Mediacje i sposoby rozwiązywania konfliktów Zadanie jest finansowane ze środków Ministerstwa Sprawiedliwości
Co to jest konflikt? Konflikt jest to spór, walka. Walczymy z drugą osobą, czasem z grupą osób. Najczęściej walczymy o to, czyj punkt widzenia i czyje zdanie jest ważniejsze. Konflikt pojawia się wtedy, gdy ludzie mają sprzeczne potrzeby, poglądy lub interesy. Konflikt jest wynikiem złej komunikacji między ludźmi.
Dlaczego powstają konflikty? Sytuacji konfliktowych nie da się uniknąć w codziennym życiu. Dzieje się tak, ponieważ ludzie różnią się od siebie. Mają różne charaktery, poglądy i przekonania. Sytuacja konfliktowa może spotkać Cię w domu, w szkole, w pracy.
Rodzaje konfliktów
Konflikt kulturowy Jest to najczęściej konflikt pomiędzy mieszkańcami różnych krajów. Mają oni często odmienne poglądy na codzienność. Kierują się innymi zasadami. Konflikt kulturowy to także konflikt pomiędzy miłośnikami różnego rodzaju muzyki lub filmów.
Konflikt pokoleniowy Jest to konflikt pomiędzy osobą starszą i młodszą, czyli reprezentujące różne pokolenia. Może to być konflikt pomiędzy dziećmi a ich rodzicami lub dziadkami. Może to być także konflikt pomiędzy uczniem a nauczycielem. Takie konflikty zdarzają się, ponieważ w zależności od wieku często mamy różne poglądy na te same sprawy.
Konflikt wartości Konflikt wartości może dotyczyć osób kierujących się różnymi zasadami w życiu codziennym. Może też dotyczyć osób wyznających różną religię.
Konflikt ekonomiczny Konflikt ekonomiczny może zdarzyć się, gdy obok siebie żyją osoby bardzo bogate i bardzo biedne. Osobom bogatym trudno jest czasem zrozumieć potrzeby osób biedniejszych. Osoby biedniejsze mogą zazdrościć osobom bogatym ich majątku.
Konflikt rodzinny Konflikt rodzinny może zdarzyć się w najbliższej rodzinie lub w dalszej. Często zdarza się w rodzinach, w których występuje alkoholizm i przemoc. Może zdarzyć się też w zwykłej, kochającej się rodzinie.
Sposoby rozwiązywania konfliktów
Negocjacje Negocjacje to rozmowa. W czasie tej rozmowy każdy może przedstawić swoje zdanie i sposób rozwiązania konfliktu. Każdy słucha tego, co ma do powiedzenia inna osoba. Celem negocjacji jest rozwiązanie problemu i osiągnięcie porozumienia. W negocjacjach biorą udział wszystkie osoby, które uczestniczą w konflikcie.
Negocjacje nie są ani współpracą, ani walką. Jest to połączenie zdolności bycia asertywnym (umiejętność mówienia "nie") i nastawienie na współpracę (kooperacja). Ważną rolę odgrywa czynnik psychologiczny i osobowość negocjatorów, a więc ich kultura osobista, sposób mówienia, ubiór. Negocjacje dzielą się na twarde, w których stawiamy bezwzględnie warunki i miękkie z tendencją do ulegania i uników. Negocjatorami powinny być osoby wszechstronne. Negocjacje są zakończone, gdy wszystkie osoby biorące udział w negocjacjach zgadzają się na zaproponowane rozwiązanie.
Mediacje Mediacja jest sposobem rozwiązywania konfliktów międzyludzkich poprzez zawarcie ugody między stronami w obecności i przy pomocy mediatora. Mediacja jest procedurą rozwiązywania konfliktów, w której neutralny i bezstronny mediator towarzyszy stronom w procesie uzgodnień. Mediator to osoba, która pośredniczy w rozmowach. Nie staje po niczyjej stronie. Pomaga zrozumieć problem i pilnuje, aby wszyscy przestrzegali ustalonych zasad rozmowy. Mediator nie narzuca swojego rozwiązania konfliktu. Osoby skłócone same wypracowują takie rozwiązanie.
Mediacja ma charakter dobrowolny i poufny. Mediator podobnie jak adwokat lub radca prawny zobowiązany jest do zachowania tajemnicy zawodowej, nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji. Każda ze stron ma prawo wycofania się z mediacji na każdym jej etapie, więc jeżeli będziesz niezadowolony z przebiegu mediacji, możesz w każdej chwili ją zakończyć i skierować sprawę do sądu.
Korzyści z mediacji: ostateczne rozwiązanie konfliktu, a nie tylko jego rozstrzygnięcie lub wygaszenie; wyrażanie swoich uczuć, interesów, potrzeb; łatwiejsze zrozumienie punktu widzenia drugiej strony; podjęcie decyzji we własnej sprawie bez arbitralnego udziału sądu lub innych instytucji; znalezienie rozwiązania konfliktu w oparciu o własne interesy i potrzeby; znalezienie rozwiązania trwałego, które zadowoli wszystkie strony konfliktu; rozwiązanie konfliktu bez przemocy, w atmosferze wzajemnego szacunku; nabycie umiejętności rozwiązywania konfliktów w przyszłości.
