Człowiek najlepsza inwestycja INNOWACYJNE UCZENIE SIĘ OSÓB DOROSŁYCH Jan Przewoźnik Gorzów Wlkp., 10 grudnia 2014 r.
A. PRZYWITAJ SIĘ, BEZ UŚMIECHU, BEZ KONTAKTU WZROKOWEGO. FORMALNIE.
B. PRZYWITAJ SIĘ, Z PROMIENNYM UŚMIECHEM, Z KONTAKTEM WZROKOWYM, PYTAJĄC, CO SŁYCHAĆ...
NASTAWIENIE
DOŚWIADCZENIA Uczenie się w psychologii biznesu i sportu 23 (34) lat na rynku szkoleniowym 13.000 uczestników kursów Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji Młodzieżowa Akademia Szachowa Podejście: mistrzostwo osobiste
CO BYŚ ZROBIŁ, GDYBY TWÓJ ROK MIAŁ 13 MIESIĘCY!?
V. 10,0 8,7 7,2 17,5 15,9 15,5 16,2 14,3 16,8 14,7 15,0 31,3 John Sloboda (2008). Wykłady z psychologii muzyki. Warszawa: Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina. CZAS NAUKI Wiek w latach Średni czas nauki dziennie (minuty) Grupa 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 I. 17,3 22,8 26,7 34,5 46,6 65,9 85,3 107,0 123,1 130,1 172,1 191,8 208,7 II. 22,5 14,7 15,6 24,4 32,3 40,5 55,4 55,6 66,3 74,9 95,4 125,7 167,1 III. 10,0 8,7 13,1 19,5 27,1 33,3 43,0 49,6 66,8 78,5 81,1 72,7 49,7 IV. 5,0 9,7 10,1 17,3 20,8 22,6 24,2 25,7 31,1 25,3 29,5 29,2 24,8
SZACUNKI NOWOJORSKICH NAUCZYCIELI MUZYKI UMIEJĘTNOŚĆ GODZINY Harmonijka 50 Czytanie nut 150 Gitara 150 Trąbka 300 Fortepian 450 Puzon 600 Saksofon altowy 600 Kung Fu 600 Śpiew 900 Wioloczela 900 Flet 1200 Skrzypce 1900
Zwycięzca 6000 CEL 1500 2016 1500 2015 1500 2014 2013 Happy Looser 1500
Unikaj złych nawyków...
UCZENIE SIĘ NOWYCH TREŚCI WYNIKI CZAS
A Multilevel Model Analysis of Expertise in Chess Across the Life Span. Roy W. Roring and Neil Charness, na podstawie Elo 1986.
MÓJ OSOBISTY KAPITAŁ X lat potencjału: mój wiek emerytalny minus obecny wiek w latach =...... x 2024 (253 dni pracy x 8 godzin) =... godz. To mój zasób czasu efektywnej pracy aż do emerytury... x 759 (253 dni pracy x 3 godziny) =... godz. +... x 1344 (112 dni wolne x 12 godz.) =... godz. =... godz. Mój zasób czasu wolnego do emerytury.
KUMULACYJNY EFEKT... DZIEŃ TYDZIEŃ ROK 5 35 30 GODZ. 10 70 60 GODZ. 30 210 182 GODZ. 60 420 365 GODZ (45 OŚMIOGODZINNYCH DNI PRACY)
CZAS... 24 godziny dziennie... 168 godzin tygodniowo 720 744 godzin miesięcznie... 8760 godzin rocznie...
CZAS WOLNY... 8 godzin dziennie czasu wolnego... 56 godzin tygodniowo... 240 248 godzin miesięcznie... 2920 godzin rocznie...
OBRAZ SIEBIE Wysoka samoocena Przekonanie o własnej skuteczności Nadzieja Optymizm Cele! Układ siatkowaty! Poziom aspiracji!!! WIEDZA MOTYWACJA UMIEJĘTNOŚCI
MOTYWACJA CZŁOWIEK ZNIESIE KAŻDE JAK. BYLE MIAŁ PO CO.
