OSZCZĘDZANIE DŁUGOTERMINOWE TO SIĘ PO PROSTU OPŁACA! Jak efektywnie oszczędzać i bez wyrzeczeń zbudować kapitał, który zabezpieczy Twoją przyszłość emerytalną? W dniu 31 października społeczność międzynarodowa obchodzi Światowy Dzień Oszczędzania. Święto powstało z inicjatywy przedstawicieli banków europejskich w 1924 roku w celu zapewnienia stabilnego i długotrwałego rozwoju społeczeństw poprzez promowanie idei oszczędzania 1. Zdaniem Fundacji Think! oszczędzanie jest jedną z najbardziej wartościowych postaw społecznych, która przyczynia się do stabilizacji i bezpieczeństwa finansowego każdej osoby, rodziny i instytucji 2. Na całym świecie dzień ten obfituje w liczne inicjatywy z zakresu edukacji finansowej. Z tej okazji Szkoła Inwestowania S.A. przygotowała kampanię społeczną Oszczędzanie długoterminowe to się po prostu opłaca!. Celem kampanii jest zwiększenie świadomości finansowej Polaków, zmotywowanie do regularnego oszczędzania i długoterminowego pomnażania oszczędności. Przypomnijmy, że Szkoła Inwestowania już od 10 lat z dumą realizuje ambitną misję, którą jest wspieranie Inwestorów w dążeniu do rentierstwa i wolności finansowej poprzez edukację finansową, wybór najwyższej jakości produktów inwestycyjnych oraz długoterminową opiekę nad podjętymi działaniami. W artykule zostaną poruszone następujące zagadnienia: Postawy Polaków wobec oszczędzania 5 głównych powodów, dlaczego Polacy nie oszczędzają na emeryturę Konsekwencje braku planowania i oszczędzania na emeryturę Inwestowanie długoterminowe: ile możemy zyskać Aktywne kontra pasywne formy inwestowania Produkty finansowe odpowiednie do długoterminowego inwestowania Współpraca ze Szkołą Inwestowania wzajemne korzyści Postawy Polaków wobec oszczędzania Bogatym nie jest ten, kto dużo zarabia, ale ten, kto dużo oszczędza. - John D. Rockefeller Według najnowszego raportu Postawy Polaków wobec finansów 3 przygotowanego po raz 10 przez Fundację Kronenberga przy Citi Handlowy oszczędzanie staje się coraz popularniejsze. Jesteśmy bardziej zapobiegliwi - spada liczba nieplanujących, a gdy planujemy robimy to raczej w dłuższej perspektywie. Systematycznie rośnie liczba osób oszczędzających, wzrosła o połowę w ciągu 10 lat (z 34% do 47%). Jeszcze większy wzrost obserwujemy wśród osób oszczędzających regularnie. Ponad dwukrotnie zwiększyła się liczba osób odkładających co miesiąc pewną sumę pieniędzy (z 7% do 16%). Poprawa naszej sytuacji finansowej znajduje odzwierciedlenie w coraz lepszej sytuacji na rynku pracy. Stopa bezrobocia we wrześniu wyniosła jedynie 6,8% i była najniższa od 1991 roku 4. Na przestrzeni ostatnich 10 lat nasze dochody rosły średniorocznie o 4,1%. Wzrost dochodów był znacząco szybszy od inflacji, jak pokazuje spadek udziału wydatków w dochodach w tym samym okresie (z 87% do 77%). To co może nas niepokoić, to brak długoterminowych strategii w zarządzaniu odkładanymi pieniędzmi oraz długoletniej perspektywy w definiowaniu celu. Pomimo sukcesywnego wzrostu oszczędności tylko 9% Polaków inwestuje zaoszczędzone pieniądze, czyli lokuje pieniądze z myślą o zysku w przyszłości. Wciąż większość naszych oszczędności jest gromadzona w gotówce i na niskooprocentowanych depozytach bankowych. A według prognoz Polska niemal trwale weszła w erę ujemnych realnych stóp procentowych 5 (różnica pomiędzy wysokością stopy 1 www.wikipedia.pl 2 www.think.org.pl 3 Postawy Polaków wobec finansów, badanie Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy i Fundacji Think!, październik 2017 r. 4 www.gov.stat.pl 5 Polacy szukają miejsca dla oszczędności. Puls Biznesu 23.10.2017
referencyjnej NBP a inflacją). A to oznacza, że nasze oszczędności nie tylko nie zyskują, ale i tracą na przyszłej wartości. Drugim wyraźnie negatywnym zjawiskiem jest nieoszczędzanie na emeryturę. W 2017 roku tylko 8% Polaków zadeklarowało, że oszczędza długoterminowo z myślą o emeryturze (średnia z lat 2010-2017 to 13%). Emerytura to jeden z największych wydatków w naszym życiu i jedyny, na który nie możemy pożyczyć pieniędzy, aby za niego zapłacić! Dlatego każdy z Nas powinien zacząć już teraz planować swoje życie po zakończeniu pracy, które może trwać nawet tak długo, jak nasza kariera zawodowa. Dlaczego nie planujemy naszej przyszłej emerytury? Prudential