Historia rzeźby
Venus z Willendorf Przedstawia ona w sposób realistyczny postać kobiecą, ze szczególnie podkreślonymi cechami płciowymi i ozdobną fryzurą lub nakryciem głowy złożonym z siedmiu rzędów, liczba do dziś uznawana za magiczną. Znalezisko zostało datowane na 32.000-30.000 p.n.e. i zaliczone do kultury willedorfskiej. Figurka ma 11,1 cm wysokości, wykonana jest z wapienia i nosiła ślady czerwonej ochry. Najprawdopodobniej cała była nią pomalowana. Czerowna ochra jak wiemy z innych wykopalisk służyła także do pokrywania ciał zmarłych. Można się domyślać, że w obu przypadkach chodziło o imitacje krwi. Czerwony kolor jest bardzo silnym symbolem, nie tylko krwi ale i sił życiowych.
Venus z Gagarino, Ukraina. Wykonana z kości słoniowej, wysokości 8,5 cm, swoimi dorodnymi, silnie podkreślającymi cechy płciowe kształtami przypomina "Wenus z Willendorf", natomiast formą szyi i głowy nawiązuje do statuetek z Koscienki, miejscowości oddalonej o jakieś 100 km od Gagarino, w której także odnaleziono paleolityczne Wenus.
Wenus z Lespugue Wykonana z kła mamuta. Datowana na 21.000 p.n.e., wysokości 14,7 cm. Obecnie znajduje się w Museé des Antiquités Nationales w Paryżu. Istnieje też teoria, według której te małe, poręczne figurki mogły spełniać funkcję amuletów. Możliwe, że mają jakiś związek prawdopodobnie z kultami uranicznymi (zwłaszcza z księżycem), tellurycznymi (głównie z ziemią), i cyklem życia i śmierci.
Brassempouy Francja Popiersie kobiety wykonane z kości słoniowej, datowane pomiędzy 31 000 a 24 000 lat p.n.e główkę kobiecą wykonaną z kości słoniowej. Grota była zamieszkała w okresie oryniackim, solutrejskim i magdaleńskim. Główka o wysokości 3,7 cm, została nazwana przez swego odkrywce "La Dame a la capuche" (Pani w kapturze), ze względu na misterną siatkę oplatającą jej fryzurę. Możliwe, że główka stanowiła część kobiecej figurki. Inna nazwa tej główki to "La Dame de Brassempouy".
Mezopotamia
Wotywny posąg Gudei - Niezależnego sumeryjskiego króla miasta Lagasz. (na kolanach plany świątyni)
Stela Naramsina wykonana z różowego piaskowca, z ok.2250 roku p.n.e. Scena ukazuje trumf władcy Sumeru i Akadu nad ludem Lulubejów, zamieszkujących góry Zagros. Piaskowcowa płyta przypomina swym kształtem górę, która zresztą widnieje na reliefie. Ku jej szczytowi kroczy władca na czele oddziałów wspinających się szeregiem, po przekątnej płyty. Poszczególne szeregi żołnierzy maszerują ukośnie ku górze jedne nad drugimi. Wrogowie uciekają w popłochu, prosząc o litość. Władca jest dużo wyższy niż jego żołnierze, ukazany zgodnie z konwencją. Tiara z rogami, zdobiąca jego głowę, świadczy, że króla wyobrażano jako bóstwo. Nogą przygniata pierś pokonanego wroga, co jest symbolicznym wyrazem triumfu. Inny wróg pada w tył przebity włócznią, jeszcze inny błaga o litość. Na steli po raz pierwszy pojawia się krajobraz. Jest on zupełnie umowny: góra. Innym elementem symbolicznym są dwie gwiazdy oznaczające obecność bogów Szamasza i Isztar, patronujących zwycięscy.
