Rzepak ozimy. Uwagi ogólne

Rzepak ozimy Uwagi ogólne Rzepak ozimy jest najważniejszą rośliną oleistą w Polsce, uprawianą na powierzchni ponad 800 tys. ha. W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na nasiona rzepaku (surowiec do produkcji oleju na cele konsumpcyjne oraz energetyczne) przewiduje się znaczne powiększenie powierzchni uprawy w najbliższych latach. Uprawiany w płodozmianach zbożowych zmniejsza ryzyko masowego występowania chorób zbożowych. Jest też cenną rośliną miododajną. Rzepak ozimy wymaga gleb o dobrej kulturze, o ph powyżej 5,5 oraz o wysokiej zasobności w fosfor i potas. Obok nawożenia azotowego, siarkowego, jak i magnezowego rzepak dobrze reaguje na dokarmianie mikroelementami. Rzepak ozimy z racji sierpniowego terminu siewu powinien być uprawiany po najwcześniejszych przedplonach, takich jak: groch na nasiona, wczesne ziemniaki, jęczmień ozimy, a także roślinach pastewnych na zielonkę lub na przyoranie. Uprawa rzepaku ozimego po innych zbożach bywa utrudniona w przypadku opóźnienia się żniw lub wystąpienia długotrwałych susz letnich uniemożliwiających dobre przygotowanie roli pod zasiew oraz uzyskanie szybkich i równomiernych wschodów. Późniejszy termin siewu a tym samym wschodów, wpływa niekorzystnie na rozwój roślin przed zimą i pogarsza zimotrwałość rzepaku. Od kilku lat następuje sukcesywne zwiększanie plenności rejestrowanych odmian oraz ich zróżnicowanie pod względem składu chemicznego nasion a zwłaszcza tłuszczu. Plony odmian rzepaku w badaniach Oceny Odmian bez stosowania fungicydów i regulatorów wzrostu wynoszą od 38 do 70 dt z ha. Podobny poziom plonowania uzyskiwany jest dość często na dużych plantacjach, gdzie stosowane są kompleksowe technologie nawożenia i ochrony roślin. Natomiast średnie plony produkcyjne wg GUS wynoszą najczęściej od 18 do 30 dt z ha, co świadczy o nieznacznym wykorzystaniu potencjału plonotwórczego odmian. W woj. pomorskim założono w 2011 r. trzy doświadczenia PDO z uprawą rzepaku ozimego zlokalizowane w ZDOO Radostowo, ZDOO Lisewo i SDOO Karżniczka. W opracowaniu przedstawiono trzyletnie wyniki PDO. Doświadczenia prowadzono na jednym, przeciętnym poziomie agrotechniki stosując wysokie nawożenie azotowe ale bez stosowania fungicydów i regulatorów wzrostu. Jedynie w Lisewie zastosowano wiosną jeden zabieg fungicydem. Doboru technologii nawożenia i ochrony przed szkodnikami dokonywali prowadzący doświadczenie. Wielkość poletek do zbioru wynosiła 12 m 2. Wzorcem w opracowaniach od 2005 roku jest średnia z wszystkich badanych odmian. Doświadczenie w Lisewie zostało dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego Wyniki doświadczeń. Rozwój jesienny zakłócony był niedoborem wody po zasiewach. Wschody w Radostowie i Lisewie były niewyrównane. Wchodząc w okres zimowy rośliny miały rozety w różnej fazie rozwojowej ( 4-8 liści). W Karzniczce jesienny rozwój roślin w warunkach bardzo dobrych, rośliny wykształciły silne zdrowe rozety z 9-10 liśćmi. Zima mroźna ale z okrywą śnieżną tylko w Karzniczce, natomiast w Radostowie i częściowo w Lisewie brakowało tej okrywy. Silne mroźne wiatry spowodowały całościowe wymarznięcia odmian w Radostowie. Doświadczenie w ZDOO Radostowo z powodu bardzo dużych strat w przezimowaniu roślin, trzeba było zdyskwalifikować. W ZDOO Lisewo było 30 % straty przezimowania a w SDOO Karzniczce 8 %. Od I połowy marca ruszyła wegetacja

