O skuteczności w walce nie decydują tylko czynniki fizyczne, a wręcz niejednokrotnie są one na dalszym miejscu po psychicznym nastawieniu do walki.

Transkrypt

1

2 Samoobrona ogólna koncepcja Dla laika nie rozumiejącego istoty sztuki walki, jej filozofii, każda metoda walki, czy to Karate, czy Aikido to tylko forma samoobrony. Jest to błędna opinia. Samoobrona jest integralną częścią treningu w każdym systemie walki chociaż nauka wszystkich technik walki dąży do nauki skutecznej walki. Niektórzy instruktorzy lekceważą jej znaczenie uważając, że jest to niepotrzebny element. W KTJ samoobrona nosi nazwę Fusegi Kata. Obejmuje ona obrony przed różnymi atakami takimi jak np.: duszenia, chwyty za ubranie czy dźwignie. Samoobrona musi byd skuteczna, ale i nie brutalna. Broniąc się przed różnymi, nawet groźnymi atakami (kastet, nóż) można wykonad obronę bardzo skuteczną, nie narażając się na kontakt z organami ścigania. Poniżej przedstawionych jest parę przykładów takich obron. Model samoobrony nauczany w systemie Kempo Tai Jutsu Osoby zainteresowane tylko elementem samoobrony odsyłam do następnej książki mojego autorstwa pt. Kem Vo Combat - utylitarna walka wręcz. Znajdziecie tam dokładny opis i zdjęcia technik samoobrony. System Kem Vo Combat, walka wręcz wręcz dla służb mundurowych oparta jest na technikach Viet Vo Dao i Kempo Tai Jutsu. W obu systemach ( VVD i KTJ ), które nauczane są w ramach Stowarzyszenia Kem Vo Combat obowiązuje podobny schemat jeżeli chodzi o techniki samoobrony. Poniżej przedstawiam podstawowy plan do nauki samoobrony. Nauczając sztuki walki, bez względu na umiejętności i posiadany arsenał technik musimy dopasowad do pewnych kanonów taktyki i strategii walki. Główne zasady taktyki wymienione są poniżej : 1 - Atakujący jest większy i silniejszy / może byd też uzbrojony / Pamiętając o tej zasadzie techniki walki wręcz powinny byd ukierunkowane na - zejścia z linii ataku - umiejętnośd wychylenia przeciwnika w różnych kierunkach ( przy rzutach ) - wykorzystanie nacisków na punkty witalne - umiejętne wykorzystanie dystansu - zastosowanie odpowiedniej taktyki walki ( m.in. należy nauczad technik, które kooczą walkę ) O skuteczności w walce nie decydują tylko czynniki fizyczne, a wręcz niejednokrotnie są one na dalszym miejscu po psychicznym nastawieniu do walki. 2 - Psychiczne przygotowanie do odparcia ataku polega na emocjonalnym przygotowaniu do konfrontacji z przeciwnikiem. Umiejętnośd walki w ekstremalnych warunkach np. klatce schodowej, windzie, samochodzie, kiedy jesteśmy niewygodnie ubrani itp. 3 - Trening odpornościowy Człowiek, który walczy jest narażony na uderzenia, duszenie, ściskanie itp. formy agresji. Często trzeba pokonad pewną barierę lęku, aby móc walczyd efektywnie i pozbyd się