Procenty ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI Becker B., Huselid M., Ulrich D. 2002
TWOJA KARIERA + WIEDZA = + INTELIGENCJA EMOCJONALNA + INNOWACYJNOŚĆ
WZROST KRZYWA S CZAS
DEFINICJA POJĘCIA UCZENIE SIĘ Uczenie się to proces prowadzący do modyfikacji zachowania jednostki w wyniku jej uprzednich doświadczeń.
UCZENIE SIĘ Pierwszym istotnym pojęciem, kluczowym dla rozumienia uczenia się jest zmiana. I to zmiana względnie trwała, nie będąca wynikiem dojrzewania. Uczenie się zatem, to wywoływanie i utrwalenie określonych zmian organizmu. Warto zwrócić uwagę na drugi istotny aspekt - aktywną rolę podmiotu w tym procesie, czyli osoby uczącej się! W niniejszym wykładzie nacisk kładziony jest szczególnie na ten element, jako istotny wyznacznik nowoczesnego podejścia do nauczania i uczenia się. Trzeba też wyraźnie zaznaczyć, że istnieje ścisły związek uczenia się i pamięci. Pamięć i uczenie się to dwie strony tego samego procesu nabywania nowych doświadczeń przez jednostkę. Na nic byłoby uczenie się, gdyby wyuczone umiejętności nie zostały zapamiętane, przechowane i odtworzone w stosownym czasie. Dlatego uczący się musi zwracać szczególną uwagę na organizację materiału i procesów uczenia się.
UCZENIE SIĘ DOROSŁYCH 1. Powtórzenia materiału. 2. Rozłożenie powtórzeń w czasie. 3. Sposoby powtarzania metody kombinowane. 4. Informacje o wynikach. 5. Organizacja percepcji. 6. Aktywność jednostki.
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
UCZENIE SIĘ
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: UCZENIE SIĘ SPOŁECZNE
Marily Oppezzo, Daniel L. Schwartz: Give your ideas some legs: The positive effect of walking on creative thinking. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition 2014, Vol. 40, No. 4, 1142 1152 0278-7393/14/$12.00 http://dx.doi.org/10.1037/a0036577
LUDZIE ZADANIA
FILM POGLĄDOWY
TECHNIKA KOMUNIKACJI 1. Dopasowanie komunikatu do wypowiedzi rozmówcy. 2. Wywieranie wpływu ukazanie celu lub kierunku myślenia, działania, poszukiwań.
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: WIELOKANAŁOWOŚĆ
SUPERŁĄCZE! POWIĘKSZONE PŁATY SKRONIOWE MUZYKÓW
SUPERŁĄCZE! KANAŁ WZROKOWY KANAŁ SŁUCHOWY KANAŁ KINESTETYCZNY
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: MAPY UMYSŁU
MAPY UMYSŁU! Pozioma, biała kartka papieru formatu A-4 lub A-3. Kolorowe długopisy niebieski, czerwony, zielony, czarny. W środku temat mapy obraz i tekst (6 cm). Stosowane: słowa klucze (główne skojarzenia), obrazy, symbole, kody. Im dalej od centrum, tym cieńsze linie. Wykreuj swój własny styl tworzenia Map Myśli. Wyróżniaj i zaznaczaj asocjacje jednego elementu z drugim. Aby Twoje Mapy były przejrzyste, używaj promienistej hierarchii, numeruj.
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: MODEL DAVIDA KOLBA
1. DOŚWIADCZENIE MODEL 4. ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE KOLBA 2. REFLEKSJA 3. WNIOSKI
MODEL KOLBA TYPOLOGIA UCZENIA SIĘ Przeżycie doświadczenia Refleksja Wnioski Zastosowanie praktyczne
KREATYWNOŚĆ TWÓRCZOŚĆ INNOWACYJNOŚĆ Kreatywność odnosi się do cech dyspozycyjnych. Twórczość to już aktualizowanie potencjału w procesie. Innowacyjność to aplikacja powstałych rozwiązań.
TWÓRCZOŚĆ Twórczość to aktywność przynosząca wytwory dotąd nieznane, a zarazem społecznie wartościowe (Pietrasiński, 1969).
