Kryteria przyłączania oraz wymagania techniczne dla mikroinstalacji i małych instalacji przyłączanych do sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia.

Podobne dokumenty
RWE Stoen Operator Sp. z o.o.

I. Cel ćwiczenia. II. Program ćwiczenia SPRAWDZANIE LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną

POMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW CHARAKTERYZUJĄCYCH KSZTAŁT SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH

SPIS TREŚCI CZEŚĆ ELEKTRYCZNA 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA 3. ZAKRES OPRACOWANIA 4. OPIS TECHNICZNY 5.

POMIAR WARTOŚCI SKUTECZNEJ NAPIĘĆ OKRESOWO ZMIENNYCH METODĄ ANALOGOWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU

Warszawa, dnia 9 listopada 2012 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 18 października 2012 r.

SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN

WYBRANE METODY REDUKCJI ODKSZTAŁCENIA PRĄDÓW I NAPIĘĆ POWODOWANYCH PRZEZ ODBIORNIKI NIELINIOWE

LABORATORIUM METROLOGII

POLITECHNIKA OPOLSKA

Znikanie sumy napięć ïród»owych i sumy prądów w wielofazowym układzie symetrycznym

INSTRUKCJA NR 06-2 POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ

Ć wiczenie 9 SILNIK TRÓJFAZOWY ZWARTY

2. Trójfazowe silniki prądu przemiennego

Instalacje i Urządzenia Elektryczne Automatyki Przemysłowej. Modernizacja systemu chłodzenia Ciągu Technologicznego-II część elektroenergetyczna

TJC 4 Wnętrzowy przekładnik napięciowy

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

OBWODY LINIOWE PRĄDU STAŁEGO

Kolokwium dodatkowe II (w sesji letniej) Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. IV 2014/2015

DZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

Ć wiczenie 17 BADANIE SILNIKA TRÓJFAZOWEGO KLATKOWEGO ZASILANEGO Z PRZEMIENNIKA CZĘSTOTLIWOŚCI

1. Referencyjne wartości sprawności dla wytwarzania rozdzielonego energii elektrycznej

(1) gdzie I sc jest prądem zwarciowym w warunkach normalnych, a mnożnik 1,25 bierze pod uwagę ryzyko 25% wzrostu promieniowania powyżej 1 kw/m 2.

TJC 5 Wnętrzowy przekładnik napięciowy

Ćwiczenie 12 POMIARY MOCY I ENERGII ELEKTRYCZNEJ

7. OBLICZENIA WIELKOŚCI ZWARCIOWYCH ZA POMOCĄ KOMPUTERÓW

Politechnika Poznańska

POMIAR IMPEDANCJI ELEMENTÓW SIECI ELEKTROENERGE- TYCZNYCH PRZY NAPIĘCIU ODKSZTAŁCONYM

Artykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej

Wpływ warunków eksploatacji pojazdu na charakterystyki zewnętrzne silnika

Produkty średniego napięcia Napowietrzny przekładnik napięciowy Typ VOG-24

ANALIZA POPRAWNOŚCI WSKAZAŃ ELEKTRONICZNYCH LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Na podstawie art. 55a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409) zarządza się, co następuje:

Załącznik nr 2 do odpowiedzi na pytania z dnia SPIS TREŚCI

EA3 Silnik komutatorowy uniwersalny

Elementy nieliniowe w modelach obwodowych oznaczamy przy pomocy symboli graficznych i opisu parametru nieliniowego. C N

Maszyny Elektryczne i Transformatory Kolokwium dodatkowe w sesji poprawkowej st. n. st. sem. III (zima) 2011/2012

Sygnały pojęcie i klasyfikacja, metody opisu.

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2

GEIGER-GJ56..e z elektronicznym układem wyłączania krańcowego dla żaluzji i żaluzji zewnętrznych

Politechnika Wrocławska Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych. Materiał ilustracyjny do przedmiotu. Maszyny elektryczne P OL

analizy zawartości wyższych harmonicznych w prądach i napięciach maszyny elektrycznej współpracującej z siecią zasilającą

Wytarzanie energii ze źródeł odnawialnych w procesie spalania mieszanego paliwa wtórnego zawierającego biomasę

UCHWAŁA nr XXVIII/532/12 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 26 listopada 2012 r.

PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,,

Wykład. Inwestycja. Inwestycje. Inwestowanie. Działalność inwestycyjna. Inwestycja

WYZNACZANIE PARAMETRÓW ZASTĘPCZYCH LINIOWEGO ODBIORNIKA ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA PODSTAWIE ANALIZY WIDMOWEJ

ĆWICZENIE nr 2 CYFROWY POMIAR MOCY I ENERGII

7 Liczby zespolone. 7.1 Działania na liczbach zespolonych. Liczby zespolone to liczby postaci. z = a + bi,

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

Ćwiczenie 7. BADANIE SILNIKÓW INDUKCYJNYCH STANOWISKO I. Badanie silnika przy stałej częstotliwości (50 Hz)

Mikroinstalacje w sieci dystrybucyjnej - przyłączenie i współpraca z siecią

INWESTYCJE MATERIALNE

PLANOWANIE PROCESÓW WYTWARZANIA

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI I GOSPODARKI ELEKTROENERGETYCZNEJ

Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. III 2018/2019. Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. III 2018/2019

Projekt z dnia r. Wersja 0.5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia..

BADANIE PRĄDNIC TACHOMETRYCZNYCH

Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na zdolności integracyjne sieci nn dr inż. Krzysztof Bodzek

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium

Projekt z dnia r.

Jak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne?

Metoda analizy hierarchii Saaty ego Ważnym problemem podejmowania decyzji optymalizowanej jest często występująca hierarchiczność zagadnień.

Politechnika Wrocławska Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych. Materiał ilustracyjny do przedmiotu. Maszyny elektryczne P OL

Ćwiczenie EA4 Silniki indukcyjne jednofazowe małej mocy i mikrosilniki

Siemens. The future moving in.

Statystyczny opis danych - parametry

Pomiary drgań rezonansowych wywołanych niewyważeniem wirnika

11:39. Dźwięk, fala akustyczna, hałas. Zagadnienia akustyczne w projektowaniu. Dźwięk i hałas, zakres częstotliwości

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska)

Opracowanie danych pomiarowych. dla studentów realizujących program Pracowni Fizycznej

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium

SESJA I: 7 październik Godz. Przedmiot Prowadzący Wyk/Ćw/ Ilość Sala. dr inż. J. Studencka. dr inż. B. Maludziński. dr inż. J.

Ćwiczenie 2 ESTYMACJA STATYSTYCZNA

Estymacja: Punktowa (ocena, błędy szacunku) Przedziałowa (przedział ufności)

Opis serii: Wilo-Jet WJ

ROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO

3. Tworzenie próby, błąd przypadkowy (próbkowania) 5. Błąd standardowy średniej arytmetycznej

Ćwiczenia rachunkowe TEST ZGODNOŚCI χ 2 PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA

OBCIĄŻALNOŚĆ CIEPLNA ORAZ ZABEZPIECZENIA NADPRĄDOWE PRZEWODÓW I KABLI 1

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 21 października 2011 r.

Analiza wyników symulacji i rzeczywistego pomiaru zmian napięcia ładowanego kondensatora

JEDNOSTKI TRANSFORMATOROWE 400/110 kv 450 MVA JAKO WAŻNY ELEMENT MODERNIZACJI I POPRAWY NIEZAWODNOŚCI KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Klasyfikacja inwestycji materialnych ze względu na ich cel:

STATYSTYKA I ANALIZA DANYCH

2. INNE ROZKŁADY DYSKRETNE

CIĄGI LICZBOWE. Poziom podstawowy

INSTALACJE FOTOWOLTAICZNE. DOBÓR FALOWNIKA, PRZEWODÓW ORAZ ICH ZABEZPIECZEŃ. NEUTRALIZACJA ZAGROŻEŃ OD INSTALACJI PV W CZASIE POŻARU.

PRZEKAŹNIK CZĘSTOTLIWOŚCI PECZ5 KARTA KATALOGOWA

OCHRONA WIBROAKUSTYCZNA ZAŁOGI MOTOROWYCH JACHTÓW MORSKICH Z SILNIKIEM STACJONARNYM

MINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU

ANALIZA ODKSZTAŁCEŃ PRĄDÓW WYWOŁYWANYCH PRZEZ WYŁADOWCZE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA ORAZ ICH WPŁYWU NA STANY PRACY SIECI ZASILAJĄCEJ

DOBÓR PRZEWODÓW W INSTALACJACH ELEKTRYCZNYCH mgr inż. Julian Wiatr

SIGMA KWADRAT LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO- DEMOGRAFICZNY

Transkrypt:

Kryteria ocey możliwości przyłączaia mikroistalacji i małych istalacji przyłączaych do sieci dystrybucyjej iskiego apięcia Operatora ystemu Dystrybucyjego Gdańsk, luty 017 r. 1