Stela Hammurabiego z 1760 roku p.n.e. reprezentuje relief starobabiloński, odznaczający się zarówno wysokim poziomem artystycznym jak i nowatorstwem formy -portretowe ujęcie twarzy króla oraz próba trójwymiarowego modelunku postaci. Stela z kodeksem Hammurabiego znaleziono w Suzie (wys.2,25m) jako pochodzące z Babilonii trofeum wojenne.
Hammurabi z ręką podniesioną w geście modlitewnym stoi przed siedzącym na tronie Szamaszem, bogiem słońca i sprawiedliwości, który wręcza królowi symbole władzy. Szamasz jest odziany w szatę typową dla bóstw w okresie sumeryjskim. W jednej ręce trzyma berło i pierścień, głowę wieńczy tiara z czterema rogami. Hammurabi ubrany jest w płaszcz zarzucony na lewe ramię, prawe ramię pozostaje obnażone. Wielka broda i profil, w którym zamiast prostego nosa, będącego przedłużeniem linii czoła. Poniżej słup z diorytu pokryty jest pismem klinowym z tekstem kodeksu ogłoszonego w 32 roku panowania.
Umierająca lwica Jedną z najsłynniejszych rzeźb asyryjskich jest umierająca lwica ze sparaliżowanymi tylnimi nogami. Pochodzi z pałacu Assurbanipala w Niniwie z VII w. p.n.e.
Egipt
Paleta Narmera (ok. 3100 rok p.n.e. wys. 63,5 cm)
Posąg Dżesera jest jednym z pierwszych wizerunków władców w sztuce monumentalnej. Stał on pierwotnie w zamurowanej komorze. Skupiona i dostojna twarz o wystających kościach policzkowych nosi cechy rzeźby portretowej. Na ramiona króla opada rozłożysta peruka, która okrywa chusta zwana nemesem jeno z najczęściej spotykanych okryć głowy władców egipskich. Oznaką majestatu faraona jest także sztuczna broda.
Sfinks (ok. 2600 rok p.n.e.) Obok zespołu grobowego piramidy Chefrena leży wykuty w skale sfinks o głowie króla najstarsza rzeźba egipska ogromnych rozmiarów: wysokość 20m, długość 57 m. Stoi on obok dolnej świątyni grobowej wzniesionej z bloków kamiennych o wadze od 40 do 135 ton.
Triada Króla Mykerinosa (ok. 2530 roku p.n.e. wys. 96 cm). Rzeźba z zielonego łupku przedstawiająca władcę w koronie Górnego Egiptu, stojącego między boginią Hathor i żeńską personifikacją jednego z nomów prowincji górnoegipskich. Hathor ma na głowie tarczę słoneczną umieszczoną między rogami krowy, druga zaś bogini symbol prowincji, którą reprezentuje. Rzeźba ta należy do zespołu posągów o podobnej kompozycji znalezionych w świątyni grobowej Mykerinosa z IV dynastii.
Książę Rahotep i jego żona Nofret (IV dynastia) Niniejsza rzeźba grupowa została znaleziona w grobowcu Rahotepa w Mej-dum. Przedstawia ona księcia Rahotepa, który był najwyższym kapłanem w Heliopolisie, oraz jego żonę księżniczkę Nofret. Portretowane osoby zostały wykute z dwóch oddzielnych bloków wapienia, ale w zamyśle miały stanowić całość oglądaną razem. Oba posągi są malowane w doskonałym stanie. Należy zwrócić uwagę na różnicę w odcieniu skóry mężczyzny i kobiety, zawsze starannie podkreślaną w sztuce starożytnego Egiptu.
Skryba z Sakkara (ok. 2400 rok p.n.e. wys. 55 cm) Statua pisarza siedzącego ze skrzyżowanymi nogami i trzymającego na kolanach rozłożony zwój papirusu. Wykonana z wapienia rzeźba zachowuje żywą polichromię, a indywidualny wyraz twarzy podkreślają inkrustowane oczy. Rogówki wykonano z białego kwarcu, tęczówki z kryształu górskiego, a zielenice z hebanu.
