PAŃSTWOWA SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA im. Tadeusza Szeligowskiego w Szczecinie Przedmiotowy System Oceniania (kształcenie słuchu) opracowała: Sylwia Bagińska Szczecin 2008r.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA - KSZTAŁCENIE SŁUCHU I. Cele ogólne oceniania przedmiotowego. 1. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych w stosunku do wymagań wynikających z programu nauczania i uwzględniających podstawy programowe. 2. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju. 3. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 4. Dostarczanie rodzicom (opiekunom) informacji o postępach, trudnościach w uczeniu się oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia. 5. Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczych. 6. Bieżące śródroczne i końcoworoczne ocenianie i klasyfikowanie uczniów. II. Cele szczegółowe i nabyte umiejętności. 1. Wzrost ogólnej muzykalności i poczucia estetycznego. 2. Rozwijanie wrażliwości na jakość i barwę dźwięku (intonacja) oraz umiejętność jej kontrolowania. 3. Rozwijanie umiejętności szybkiego czytania nut i akordów a vista (solmizacyjnie i literowo). 4. Rozpoznawanie, zapisywanie, budowanie i wyszukiwanie akordów, interwałów, gam w materiale dźwiękowym. 5. Umiejętność samodzielnego myślenia i wnioskowania we wszystkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w śpiewie (ćwiczenia solfeżowe). 6. Umiejętność realizacji i zapisu wartości i struktur rytmicznych. 7. Rozwijanie zainteresowania muzyką, ogólnej muzykalności i kształtowanie poczucia estetycznego. 8. Zaznajomienie ze specyfiką pracy na zajęciach kształcenia słuchu. 9. Pogłębienie umiejętności poprzez uświadomienie sobie praw i zjawisk muzycznych. 10. Rozumienie muzyki w warstwie teoretycznej i praktycznej. III. Obszary podlegające ocenie. 1. Obecność ucznia na zajęciach, 2. Aktywność na lekcjach i wykonywanie zaleconych prac pisemnych i praktycznych, 3. Stopień opanowania materiału ujętego w programie nauczania. 4. Zaangażowanie się w pracę na lekcji.
5. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego. 6. Udział i uzyskiwanie wyników na konkursach przedmiotowych. 7. Inne czynniki ujęte w kryteriach i wymaganiach na poszczególne oceny. IV. Sposoby oceniania w każdym semestrze. 1. Nieobecność ucznia na lekcji zostaje usprawiedliwiona na pisemną prośbę rodziców (opiekunów) lub na podstawie zaświadczenia wydanego przez lekarza lub innego dokumentu o charakterze formalnym. 2. W uzasadnionych przypadkach nieobecność zostaje usprawiedliwiona na ustną prośbę innego nauczyciela tej samej szkoły lub rodzica. 3. Znajomość wiedzy oceniana jest: poprzez uzyskiwanie oceny z bieżącej odpowiedzi ustnej obejmującej zakres materiału trzech ostatnich tematów, poprzez prace pisemne typu test lub praca klasowa obejmujące materiał programowy z maksymalnie dziesięciu ostatnich jednostek lekcyjnych, termin pisemnego sprawdzianu wiedzy wyznaczany jest na nie mniej niż 10 dni przed jego realizacją, na lekcji poprzedzającej sprawdzian nauczyciel przeprowadza powtórzenie materiału oraz ściśle określa jego zakres, punktacja i związana z nią możliwość uzyskania oceny ustalana jest bezpośrednio do danego sprawdzianu i ilości oraz stopnia trudności zawartego w nim materiału. 4. Uczniowie nieobecni w dniu przeprowadzania pracy kontrolnej piszą ja w terminie ustalonym przez nauczyciela. 5. Ocena zaangażowania w pracę na zajęciach prowadzona jest na podstawie obserwacji zachowania i aktywności ucznia podczas realizowania zadań podczas lekcji. 6. Klasyfikowanie śródroczne przeprowadza się na zakończenie I semestru. Podstawą klasyfikowania ucznia z przedmiotu powinny być co najmniej 3 oceny cząstkowe w tym jedna z odpowiedzi ustnej 7. Klasyfikowanie końcoworoczne obejmuje osiągnięcia i podsumowuje pracę w I i II semestrze roku szkolnego. 8. W terminie określonym przez Dyrektora szkoły nauczyciel powiadamia uczniów i rodziców (opiekunów) o przewidywanych ocenach. 9. Uczeń może nie być klasyfikowany z danego przedmiotu, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach przekraczającą 50% czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania. 10. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia zeszytu przedmiotowego. Jego ocena następuje w razie stwierdzenia słabej znajomości materiału realizowanego na lekcjach. 11. Udział i uzyskiwanie wyników na konkursach wpływa pozytywnie na ocenę semestralną.