3 stresu przed bólem. Np. w Viet Vo Dao w swoim bogatym arsenale posiada wiele technik, które są przydatne w zdobyciu pewnej odporności. Można uodpornid ciało poprzez kontaktową walkę w ochraniaczach ( w pierwszym etapie treningu ), wolną walkę bez wszelkich zabezpieczeo jak i również treningiem oddechowym. Do specjalnej metody należą techniki Vo Luc i Manh Than Son, które polegają na utwardzaniu pewnych partii mięśni. Tym dwiczeniom podlegają głównie kooczyny oraz mięśnie klatki piersiowej i brzucha. Trening samoobrony nie musi byd brutalny aby był efektywny. Nie zawsze też należy stosowad maksymalnej obrony przed poszczególnymi atakami. Inaczej będzie wyglądała technika obrony przed uchwytem za rękę, a inaczej przed atakiem nożem. W programie PZ VVD nauczania uwzględniłem 4 podstawowe etapy nauczania walki wręcz i samoobrony. etap 1 obrony przed małymi atakami / tzn. nie groźnymi / etap 2 obrony przed groźnymi atakami / np. pięścią, głową, nogą / etap 3 obrony przed atakami bronią / pałką, nożem, pistoletem / etap 4 0brony przed kilkoma napastnikami Poniżej przedstawiony jest dokładny program samoobrony w SKVC etap 1 Obrony przed małymi atakami( tzn. nie groźnymi) Określenie małe ataki odnosi się głównie do grupy technik, gdzie wbrew pozorom występują mało agresywne ataki, które są łatwe do obrony. Do tej kategorii obron należą m.in. techniki uwolnieo z uchwytu za rękę. Wbrew pozorom może to niebezpieczny atak. Poprzez przechwyt ręki (unieruchamiając ją) napastnik może zadad cios ręką czy głową. Z drugiej strony ten sam atak nie poparty dalszym działaniem można łatwo zneutralizowad poprzez łagodny, nie wymagający dużego wysiłku fizycznego kontratak. Czy jest to atak groźny czy przypadkowy musi wyczud broniący się. Takiej umiejętności powinien nauczad na treningu dobry instruktor. 1 - uchwyt za jedną rękę - pojedynczy / ręka imienna / - pojedynczy / ręka przeciwna / - podwójny / za jedną rękę / - podwójny / za dwie ręce / - z tyłu / pojedynczy / - z tyłu / podwójny / 2 - uchwyt za ubranie - pojedynczy - podwójny 3 - uchwyt w pół /przód/ - ręce wolne - ręce zajęte

4 etap 2 / tył / - ręce wolne - ręce zajęte Obrony przed groźnymi atakami Sformułowanie - groźne lub niebezpieczne ataki odnosi się do sytuacji kiedy napastnik działa w sposób zdecydowany, dążąc świadomego wyrządzenia nam krzywdy. Każdy z ataków przedstawionych poniżej może doprowadzid do poważnych obrażeo a nawet śmierci. Obrona powinna byd wykonywana w sposób zdecydowany i skuteczny. Atak ręką Techniki uderzeo ręką są bardzo niebezpieczne. Jeżeli wykonuje je profesjonalista np. bokser czy karateka mogą byd trudne do zablokowania. Taktyka KTJ polega na skróceniu dystansu w taki sposób aby uderzenia, nawet te które dojdą do celu nie były skuteczne. Skrócenie dystansu, obejście przeciwnika pozwoli na jego obezwładnieni. Atak głową Popularna forma ataku na ulicy. Jest szczególnie niebezpieczna w krótkim dystansie. Najlepszą obrona jest nie dopuszczenie napastnika do takiego dystansu, który by umożliwił mu wykonanie ciosu. Efektywna obrona polega na zejściu z linii ataku oraz przechwyceniu atakującej głowy i wykonanie dzwigni lub duszenia na szyi napastnika. Atak nogą Ten rodzaj ataku, jeżeli jest wykonywany przez specjalistę, może byd zadany na wszystkie poziomy naszego ciała. Atak może byd bardzo szybki i trudny do zauważenia. Najlepszą obroną w tym wypadku jest skrócenie dystansu z zablokowaniem kopnięcia w ten sposób, aby A nie mógł ponowid ataku. W przypadku tzw. ulicznego kopnięcia należy zwracad uwagę, aby przypadkowo nie znaleźd się w strefie uderzenia. Ten atak najlepiej zneutralizowad przez odskok w tył. Atakujący będzie miał problemy z utrzymaniem równowagi i nie będzie w stanie ponowid ataku. Obrony w parterze W czasie realnej walki na ulicy musimy byd przygotowani również na walkę w parterze. Określenie parter odnosi się tutaj do walki w pozycji leżącej lub klęczącej. W czasie walki na ziemi można wykorzystywad wszystkie techniki, które są dostępne w poz. stojącej a więc duszenia, dzwignie, uderzenia itp. Walka w parterze charakteryzuje się tzw. krótkim dystansem. Przewagę w tej walce ma człowiek znający typowe techniki zapaśnicze. Uderzenia czy kopnięcia ze względu na specyfikę walki, nie są za bardzo skuteczne. Bardzo dobre efekty daje znajomośd punktów witalnych. Przykłady obron przed duszeniami i trzymaniami podane są na początku tego rozdziału. W czasie walki w parterze możemy spotkad się m.in z takimi zagrożeniami : - atak pięścią lub nogą - jw., przeciwnik jest w poz, stojącej