Posąg Mykerinosa i jego małżonki (ok. 2470 roku p.n.e. wys. 142 cm) Posąg wykonany z łupku, odznacza się miękkim modelunkiem struktury ciała. Intymność małżeńską podkreśla zarówno czuły gest królowej, jak i wyobrażenie obydwu postaci w jednakowej skali w podobnej postawie. Wraz z kilku triadami rzeźba ta zdobiła dolną świątynię grobową należącą do piramidy Mykerinosa w Giza.
Rzeźba grecka Początki rzeźby greckiej sięgają epoki wczesnoarchaicznej: były to niewielkie, kultowe lub wotywne idole o bardzo uproszczonych kształtach. Rzeźba monumentalna, na przykład wizerunki bóstw, była wówczas drewniana. Dopiero około VII wieku p.n.e. zaczyna się pojawiać rzeźba większych rozmiarów, wykonywana w trwalszych materiałach, przede wszystkim w kamieniu, natomiast pod koniec okresu archaicznego w rzeźbie zacznie dominować brąz.
Kuros typ posągu w sztuce starożytnej Grecji, przedstawiający stojącego, nagiego młodego mężczyznę z falistymi włosami i zagadkowym uśmiechem (archaiczny uśmiech). Ręce zawsze były opuszczone wzdłuż ciała a lewa noga wysunięta lekko do przodu. W starożytnej Grecji słowo kouros oznaczało młodzieńca.
Apollo z Tenei Jest to jeden z najlepszych przykładów archaicznej rzeźby szkoły korynckiej. Posąg powstał najprawdopodobniej w latach 560-550 p.n.e. Przedstawia on nagiego Apollina w postawie stojącej, z opuszczonymi rękami i z wysuniętą lewą nogą. Jego proporcje charakteryzuje wysmukłość, a kontury opracowane są w sposób sprawiający wrażenie pewnej miękkości i płynności, co mogło wynikać zapewne z techniki brązowniczej, do której stosowano gliniane formy. Pozwala to przypuszczać, że autor pracował głównie w tej właśnie technice. Zarówno w traktowaniu włosów, jak i rysów twarzy wyraźnie widać wpływy Wschodu. Na twarzy widoczny jest archaiczny uśmiech.
Moschoforos Moschoforos to mężczyzna niosący młodego byczka na ramionach. Najbardziej znanym przykładem tego typu przedstawienia jest rzeźba znaleziona na Akropolu w Atenach i przypisywana Fajdimosowi, a powstała najprawdopodobniej w latach 570-560 p.n.e. Posąg wykonany jest z marmuru. Mężczyzna owinął sobie byczka wokół karku i trzyma go rękami za nogi, które niemal krzyżują się na piersiach. Obie postacie tworzą zwartą całość, co podkreślone zostało właśnie układem rąk człowieka i nóg zwierzęcia. Tors mężczyzny jest odsłonięty rozchylonymi fałdami chitonu. Relief tkaniny jest płytki, ledwie dostrzegalny. Sama rzeźba jest ponadnaturalnej wielkości, co dodaje kompozycji pewnego metafizycznego monumentalizmu. Uderza także wyraz rozradowanej twarzy człowieka z wielkimi, okrągłymi oczami. Jest to dobry przykład tzw. uśmiechu archaicznego.
Kory okres archaiczny
Rzeźba w okresie greckiego klasycyzmu W I połowie V wieku p.n.e. rozpoczęła się w Grecji epoka klasyczna, czyli epoka szczytowego rozwoju sztuki. W epoce tej rzeźbiarze greccy komponowali postacie ludzkie tak, aby patrząc na nie widz mógł wyczuwać tkwiący w nich jakby uśpiony potencjał ruchu, wewnętrzną dynamikę. Efekt ten osiągali przez niezwykle staranne modelowanie, oparte na znajomości ciała ludzkiego i obserwacji człowieka w ruch, a dzięki atletyce - gry mięśni w chwili największego napięcia. Wyznacznikami klasycznej rzeźby greckiej stały się dzieła trzech mistrzów: Myrona, Polikleta i Fidiasza. Ich prace znane są głównie z późniejszych rzymskich kopii, gdyż oryginały, wykonane głównie z brązu, nie zachowały się.