roślin. Wiosenny rozwój roślin do połowy kwietnia dobry, późniejszy do połowy maja zachwiany z powodu niedoboru wody i zimnymi dniami z przygruntowymi przymrozkami. Przymrozki spowodowały jedynie pęknięcia łodyg, rany z czasem się zabliźniły. Od połowy maja nastąpiła poprawa pogody ( deszcze i ocieplenie) poprawił się stan roślin w Karzniczce. W Lisewie warunki stresowe w trakcie wiosennej wegetacji przebiegały w dłuższym czasie stąd wysokość roślin niższa. Obecność szkodników niewielka, owady zapylające na plantacji obecne pod koniec kwitnienia rzepaku. W konsekwencji plonowanie w sezonie 2011/ było w województwie pomorskim zróżnicowane zależne od stanu roślin po zimie i strat pozimowych oraz zasobów wody w glebie. Obecność chorób na poszczególnych odmianach zróżnicowana, zależna od genetycznej odporności i warunków środowiskowych. W sezonie 2011/ niewielka. Doświadczenia w SDOO Karzniczce i ZDOO w Lisewie udane. Tabela 12.1 Rzepak ozimy. Odmiany badane w województwie pomorskim. Rok zbioru:. Lp. Odmiana Rok wpisu do KRO w Polsce Rok włączenia do LZO Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- - pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 odmiany populacyjne 1 Chagall - wz 2009 Lantmännen SW Seed sp. z o. o., ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław 2 Pamela - wz 2011 Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki 3 Casoar 2007 4 Adriana 2008 2010 5 Bellevue 2008 6 Monolit 2008 7 NK Pegaz 2008 2010 8 Arot 2010 9 Gloria 2010 Monsanto Polska sp. z o. o., ul. Domaniewska 41, 02-672 Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec

10 NK Diamond 2010 11 NK Morse 2010 12 Sherlock 2010 KWS Polska sp. z o. o., ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań 13 Andie 2011 14 ES Beata 2011 15 Starter 2011 16 Tactic 2011 17 Cult CCA Dieckmann Seeds Polska sp. z o. o., ul. M. Reja 4, 86-100 Świecie Euralis Saaten sp. z o. o., oddz. w Polsce, ul. Wiece 12. 60-638 Poznań Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce Lantmännen SW Seed sp. z o. o., ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław odmiany mieszańcowe 18 Artoga 2010 19 Visby 2008 2011 20 Extend 2006 2009 21 NK Oktans 2008 22 NK Petrol 2008 23 Rohan 2008 2010 24 Poznaniak 2009 25 ES Mercure 2009 Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec Monsanto Polska sp. z o. o., ul. Domaniewska 41, 02-672 Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce Euralis Saaten sp. z o. o., oddz. w Polsce, ul. Wiece 12. 60-638 Poznań

26 NK Technik 2009 27 Abakus 2009 Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 28 Adam 2009 DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 29 DK Example 2010 Monsanto Polska sp. z o. o., ul. Domaniewska 41, 02-672 30 Gladius 2010 31 Primus 2010 DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 32 SY Kolumb 2010 33 Xenon 2010 Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 34 DK Exfile 2011 DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 35 DK Exquisite 2011 DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 36 Dobrawa 2011 37 ES Kamilo 2011 Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki Euralis Saaten sp. z o. o., oddz. w Polsce, ul. Wiece 12. 60-638 Poznań 38 Inspiration 2011 DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 39 Rumba 2011 DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 40 SY Cassidy 2011 41 Turan 2011 KWS Polska sp. z o. o.,ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań 42 Hybrigold CCA KWS Polska sp. z o. o.,ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań 43 NK Caravel CCA 44 PR46W20 CCA Pionier Hi-Bred Northern Europe Sales Division Gmbh, Oddział w Polsce, Aleje Solidarności 46, 61-696 Poznań

45 PR 44 W 29 CCA Pionier Hi-Bred Northern Europe Sales Division Gmbh, Oddział w Polsce, Aleje Solidarności 46, 61-696 Poznań Kol. 1, 2 i 4 według Listy opisowej odmian, rośliny rolnicze, część 2, COBORU Słupia Wielka. CCA Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. Tabela 12.2. Rzepak ozimy. Wyniki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość Lisewo Karzniczka Powiat Malbork Słupsk Kompleks rolniczej przydatności gl. 1 4 Klasa bonitacyjna gleby I IIIa PH gleby w KCl 6,9 6,13 Przedplon Jęczmień ozimy Jęczmień ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) 30.08.2011 24.08.2011 Obsada nasion (szt/m 2 ) 60/50 60/50 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 28.07. 27.07. N(kg/ha) 164,5 203 P 2 O 5 (kg/ha) 30,8 100 K 2 O(kg/ha) 107,5 150 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (l/ha) - pierwszy zabieg (jesień) Solubor DF + Super 5 ( 0,175 kg +1 kg ) - drugi zabieg (po ruszeniu wegetacji wiosennej) Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Solubor DF + Siarczan 5 (4 + 3,5 ) Bormax + Siarczan magnezu + Plonvit R + Mikrovit Mn- 80 ( 1,5+15+ 1,5+1,5 ) Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Butisan Star 416 SC ( 3 l ) Butisan Star 416 SC (2,5 l)