Zasady prowadzenia mediacji Profesjonalny mediator, dbając o dobro stron w procedurze mediacyjnej kieruje się następującymi zasadami: dobrowolności uczestnicy mediacji dobrowolnie biorą udział w mediacji. Strony mogą wycofać się na każdym etapie postępowania mediacyjnego. bezstronności strony w mediacji mają równe prawa i są jednakowo traktowane. neutralności mediator jest neutralny co do przedmiotu sporu i znalezionych rozwiązań, kwestia jak rozwiązać spór należy do stron. poufności wszystko, co jest poruszane na spotkaniu informacyjnym i posiedzeniu mediacyjnym jest poufne. Mediator nie ujawnia tego, co usłyszał osobom prywatnym ani instytucjom. akceptowalności mediator powinien być zaakceptowany przez Strony, nikt nie ma prawa narzucać wyboru mediatora. Każda ze Stron ma prawo poprosić o zmianę mediatora.
Jak przebiega mediacja Mediacja z założenia nie jest tak sformalizowana jak postępowanie sądowe. Najczęściej polega na wspólnym spotkaniu stron w obecności mediatora. Może je także poprzedzić spotkanie informacyjne z każdą ze stron osobno. Mediację rozpoczyna przedstawienie stronom przed mediatora szczegółów samej procedury mediacyjnej. Strony dowiadują się o głównych zasadach mediacji. Jest to także moment, kiedy strony mogą ustalić indywidualne zasady współpracy. Kolejnym krokiem jest przedstawienie swojego stanowiska przez każdą ze stron. Każdy powinien mieć możliwość swobodnego opisania problemu. Ważne, aby strony nie przerywały sobie i wzajemnie się wysłuchały. Na podstawie przedstawionych stanowisk, mediator dokonuje podsumowania problemów do rozwiązania.
Uporządkowanie poruszonych zagadnień oraz zdefiniowanie problemów to bardzo ważny etap mediacji, stanowiący wyjście do dalszych rozmów. Strony powinny także określić swoje potrzeby oraz interesy, które chciałyby osiągnąć w drodze mediacji. Kiedy znane są problemy, a także potrzeby stron można przejść do poszukiwania rozwiązań, które będą satysfakcjonować obydwie strony.
Pomysły rozwiązań proponują strony mediacji. Mediator powinien weryfikować, czy poszczególne założenia są możliwe do realizacji. W ten sposób strony mogą wypracować założenia ugody, którą mediator powinien następnie pomóc doprecyzować. Po osiągnięciu kompromisu mediator sporządza protokół z mediacji. Wskazuje się w nim, kto w mediacji uczestniczył, kiedy się odbywała oraz czy zakończyła się ugodą, czy też strony nie doszły do porozumienia. Protokół z mediacji oraz spisane warunki ugody mediacyjnej można przekazać do sądu. Ten, po sprawdzeniu zgodności z prawem postanowień ugody, może jej nadać moc ugody sądowej.
Mediacja pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze przy rozwiązywaniu sporów. Mediacja jest bowiem znacznie krótsza od postępowania sądowego, które oprócz czasu, wymaga także poniesienia kosztów. Z sądu najczęściej jedna ze stron wychodzi niezadowolona. W przypadku mediacji nikt nie przegrywa. Osiągnięcie porozumienia w drodze mediacji przynosi korzyści dla wszystkich stron konfliktu.
Arbitraż Arbitraż to sposób stosowany wtedy, gdy nie widać żadnej możliwości rozwiązania konfliktu. Arbiter to bezstronna osoba lub niezależna instytucja. Arbiter na podstawie faktów i dowodów rozstrzyga konflikt. Arbiter narzuca swój sposób rozstrzygnięcia konfliktu. Osoby skonfliktowane nie mają wpływu na sposób rozwiązania konfliktu. Gdy któraś z osób nie zgodzi się na zaproponowany przez arbitra sposób, konflikt rozpoczyna się od nowa.
Czy można uniknąć konfliktów? Konflikt jest naturalnym i stałym elementem relacji między ludźmi. Warto jednak unikać sytuacji konfliktowych i szukać porozumienia z drugą osobą.
Przykładowe sposoby na porozumienie się: próbuj wykazać się dobrą wolą pokaż rozmówcy swoją otwartość i chęć dogadania się; nie ulegaj złym emocjom staraj się mówić spokojnie, unikaj gwałtownych gestów; nie oskarżaj i nie obrażaj swojego rozmówcy; zastanów się, czy na pewno masz rację; spróbuj postawić się na miejscu swojego rozmówcy; pomyśl, że twój rozmówca ma dobre intencje i chce się z tobą porozumieć;
nie zakładaj, że wszyscy zgodzą się z twoim zdaniem; dobrze przygotuj się do rozmowy, zapisz sobie korzyści wynikające z twojej propozycji, zastanów się nad jej słabymi stronami; zawsze szanuj swojego rozmówcę; chwal pomysły swojego rozmówcy, jeśli musisz je skrytykować, zrób to w sposób przyjazny i delikatny; nie wstydź się śmiać z samego siebie, czasem taki żart może rozładować napiętą sytuację; podczas rozmowy bądź uczciwy, postaraj się wzbudzić zaufanie w swoim rozmówcy; nie ponaglaj swojego rozmówcy, daj mu czas, aby mógł przeanalizować i zrozumieć twoje rozwiązanie.
Pamiętaj! Agresja i przemoc nie są sposobem na rozwiązanie żadnego konfliktu!!! Jeśli masz problemy, porozmawiaj ze swoim wychowawcą, pedagogiem szkolnym lub psychologiem. Na pewno zostaniesz wysłuchany i wspólnie znajdziecie dobre rozwiązanie. Pamiętaj też, że osoby kwalifikujące się do nieodpłatnych porad prawnych mogą skorzystać z bezpłatnych mediacji prowadzonych przez Zaborskie Towarzystwo Naukowe. Zadanie jest finansowane ze środków Ministerstwa Sprawiedliwości