5 - atak poprzez zakładanie dzwigni. obrona przed rzutami Jest to w zasadzie rzadko spotykany atak. Wymaga on od napastnika dobrego wyszkolenia w technikach zapaśniczych. Rzut wykonany w czasie walki przez eksperta może spowodowad bardzo poważne kontuzje a nawet śmierd. Poniżej przedstawiam kilka uwag jak zabezpieczyd się przed tymi atakami: - w czasie walki nie dopuścid do zwarcia i przechwytu, czyli nie pozwolid na wykonanie takiego kontaktu, który umożliwi napastnikowi wykonanie rzutu. - jeżeli już dojdzie do sytuacji kiedy napastnik wszedł w rzut musimy obniżyd nasze ciało tak aby A nie mógł zrealizowad techniki - następnie należy szybko wykonad kontratak np. duszenie, przeciwrzut lub uderzenie w punkt witalny A 1 - Uchwyt za włosy - z przodu, jedną ręką - z przodu, oburącz - z tyłu 2 - Duszenie z przodu - jedną ręką - oburącz - jedną ręką przy ścianie - oburącz przy ścianie 3 - Duszenie na ziemi - z przodu oburącz - pojedyncze - z trzymaniem za głowę 4 - Duszenie z tyłu - ręce ugięte - ręce proste - tzw. gołe duszenia 5 - Półnelson 6 - Nelson 7 - Uchwyt za głowę z przodu tzw. krawat 8 - Uchwyt za głowę z tyłu 9 - Atak pięścią - pojedynczy prosty - pojedynczy hak boczny - pojedynczy hak dolny - bokserski 10 - Atak głową - z przodu - z przodu / z uchwytem za ubranie/ 11 - Atak nogą - tzw. uliczny - przednie kopnięcie / Mae geri / - boczne kopnięcie / Yoko geri / - koliste kopnięcie / Mawashi geri / - kolanem, rożne warianty / Hittsui geri / 12 - Obrony w parterze - przed atakiem pięścią - przed kopnięciami 13 - Obrony przed rzutami - ogólne zasady