Kryteria przyłączaia oraz wymagaia techicze dla mikroistalacji i małych istalacji przyłączaych do sieci dystrybucyjej iskiego apięcia. Niiejsze opracowaie jest sytetyczym przedstawieiem ajważiejszych zagadień związaych z kryteriami przyłączeia mikroistalacji i małych istalacji przyłączaych do sieci dystrybucyjej iskiego apięcia. Dokumet ma zastosowaie a etapie plaowaia, budowy i uruchamiaia geeracji OZE przyłączaej do sieci iskiego apięcia. Przedstawioe treści uwzględiają obowiązujące krajowe regulacje prawe, ormy i przepisy brażowe, a także podobe rozstrzygięcia i doświadczeia iych krajów europejskich. 1. Defiicje charakterystyka współczyika mocy cosφ=f(p) zadaa przez operatora charakterystyka zmia współczyika mocy jedostki geeracji w zależości od poziomu mocy wytwarzaej cosφ=f(p). Charakterystyka stosowaa przy reżimie pracy ze zmieym współczyikiem mocy, ie ma zastosowaia przy pracy z ustaloym współczyikiem mocy. impedacja zwarciowa sieci w pukcie przyłączeia systemu geeracji Z =R +jx suma impedacji liii od trasformatora do miejsca przyłączeia i impedacji trasformatora oraz impedacji ekwiwaletu systemu. Moduł impedacji w pukcie przyłączeia związay jest z mocą zwarciową w pukcie przyłączeia i kwadratem apięcia zamioowego w pukcie przyłączaia: 3 I Z Z R X Z, harmoicza apięcia apięcie siusoidale o częstotliwości rówej całkowitej krotości częstotliwości podstawowej apięcia zasilającego. Harmoicze mogą być określae idywidualie, przez ich względą wartość u h stosuku wartości skuteczych daej harmoiczej h do apięcia składowej podstawowej 1, gdzie h jest rzędem harmoiczej i łączie przez całkowity współczyik odkształceia THD. istalacja odbiorcy istalacja elektrycza w rozumieiu zapisu w Rozporządzeiu MWiA z dia 16 sierpia 1999 r. w sprawie waruków techiczych użytkowaia budyków mieszkalych za wyjątkiem urządzeń pomiarowych, wszystkie aparaty poiżej puktu dostarczaia eergii, służące do zasilaia użytkowików sieci iterharmoicza apięcia apięcie siusoidale o częstotliwości zawartej pomiędzy harmoiczymi, tj. częstotliwości ie będącej całkowitą krotością częstotliwości składowej podstawowej jedostka geeracji lub mikrogeerator pojedyczy geerator eergii elektryczej, w przypadku źródeł PV moduły PV razem z iwerterem X arcta R

maksymala moc czya jedostki geeracji P Emax (osiągala moc czya jedostki) ajwiększa wartość osiągalej trwale (w czasie co ajmiej 10 mi) mocy czyej jedostki geeracji maksymala moc pozora jedostki geeracji Emax (osiągala moc pozora jedostki) ajwiększa wartość osiągalej trwale (w czasie co ajmiej 10 mi) mocy pozorej jedostki geeracji wyikająca z ilorazu maksymalej mocy czyej jedostki i współczyika mocy wskazaego przez OD PE max E max cos mała istalacja odawiale źródło eergii, o łączej mocy zaistalowaej elektryczej większej iż 40 kw i ie większej iż 00 kw, przyłączoe do sieci elektroeergetyczej o apięciu zamioowym iższym iż 110 miejsce dostarczaia eergii elektryczej pukt w sieci, do którego przedsiębiorstwo eergetycze dostarcza eergię elektryczą, określoy w umowie o przyłączeie do sieci migotaie światła (flicker) wrażeie iestabilości postrzegaia wzrokowego spowodowae przez bodziec świetly, którego lumiacja lub rozkład spektraly zmieia się w czasie mikroistalacja odawiale źródło eergii, o łączej mocy zaistalowaej elektryczej ie większej iż 40 kw, przyłączoe do sieci elektroeergetyczej o apięciu zamioowym iższym iż 110 moc zwarciowa systemu kq moc zwarciowa a szyach rozdzieli N w GPZ bez udziału geeracji po stroie N moc zwarciowa w pukcie przyłączeia systemu geeracji moc zwarciowa w fizyczym pukcie przyłączeia (PCC), która jest miarodaja do ocey wpływu przyłączeia systemu geeracji a pracę sieci szybka zmiaa apięcia Δ max pojedycza szybka zmiaa wartości skuteczej apięcia pomiędzy dwoma kolejymi jego poziomami, które utrzymują się przez skończoy, lecz ieokreśloy przedział czasu apięcie zamioowe sieci wartość skutecza apięcia jedofazowego 30 V lub trójfazowego 30/400 V odawiale źródło eergii źródło wykorzystujące w procesie przetwarzaia eergię wiatru, promieiowaia słoeczego, aerotermalą, geotermalą, hydrotermalą, fal prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz eergię pozyskiwaą z biomasy, biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, a także biogazu powstałego w procesach odprowadzaia lub oczyszczaia ścieków albo rozkładu składowaych szczątków rośliych i zwierzęcych powola zmiaa apięcia Δ a zwiększeie lub zmiejszeie się średiej 10-miutowej wartości skuteczej apięcia zwykle spowodowae zmiaami obciążeia w sieci lub zmiaami geeracji przyłączoej do tej sieci. W 3