Najsłynniejsza chyba rzeźba Myrona przedstawiająca atletę. Powstała najprawdopodobniej we wczesnym okresie twórczości tego artysty. Sportowiec jest przedstawiony tuż przed wyrzuceniem dysku. Ramiona tworzą jak gdyby część okręgu, zaś głowa pochylona ku przodowi akcentuje oś symetrii ciała przebiegającą równolegle do lewej nogi zgiętej w kolanie, dotykającej dużym palcem ziemi. Ukazany jest zatem moment chwilowego spoczynku między dwoma ruchami. Obrotowość jest jednak pozorna i rzeźbę można oglądać tylko z jednego punktu.
Ciało tego młodzieńca zostało przedstawione zgodnie ze sformułowanymi przez Polikleta matematycznymi proporcjami, które nazywa się kanonem. W kanonie Polikleta najmniejszą miarą - modułem całej kompozycji była szerokość palca. Typowe, według artysty, proporcje ciała ludzkiego oparte na wielokrotności modułu - przedstawiały się następująco: stopa stanowiła 1/6 część wysokości ciała, głowa 1/8, twarz i długość dłoni od przegubu 1/10.
Afrodyta z Knidos Jest to jedno z najsłynniejszych dzieł Praksytelesa. Bogini została przedstawiona w momencie, kiedy przed zanurzeniem się kąpieli lewą ręką odkłada na naczynie wodą swoją szatę, prawą ręką zasłaniając łono. Ten naturalny i spontaniczny gest harmonizował całą postawą posągu, po którym nie znać żadnego zawstydzenia przed odsłonięciem nagiego ciała. Posąg skomponowany jest przestrzennie: bogini jak gdyby wychyla się z hipotetycznej płaszczyzny reliefu. Wiele trudu zajęło badaczom zrekonstruowanie pierwotnego wyglądu całego posągu, znamy go bowiem jedynie z kopii i naśladownictw, z których żadna nie oddaje w całości pierwotnego układu rzeźby. Szczególne zainteresowanie wzbudziła jej głowa. Kopia głowy tego posągu, wykonana w II w. p.n.e. daje pojęcie o artystycznej finezji artysty widocznej w czystości rysunku profilu i owalu twarzy i miękkości modelunku, który nadał twarzy cechy idealne, równocześnie zachowując jego zmysłowy charakter.
Atena Partenos Jest to posąg uznany za jedno z największych dzieł Fidiasza. Umieszczony był wewnątrz Partenonu. Miał 12 m wysokości wraz z bazą. Wykonany był ze złota i kości słoniowej (chryzelefantyna). Z kilku zachowanych kopii najważniejszą jest posąg z Warwakionu, ukazujący boginię ze wszystkimi atrybutami, a więc w hełmie ozdobionym pegazami i sfinksami, z prawą ręką podpartą kolumienką, dźwigającą na dłoni posąg Nike, lewą opuszczoną przytrzymującą tarczę. Najlepszą kopię głowy widać na Gemmie Aspazjosa (II w. n.e. ). Tarcza zachowała się do dzisiaj. Przedstawione są tam, pośród Greków walczących z Amazonkami, postaci Peryklesa i Fidiasza. Na bazie znajdował się płaskorzeźbiony fryz ukazujący scenę stworzenia Pandory. Temu wydarzeniu przygląda się 12 bogów. Rozmiary bazy (bok o długości 8 m) zaważyły na planie Partenonu. Jego nawa środkowa ma niespotykaną długość, a to w celu pomieszczenia posągu wraz z bazą.