6 etap 3 obrony przed atakami bronią Do tej kategorii należą m.in. takie ataki jak : - ataki nożem, brzytwą - pałką - łaocuchem - zagrożenie pistoletem Każdy z tych ataków może spowodowad ciężkie obrażenia a nawet śmierd, Np. nawet lekkie pchnięcie nożem w okolice tętnicy czy punktu witalnego może spowodowad śmierd w ciągu kilku minut. Atak pałką czy kastetem, w razie kontaktu z naszym ciałem grozi mocnymi stłuczeniami czy wewnętrznymi obrażeniami. Łaocuch jest równie niebezpieczną bronią, atak wykonany rotacyjnymi ruchami jest trudny do zneutralizowania a siła odśrodkowa oraz ciężar broni mają swoją wymowę w razie ataku. Tą bronią napastnik może również dusid czy obezwładniad. O zagrożeniu bronią palną nie muszę chyba pisad. Obrony przed atakiem nożem Ucząc się samoobrony przed atakiem nożem należy pamiętad o kilku ważnych punktach : - w razie ataku, B powinien błyskawicznie zejśd z linii ataku równocześnie blokując lub przechwytując uzbrojoną w nóż rękę A. - następnie B powinien błyskawicznie przejśd do kontrataku, który uniemożliwi przeciwnikowi wykonad następny atak i wytrącid broo z ręki - neutralizacja A poprzez techniki tzw. wykooczeniowe. W czasie obrony przed wszelką bronią można wykonad różnego rodzaju techniki, które odwrócą uwagę napastnika. Może to byd gwałtowny okrzyk, rzucenie jakiegoś przedmiotu w jego stronę. Wykorzystując moment nieuwagi, B może bardziej efektywnie wykonad obronę. Sposoby ataku nożem Poniżej przedstawiam najczęściej spotykane formy ataku nożem. Są to najczęściej techniki wykonywane przez ludzi, którzy mają nóż w ręku ale nie znają techniki walki tą bronią. Ataki wykonywane przez profesjonalistę można rozpoznad od razu, są bardzo groźne i bardzo trudne do obrony. - pchnięcia - atak z góry w dół - atak z boku do wewnątrz - atak z boku na zewnątrz - j.w gdy przeciwnik trzyma nas za ubranie - zagrożenie z tyłu - zagrożenie z tyłu, gdy A trzyma nóż na szyji B

7 - zagrożenie lub atak nożem w parterze Atak Łaocuchem Atak łaocuchem jest również bardzo niebezpiecznym i trudnym do zatrzymania atakiem. Atakujący może wykonywad tą bronią tzw. 8, która utrudnia dojście do bliskiego dystansu. Dodatkową trudnośd obrony przed łaocuchem stanowi fakt, że ta broo może w każdej chwili zmienid trajektorię ruchu i kierunek ataku. Najlepszym sposobem obrony jest odwrócenie uwagi atakującego i wejście w krótki dystans. Atak kastetem Jako kastet może służyd m.in. kawałek blachy, nakrętka Każde tego typu wzmocnienie ręki pozwala A na wykonanie niebezpiecznego ataku. Jeżeli mamy do czynienia z człowiekiem dobrze posługującym się pięściami nie wolno dopuścid do wymiany ciosów. Jedną ze skutecznych form obrony jest atakowanie nóg A, a następnie blokada jego rąk. Można stosowad całą gamę technik takich jakie stosuje się w czasie obron przed pięścią. Zagrożenie pistoletem Jest to najpoważniejsza z form ataku. Zawodowiec będzie trzymał nas w takiej odległości, która uniemożliwi jakikolwiek atak. Napastnik mniej wyszkolony będzie trzymał nas w tzw. krótkim lub średnim dystansie. Oba te przypadki należy wykorzystad jedynie w sytuacji bez wyjścia Każda obrona musi byd skierowana na dłoo trzymającą broo. W momencie wykonywania dzwigni (najczęściej nadgarstkowych)należy lufę pistoletu zawsze kierowad jak najdalej od własnej osoby. W momencie walki trzymający broo może w każdej chwili nacisnąd spust. B musi schodzid całym ciałem z linii strzału. 1 - Obrony przed atakiem nożem - pchnięciem w przód - a góry - z boku do wewnątrz - z boku do środka - z trzymaniem za ubranie / 4 rodzaje/ - zagrożenie z tyłu - jw., nóż trzymany na szyi - zagrożenie w parterze 2 - Obrony przed atakiem pałką - atak z góry - atak z boku na zewnątrz - atak z boku do wewnątrz -pchnięcie 3 - Obrony przed łaocuchem i kastetem 4 - Zagrożenie pistoletem - z przodu / krótki dystans / - z przodu / średni dystans / - z tyłu / średni dystans / - z tyłu / krótki dystans / etap 4 Obrona przed kilkoma napastnikami