przypadku powolej zmiay apięcia, wyrażoej w procetach wartości zamioowej używa się małych liter Δu a : Δ a Δua 100% przyłącze odciek lub elemet sieci służący do połączeia urządzeń, istalacji lub sieci odbiorcy o wymagaej przez iego mocy przyłączeiowej z siecią przedsiębiorstwa eergetyczego pukt przyłączeia pukt w sieci, w którym przyłącze łączy się z siecią pukt przyłączeia systemu geeracji wchodzącego w skład mikroistalacji lub małej istalacji (PCC) pukt w sieci bray pod uwagę przy oceie możliwości przyłączeia systemu geeracji złącze lub iy pukt w sieci N wskazay przez przedsiębiorstwo eergetycze. uciążliwość migotaia światła poziom dyskomfortu spowodoway migotaiem światła, wyzaczoy metodą pomiarową migotaia i określoy za pomocą astępujących wielkości: wskaźik krótkookresowego migotaia światła (P st ), mierzoy przez 10 miut wskaźik długookresowego migotaia światła (P lt ), obliczoy z sekwecji 1 kolejych wartości P st występujących w okresie dwóch godzi współczyik mocy cosφ cosius przesuięcia fazowego pomiędzy składową podstawową (pierwszą harmoiczą) prądu fazowego oraz apięcia fazowego (tzw. DPF displacemet power factor). Jeśli podczas wytwarzaia mocy czyej wytwarzaa jest moc biera o charakterze idukcyjym, współczyik mocy ma charakter idukcyjy (cosφ id ). Jeżeli podczas wytwarzaia mocy czyej wytwarzaa jest moc biera o charakterze pojemościowym współczyik mocy ma charakter pojemościowy (cosφ poj ). Wartość współczyika mocy zadawaa jest przez operatora systemu dystrybucyjego (cosφ=cosφ zaday ). Dopuszcza się pracę ze zmieym współczyikiem mocy z zadaą przez operatora charakterystyką współczyika mocy cosφ(p) zmiaa apięcia zwiększeie lub zmiejszeie się skuteczej wartości apięcia z rozróżieiem powolej i agłej zmiay apięcia.. Kryteria przyłączaia mikroistalacji i małych istalacji do sieci dystrybucyjej iskiego apięcia Decyzja o przyłączeiu mikroistalacji bądź małej istalacji do sieci elektroeergetyczej N wymaga ocey szeregu parametrów odwzorowujących wpływ źródeł eergii a waruki pracy sieci. Istotą jest sprawdzeie, czy praca rozważaego źródła ie spowoduje przekroczeia dopuszczalego poziomu wskaźików jakości eergii czy też przeciążeia elemetów układu sieciowego. Przeprowadzeie ocey możliwości przyłączeia wymaga zebraia szeregu daych i iformacji o warukach sieciowych w plaowaym pukcie przyłączeia mikroistalacji lub małej istalacji oraz daych jedostek geeracji. 4

Parametry zwarciowe sieci w pukcie przyłączeia charakteryzują: moc zwarciowa w pukcie przyłączeia, wyzaczoa bez udziału rozważaej geeracji, impedacja zwarciowa sieci w pukcie przyłączeia Z = R +jx, argumet impedacji zwarciowej sieci w pukcie przyłączeia ψ k,. Pomiędzy parametrami sieci w pukcie przyłączeia systemu geeracji występują zależości: Z X R X ; arcta R 3 I Z Z Podstawowe parametry źródła wchodzącego w skład mikroistalacji lub małej istalacji obejmują astępujące wielkości: maksymala (osiągala) moc pozora jedostki geeracji Emax oraz systemu geeracji Amax, maksymala (osiągala) moc czya jedostki geeracji P Emax oraz systemu geeracji P Amax, współczyik mocy cosφ z podaiem charakteru cosφ id lub cosφ poj : PE max PE max E max lub E max cos cos Amax id PAmax cos id charakterystyka współczyika mocy cosφ(p), współczyik rozruchu jedostki geeracji k wyikający ze stosuku prądu rozruchowego jedostki geeracji I ae do jej prądu zamioowego I re IaE k I lub re Amax ipoj PAmax cos ipoj Ocea wpływu przyłączeia systemu geeracji a pracę sieci N polega a wyzaczeiu i porówaiu z dopuszczalymi wartościami astępujących wskaźików: zmiay apięcia Δ a, (Δu a w procetach) agłe zmiay apięcia Δ max, (Δu max w procetach) migotaie światła P st, P lt harmoicze i iterharmoicze asymetria apięcia k u zakłóceia komutacyje d kom zakłóceia trasmisji sygałów maksymale prądy zwarciowe..1. Odchyleie i zmiaa poziomu apięcia Według ormy PN-EN 50160:010, w ormalych warukach pracy apięcia zasilające w sieci iskiego apięcia powiy mieścić się w przedziale 10%. Różica między wartością aktualą apięcia i zamioową jest odchyleiem apięcia i ie powio oo przekraczać wartości 10%. Zmiaa obciążeia w sieci powoduje zmiaę (zwiększeie lub zmiejszeie) wartości apięcia. Podobe skutki wywołuje praca źródeł eergii przyłączoych do sieci. Zgodie z ormą PN-EN 61000-5