Rzeźba w okresie hellenistycznym Hellenizm był nową kulturą z przewagą pierwiastków greckich, ale też przy udziale i cywilizacji starożytnego Egiptu. W twórczości rzeźbiarskiej do najważniejszych ośrodków należały: Pergamon w Azji Mniejszej, wyspa Rodos oraz Aleksandria na wybrzeżu Egiptu. Charakterystyczną cechą rzeźby ośrodka aleksandryjskiego jest pojawienie się tematów rodzajowych, a nawet obecność groteski czy karykatury. Artyści nie obawiali się ukazywać brzydotę czy śmieszność postaci, pojawiły się także wizerunki ludzi kalekich czy spracowanych niewolników.
Skopas Bachantka Drezno - Skopas był najbardziej ekspresyjny. Bachantka to pani którą nasączano winkiem, odurzano kadzidłami i tak w stanie nieświadomości wystawiano podczas świąt jako rodzaj tancerki. Ekspresja wyrażona poprzez wygięcie ciała, szaty odsłaniające ciało.
Wenus z Milo (Afrodyta z Melos) Rzeźba anonimowego autora z okresu hellenistycznego (II w. p.n.e.) znaleziona nieopodal ruin teatru na wyspie Melos. Jest to naśladownictwo Wenus z Kapui (IV w. p.n.e.) będącej kopią Afrodyty Lizypa. Była przeznaczona do oglądania w profilu jak i w 3/4, tak jak posągi wywodzące się z płaskorzeźby. Autor Wenus z Milo zmienił kompozycję na frontalną, zachowując ze wzoru jedynie esowatość ciała. Stąd pojawił się rytm świadomie nawiązujący do rozwiązań z V w. p.n.e.
RZYM
Statua Barberini przedstawia Rzymianina w todze trzymającego dwa popiersia wskazując swoje zacne pochodzenie. Statua powstała około 40-30 roku p.n.e. w okresie późnej republiki w Rzymie. Wysokość 1,65m Najcenniejszym zabytkiem tego nurtu jest "Statua Barberini" jest to postać męska w todze podtrzymująca dwa popiersia wyobrażenia przodków. Rzeźba datowana jest znajduje się w zbiorach Muzeum Kapitolińskiego.
Posąg konny Marka Aureliusza Jeden z najsłynniejszych posągów rzymskich, wykonany ze złoconego brązu między 166-180 rokiem n.e. Marek Aureliusz jest tu przedstawiony w charakterze wodza, jednak wyraz twarzy, miękkość rysów oraz uczesanie wskazują na filozofa. Wysokość rzeźby 4.24m Konny posąg Marka Aureliusza przetrwał, bo w średniowieczu uznano go za rzeźbę Konstantyna Wielkiego, który doprowadził do równouprawnienia chrześcijaństwa z kultami pogańskimi. Przez całe stulecia posąg stał w Rzymie pod gołym niebem. W końcu przeniesiono go do Muzeum Kapitolińskiego, a na Piazza del Campidoglio ustawiono kopię. Pomyłka średniowiecznych Rzymian miała wielkie znaczenie dla sztuki. Posąg Marka Aureliusza stał się inspiracją dla renesansowych artystów i miasta Europy na nowo zapełniły się wspaniałymi konnymi posągami władców i wodzów.
Augusta posąg (Prima Porta) Posąg ten został znaleziony w podmiejskiej willi Liwii, żony cesarza Augusta. Jest uważany za prototyp wszystkich późniejszych posągów z okresu Cesarstwa przedstawiających wodzów w zbrojach (statua loricata). Cesarz ukazany jest w kontrapoście. Prawą rękę z wyciągniętym palcem wskazującym trzyma podniesioną do góry. W lewej dzierży włócznię, wokół której owinięty jest wojskowy płaszcz opasujący mu także biodra. Ubrany jest w wojskową tunikę z pancerzem. Tam widzimy personifikację Nieba (Caelum), pod którym pędzi na kwadrydze Słońce (Sol), ścigając Świt (Aurora) i Niosącego Światło (Phosphorus). Niżej można rozpoznać Apollina na gryfie i Dianę na łani, a pomiędzy nimi, w centralnej części pancerza, scenę odzyskania insygniów legionowych, jakie Krassus stracił podczas swojej nieudanej wyprawy przeciwko Partom. Insygia odbiera rzymski wódz, w którym badacze dopatrują się późniejszego cesarza Tyberiusza. U jego stóp widać psa. Nad Apollinem i Dianą przedstawiono personifikacje Germanii i Panonii - dwóch prowincji zdobytych i spacyfikowanych przez Tyberiusza w latach 12-8 p.n.e.