8 Walka z kilkoma napastnikami nawet kiedy są oni dyletantami w walce wręcz wiąże się również z dużym niebezpieczeostwem. Na przykład przeciwnicy mogą równocześnie zaatakowad, mogą zaatakowad z tyłu kamieniami, różnego rodzaju bronią. Jeżeli już zdecydujecie się na walkę należy pamiętad o kilku bardzo ważnych zasadach : - B powinien ustawid się tak, aby żaden z A nie był z tyłu za broniącym się - unikad walki w zwarciu - atakowad tylko jednego z napastników - wykorzystywad warunki naturalne otoczenia tzn. jeżeli walka jest na terenie np. baru wykorzystad stoliki, krzesła do obrony - jeżeli jest np. trzech napastników należy zaatakowad teoretycznie najsłabszego, szybko go obezwładnid i stosowad jako tarcze pchając go w stronę następnego napastnika - każdy z napastników powinien byd w zasięgu wzroku, rysunki poniżej przedstawiają najbardziej efektywne sposoby ustawiania się Kiai - okrzyk. Jednym z elementów bardzo istotnych w walce jest okrzyk. Mistrzowie sztuki wojennej bardzo dawno temu odkryli psychologiczne, i nie tylko, działanie okrzyku. Działanie Kiai można rozpatrywad w trzech aspektach: - zastraszenie i zdezorientowanie przeciwnika, - psychologiczne wzmocnienie broniącego się, - wzmocnienie przez okrzyk siły uderzenia, rzutu lub dźwigni. Dwiczący zapoznają się z działaniem okrzyku na swoich treningach. Trudno jest opisad teoretycznie jak działa technika Kiai. Jak każdą z technik ktj, zewnętrzną i wewnętrzną, można poznad tylko przez trening. Techniki kooczące walkę Największym błędem jaki możemy popełnid jest zostawienie napastnika po obezwładnieniu lub walce w takim stanie, że może ponowid atak. Jeżeli np. po rzucie przeciwnik jest na ziemi, może podnieśd się i wyciągnąd nóż lub pistolet i z powrotem zaatakowad. Broniący się powinien w taki sposób unieszkodliwid przeciwnika aby ten nie był zdolny do ponownego ataku. Poniżej opisane są dwa przykłady takiego działania : 1 - po zablokowaniu ciosu ręką i rzuceniu napastnika na ziemię B wykonuje kopnięcie w brzuch oraz uderza pięścią w biceps 2 - kopnięcie w kolano spowoduje, że napastnik będzie miał problemy z poruszaniem się a więc nie będzie groźny/ jeżeli chodzi o walkę wręcz./ Techniki walki, które opisane są poniżej przedstawiają różne warianty obron przed różnymi atakami. W procesie szkolenia, szczególnie na poziomie podstawowym ważne jest aby większośd technik obron ( w miarę możliwości ) wykonywad takimi samymi lub podobnymi technikami. Chodzi głównie o to, aby początkującego adepta nauczyd pewnych przyruchów, które pozwolą mu na właściwą reakcję w czasie zagrożenia.

9 Fusegi Kata B broniący się, N napastnik Uke sensei Jacek Pniewski 1 dan, Klub KTJ Tarchomin Warszawa Tori kempoka Jamie Cruse 4 kyu, klub KTJ Wola Warszawa Stójka Obrona przed pięścią : N atakuje ulicznym sposobem pięścią B blokuje uderzenie, blokiem bocznym ( uwa uke ), - przechwytuje głowę N - uderza kolanem w brzuch ( hiza geri ) - zakłada tylne gołe duszenie ( ushiro hadaka jime ) równocześnie schodząc w bok Obrona przed chwytem za ubranie : N chwyta jedną ręką za ubranie, a drugą, wolną ręką grozi atakiem B zakłada blokadę na trzymającą rękę N z równoczesnym zejściem w bok - uderza w twarz N tzw. uderzeniem wierzby ( yanagi uchi ) - kontratakuje uderzając kolanem w brzuch ( hiza geri ) - obala N na ziemię Kiedy N jest na ziemi, B uderza go w udo. ( fumi komi ) * taka obrona ma zapobiec kontynuowaniu ataku przez N. Unieruchomi go przez pewien czas i nie spowoduje trwałych uszkodzeń. Broniąc się nie możemy zapominać, aby nie przekroczyć obrony koniecznej.