3-3:011 (dla odbiorików o fazowym prądzie 16 A) i PN-EN 61000-3-11:004 (dla odbiorików o fazowym prądzie 75 A) ustaloa względa zmiaa apięcia wywołaa pracą tych odbiorików ie powia przekraczać 3,3%. Biorąc powyższe pod uwagę, przyjmuje się, że dla ormalego układu pracy sieci zmiaa poziomu apięcia spowodowaa pracą wszystkich jedostek wytwórczych w sieci N ie powia przekroczyć w żadym z puktów tej sieci, w tym w rozpatrywaym pukcie przyłączeia mikroistalacji lub małej istalacji, 3% poziomu apięcia bez geeracji. Zmiaę apięcia odosi się do apięcia zamioowego. W przypadku przybliżoej ocey wpływu a poziom apięć w sieci N więcej iż jedej mikroistalacji lub małej istalacji dopuszczale jest zastosowaia metody superpozycji. Wpływ wielu mikroistalacji lub małych istalacji a poziom apięcia w puktach ich przyłączeia określa się wtedy poprzez algebraicze (tj. ze zakiem) sumowaie zmia apięcia powodowaych pracą poszczególych mikroistalacji lub małych istalacji. W określeiu tych zmia apięcia ależy uwzględić charakter geeracji tz. cosφ idukcyjy cosφ id lub pojemościowy cosφ poj mikroistalacji lub małych istalacji. Zmiaa apięcia w pukcie przyłączeia systemu geeracji PCC zależy od mocy zwarciowej w tym pukcie. W obliczeiach przybliżoych pomija się impedację przyłącza i wtedy do obliczeń bierze się zastępczą impedację zwarciową a początku przyłącza Z =R +jx. Z R X Δu a% ; 3% W przypadku pracy mikroistalacji lub małej istalacji o rozważaej mocy osiągalej Emax ze współczyikiem mocy o charakterze idukcyjym cosφ id (mikroistalacja lub mała istalacja oddaje moc bierą idukcyją do sieci) moża wyzaczyć zmiaę apięcia w obliczeiowym pukcie przyłączeia Δu a ze wzoru: X arcta R Δu a Emax (R cos id X si id ) 100% W przypadku pracy mikroistalacji lub małej istalacji o rozważaej mocy osiągalej Emax ze współczyikiem mocy o charakterze pojemościowym cosφ poj (mikroistalacja lub mała istalacja wprowadza do sieci moc bierą o charakterze pojemościowym) zmiaa apięcia w obliczeiowym pukcie przyłączeia Δu a określoa jest wtedy wzorem: Δu a Emax (R cos poj X si poj ) 100% Praca źródła w trybie produkcji tylko mocy czyej tj. ze stałym współczyikiem mocy cosφ=1 tj. φ=0 o powoduje podwyższeie apięcia w obliczeiowym pukcie przyłączeia o wartość: (R ) Δu Emax a 100% 6

