SZTUKA ŚREDNIOWIECZA

Transkrypt

1 SZTUKA ŚREDNIOWIECZA

2 STYL ROMAŃSKI X XIII UWAGA! czerwoną gwiazdką oznaczyłam zabytki, które należy umieć rozpoznawać (nazwa, autor o ile jest podany, miejscowość o ile jest podana, epoka) Funkcje sakralnej architektury romańskiej: - religijna - obronna Cechy kościołów romańskich: - kompozycja zwarta, zamknięta, zbudowana z najprostszych brył: prostopadłościanów, walców, ostrosłupów i stożków -bryła prosta, surowa, ciężka i monumentalna Kolegiata w Kruszwicy

3 - budowane na planie prostokąta, krzyża łacińskiego, koła (rotunda) - prezbiterium zakończone półkolistą absydą - wyraźny podział na 3 nawy oddzielone kolumnami lub filarami Plan świątyni w Santiago de Compostela

4 - głównym elementem konstrukcyjnym jest łuk półkolisty - sklepienia kolebkowe lub krzyżowe

5 - kolumny masywne, o kapitelach w kształcie kostki lub odwróconego i ściętego ostrosłupa Kościół klasztorny sióstr norbetanek p.w. Trójcy Świętej i NMP w Strzelnie Płaskorzeźba ukazująca cnoty- sprawiedliwość

6 - wąskie otwory okienne, czasem podzielone kolumienkami - fasady brak (wyjątek stanowią kościoły pielgrzymkowe) - drzwi otoczone portalem Kościół p.w. Marii Magdaleny we Wrocławiu Tympanon fundacyjny kościoła św. Prokopa w Strzelnie

7 Rzeźba: - tematyka: sceny z Starego i Nowego Testamentu - funkcja: dydaktyczna i pouczająca, dekoracyjna - cechy: wyrażanie gestem stanów uczuciowych rysy twarzy potraktowane szkicowo ruch jest przesadzony ekspresji ruchu towarzyszą deformacje (zbyt duże głowy, dłonie, małe tułowia, krótkie nogi) Madonna Tronująca z Bardu, XII? w.

8 Malarstwo: - najpopularniejsza forma to iluminatorstwo sztuka zdobienia ksiąg; miniatury wykonywano farbkami wodnymi, woskowymi lub temperami, rysowano cienki pędzelkiem, piórem lub srebrnym sztyftem -freski (malarstwo ścienne) Cantigas de santa Maria, XIII w. Psałterz Ludwika Świętego, XIII w.

9 Kościół p.w. św. Prokopa w Strzelnie

10 Kościół p.w. św. Andrzeja w Krakowie Kościół p.w. św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu

11 STYL GOTYCKI poł. XII - XV Funkcja sakralnej architektury gotyckiej: - religijna Cechy kościołów gotyckich: - strzelistość -bryła niespokojna, lekka - przewaga kierunków pionowych (wertykalizm) - budowano na planie prostokąta lub krzyża łacińskiego Katedra w Mediolanie

12 - łuk ostry - łuki przyporowe (przełom w konstrukcji umożliwiający tworzenie dużych otworów okiennych) Katedra w Beauvais Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu

13 - sklepienia krzyżowo żebrowe oraz jego odmiany: palmowe, gwieździste, sieciowe, wachlarzowe, kryształowe (funkcje dekoracyjne) Sklepienie krzyżowe kościół p.w. św. Elżbiety we Wrocławiu Sklepienie krzyżowe Zamek Wysoki w Malborku

14 Sklepienie gwiaździste kościół p.w. NMP w Toruniu Sklepienie gwiaździste kościół p.w. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu

15 Sklepienie palmowe w Zamku w Malborku Sklepienie celkowe kościół NMP w Gdańsku

16 - fasada podzielona na 3 poziome pasy oddzielone gzymsami, rzędem rzeźb figuralnych; w środkowej części znajduje się rozeta koliste okno wypełnione witrażem podtrzymywanym przez maswerk Katedra w Amies Rozeta z katedry na Wawelu

17 Katedra w Canterbery

18 - na podłodze posadzki tworzące geometryczne wzory Katedra w Canterbery

19 - portal gotycki jest rozwinięciem portalu romańskiego Portal katedry w Gnieźnie

20 Portal bocznego wejścia do katedry Westminster Abbey w Londynie

21 - wieże zakończone sterczynami, żabkami i kwiatonami

22 Rzeźba: - formy rzeźbiarskie: rzeźba pełna, wolnostojąca ( figury Marii, świętych, fundatorów) książętom i królom stawiano sarkofagi w kształcie skrzyni z postacią zmarłego wyrzeźbioną na wieku; nad nią często baldachim oparty na kolumienkach krucyfiksy -proporcje poprawne - ruch naturalny Sarkofag Kazimierza Wielkiego na Wawelu

23 Katedra w Canterbery Kościół w Oleśnicy

24 - tematyka religijna oraz fantastyczna (maszkarony i potwory umieszczane często w miejscach niedostępnych dla ludzkiego oka) Katedra Westminster Abbey w Londynie

25 Ołtarz Wita Stwosza w kościele NMP w Krakowie

26 Malarstwo: - tematyka: życie Marii, świętych, męka i śmierć Chrystusa - formy: malarstwo miniaturowe z obfitą dekoracją roślinną i bogatą kolorystyką freski w XV w. rozwija się malarstwo sztalugowe, reprezentowane przez wielkie obrazy ołtarzowe malowane temperą na drewnie

27 Katedra w Poznaniu p.w. św. Piotra i Pawła Kościół p.w. NMP w Poznaniu na Ostrowie Tumskim

28 Kościół p.w. NMP w Krakowie

29 Kościół p.w. św. Wojciecha w Poznaniu

30 Barbakan w Krakowie

31 Ratusz w Toruniu Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu

32 Ratusz we Wrocławiu

33 Kościół p.w. NMP w Gdańsku