10 Obrona przed atakiem głową : N chwyta oburącz za ubranie i zadaje cios głową B skręca ciało w ten sposób, że głowa N zamiast w twarz uderza w nadstawiony bark - chwyta za głowę N i poprzez skręt obala go na ziemię - Kiedy N jest na ziemi B, uderza go w udo (fumi komi)

11 Obrona przed atakiem kijem : N zadaje uderzenie kijem po skosie B blokuje przedramię uzbrojonej w kij ręki z równoczesnym unikiem - uderza w szyję N techniką szczęki tygrysa ( herabasami ) - kończy kontratak cioseł łokcia ( hiji yoko ate ) w szyję Obrona przed zagrożeniem nożem : N grozi nożem przykładając ostrze do naszej szyi B odwraca uwagę N poprzez rozmowę z nim. W sprzyjający momencie gwałtownie skręca całe ciało w kierunku gdzie N nie będzie mógł wykonać pchnięcia lub cięcia. - przechwytuje nadgarstek N, uzbrojony w nóż, zakładając kote gaeshi z tai sabaki - wyrywa nóż i obala N na ziemię Kiedy N jest na ziemi B uderza go w udo (fumi komi) ** ta technika jest niebezpieczna dla B. N w każdej chwili może wykonać pchnięcie lub cięcie. Kiedy jednak jesteśmy bez wyjścia musimy odpowiednio zareagować. Odwrócenie uwagi poprzez nawiązanie dialogu z N pozwoli na chwilowe odwrócenie jego uwagi. Musi być bardzo przekonywujący, ze się boi,,zachowując przy tym całkowity spokój.

12 Obrona przed duszeniem przy ścianie : N oburącz wykonuje duszenie na B opierającym się o ścianę. B rozbija uchwyt - wykonuje klucz na jedno ramię N ( ude garami ) w celu skręcenia oponenta i pchnięcia go na ścianę - gdy N jest tak skręcony, że jest na ścianie, B wykonuje pod kolano kopnięcie kantem stopy ( kansetsu geri ) i zakłada tylne gołe duszenie ( ushiro hadaka jime )

13 Parter : Obrona przed kopnięciem : B leży na plecach, N próbuje go kopać B skręca się tak do N, że znajduje się na wprost niego - zahacza bliżej postawioną nogę N tak, aby drugą móc wykonać dźwignie poprzez nożyce ( kani basami ) - gdy przeciwnik leży na ziemi, B szybko wstaje i kontynuuje kontratak poprzez uderzenie udo (fumi komi) Obrona przed atakiem pięścią ( przeciwnik w dosiadzie ) : N - siedzi na brzuchu B i stara się uderzyć go pięścią B przechwytuje uderzenie, ściąga N do boku równocześnie mostując po skosie w celu zrzucenia oponenta z siebie - podnosi się z ziemi, blokując jedną nogą kolano N, a na drugą zakłada dzwignię na nogę ( ashi garami

14 Obrona przed duszeniem ( przeciwnik w gardzie ) : N wchodzi między nogi B dusząc go oburącz prostym duszeniem B uwalnia się z duszenia i wykonuje przetoczenie w ten sposób, aby znaleźć się w pozycji dosiadu na brzuchu N - ściska palcami szyję N i zadaje cios głową ( mae atama zuki )