.. Wahaia apięcia Zjawisko wahań apięcia, agłych zmia apięcia, związae jest główie z operacjami łączeiowymi. Przy odpowiedim asileiu i częstości tych zjawisk może dojść do zjawiska migotaia światła. Wahaia apięcia w pukcie przyłączeia systemu geeracji PCC spowodowae operacjami łączeiowymi mikroistalacji lub małej istalacji w ormalych warukach pracy sieci ie powiy przekroczyć 3% apięcia zamioowego w pukcie przyłączeia. Przy czym wartość ta ie może występować częściej iż raz a 10 miut. Do obliczaia wahań apięcia wykorzystuje się astępujące wielkości: - moc zwarciową w miejscu przyłączeia jedostki wytwórczej. W przypadku braku dokładych daych o przyłączu moża wykorzystać moc zwarciową a początku przyłącza. Emax osiągalą moc pozorą jedostki geeracji. I ae - prąd rozruchowy jedostki geeracji. I re - zamioowy prąd ciągły jedostki geeracji. k współczyik rozruchu. Możliwe jest oszacowaie wpływu jedostki geeracji o zadaym charakterze rozruchu a agłe zmiay apięcia w pukcie przyłączeia systemu geeracji PCC a podstawie wyrażeia: lub Δu max Δu max 3% k ke max E max 100% 3% 100k 3 Gdzie: k I I ae re - prąd rozruchowy. Jeśli współczyik k ie jest wyzaczay a podstawie dokładych daych jedostki geeracji, to moża przyjąć wartości referecyje: k=1, dla jedostek geeracji przyłączaych przez iwerter, jak p. układy fotowoltaicze, k=1, dla geeratorów sychroiczych, k=4 dla geeratorów asychroiczych włączaych do sieci po doprowadzeiu do 95-105% prędkości sychroiczej, k=8 dla geeratorów asychroiczych z rozruchem silikowym (włączaych do sieci jako silik). Korzystając z defiicji współczyika zwarciowego w pukcie przyłączeia systemu geeracji R, jako ilorazu mocy zwarciowej w miejscu przyłączeia do mocy osiągalej urządzeia, który dla urządzeń 3-fazowych symetryczych wyosi: R, E max moża wyrazić wzór a szybkie zmiay apięcia z wykorzystaiem współczyika zwarciowego 7

Δu max E max 100% 1 100% 3% R tąd R E max 100k 3 W tabeli 3 zamieszczoo wartości współczyika zwarciowego R wymagae dla jedostek geeracji różego typu (o różym współczyiku rozruch k) w celu utrzymaia agłych zmia apięci a poziomie dopuszczalym. Tab.3 Wymagae wartości współczyika zwarciowego R dla jedostek geeracji różego typu ( o różym współczyiku rozruch k). R k 1 1. 4 8 wagi Dla 33,3 40 66,6 133,3 66,6 umax 3% E max Dla: 0 4 40 80 160 u max 5%.3. Migotaie światła Przy odpowiedim asileiu i częstości wahań apięcia związaych z operacjami łączeiowymi może dojść do efektu zauważalego ludzkim okiem wyrażającego się wrażeiem migotaia światła. Parametrem techiczym służącym oceie uciążliwości migotaia światła jest współczyik długookresowego migotaia światła P lt oraz współczyik krótkookresowego migotaia światła P st. W przypadku migotaia światła zastosowaie mają astępujące wymagaia: wartość P st ie powia być większa iż 1,0; wartość P lt ie powia być większa iż 0,65; P 1.0 st P 0.65 lt Poieważ badaia migotaia światła i wahań apięcia przeprowadza się według tych samych orm, zatem jako kryterium decydujące o przyłączeiu źródła w daym pukcie PCC, ze względu a możliwy efekt migotaia światła, moża wykorzystać kryterium awiązujące do badań według ormy 61000-3-3/3-11. Poadto, jeśli w daym pukcie sieci rozważae jest przyłączeie mikroistalacji lub małej istalacji zbudowaej z wielu różych jedostek geeracji, to wyzaczeie wypadkowego wskaźika migotaia światła jest możliwe a podstawie wskaźików migotaia światła woszoych przez poszczególe jedostki geeracji: P lt N i1 P ltei Dla systemu geeracji zbudowaego z N jedostek geeracji tego samego typu oszacowaie wypadkowego wskaźika migotaia światła określa wzór: P lt N P lte 8

.4. Harmoicze emisja harmoiczych w prądzie dział harmoiczych w prądzie wypływającym ze źródła do sieci N ma bezpośredi wpływ a wzrost harmoiczych w apięciu, ze względu a spadki apięć od odkształcoego prądu a elemetach impedacji systemu. Ograiczeie emisji harmoiczych w prądzie służy więc bezpośredio zachowaiu ich poziomów dopuszczalych w apięciu. Limity dopuszczale harmoiczych w prądzie ustaloe są przez ormy: PN-EN 61000--:003 o ogólych poziomach kompatybilości, PN-EN 50438:010 dla mikroźródeł oraz PN-EN 61000-3-:007 dla urządzeń o prądzie zamioowym do 16A, PN-EN 61000-3-1:01 dla urządzeń o prądzie zamioowym >16A i <75A. Tab. 4. Poziomy dopuszczae emisji harmoiczych prądu dla urządzeń klasy A (PN-EN 61000-3-:007) oraz mikroźródeł do 16A (PN-EN 50438:010) Rząd harmoiczej Maksymaly dopuszczaly prąd harmoiczej [A] Harmoicze ieparzyste 3,30 5 1,14 7 0,77 9 0,40 11 0,33 13 0,1 15 39 15 0,15 Harmoicze parzyste 1,08 4 0,43 6 0,30 8 40 8 0, 3 W zakresie emisji harmoiczych dla mikroistalacji o prądzie do 16A zajdują zastosowaie zapisy ormy PN-EN 61000-3-:007 z ulokowaiem układów mikroistalacji jako urządzeń klasy A. Biorąc pod uwagę zapożyczeie elemetów ormy kompatybilościowej PN-EN 61000-3-:007 dla mikroistalacji do 16A, oraz od 16 do 75A moża wykorzystać aalogicze zapisy ormy dla odbiorików o tym zakresie prądów, tj. PN-EN 61000-3-1:01. Wprowadzeia limitów harmoiczych w prądzie dla jedostek geeracji moża dokoać odwołując się do astępujących parametrów związaych z miejscem przyłączeia i charakterystyką urządzeia: - moc zwarciową w miejscu przyłączeia jedostki wytwórczej, Emax osiągala moc pozora jedostki geeracji, R współczyik zwarciowy w pukcie przyłączeia systemu geeracji R, E max I re - zamioowy prąd ciągły jedostki geeracji, 9