Rzeźba romańska Rzeźba podporządkowana prawom ram architektonicznych, a ukazująca przykłady boskiego tryumfu nad złem. Koncentrowała się głównie na portalach, na ogół z postacią Chrystusa w tympanonie i na kapitelach, czasem obejmowała całą fasadę. Szczytowym osiągnięciem stylu romańskiego jest dekoracja rzeźbiarska katedry w Autun, dzieło Gislibertusa, a najbardziej rozbudowane trójarkadowe, antykizujące zespoły portali powstały w Prowansji (Arles, Saint- Gilles); najznakomitszym twórcą późnoromańskim rzeźby we Włoszech był B. Antelami; w Niemczech pojawiły się rzeźby nie związane z architekturą (brązowy krucyfiks z Werden).
Tympanon z Sądem Ostatecznym, katedra w Autun
Tympanon fundacyjny w kościele św. Trójcy w Strzelnie Tympanon znajduje się na zewnątrz kościoła, od południa, nad wejściem do kaplicy św. Barbary. Cały ten romański tympanon fundacyjny jest rzeźbiony i przedstawia św. Annę trzymającą maleńka jeszcze w powijakach Najświętszą Marię Pannę na ręku, a po bokach klęczące postacie: fundatora Piotra Wszeborowica (prawdopodobnie jego syna Krystyna, gdyż ojciec nie dożył konsekracji świątyni) z niezbyt dokładnym modelem świątyni pokazującej tylko niektóre jej cechy. Po drugiej stronie widzimy kobietę z księga w dłoniach. Od dołu tympanonu, wśród wici roślinnych błogosławiąca dłoń Boga Ojca. Dookoła tej płaskorzeźby znajduje się łacińska inskrypcja "TE VELVT OPTARAT HOC DONO PETRVS HONORAT VIRGINIS ANNA PIE MATER VENERANDA MARIE", która znaczy: "Tobie Anno, czcigodna matko pobożnej dziewicy Maryi, darem tym cześć oddaje Piotr, tak jak ongiś sobie tego życzył".
Płyta wiślicka lub płyta orantów posadzka o wymiarach 4,1 x 2,5 metra z lat około 1170-1180 z rytymi przedstawieniami figuralnymi, odkryta w krypcie kolegiaty w Wiślicy. Zabytek sztuki romańskiej. Posadzka wykonana jest z jastrychu (gipsowej masy, twardniejącej po wylaniu). Wykonano na niej ryty, wypełnione następnie masą gipsową, ale zabarwioną na czarno smołą lub węglem drzewnym. W rezultacie otrzymano czarny rysunek na jasnym tle. Płyta znajdowała się w środkowej nawie krypty, pod sklepieniami (na płycie widoczne są ślady po czterech kolumnach, które je podtrzymywały). Płyta składa się z dwóch pól z przedstawieniami figuralnymi oraz bordiury, która oddziela pola i otacza całość. W lewym pasie bordiury znajdują się wyobrażenia lwa, centaura, smoka i bazyliszka, w górnym - dwa lwy przy drzewie życia. Pozostałe pasy bordiury wypełnia dekoracja roślinna (plecionka, wić). W górnym polu, które znajdowało się bliżej ołtarza, znajduje się przedstawienie duchownego, stojącego między mężczyzną z brodą i chłopcem. W dolnym ukazany jest mężczyzna z brodą pomiędzy kobietą w czepcu i młodzieńcem. Wszystkie postacie mają głowy podniesione do góry oraz uniesione ręce w geście modlitewnym - są interpretowane jako oranci (adoranci). Nad postaciami z górnego pola zachował się fragment łacińskiego napisu: Hi conculcari querunt, ut in astra levari possint pariter ve... (Ci pragną być deptani, aby mogli się wznieść ku gwiazdom). Identyfikacja ukazanych na płycie osób oraz ustalenie osoby fundatora pozostawia wątpliwości. Za fundatora uznaje się Kazimierza Sprawiedliwego, którego identyfikuje się z brodatym mężczyzną z dolnego pola. Towarzyszyć ma mu jego żona i syn Bolesław.
