw. pasem przednim B równocześnie naciska palcami i yawarą na pachwinę i zrywa uchwyt przez obniżenie pozycji - po uwolnieniu się z uchwytu, naciska yawarą na szyj N powodując jego obalenie Kiedy N jest na ziemi, B uderza go w udo. ( yawarą ).Obrona przed duszeniem z boku tzw. krawatem N atakuje duszeniem z boku B uwalnia się z duszenia, później zadaje cios w udo yawarą - zachodzi od tyłu N i zadaje cios yawarą w obręcz barkową

Poniżej przedstawiam kilka przykładów zastosowania yawary w oparciu o Kata. Kata ma na celu naukę nie tylko specjalnej taktyki walki yawarą, ale również naukę przekładania broni z jednej ręki do drugiej. Pozwoli to na indywidualny trening baz partnera. Po formie pokazana jest interpretacja kata. Poniżej pokazane formy, są Kata programowymi w Kempo Tai Jutsu. YAWARA NO KATA SHODAN 1. ukłon REI, pozycja YOI GAMAE 2. przejście do pozycji ICHIGI GAMAE (migi) /yawara w lewym ręku/ 3. blok UWA UKE (migi, jodan) 4. uderzenie TSUKI YAWARA (hidari, chudan) 5. lewą ręką przechwyt za głowę 6. uderzenie OTOSHI TETTSUI YAWARA (hidari) w szyję z jednoczesnym kopnięciem HITTSUI GERI (hidari, chudan) w twarz 7. odskok do tyłu, zmiana pozycji ICHIGI GAMAE (hidari), yawarę przekładamy do prawej ręki 8. blok SUKUI UKE (hidari, gedan) 9. podcięcie DE ASHI BARAI (hidari, gedan) 10. przejście do pozycji FUKKO GAMAE z jednoczesnym uderzeniem TSUKI TEGATANA YAWARA (migi, gedan) 11. przejście do ICHIGI GAMAE (hidari) - wykonujemy techniki na drugą stronę 12. ukłon REI, pozycja YOI GAMAE YAWARA NO KATA NIDAN 1. ukłon REI, pozycja TAIKI GAMAE, /yawara w prawym ręku/ 2. lewą nogę cofamy do tyłu wykonujemy uderzenie OTOSHI IPPON KEN YAWARA (migi, chudan) w zgięcie łokcia a następnie uderzamy MAWASHI HIJI UCHI (migi, jodan), lewą ręką przytrzymujemy rękę przeciwnika 3. TSUKI YAWARA(migi, jodan) w szyję, następnie korzystając z yawary wykonujemy dzwignię KOTE MAWASHI 4. kopnięcie KOGATO GERI (hidari, gedan) i wycofanie do tyłu do pozycji ICHIGI GAMAE (migi) 5. obrót wokół osi o 360 TAI SABAKI /obrót na zewnątrz, tak aby być za przeciwnikiem/ 6. duszenie yawarą HADAKA JIME z naciskiem na tchawice 7. obalenie i nacisk yawarą HERABASAMI 8. powrót do pozycji ICHIGI GAMAE (migi) 9. kata w drugą stronę 10. ukłon REI