I 1 podstawowy prąd odiesieia tj. wartość skutecza składowej podstawowej (1-szej harmoiczej) prądu zamioowego I re uzyskaa z pomiaru lub podaa przez produceta, THD i (total harmoic distortio) współczyik zawartości harmoiczych w prądzie, 40 I THDi I1 PWHDi (partial weighted harmoic distortio) częściowo ważoy współczyik odkształceia harmoiczego w prądzie, PWHD i 40 I 14 I1 Poziomy dopuszczale dla harmoiczych prądu określoe są dla miimalej wartości R =33. Nie są rozważae współczyiki zwarciowe miejsze iż 33. Przeosząc zapis a obszar mikroistalacji i małych istalacji stwierdza się, że certyfikowae mikroistalacje i małe istalacje moża przyłączać w miejscach, gdzie moc zwarciowa w pukcie przyłączeia jest przyajmiej 33 razy większa iż moc plaowaego do przyłączeia źródła. Jest to ajsłabszy dopuszczaly pukt przyłączeiowy przezaczoy do współpracy z urządzeiami emitującymi harmoicze w prądzie. Dla mociejszych miejsc przyłączeia tj. o większym mocach zwarciowych (miejszych impedacja zwarciowa systemu) limity dopuszczale harmoiczych w przepływającym prądzie są większe. Jeśli mikroistalacja lub mała istalacja posiada certyfikat zgodości z ormami PN-EN 61000-3-/3-1 oraz jeśli współczyik zwarciowy w pukcie przyłączeia R jest przyajmiej rówy 33, moża przyjąć, że przyłączeie źródła ie wprowadzi harmoiczych prądu poad dopuszczale limity..5. Asymetria apięcia Efekt iesymetrii (asymetrii) apięć w oceie jakości eergii kategoryzoway jest w zjawiskach długotermiowych tj. w przedziałach czasu 10 miutowych i dłuższych. Asymetria widocza jest poprzez zmiaę wartości skuteczych apięć lub ich kątów fazowych w stosuku do symetryczego układu trzech wektorów. Podstawę ocey staowi udział składowej przeciwej apięcia w odiesieiu do składowej zgodej. k u 100% 1 Asymetria apięć może wpływać a pracę trójfazowych odbiorików poprzez przeciążaie prądowe w maszyach wirujących, geerację iecharakterystyczych harmoiczych w przekształtikach eergoelektroiczych, problemy z sychroizacją lub błędy w układach sterowaia urządzeń. Z tego puktu widzeia ierówomiere rozłożeie w fazach sieci jedofazowych mikroistalacji i małych istalacji może stać się źródłem przepływu prądów składowej przeciwej i asymetrii apięć. Norma PN-EN 61000--: określa poziom kompatybilości dla pracy urządzeń w sieciach publiczych pod względem asymetrii a poziomie % składowej symetryczej przeciwej w odiesieiu do składowej symetryczej zgodej. W sieciach przemysłowych, o których traktuje zeszyt -4 ormy, dopuszcza się podwyższoy poziom asymetrii do 3%. 10