Labrador (1,5 l) Desykant (nazwa, dawka/ha) Reglone 200 SL (3,0 l) Insektycyd jesień (nazwa, dawka/ha) Decis 2,5 EC ( 0,25 l ) Mospilan 20 Sl ( 0,15 kg ) Insektycyd- wiosna (nazwa, dawka l/ha) Fastac 100 EC ( 0,08 l ) Dursban 480 EC (0,6 l) Pyrinex 480 EC ( 0,6 l ) Cyperkill Super (0,1 l) Fungicyd- pierwszy zabieg Tebu 250 EW ( 1 l ) Inne Użyźniacz glebowy UGmax ( 0,9 l ) Tabela 12.3. Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru:. Lp. Cecha Lisewo Karzniczka 1 Przezimowanie (%) 71,9 91,8 2 Obsada roślin po zimie (szt./m 2 ) 35,2 55,5 3 Termin kwitnienia (dzień, m-c) 30.04. 30.04. 4 Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) 12.07. 12.07. 5 Wysokość roślin (cm) 126,8 150,2 6 Wysokość łanu przed zbiorem (cm) 111,7 129,3 7 Porażenie przez choroby 8 -zgnilizna twardzikowa (%) 2,4 4,5 9 -choroby podstawy łodygi (%) 8,1 2,2 10 -czerń krzyżowych (skala 9 o ) 7,4 8,0 11 Plon ziarna (dt /ha) 49,3 51,0

Tabela 12.4. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian %wzorca. Rok zbioru:. Lp. Odmiana Zawartość w nasionach(2009-2011) tłuszczu (%sm) glukozynolanów (μm/g) Lisewo Plon nasion (% wzorca) w miejscowościach Karzniczka Województwo pomorskie 1 2 3 4 5 6 7 Wzorzec, dt z ha 49,3 51,0 50,1 41,5 Odmiany populacyjne 1 Chagall - wz 46,7 10,3 93 95 94 96 2 Pamela - wz 46,7 10,6 103 104 104 96 3 Casoar 45,5 13,0 93 99 96 90 4 Adriana 47,4 9,0 96 100 98 106 5 Bellevue 47,3 12,6 93 90 91 92 6 Monolit 46,5 8,6 98 80 89 106 7 NK Pegaz 46,8 9,1 105 100 102 102 8 Arot 47,6 11,5 94 99 97 109 9 Gloria 47,6 9,1 94 99 96 96 10 NK Diamond 47,1 9,7 105 101 103 107 11 NK Morse 110 99 104 119 12 Sherlock 46,2 9,6 101 101 101 104 13 Andie 46,5 11,0 106 100 103 102 14 ES Beata 45,9 8,4 91 102 97 93 15 Starter 99 91 95 94 16 Tactic 47,8 12,1 94 98 96 100 17 Cult CCA 98 101 99 Odmiany mieszańcowe 18 Visby - wz 46,5 10,1 104 97 101 111 Kraj

19 Artoga - wz 45,8 8,3 99 104 102 110 20 Extend 45,7 11,6 98 99 99 109 21 NK Oktans 45,9 9,5 98 97 98 105 22 NK Petrol 45,4 8,7 101 108 104 102 23 Rohan 45,8 7,1 104 96 100 111 24 Poznaniak 45,6 8,5 94 93 93 104 25 ES Mercure 44,7 11,4 93 108 100 97 26 NK Technic 45,7 10,3 105 104 105 105 27 Abakus 45,8 8,9 106 104 105 114 28 Adam 46,9 8,7 104 100 102 99 29 DK Example 46,3 12,9 101 93 97 109 30 Gladius 46,1 9,9 106 101 103 110 31 Primus 47,1 9,8 100 104 102 99 32 SY Kolumb 46,3 8,5 98 104 101 107 33 Xenon 47,3 11,7 105 98 102 115 34 DK Exfile 46,1 12,5 101 101 101 111 35 DK Exquisite 46,3 114 104 109 121 36 Dobrava 45,6 11,2 91 105 98 98 37 ES Kamillo 46,8 12,9 106 101 103 101 38 Inspiration 46,5 12,9 99 101 100 109 39 Rumba 46,2 9,9 100 111 105 103 40 SY Cassidy 46,0 9,3 104 107 106 99 41 Turan 46,8 10,0 96 105 101 89 42 Hybrigold 84 99 92 43 NK Caravel (CCA) 104 101 103 44 PR 46 W 20 105 101 103