V. Warunki uzyskiwania ocen cząstkowych i semestralnych. 1. Głównym warunkiem uzyskiwania ocen cząstkowych i semestralnych jest obecność ucznia na zajęciach oraz przestrzeganie wyznaczonych terminów prac kontrolnych oraz ich poprawy. 2. Ocena semestralna wystawiana jest z co najmniej trzech ocen cząstkowych. VI. Warunki poprawy swoich wyników. 1. W razie uzyskania negatywnej oceny z odpowiedzi ustnej uczeń powinien poprawić ją na najbliższej lekcji. 2. Pozytywne oceny z odpowiedzi ustnej nie satysfakcjonujące ucznia może poprawić on poprzez uzyskiwanie kolejnych pozytywnych ocen. 3. Każda ocena może być poprawiana tylko jeden raz w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 4. Pod koniec trzeciego roku nauczania uczniowie piszą test sprawdzający całą wiedzę teoretyczną zawartą w programie nauczania. 5. W razie braku klasyfikacji uczeń i jego rodzice mogą wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie egzaminu klasyfikacyjnego wg istniejącej procedury. VII. Sposoby powiadamiania ucznia i rodziców (opiekunów) o wynikach i wymaganiach na określony stopień. Przedmiotowy system oceniania oparty jest na zasadzie otwartości. Celem jest doprowadzenie do tego, by każdy aspekt podlegający ocenianiu był znany uczniom oraz ich rodzicom (opiekunom). 1. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów oraz ich rodziców (opiekunów) o realizowanym programie nauczania, zasadach oceniania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych. 2. Nauczyciel zapoznaje uczniów i rodziców (opiekunów) z kryteriami oceniania. 3. Oceny są jawne, zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (opiekunów). Sprawdzone i ocenione prace pisemne, uczeń i jego rodzice (opiekunowie) otrzymują do wglądu. 4. Na prośbę ucznia lub jego rodziców (opiekunów) nauczyciel ustalający ocenę powinien ją uzasadnić. 5. O przewidywanej dla ucznia semestralnej lub końcoworocznej ocenie niedostatecznej nauczyciel przedmiotu informuje ucznia i jego rodziców (opiekunów) na miesiąc przed posiedzeniem Klasyfikacyjnej Rady Pedagogicznej w formie ustalonej przez Dyrektora szkoły. 6. Na dwa tygodnie przed Klasyfikacyjną Radą Pedagogiczną uczeń otrzymuje ocenę proponowaną, o której informowani są jego rodzice (opiekunowie) wg ustalonej procedury.
VIII. Dodatkowe zadania podlegające ocenie. Uczeń może zostać dodatkowo oceniony za wszelkie przejawy aktywności na lekcji, wysoki stopień koncentracji, samodzielne pogłębianie wiedzy oraz udział w różnych konkursach dotyczących danego przedmiotu. IX. Prawa przysługujące w procesie oceniania. Uczeń ma prawo do: 1. Poprawiania ocen. 2. Poszanowania godności. 3. Życzliwego, podmiotowego traktowania w procesie dydaktyczo-wychowawczym w ramach ogólnie przyjętych norm etycznych. 4. Rozwijania zainteresowań, zdolności i talentu muzycznego. 5. Sprawiedliwej, obiektywnej i jawnej oceny oraz ustalonych sposobów kontroli postępów w nauce. X. Wymagania na poszczególne stopnie (kryteria oceniania). Oceny bieżące oraz klasyfikacyjne ustala się w stopniach szkolnych wg następującej skali: 1. ocena celująca - 6 2. ocena bardzo dobra - 5 3. ocena dobra - 4 4. ocena dostateczna - 3 5. ocena dopuszczająca - 2 6. ocena niedostateczna - 1 Ocenianie odbywa się wg następujących kryteriów: 1. Ocena celująca: a) Dbałość o intonację w wykonywanych ćwiczeniach. b) Interwały: umiejętność szybkiego czytania nut solmizacyjnie i literowo, samodzielne intonowanie interwałów w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, umiejętność budowania interwałów w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości,
