UWAGI O TERENACH ROLNICZYCH WE WROCŁAWIU ORAZ O SENSIE ROLNICTWA W MIEŚCIE dr inż.. arch. Artur Kwaśniewski Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury Zakład Kształtowania Środowiska artur.kwasniewski@pwr.edu.pl
Wrocław użytkowanie terenu. Stan obecny użytki rolne (i nieużytki): 129 km² ok. 44 % powierzchni miasta Wg: Studium..., 2010
Wrocław kierunki rozwoju przestrzennego (wg Studium..., 2010) docelowo: eliminacja terenów rolnych
Studium... (2010): rozdział 2.4.2. Zieleń i rolnictwo Uwarunkowania 3. Na obszarze miasta zlokalizowane są liczne gospodarstwa rolnicze, ogrodnicze oraz działy specjalne produkcji rolniczej (...) Do osiedli o charakterze rolniczym, w których prowadzona jest działalność rolnicza (...) zaliczyć można: 1) w dzielnicy Krzyki: Opatowice, Brochów, Jagodno, Bieńkowice, Wojszyce, Klecina, Księże Małe i Księże Wielkie; 2) w dzielnicy Psie Pole: Rędzin, Świniary, Lipa Piotrowska, Osobowice, Widawa, Kłokoczyce, Pawłowice, Polanowice, Zgorzelisko, Kowale, Swojczyce, Wojnów, Strachocin, Sołtysowice, Poświętne; 3) w dzielnicy Fabryczna: Ratyń, Żar, Jerzmanowo, Jarnołtów, Złotniki, Żerniki, Pracze Odrzańskie, Maślice, Stabłowice, Marszowice, Mokra, Strachowice, Muchobór Wielki, Oporów. 4. (...) W związku z akcesem Polski do Unii Europejskiej wrocławscy rolnicy, ogrodnicy korzystają z jej środków w celu poprawienia jakości oraz zwiększenia produkcji rolniczej. Obserwuje się liczne inwestycje, mające na celu podnoszenie jakości produkcji zwierzęcej oraz roślinnej. Kierunki zagospodarowania przestrzennego 2. Planuje się, że powierzchnia terenów produkcji rolniczej we Wrocławiu będzie się stopniowo zmniejszała na rzecz terenów zabudowy miejskiej. Docelowo w strukturze funkcjonalno-przestrzennej Wrocławia Studium nie przewiduje się zespołów urbanistycznych rolnych. 5. Należy dążyć do zakazu lokalizacji nowej zabudowy zagrodowej, z wyjątkiem zabudowy związanej z gospodarstwami ogrodniczymi (...). 8. Dąży się do zwiększenia powierzchni lasów w granicach gminy Wrocław, tak by wskaźnik lesistości osiągnął wartość 10%.
WIEJSKOŚĆ I OBSZARY ROLNE W TEORII I PRAKTYCE URBANISTYKI: 1945-1960 Europa w warunkach zniszczeń II wojny światowej i odbudowy TERENY NIEZABUDOWANE JAKO ELEMENT PODZIAŁU PRZESTRZENI 1. CENTRUM, ADMINISTACJA, HANDEL 2. SĄSIEDZTWO 3. PRZEMYSŁ I RZEMIOSŁO 4. DROBNE RZEMIOSŁO 5. GŁÓWNE WĘZŁY KOMUNIKACYJNE 6. TERENY REKREACYJNE 7. TERENY SPORTOWE 8. ARTERIE KOMUNIKACYJNE 9. KOLEJ 10. KANAŁ ŻEGŁOWNY Schemat miasta z terenami zieleni o funkcji separacyjnej, 1957 Wolne płaszczyzny w mieście czyli krajobraz otwarty w teorii i praktyce urbanistyki XX w., prezentacja na III Konferencji z cyklu Oblicza równowagi, Wrocław, 17-19 września 2009
WIEJSKOŚĆ I OBSZARY ROLNE W TEORII I PRAKTYCE URBANISTYKI: DO POCZĄTKÓW XX W. POSTRZEGANIE TERENÓW ROLNICZYCH W STRUKTURZE MIASTA IDEA DECENTRALIZACJI MIAST PASTWISKA OGRODY DZIAŁKOWE OGRODY DZIAŁKOWE GOSPODARSTWA SADOWNICZE OGRODY DZIAŁKOWE DUŻE GOSPODARSTWA ROLNE FERMY MLECZNE Ebenezer Howard, Tomorrow, a paceful path reform, 1898
WIEJSKOŚĆ I OBSZARY ROLNE W TEORII I PRAKTYCE URBANISTYKI: PO 1918 TERENY ZIELENI MIEJSKIEJ JAKO OBSZAR PRODUKTYWNY OBSZAR PRODUKTYWNY JAKO TERENY ZIELENI MIEJSKIEJ Frankfurt n. M., osiedle Römerstadt i błonia (Niddaaue)
WIEJSKOŚĆ I OBSZARY ROLNE W TEORII I PRAKTYCE URBANISTYKI: PO 1985 WOLNE PŁASZCZYZNY W OPTYCE FILOZOFII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU EKSTENSYFIKACJA PRODUKCJI TERENY I PRZEDSIĘBIORSTWA W POSIADANIU MIASTA OCHRONA KRAJOBRAZU POPRZEZ ROLNICTWO ROLNICTWO EKOLOGICZNE Obszary działania miasta w na rzecz ekologiczności podmiejskiego rolnictwa; wg Karl Lohrberg 2001
Od lat 90. XX w. przewartościowanie postaw wobec rolnictwa w mieście urban agriculture; urbane Landwirtschaft; agricultura urbana;...