45 (CCA) PR 44 W 29 (CCA) 107 96 101 Wzorzec: średnia z doświadczeń, Kol. 2i3według Listy opisowej odmian, rośliny rolnicze, część 2, COBORU Słupia Wielka. Tabela 12.5. Rzepak ozimy. Plon nasion (% wzorca). Lata zbioru 2010. Lp. Odmiana Procent martwych roślin po zimie Plon ziarna w województwie pomorskim (% wzorca) Radostowo Kraj 2010 2011 2011-1 2 3 4 5 6 7 8 2010- Wzorzec, dt z ha 46,0 24,1 50,1 37,1 40,1 populacyjne 1 Chagall - wz 84 53 86 94 91 2 Pamela - wz 95 60 104 3 Casoar 79 59 93 89 96 94 94 4 Adriana 39 27 97 102 98 99 98 5 Bellevue 80 58 97 95 91 92 94 6 Monolit 33 22 89 7 NK Pegaz 60 46 99 107 102 104 102 8 Arot 58 27 88 97 94 9 Gloria 53 43 98 96 97 10 NK Diamond 50 28 98 103 101 11 NK Morse 24 24 95 104 102 12 Sherlock 70 45 110 101 104 13 Andie 51 50 103 14 ES Beata 80 56 97 15 Starter 81 49 95

16 Tactic 56 39 96 17 Cult CCA 69 99 mieszańcowe 18 Visby - wz 39 30 111 111 101 104 107 19 Artoga - wz 70 41 100 102 101 20 Extend 74 48 113 110 99 102 106 21 NK Oktans 83 51 107 104 98 100 103 22 NK Petrol 83 56 109 99 104 103 105 23 Rohan 44 34 111 128 100 109 110 24 Poznaniak 79 38 107 110 93 99 102 25 ES Mercure 70 33 100 26 NK Technic 70 50 112 111 105 107 109 27 Abakus 36 28 117 114 105 108 111 28 Adam 74 57 107 95 102 100 103 29 DK Example 69 43 121 97 105 30 Gladius 74 41 112 103 106 31 Primus 68 49 127 102 110 32 SY Kolumb 79 49 114 101 105 33 Xenon 54 27 106 102 103 34 DK Exfile 71 41 101 35 DK Exquisite 61 30 109 36 Dobrava 85 58 98 37 ES Kamillo 88 62 103 38 Inspiration 70 37 100 39 Rumba 74 52 105 40 SY Cassidy 75 61 106

41 Turan 95 70 101 42 Hybrigold 94 92 43 NK Caravel (CCA) 80 103 44 PR 46 W 20 (CCA) 54 107 103 104 45 PR 44 W 29 (CCA) 89 101 Liczba doświadczeń 3 2 2 4 7 Wzorzec: średnia z doświadczeń, Tabela 12.6. Rzepak ozimy. Porażenie przez ważniejsze choroby. Lata zbioru, 2010- (odchylenie od wzorca). Lp. Odmiana Zgnilizna twardzikowa (%) 2010- Czerń krzyżowych (skala 9o ) 2010- Choroby podstawy łodygi (%) 2010- Wzorzec 3,5 3,8 7,7 7,3 5,1 6,7 1 Chagall - wz -0,2 0,3 0 0,2-0,6-0,7 2 Pamela - wz -0,2-0,2 0,3 0,3-2,4-2,4 3 Casoar 0,3-0,5 0,3-0,0 1,4-1,9 4 Adriana 0,3-0,6-0,5-0,1 2,1 4,3 5 Bellevue 0,3 1,3 0,3 0,2-2,9-0,6 Odmiany populacyjne 6 Monolit -0,2 0,5-0,2-0,4 0,9-1,8 7 NK Pegaz 0,8 0,6 0 0,2-1,9-1,5 8 Arot 0,3-0,1 0,3 0,1-0,1 0,8 9 Gloria 0,5 0,1 0,3 0,1-2,1-1,5 10 NK Diamond -0,5-0,3 0-0,1-2,1-1,4 11 NK Morse 0,5 0,3 0 0,1-1,1-0,5 12 Sherlock 2 1,1-0,2-0,1 1,4 1,4 13 Andie 1,8 1,8 0 0,0 3,1 3,1