bezbłędne rozpoznawanie i zapisywanie usłyszanych interwałów. c) Trójdźwięki i akordy: umiejętność szybkiego czytania akordów solmizacją i literowo (+, O,<, >, D7), samodzielne intonowanie akordów w górę i w dół z uwzględnieniem zależności funkcyjnych, bezbłędne rozpoznawanie i zapisywanie w/w akordów, bezbłędne budowanie i wyszukiwanie w/w akordów w materiale dźwiękowym. d) Gamy: bezbłędne śpiewanie wszystkich odmian gam, bezbłędne śpiewanie wszystkich odmian gam od toniki i poszczególnych stopni, śpiewanie gam rytmizowanych oraz poszczególnych tetrachordów, bezbłędne budowanie i zapisywanie poznanych gam, bezbłędne rozpoznawanie i wyszukiwanie gam i tetrachordów. e) Ćwiczenia solfeżowe: umiejętność samodzielnego myślenia i wnioskowania we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w śpiewie, szybkie czytanie nut głosem z ogromną dbałością o intonację, umiejętność samodzielnego bezbłędnego czytanie nut a vista w testach sprawdzających. f) Metro-rytmika: bezbłędne wyczuwanie pulsacji rytmicznej, bezbłędna realizacja i zapis wartości i struktur rytmicznych, bezbłędne rozumienie muzyki w warstwie teoretycznej i praktycznej i łączenie tych warstw. g) Dyktanda: bezbłędne myślenie i wnioskowanie we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w rozpoznawaniu i w zapisie. h) Inne: bardzo aktywnie pracuje na lekcji, uczeń jest wdrożony do samodzielnego ćwiczenia w domu, pogłębianie umiejętności poprzez uświadamianie sobie praw i zjawisk muzycznych, wysoki stopień koncentracji,
rozumienie muzyki w warstwie teoretycznej i praktycznej i łączenie tych warstw, szybkość i celowość reakcji, udział w konkursach szkolnych i międzyszkolnych i osiąganie w nich bardzo dobrych wyników. 2. Ocena bardzo dobra: a) Dbałość o intonację w wykonywanych ćwiczeniach. b) Interwały: umiejętność szybkiego czytania nut solmizacyjnie i literowo, samodzielne intonowanie interwałów w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, umiejętność budowania interwałów w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, bardzo dobre rozpoznawanie i zapisywanie usłyszanych interwałów. c) Trójdźwięki i akordy: umiejętność szybkiego czytania akordów solmizacją i literowo (+, O,<, >, D7), samodzielne intonowanie akordów w górę i w dół z uwzględnieniem zależności funkcyjnych, bezbłędne rozpoznawanie i zapisywanie w/w akordów, samodzielne budowanie i wyszukiwanie w/w akordów w materiale dźwiękowym. d) Gamy: samodzielne śpiewanie wszystkich odmian gam, samodzielne śpiewanie wszystkich odmian gam od toniki i poszczególnych stopni, śpiewanie gam rytmizowanych oraz poszczególnych tetrachordów, samodzielne budowanie i zapisywanie poznanych gam, samodzielne rozpoznawanie i wyszukiwanie gam i tetrachordów. e) Ćwiczenia solfeżowe: umiejętność samodzielnego myślenia i wnioskowania we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w śpiewie, szybkie czytanie nut głosem z ogromną dbałością o intonację, umiejętność samodzielnego bezbłędnego czytanie nut a vista w testach sprawdzających.
f) Metro-rytmika: bezbłędne wyczuwanie pulsacji rytmicznej, bezbłędna realizacja i zapis wartości i struktur rytmicznych, rozumienie muzyki w warstwie teoretycznej i praktycznej i łączenie tych warstw. g) Dyktanda: samodzielne myślenie i wnioskowanie we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w rozpoznawaniu i w zapisie, realizacja zadań z możliwością popełnienia błędu do 10%. h) Inne: bardzo aktywnie pracuje na lekcji, uczeń jest wdrożony do samodzielnego ćwiczenia w domu, pogłębianie umiejętności poprzez uświadamianie sobie praw i zjawisk muzycznych, wysoki stopień koncentracji, rozumienie muzyki w warstwie teoretycznej i praktycznej i łączenie tych warstw, szybkość i celowość reakcji, udział w konkursach szkolnych i międzyszkolnych. 3. Ocena dobra: a) Dbałość o intonację w wykonywanych ćwiczeniach. b) Interwały: umiejętność czytania nut solmizacyjnie i literowo z dążeniem do tempa wykonawczego, samodzielne intonowanie interwałów z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, umiejętność budowania interwałów z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, dobre rozpoznawanie i zapisywanie usłyszanych interwałów z możliwością popełnienia drobnych błędów. c) Trójdźwięki i akordy: umiejętność czytania akordów solmizacją i literowo (+, O,<, >, D7) z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia, samodzielne intonowanie akordów w górę i w dół z uwzględnieniem zależności funkcyjnych i tempa pracy ucznia,