METODA Świadomie i konsekwentnie stosowany sposób postępowania dla osiągnięcia określonego celu. Cal po calu, cal po calu, ostrzyżemy cię, krasnalu!
PREDYSPOZYCJE SAMOOCENA
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: CZTERY TYPY UMYSŁOWOŚCI
CZTERY TYPY UMYSŁOWOŚCI A. TYP ANALITYCZNY D. TYP WYOBRAŻENIOWY B. TYP SEKWENCYJNY C. TYP INTERPERSONALNY
LOGIKA WIZUALIZACJA A D TYP FAKTY HOLISTYCZNIE TYP ANALITYCZNY KRYTYKA INTUICJA WYOBRAŻENIOWY TECHNIKA INNOWACYJNOŚĆ ANALIZA ILOŚĆ PLANY STRUKTURA SEKWENCYJNOŚĆ ARTYZM WYOBRAŹNIA MIĘDZYLUDZKIE KINESTETYCZNE EMOCJE TYP ZORGANIZOWANIE DUCHOWE TYP SEKWENCYJNY SZCZEGÓŁY ZMYSŁOWE INTER- PERSONALNY B KONSERWATYZM WSPÓŁCZUCIE C
UCZENIE SIĘ ANALITYCZNE 1. Ucz się zbierania informacji na temat problemu. 2. Kategoryzuj informacje według określonych kategorii. 3. Wizualizuj informacje przez rysunki, wykresy, grafikę. 4. Postrzegaj całości i części w ich wzajemnym powiązaniu. 5. Analizuj istotę części i istotę funkcjonowania całości. 6. Analizuj zachowania różnych decydentów: polityków, graczy giełdowych, szachistów. 7. Rozwiązuj łamigłówki, zadania logiczne, itp. 8. Wykorzystuj komputerowe programy do rozwiązywania różnych problemów. 9. Graj role adwokata diabła w procesach grupowego podejmowania decyzji. 10. Pisz krytyczne artykuły na interesujące cię tematy.
UCZENIE SIĘ SEKWENCYJNE 1. Planuj wykonywanie różnych zadań w różny sposób. 2. W oparciu o program komputerowy, realizujący zasady programowego uczenia się, zapoznaj się z jakąś nową dziedziną wiedzy. 3. Zaprojektuj wykonanie jakiegoś zadania krok po kroku i zrealizuj go. 4. Zrób plan budżetowy na miesiąc i zrealizuj go. 5. Zorganizuj systematycznie swoją biblioteczkę domową, płyty, nagrania, itd.
UCZENIE SIĘ INTERPERSONALNE 1. Dziel się swoimi myślami, ideami, odczuciami z przyjaciółmi. 2. Ucz się słuchać innych. 3. Ucz się komunikacji w grupie. 4. Znajdź czas na wspólne spożywanie posiłków w rodzinie, pracy. 5. Ucz się i pracuj w grupie, jeśli to możliwe. 6. Skomponuj piosenkę i poproś kogoś o jej zaśpiewanie. 7. Weź udział w jakiejś imprezie sportowej. 8. Baw się z dzieckiem według reguł przez niego ustalonych. 9. Zaadoptuj jakieś zwierzę domowe. 10. Przemyśl, co ludzie zrobili dla ciebie i jak mógłbyś się odwdzięczyć. 11. Ucz innych jakiegoś przedmiotu.
UCZENIE SIĘ WYOBRAŻENIOWE 1. Patrz na problemy, obrazy, sytuacje, całościowo. 2. Badaj aktualne trendy w dowolnych dziedzinach i staraj się przewidzieć kilka możliwych kierunków dalszego rozwoju. 3. Zadawaj pytania typu a gdyby tak... i udzielaj wielu odpowiedzi. 4. Pozwalaj sobie na snucie marzeń, myślenie życzeniowe. 5. Szkicuj obrazami własne pomysły. 6. Stosuj często burzę mózgów. 7. Dostrzegaj piękno wzorców: budynków, teorii. 8. Staraj się określić, kiedy jesteś najbardziej twórczy w ciągu dnia. Właśnie wtedy rozwiązuj problemy.