14 ES Beata -1,2-1,2 0,3 0,3 0,4 0,4 15 Starter 0 0,0-0,5-0,5 0,6 0,6 16 Tactic -0,5-0,5-0,2-0,2-0,1-0,1 17 Cult CCA 0,5 0,5-0,2-0,2-1,1-1,1 18 Visby - wz -1-0,0 0 0,1 0,4-1,0 19 Artoga - wz -1,5-0,9 0,3 0,2 0,4 1,5 20 Extend -1-0,3 0,3 0,1 0,9-0,4 21 NK Oktans 0-0,2-0,2 0,0 0,9-2,0 22 NK Petrol -0,7 0,7-0,2-1,2-1,6-0,6 23 Rohan -1 0,3-0,2-1,4 2,9 2,1 24 Poznaniak 0,5 1,2-0,5-1,5 0,9-0,3 Odmiany mieszańcowe 25 ES Mercure 1,5 2,2 0-2,0-0,6-2,1 26 NK Technic 0,5 0,1-0,2-1,3 1,6 1,6 27 Abakus -0,2 0,3-0,2-1,2 1,9 2,7 28 Adam -0,2-0,4 0-1,3-1,1-0,8 29 DK Example 1 0,8 0-0,1 2,4 0,5 30 Gladius 0,3 0,2 0,3 0,2 2,4 1,4 31 Primus 0,5 0,3-0,2-0,2-1,1-1,1 32 SY Kolumb -1-0,8 0-0,1-1,1 0,3 33 Xenon 0,8 0,8-0,2-0,1 0,9 1,0 34 DK Exfile 1,3 1,3 0,3 0,3 0,4 0,4 35 DK Exquisite -0,2-0,2 0,3 0,3 1,4 1,4 36 Dobrava -0,7-0,7 0 0,0-0,4-0,4 37 ES Kamillo -0,5-0,5 0,3 0,3-1,6-1,6 38 Inspiration 0,5 0,5 0 0,0-0,4-0,4 39 Rumba 0 0,0 0 0,0-1,4-1,4

40 SY Cassidy -1-1,0-0,2-0,2-2,4-2,4 41 Turan -0,5-0,5-0,5-0,5 1,4 1,4 42 Hybrigold 0,3 0,3 0 0,0-0,1-0,1 43 NK Caravel (CCA) -1,7-1,7 0,3 0,3 0,4 0,4 44 45 PR 46 W 20 (CCA) PR 44 W 29 (CCA) 0,5 0,1-0,2-0,1 0,9-0,8-2 -2,0 0,3 0,3-2,6-2,6 Liczba doświadczeń 2 7 2 7 2 7 Wzorzec; średnia z doświadczeń Tabela 12.7. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Lata zbioru:, 2010 (odchylenie od wzorca). Lp. Odmiana Przezimowanie (%) 2010- Wysokość roślin (cm) 2010- Wysokość łanu przed zbiorem (cm) 2010- Dojrzałość techniczna (L.dni) Wzorzec 82 76 138 137 120 109 192 195 2010-1 Chagall - wz -1,7-7,5 2-0,5 0,2 0,4-1,5-0,4 2 Pamela - wz -0,7-0,7-1,5-1,5-2,8-2,8 1,5 1,5 3 Casoar -2,4-6,9-10,5-10,4-9,8-5,5 0,3 0,1 4 Adriana 3,1 6,1 1,7-0,8 0,1 1,5 0-0,2 Odmiany populacyjne 5 Bellevue -1,8-1,3-6 -1,1-3,9 2,6 1,5 0,9 6 Monolit 3,2 0,2-1,1-2,6-0,7-7,3-0,2 0,3 7 NK Pegaz 0,1-3,3 1,1 1,9-2,7-0,7 1,8 1,2 8 Arot 1,2-6,1-4,8-7,7-2,3-5,4 1,8 1,1 9 Gloria -0,7-2,8-6,3-6,3-5,4-4,4 0,8 0,7 10 NK Diamond -1,2-5,0-4,5-5,0-4,2-2,3 0 0,1