Drzwi Gnieźnieńskie (Porta Enea Drzwi Spiżowe, Porta Regia Drzwi Królewskie) unikalny zabytek romańskiej sztuki odlewniczej, wykonane ok. 1175 (nie znany dokładny czas i miejsce) za panowania księcia Mieszka III Starego.
Katedra w Chartres (ok. 1145). Rzeźbiarze byli sprowadzani z Burgundii. Byli oni twórcami figur służących jako kolumny w zachodnim (tzw. Królewskim) portalu katedry w Chartres, które zrewolucjonizowały rzeźbę. Był to całkowicie nowy wynalazek, który jednocześnie posłużył jako model dla przyszłych pokoleń rzeźbiarzy. Galeria królewska, inaczej Galeria królów - horyzontalnie zorientowany rząd płaskorzeźb na fasadach budowli gotyckich. Galerie królewskie stanowiły szczególny rodzaj ozdabiania fasady katedry. Składały się nań arkady i rzeźby figuralne. Stanowiły bardzo bogatą dekorację, stąd umieszczane były tylko w budowlach o wielkim znaczeniu w katedrach.
Monumentalny drewniany krucyfiks został ufundowany przez arcybiskupa kolońskiego Gerona (969-976). Krucyfiks to naturalnej wielkości rzeźba wykonana z drewna dębowego. Figura Chrystusa jest wysoka na 1,87 m (od stóp do głowy), rozpiętość jej ramion wynosi 1,66 m. Autentyczny również jest drewniany krzyż, o wymiarach 2,88 m (wysokość) oraz 1,98 (szerokość). Figurę cechuje miękkie poruszenie ciała oraz silny dynamizm, co podkreśla nie tylko poza Chrystusa, ale również opuszczona głowa oraz lekko opadające w dół dłonie. Jest to przykład rzeźby kultowej z okresu wczesnoottońskiego, kiedy rzeźba ołtarzowa ograniczała się jeszcze do pojedynczych figur, umieszczanych nad mensą ołtarzową.
Pieta z Lubiąża Piety powstawały w ciągu wieku XV. Przykładem może tu być Pieta znajdująca się obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu a pochodząca z Lubiąża. Powstała ona około 1370 roku. Dzieło to wstrząsa widzem Umęczone, wychudzone ciało Chrystusa z uwypuklonymi żebrami i umęczoną twarzą kontrastuje tu z bolesną, chociaż pełną spokoju twarzą Maryi oraz miękko układającymi się jej szatami.