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: AKTYWIZOWANIE WEWNĘTRZNYCH RÓL
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: RADZENIE SOBIE ZE STRESEM
TRZY FAZY STRESU MOBILIZACJA ADAPTACJA ZAŁAMANIE ALARM CZAS
REAKCJA STRESOWA Stresujące myśli Przekaz z podwzgórza kortykoliberyna hormon uwalniający kortykotropinę CRH Przysadka mózgowa kortykotropina ACTH Kora nadnerczy glikokortykoidy Reakcja organizmu zagrożenie chorobą
REAKCJA ANTYSTRESOWA ŚMIECH Zwiększenie liczby i aktywności limfocytu T i naturalnych zabójców komórek żernych Zwiększenie poziomu interferonu białka wyzwalającego reakcję obronną przed wirusami Wzrost immunoglobuliny A, antyciała, które walczy z infekcjami górnych dróg oddechowych Zwiększenie liczby immunoglobulin G i M, które pomagają zwalczać inne infekcje Zwiększenie wydzielania się endorfin Organizm, w tym mózg, jest lepiej dotleniony Szybciej bije serce WEWNĘTRZNE POCZUCIE KONTROLI WEWNĘTRZNE MONOLOGI
KWESTIONARIUSZ JAKOŚCI ŻYCIA
CERTYFIKAT DLA BLISKIEJ MI OSOBY
TALENT PASJA GŁOS POTRZEBA SUMIENIE
STRATEGIA UCZENIA SIĘ: TECHNIKI
TECHNIKA MNEMOTECHNICZNA PODRÓŻ SZYBSZE ZAPAMIĘTYWANIE I ODTWARZANIE 80
T I L K N M O P F EFEKTYWNE UCZENIE SIĘ TECHNIKA ZDAŃ ZNACZĄCYCH ZAPAMIĘTYWANIE CIĄGÓW WYRAZÓW I
CECHY ROMANTYZMU I L K N M O P F I T INDYWIDUALIZM LUDOWOŚĆ KULT UCZUCIA NASTROJOWOŚĆ MISTYCYZM ORIENTALIZM PATRIOTYZM FANTASTYKA IDEOWOŚĆ TRAGIZM
PLANETY MOJA WIECZNIE ZAPRACOWANA MAMA JUTRO SAMA USMAŻY NAM PLACKI 84
PLANETY M W Z M J S U N P 85
PLANETY M W Z M J S U N P MERKURY WENUS ZIEMIA MARS JOWISZ SATURN URAN NEPTUN PLUTON?
STRATEGIA: DOBRE RADY
Organ nie używany zanika! Szczury w stymulującym środowisku 3 lata życia Odpowiednik 90 lat życia człowieka! Zakonnice aktywne umysłowo żyją dłużej. Władysław Tatarkiewicz, Czesław Miłosz Wniosek: Mózg pracuje podobnie jak mięsień. Im więcej go ćwiczymy, tym więcej się rozwija. Za mało ćwiczenia, to sflaczały mózg.
Najlepiej zapamiętujemy to, czemu towarzyszą silne emocje. Adrenalina Noradrenalina Wyraźniejsze obrazy w mózgu Lepsza pamięć
Jedzmy pełnowartościowe śniadania! Korelacja z długowiecznością. Mózg pracuje na większych obrotach. Grupa I: Czarna kawa. Spadek poziomu cukru we krwi, rozdrażnienie, nerwowość, gniew, zmęczenie, wyczerpanie i ból głowy. Grupa II: Kawa z cukrem, śmietaną i dwoma pączkami. Wzrost poziomu cukru w ciągu pierwszej godziny, potem spadek. Grupa III: Szklanka soku, dwa plasterki bekonu, dwa jajka, grzanka, dżem i kawa ze śmietaną i cukrem. Wzrost poziomu cukru i sprawność aż do południa.