11 NK Morse 2,3-6,6-0,9-2,2 0,6 2,6 1 0,8 12 Sherlock 2,7 0,3 5,6 5,3 2,7 2,3-0,5 0,7 13 Andie 1,6 1,6 0,8 0,8 0,5 0,5 0 0,0 14 ES Beata -6,4-6,4-1,6-1,6-0,8-0,8-0,5-0,5 15 Starter 5,3 5,3-13,9-13,9-8,2-8,2-2 -2,0 16 Tactic 2,7 2,7-7,8-7,8-3,7-3,7 1 1,0 17 Cult CCA 4,3 4,3-3,9-3,9-5,1 1,0 0,3 0,3 18 Visby - wz 0 5,6 2,5 0,6 3,8 1,3-0,2-0,7 19 Artoga - wz -0,4 2,1 1,1 2,1 3,4-0,8-0,7-0,7 20 Extend -2,1 4,0 2,3 6,4-2,7-0,0-1,2-1,0 21 NK Oktans 0,7 3,8 3 3,7-1,1 4,6-0,2 0,1 22 NK Petrol -0,5 0,7 4 4,9 5,7-4,1-0,5-0,7 23 Rohan 1,8 7,7-4,2-3,0 0,3-4,4-1 -1,0 Odmiany mieszańcowe 24 Poznaniak -4,7 4,3 3,5 1,8 2,3 4,2-1,2-0,9 25 ES Mercure 0,1 1,5 4,1 3,8 1,6 2,6 0,8 0,6 26 NK Technic -3 4,5 1,7 4,6 0,7-2,3-0,5-0,2 27 Abakus 5,6 4,3-0,5-2,3 1,2 5,9-1,2-1,0 28 Adam -0,4 3,4 6,8 5,3 5,3 5,4 0,5 0,0 29 DK Example -5,1 0,9 5,7 6,9 2,9-2,3 0-0,5 30 Gladius -2-2,7-1,1-3,6-0,4-3,4 0,8 0,4 31 Primus 7 11,8-5 -1,3-4,6 0,4-0,7-0,4 32 SY Kolumb -2,2-1,2-0,6-0,1 1,9 1,4 0-0,1 33 Xenon -0,2 6,4-0,9-0,7-0,1 4,0-0,2-0,4 34 DK Exfile -4,8-4,8 6,3 6,3 4 7,7 0 0,0 35 DK Exquisite 1,3 1,3 7,3 7,3 7,7 2,7 1 1,0 36 Dobrava -3,7-3,7 0,4 0,4 2,7 0,7-0,7-0,7

37 ES Kamillo -1,5-1,5 5,9 5,9 0,7-0,5 0,3 0,3 38 Inspiration -1,8-1,8 1,5 1,5-0,5-2,5-0,7-0,7 39 Rumba 1,4 1,4-5,6-5,6-2,5 0,4-0,2-0,2 40 SY Cassidy 0,8 0,8 1,5 1,5 0,4 4,1 0,8 0,8 41 Turan -2,2-2,2 2,6 2,6 4,1-2,6 0,8 0,8 42 Hybrigold 7,1 7,1-1,3-1,3-2,6 2,2-0,2-0,2 43 NK Caravel (CCA) 0,9 0,9 2,2 2,2 2,2 5,6 0,8 0,8 44 45 PR 46 W 20 (CCA) PR 44 W 29 (CCA) 0,1 1,9 5,5 6,5 7,9 1,0-1,5-1,1-4,2-4,2 3,1 3,1 3,8 1,0-0,2-0,2 Liczba doświadczeń 2 7 2 7 2 7 2 7 Wyniki badań rozpoznawczych dla odmian rzepaku ozimego ze Wspólnotowego katalogu odmian (CCA). Tabela 12.8 Odmiany badane w województwie pomorskim. Rok zbioru:. Lp. Odmiana Kraje w których jest zarejestrowana Rok włączenia do Wspólnotowego Katalogu Odmian. 1 Kapti CS Francja 2008 2 Nodari CS F 1 Włochy 2009 3 Tripti CS F 1 Włochy 2007 Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce Caussade Nasiona Polska Sp. z o.o. ul. Piłsudskiego 1A, 57-100 Strzelin. 4 ES Danube F 1 Francja 2010 Euralis Semences, ul. Wiece 12 PL 60-638 Poznań 5 Buzz Wielka Brytania 2011 6 Color Francja 2008 7 Hybrirock F 1 Francja 2010 8 Medaille Wielka Brytania 2011 KWS Polska Sp. z o. o., ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań 9 Traviata F 1 Francja 2009