rozpoznawanie i zapisywanie w/w akordów z uwzględnieniem drobnych błędów, budowanie i wyszukiwanie w/w akordów w materiale dźwiękowym. d) Gamy: śpiewanie wszystkich odmian gam, śpiewanie wszystkich odmian gam od toniki i poszczególnych stopni, śpiewanie gam rytmizowanych oraz poszczególnych tetrachordów z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia, budowanie i zapisywanie poznanych gam, rozpoznawanie i wyszukiwanie gam i tetrachordów. e) Ćwiczenia solfeżowe: umiejętność samodzielnego myślenia i wnioskowania we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w śpiewie ze wskazówką nauczyciela nakierowującą na właściwą realizację zadania, czytanie nut głosem z dbałością o intonację i umiejętność samodzielnego poprawiania błędów, samodzielne czytanie nut a vista z możliwością samodzielnej poprawy zrobionych błędów w testach sprawdzających. f) Metro-rytmika: wyczuwanie pulsacji rytmicznej, realizacja i zapis wartości i struktur rytmicznych z uwzględnieniem drobnych błędów z możliwością dopuszczalnego błędu w granicach 15-20%, rozumienie muzyki w warstwie teoretycznej i praktycznej i łączenie tych warstw w stopniu dobrym. g) Dyktanda: myślenie i wnioskowanie we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w rozpoznawaniu i w zapisie z możliwością błędu w granicach 15-20%, h) Inne: aktywnie pracuje na lekcji, uczeń uzyskuje dobre wyniki pracy domowej, stale poprawiająca się szybkość i celowość reakcji, udział w konkursach szkolnych. 4. Ocena dostateczna:
a) Dbałość o intonację w wykonywanych ćwiczeniach. b) Interwały: wolne czytanie nut głosem solmizacyjnie i literowo ze wskazówkami nauczyciela i osiągnięcie wytyczonego celu, intonowanie interwałów z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia i z pomocą nauczyciela w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, umiejętność budowania interwałów z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia i z pomocą nauczyciela w górę i w dół pojedynczo i w łączeniu z uwzględnieniem określonej wysokości, poprawne rozpoznawanie i zapisywanie usłyszanych interwałów z możliwością popełnienia błędów w granicach 40%. c) Trójdźwięki i akordy: umiejętność czytania akordów solmizacją i literowo (+, O, <, >, D7) z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia przy dużej pomocy nauczyciela, intonowanie akordów w górę z uwzględnieniem tempa pracy ucznia, rozpoznawanie i zapisywanie w/w akordów z uwzględnieniem błędów w granicach 40%, budowanie i wyszukanie w/w akordów w materiale dźwiękowym z wskazówkami nauczyciela. d) Gamy: poprawne śpiewanie wszystkich odmian gam w wolnym tempie, śpiewanie wszystkich odmian gam od toniki, śpiewanie gam rytmizowanych oraz poszczególnych tetrachordów z uwzględnieniem indywidualnego tempa pracy ucznia przy dużej pomocy nauczyciela, budowanie i zapisywanie poznanych gam, rozpoznawanie i wyszukiwanie gam i tetrachordów. e) Ćwiczenia solfeżowe: czytanie nut głosem z dążeniem do czystej intonacji w wolnym tempie i ze wskazówką nauczyciela, próby samodzielnego czytania a vista z możliwością poprawy zrobionych błędów w testach sprawdzających. f) Metro-rytmika: wyczuwanie pulsacji rytmicznej,
realizacja i zapis wartości i struktur rytmicznych z uwzględnieniem błędów z możliwością dopuszczalnego błędu w granicach 40%. g) Dyktanda: myślenie i wnioskowanie we wszelkich ćwiczeniach kształtujących poczucie odległości dźwiękowych w rozpoznawaniu i w zapisie z możliwością błędu w granicach 15-20%, h) Inne: stara się aktywnie pracować na lekcji, uczeń uzyskuje dostateczne wyniki pracy domowej, stara się poprawiać szybkość i celowość reakcji. 5. Ocena dopuszczająca: Uczeń który nie mieści się w w/w kryteriach i nie wykazuje: minimum samodzielności, zainteresowania przedmiotem, nie utrwala umiejętności i wiedzy przekazanej podczas lekcji w pracy domowej. Ocena dopuszczająca nie promuje ucznia do wyższej klasy. 6. Ocena niedostateczna: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował niezbędnego minimum podstawowych wiadomości i umiejętności określanych programem nauczania przedmiotu w danej klasie, a braki w wiadomościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu. nie jest w stanie nawet przy pomocy nauczyciela, wykonać zadania o niewielkim (elementarnym) stopniu trudności. Nie rokuje zatem, że osiągnie wymagane minimum programowe i nie może otrzymać promocji do wyższej klasy.