CATS... Te cztery czynniki mogą osłabić nasze zdrowie i umysł. Coffee Kawa Alcohol Alkohol Tea Herbata Sugar Cukier Papierosy Witamina B1, ukrwienie mózgu
70% tego, czego się uczysz, może być zapomniane w ciągu doby! POWTÓRKI!!! Przed snem! KRZYWA ZAPOMINANIA EBBINGHAUSA
MOTYWACJA BŁYSKAWICZNA MICHAEL PANTALON 1. Dlaczego mógłbyś dokonać zmiany? 2. W jakim stopniu jesteś gotowy na zmianę? (1 10) 3. Dlaczego nie wybrałeś mniejszej liczby? 4. Wyobraź sobie, że nastąpiła zmiana jakie byłyby jej pozytywne skutki? 5. Dlaczego te skutki są dla Ciebie ważne? 6. Jaki jest następny krok, jeśli takowy istnieje? + PLAN + AUTONOMIA
LITERATURA Koncepcja czterech typów uczenia się: Lumsdaine E., Lumsdaine M.: Creative Problem Solving. Nowy Jork 1995. Wyniki neuroobrazowania: Amen D.: Zmień swój mózg, zmień swoje ciało. Warszawa 2010. Small G., Vorgan G.: imózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. Poznań 2011. Spitzer M.: Jak uczy się mózg. Warszawa 2007. Vetulani J.: Jak usprawnić pamięć. Warszawa, 1993.
LITERATURA Becker B., Huselid M., Ulrich D.: Karta wyników zarządzania zasobami ludzkimi. Kraków 2002. Kaplan R., Norton D.: Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategie na działanie. Warszawa 2001. Kaplan R., Norton D.: Strategiczna karta wyników. Balanced Scorecard. Praktyka. Warszawa 2001. Kaplan R., Norton D.: Strategiczna karta wyników: Mierniki, które wpływają na wzrost efektywności firmy. Warszawa, Harvard Business Review, październik 2007, ss. 125-135. Kaplan R., Norton D.: Strategiczna karta wyników: co się zmieniło po 15 latach. Warszawa, Harvard Business Review, październik 2007, ss. 136-140. Rampersad H.: Kompleksowa karta wyników. Warszawa 2004.
LITERATURA Wyniki badań nad zarządzaniem czasem: Seiwert L.: Zarządzanie czasem. Bądź panem własnego czasu. Warszawa 1998. Zimbardo P., Boyd J.: Paradoks czasu. Warszawa 2009. Powiązanie nawyków z uczeniem się i długością życia: Paster Z.: Kod długowieczności. Warszawa 2002. Zarządzanie wiedzą: Brousseau K., Driver M., Hourihan G., Larsson R.: Jak doświadczeni menedżerowie podejmują decyzje. Harvard Business Review, wrzesień 2006, Warszawa 2006, ss. 76 89.
LITERATURA Wspomaganie komunikacji i projektowanie kariery: Adams M.: Myślenie pytaniami. Warszawa 2007. Gardner H.: Inteligencje wielorakie. Warszawa 2009. Lanthaler W., Zuckman J.: Akcja Ja. Warszawa 2000. Łaguna M.: Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Lublin 2010. Jeśli chcesz zdiagnozować stan mózgu i ciała : www.amenclinics.com
LITERATURA INTERNET Partnerzy projektu MindWellness Improvement of the Learning Capacities and Mental Health of Elder People. Podręcznik do ćwiczenia umysłu dla osób starszych. http://www.mindwellness.eu/descargas/handbook-pl.pdf Stopińska Pająk A. (red.): Edukacja wobec starości tradycja i współczesność. Chowanna, tom 2 (33). Katowice 2009. http://chowanna.us.edu.pl/vol/ch33.pdf Craik F., Salthouse T. (red.): Hanbook of aging and cognition. Nowy Jork 2000. http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=3d348n- HtP8C&oi=fnd&pg=PR7&dq=cognitive+aging+research&ots= h4uqrrte3y&sig=vxetuewwlgdvq2lhvyhi9h5u78i#v= onepage&q=cognitive%20aging%20research&f=false
Człowiek najlepsza inwestycja DZIĘKUJĘ I DO WIDZENIA! jp@janprzewoznik.pl www.janprzewoznik.pl