Ochrona krajobrazu rolniczego: Mediolan - strategia Milano Metropoli Rurale
Mediolan: Parco Agricoli Sud Milani (1990) Parco delle risaie (2008) Expo 2015: Nutrire il planeta energia per la vita
Babiččino údolí k. Ratibořic (Czechy) ścieżka dydaktyczna Stanowisko nr 6: łąki z zachowanym systemem melioracji, z lat 1848-74 (kanałami, przepustami, rowami)
Ochrona krajobrazu rolniczego Park Krajobrazowy im. Desyderego Chłapowskiego (1992)
Rolnictwo w mieście potencjalne korzyści Wg Bernd Pölling, Wolf Lorleberg, Bedingungen und Chancen urbaner Landwirtschaft, seminarium Urbaner Gartenbau, Berlin 09./10.12.2014 ekonomiczne społeczne ekologiczne produkcja żywności, karmy dla zwierząt, surowców energetycznych, roślin ozdobnych źródło dochodów z podatków dla gminy miejskiej zaspokajanie lokalnego i regionalnego popytu na produkty rolne możliwość wykorzystania terenów rolnych w ramach rekultywacji (niektórych) terenów poprzemysłowych możliwość bezpośredniego nabywania (zdrowej) żywności u lokalnych producentów możliwość rekreacji / edukacji / integracji społecznej na odpowiednio zaaranżowanych terenach rolnych odnoszenie kulturowej jakości i wartości przestrzeni poprzez zagospodarowanie przy zachowaniu odpowiednich form produkcji: ochrona i regeneracja środowiska - gleb, wód, powietrza Możliwość wykorzystania produkcji rolnej do procesu recyklingu odpadów wiązanie dwutlenku węgla przez uprawianą roślinność zatrzymywanie wód opadowych w gruncie Zob: http://www.jki.bund.de/fileadmin/dam_uploads/_gf/fs_stadtgruen2014/2-1_urbane%20lawi_lorleberg_20141210.pdf
Tereny rolne w mieście jako obszary rekreacji / edukacji Koncepcja ścieżki spacerowej wśród pól: Leinfelden-Echterdingen (rejon Stuttgartu), Filderpark Koncepcja zagospodarowania pól w Poczdamie projekt konkursowy na BUGA 2001 Koncepcja pasa zieleni rekreacyjnej dla Stuttgartu-Dürrlewang
Tereny upraw rolnych i ogrodniczych w mieście jako obszary rekreacyjne: koncepcja wrocławska z lat 20. XX wieku Adolf Rading: schematyczny plan metropolii przyszłości (1925); projekt konkursowy na Wielki Wrocław, 1922 (fragment)
Ogrody działkowe jako ogólnodostępny obszar rekreacyjny Przykłady wrocławskie: osiedle przy ul. Grudziądzkiej we Wrocławiu, ok. 1930, obrzeże Sępolna, lata 30. XX w.
Ogrody działkowe w rejonie ul. Grudziądzkiej i na Sępolnie w Studium... (2010) i MPZP
Włączenie ogrodów działkowych do terenów zieleni miasta w oparciu o partycypację społeczną, działania kulturotwórcze itp.. Hamburg BUGA 2013
Wrocław-Osobowice: potencjalne tereny upraw rekultywacja + rekreacja + ochrona krajobrazu kulturowego
Tereny rolne w mieście jako obszar ochrony krajobrazów reliktowych Mediolan, Parco della risaie (2008)
Wrocław-Jerzmanów
Park rolniczy na Opatowicach potencjalna forma zagospodarowania uparkowionego krajobrazu agrarnego dóbr Opatowickich
Tereny rolnicze w mieście jako rezerwa terenu 1826 1934
Tereny rolnicze w mieście jako środek estetyzacji terenów otwartych Feldstudien: Zur neuen Ästhetik urbaner Landwirtschaft, hrsg. Regionalverband Ruhr, 2010
Lindängelund Park (Dania) koncepcja projektowa. Wg old.sla.dk