Dodatkowo orma zawiera, iż asymetrię wywołaą przez przyłączaie jedofazowych odbiorików moża w praktyce oszacować przez stosuek mocy przyłączaego urządzeia jedofazowego do trójfazowej mocy zwarciowej w miejscu przyłączaia. k k 1E max u 1E max u 1 W przypadku braku dokładych daych o przyłączu moża wykorzystać moc zwarciową a początku przyłącza..6. Wpływ a prądy zwarciowe Wpływ jedostek geeracji a prądy zwarciowe w pukcie przyłączeia zależy od rodzaju jedostek geeracji. Dla oszacowaia prądu zwarciowego płyącego od daego typu jedostki geeracji przyjmuje się astępujące wskaźiki: I KE = 8I re dla geeratorów sychroiczych, I KE = 6I re dla geeratorów asychroiczych przyłączoych bezpośredio do sieci, I KE = 1,0I re dla źródeł przyłączaych przez przekształtik (falowik). Wpływ układów geeracji a poziomy prądów zwarciowych w sieci N wiie być uwzględiay z pojawieiem się każdego owego źródła. 3. Weryfikacja możliwości przyłączeia Weryfikacja możliwości przyłączeia mikroistalacji lub małej istalacji do sieci iskiego apięcia polega a: a) sprawdzeiu zachowaia poziomu apięcia w zakresie ±10% oraz zmia apięcia (odchyleń i zmia poziomu apięcia) według poiższej zależości: u a% = Amax(R cos φ + X siφ) 100% 3% gdzie: R, X impedacja i reaktacja sieci w pukcie przyłączeia źródła cos (si) współczyik mocy z jakim pracuje źródło apięcie sieci b) sprawdzeiu ograiczeń szybkich zmia apięcia wywołaych załączeiem pojedyczego źródła (wahań apięcia): gdzie: k u max = k Amax 100% 3% 100 k Amax 3 współczyik rozruchu: k=1, (dla źródeł fotowoltaiczych i geeratorów sychroiczych) k=4 (dla geeratorów asychroiczych włączaych do sieci po doprowadzeiu do 95-105% prędkości sychroiczej) k=8 (dla geeratorów asychroiczych z rozruchem silikowym - włączaych do sieci jako silik) 11

c) sprawdzeiu długotrwałej obciążalości prądowej: I max = I ra PCC < I dop gdzie: I ra PCC maksymaly prąd wprowadzay do sieci przez istiejące i owe źródła I dop prąd dopuszczaly długotrwale liii iskiego apięcia d) sprawdzeiu wytrzymałości zwarciowej urządzeń elektroeergetyczych: Niiejsze sprawdzeie polega a obliczeiu maksymalego prądu zwarciowego jaki może wystąpić a szyach N w stacji trasformatorowej N/N po przyłączeiu źródła wytwórczego (z uwzględieiem źródeł istiejących) i weryfikacji parametrów istiejących urządzeń elektroeergetyczych pod kątem ich wytrzymałości zwarciowej, e) sprawdzeiu mocy zamioowej trasformatora zaistalowaego w stacji N/N: Weryfikacji podlega spełieie zależości, aby całkowita moc przyłączeiowa wszystkich źródeł (pracujących lub plaowaych do przyłączeia) ie przekroczyła mocy zamioowej trasformatora zaistalowaego (lub plaowaego w ramach eksploatacji do zaistalowaia) w stacji N/N. 4. Wyłączeie mikroistalacji i małych istalacji OD ma prawo żądać wyłączeia systemu geeracji a także ma prawo dokoać takiego wyłączeia w astępujących przypadkach: - zagrożeie systemu geeracji, - przeciążeie lub wystąpieie ryzyka przeciążeia sieci OD, - zagrożeie pozostaia systemu geeracji w pracy wyspowej, - zagrożeie stabilości apięciowej, - admiery wzrost częstotliwości, - koieczość aprawy lub wymiay liczików, - w razie awaryjego zarządzaia geeracją w systemie elektroeergetyczym. 1

5. Algorytm sprawdzaia waruków techiczych przy rozpatrywaiu zgłoszeń i wiosków o przyłączeie mikroistalacji i małych istalacji do sieci dystrybucyjej iskiego apięcia Przygotowaie schematów i daych do obliczeń prawdzeie posiadaia certyfikatów zgodości z ormami dotyczącymi migotaia światła i emisji wyższych harmoiczych Odmowa prawdzeie zdolości do: regulacji mocy bierej wg stadardowej charakterystyki cosφ (P), regulacji mocy czyej wg charakterystyki częstotliwościowej P(f), Zdalej redukcji mocy czyej z krokiem ie większym iż 10% mocy maksymalej w źródle o mocy osiągalej powyżej 100 kw. Odmowa prawdzeie wprowadzaej asymetrii apięcia k u % Zmiejszeie mocy źródła 1-fazowego prawdzeie ograiczeń wolych zmia apięcia Δu a 3% Możliwe działaia OD, w celu spełieia ograiczeń prawdzeie ograiczeń szybkich zmia apięcia Δu max 3% Możliwe działaia OD, w celu spełieia ograiczeń prawdzeie długotrwałej obciążalości prądowej I max I dop Możliwe działaia OD, w celu spełieia ograiczeń prawdzeie wytrzymałości zwarciowej I k I kdop Możliwe działaia OD, w celu spełieia ograiczeń prawdzeie mocy zamioowej trasformatora zaistalowaego w stacji N/N Możliwe działaia OD, w celu spełieia ograiczeń ZGODA 13