Wit Stwosz - krucyfiks z katedry wawelskiej Jest to dzieło późnogotyckie. Postać Chrystusa została wykonana z wapienia pińczowskiego. Chrystus jest prawie symetryczny w stosunku do krzyża, co ciekawe jest maksymalnie napięty, wyprężony. To co wyróżnia stwoszowski krucyfiks, to naturalizm. Chrystus ma ramiona ułożone bardzo horyzontalnie, silnie opadającą głowę, silnie wyłamujące się stawy barkowe, kurczące się palce dłoni. Tym samym Stwosz chciał ukazać moment agonii Chrystusa. Ostra wyrazistość anatomii świadczy o kontynuacji kierunku, który wytyczył Wit Stwosz tworząc Ołtarz Mariacki. Realizm ten pogłębia ukazanie silnego wiatru, co widać w rozwichrzonym perizonium. Cechuje go plastyczność i ruch, to nadaje pewną dynamiczność całej kompozycji. Na twarzy widać ogromny ból, zmęczenie, ale mimo tego Chrystus próbuje ten ból przezwyciężyć - oczy ma otwarte jeszcze nie umarł. Patrzy się głęboko w stronę widza, tym samym artysta pragnął ukazać moment zbawienia i zwycięstwa nad złem. Jednakże ta myśl została wyraźnie zdystansowana przez ukazanie śmierci jako zjawisko fizjonomicznego. Istnieje więc tutaj silna dychotomia Chrystus triumfuje, ale jednocześnie umiera (wychudzenie ciała, wystające żebra).
Madonna z Krużlowej - średniowieczna rzeźba przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Pięknej Madonny. Nieznany jest jej autor, miejsce pierwotnego przeznaczenia i czas powstania (powszechnie przyjmuje się początek XV wieku).
Wit Stwosz Ołtarz Mariacki
RENESANS
Donatello Dawid 1430, pierwszy akt rzeźbiarski w sztuce odrodzenia
Verrocchio - Dawid Dawid napawa się już swym triumfem. Oto u jego stóp leży głowa budzącego strach Goliata zakuta w potężny hełm, który nie ochronił jednak przed małym pociskiem z procy. W ręku młodzian trzyma miecz filistyńskiego wojownika. Dawidem triumfującym jest też ten wyrzeźbiony w 1476 r. przez ucznia Donatella Verocchia. Ta niższa o blisko 30 cm postać również tchnie antykiem, mimo że Verocchio odział młodego procarza.
Dawid Mojżesz
Pieta watykańska
BAROK
Alessandro Algardi, Tytan
Ekstaza św. Teresy w Kościel S. Maria Della Vittoria w Rzymie
Dawid L. Bernini
KLASYCYZM
Antonio Canova, Tezeusz i Centaur, 1805-1819, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Jean-Antoine Houdon, Wolter
Jean-Antoine Houdon, Diana, 1780, Gulbenkian Museum
Bertel Thorvaldsen - pomnik Mikołaja Kopernika
Bertel Thorvaldsen - pomnik Józefa Poniatowskiego
XIX WIEK
Jean-Baptiste Carpeaux, Taniec, Opera Paryska, 1869
Atleta walczący z pytonem, 1888-1891
Auguste Rodin, Mieszczanie z Calais, 1884-1886
Auguste Rodin, Pocałunek, 1890
XX WIEK PIERWSZA POŁOWA
Francois Pompon, Niedźwiedź
ARISTIDE MAILLOL
Father and the flying son RIK WOUTERSRIK WOUTERS
Giacomo Manzu, Dziewczynka na krześle
Marcel Duchamp, Koło rowerowe, 1913
Marcel Duchamp, Suszarka, 1916
Naum Gabo, Głowa konstruktywistyczna nr 2, 1916, Nasher Sculpture Center, Dallas
Jacques Lipchitz, Matka i dziecko, 1930, Honolulu Academy of Arts
Katarzyna Kobro, Rzeźba abstrakcyjna, 1924, Muzeum Sztuki w Łodzi
Katarzyna Kobro, Kompozycja przestrzenna 4, 1929, Muzeum Sztuki w Łodzi
XX WIEK II POŁOWA
Alberto Giacometti, Pies, 1951
David Smith, Bankiet, 1951, Kykuit
Willem De Kooning, Kobieta na ławce, 1972
Czerwony koń, 1968 ALEXANDER CALDER
CLAES OLDENBURG Lotka przed Nelson Museum
Trinity College in Dublin/Ireland ARNALDO POMODORO
ROBERT SMITHSON
LOUISE BOURGEOIS Maman, Bilbao