10 Tuareg F 1 Francja 2010 11 PR 45 W 33 F 1 Dania 2010 12 PR 46 W 24 F 1 dania 2009 Pionier Hi-Bred Northern Europe Sales Division Gmbh 13 PR 46 W 26 F 1 Czechy 2010 Oddział w Polsce, Aleje Solidarności 46, 61-696 Poznań 14 PT 205 F 1 Dania 2011 15 PT 200 CL F 1 Wielka Brytania 2011 16 NK Linus F 1 Czechy, Słowacja 2008 Syngenta Polska sp. z o.o. 01-797, ul. Powązkowska 44C 17 Arkaso F 1 Francja, Wegry 2009 18 Da Vinci Czechy, Węgry 2009 19 Fashion Dania, Wielka Brytania 2009 Lantmännen SW Seed sp. z o. o., ul. Terenowa 6g, 52 Tab.12.8 Rzepak ozimy. Plon ziarna odmian ( % wzorca). Lata zbioru: 2009-2011. Plon nasion (% wzorca) Lp. Odmiana 2010 Radostowo Karzniczka 2011 Radostowo Karzniczka 2011-2010- 1 3 4 5 6 7 Wzorzec, dt z ha 41,7 21,2 51,0 31,5 36,3 1 Kapti CS 94 47 31 2 Nodari CS F 1 105 3 Tripti CS F 1 96 4 ES Danube F 1 105 5 Buzz 90 6 Color 91

7 Hybrirock F 1 96 8 Medaille 79 99 89 9 Traviata F 1 96 10 Tuareg F 1 103 11 PR 45 W 33 F 1 100 12 PR 46 W 24 F 1 100 13 PR 46 W 26 F 1 106 108 99 104 104 14 PT 205 F 1 104 15 PT 200 CL F 1 103 16 NK Linus F 1 99 17 Arkaso F 1 101 106 104 18 Da Vinci 99 19 Fashion 92 20 Kapti CS 104 21 Nodari CS F 1 93 22 Tripti CS F 1 103 23 ES Danube F 1 100 102 101 Średnia z doświadczenia 42,0 18,3 50,7 Liczba doświadczeń 2 1 1 2 4 Wzorzec: Chagall, Pamela, Visby F 1, Artoga F 1 ; 2011-2010 Castille, Casoar, Chagall, Visby F 1.

Charakterystyka odmian rzepaku ozimego wpisanych do krajowego rejestru w roku DK CADET. Odmiana populacyjna o dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny średnio wysokie, o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco wcześniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych przeciętna, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Monsanto Polska sp. z o.o. DUAL. Odmiana populacyjna o dość dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach większa od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość duża. Masa 1000 nasion średnia.zimotrwałość roślin dość mała. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia na suchą zgniliznę kapustnych nieco większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Lantmännen SW Seed sp. z o.o. JULIANA. Odmiana populacyjna o dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej powyżej średniej. Masa 1000 nasion średnia.zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi nieco większa od średniej, na czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce. LOHANA. Odmiana populacyjna o dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej powyżej średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi nieco większa od średniej, na czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce. ALESSIO. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych przeciętna, na choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce.

BONANZA. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion nieco większa od średniej. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową większa od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp. z o.o. DK EXSTORM. Odmiana mieszańcowa o bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny dość wysokie o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi średnia. Pełnomocnik hodowcy: Monsanto Polska sp. z o.o. HUGO. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów mniejsza od średniej (mała). Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion nieco mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o. MARATHON. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion nieco mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny średnio wysokie, o nieco większej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco wcześniejszy, dojrzałości technicznej trochę późniejszy. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych nieco większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o. MARCOPOLOS. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów mała. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny dość wysokie o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi nieco większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: KWS Polska sp. z o.o. REVIEW. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia średni, dojrzałości technicznej nieco późniejszy. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i

choroby podstawy łodygi średnia, na czerń krzyżowych mniejsza od średniej. Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o. SHERPA. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o. SY CARLO. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp. z o.o. SY JERICA. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion nieco mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i na czerń krzyżowych średnia, na choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp. z o.o. TORES. Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i na czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp. z o.o.