w kampanii marketingowej #mlodzibogowie wskazuje 5 mitów o emeryturze 6 z powodu, których w niewystarczającym stopniu troszczymy się o zabezpieczenie naszej przyszłości finansowej: MIT#1 PAŃSTWO DA MI DOBRĄ EMERYTURĘ W dalszym ciągu wielu ludzi wierzy w bajki. Rzeczywistość jest mniej kolorowa. Według prognoz za 30 lat stopa zastąpienia netto, czyli stosunek emerytury do ostatniej pensji, wynosić będzie od 30% do 40%. Czyli znacząco poniżej obecnego poziomu. Podziel swoje wynagrodzenie na trzy i pomyśl, że za tyle będziesz musiał funkcjonować nawet przez 20 lat i więcej. Dziś średnia emerytura to ok 1700 zł netto 7 przy średnich zarobkach 3185 zł netto 8. Coraz częściej słyszymy również o możliwości wprowadzenia w przyszłości emerytury obywatelskiej, w takiej samej wysokości (według szacunków na poziomie 1000 zł), dla każdego obywatela bez względu na poziom zarobków i wysokość płaconych składek emerytalnych. Dlaczego obecny poziom emerytur jest niemożliwy do utrzymania? A sam system emerytalny może nie przetrwać? Kolejny demontaż Otwartych Funduszy Emerytalnych i powrót do systemu repartycyjnego opartego na tzw. umowie pokoleniowej powoduje wzrost uzależnienia wysokości przyszłych emerytur od przyszłej sytuacji demograficznej kraju, kondycji finansów publicznych a także stopy bezrobocia i decyzji politycznych. Do najważniejszych czynników należy sytuacja demograficzna, a ta delikatnie mówiąc nie wygląda najlepiej. Mamy jeden z najniższych parametrów płodności na Świecie 7 https://mlodzibogowie.pl/mit-panstwo-da-mi-dobra-emeryture 8 Według GUS przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w II 2017 roku wyniosło 4 477 zł
3,5 WSPÓŁCZYNNIK DZIETNOŚCI W OKRESIE 1960-2015 3,0 2,5 2,0 1,5 1,32 1,0 0,5 Wskaźnik płodności na poziomie 2,10 2,15 zapewnia zastępowalność pokoleń 0,0 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 Źródło: GUS Współczynnik dzietności Aby zachować zastępowalność pokoleniową na jedną kobietę musiałaby przypadać ponad dwójka dzieci. Jesteśmy jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw na Świecie PROGNOZA STOPY OBCIĄŻENIA LICZBY OSÓB W WIEKU 65+ PRZYPADAJĄCEJ NA 100 OSÓB W WIEKU PRODUKCYJNYM 2075 57,7 2050 55,4 2025 35,8 2015 23,8 Źródło: GUS liczba osób w wieku 65+ Pomimo tego, że na każdego emeryta przypadają 3 osoby pracujące, to ich składki emerytalne już dziś nie wystarczają na wypłacane emerytury. Za 30 lat osoby po 65 roku życia mają stanowić ponad 1/3 społeczeństwa. I na każdą taką osobę nie będą przypadać nawet dwie osoby pracujące. Żyjemy coraz dłużej...
85 80 ŚREDNIA DŁUGOŚĆ ŻYCIA KOBIET I MĘŻCZYZN W OKRESIE 1950 2015 81,6 75 70 73,6 65 60 55 Średnia długość życia kobiet po osiągnięciu 60 lat wynosi ponad 24 lata Średnia długość życia mężczyzn po osiągnięciu 65 lat wynosi ponad 15 lat 50 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 Źródło: GUS mężczyzna kobieta Wzrost średniej długości życia to oczywiście pozytywne zjawisko, ale dla systemu emerytalnego oznacza wzrost kosztów z powodu konieczności wypłacania świadczeń emerytalnych przez coraz dłuższy okres czasu. Jeżeli połączymy to jeszcze z obniżeniem wieku emerytalnego z 67 lat do 60 dla kobiet i 65 dla mężczyzna to sytuacja robi się co najmniej trudna. MIT#2 O EMERYTURZE MOGĘ POMYŚLEĆ PÓŹNIEJ Nie do końca, bo każdy dzień przybliża Cię do emerytury, czy tego chcesz, czy nie. A im później zaczniesz oszczędzać na emeryturę, tym więcej będzie Cię to kosztowało. Wzrasta również ryzyko, że w ogóle nie zdążysz zbudować odpowiedniego kapitału emerytalnego. Dzięki systematycznemu odkładaniu nawet niewielkich kwot w długim okresie czasu możesz zgromadzić kapitał, który uzupełni Twoją lukę emerytalną (różnica pomiędzy ostatnią pensją a emeryturą) i pozwoli na godne życie na emeryturze. A ile możesz zgromadzić inwestując długoterminowo przekonasz się w dalszej części artykułu. Polecamy obejrzeć krótki film z kampanii reklamowej #mlodzibogowie dostępny na YouTube: Młody Bóg na emeryturze MIT#3 EMERYTURA NIE POTRWA DŁUGO Nic bardziej mylnego! Już dziś żyjemy blisko 20 lat na emeryturze. A średnia długość życia ciągle się wydłuża. Niektórzy z Nas mogą na emeryturze spędzić ponad 30 lat! Od połowy XX wieku średnia długość życia wzrosła o ponad 30%! Średnia życia kobiet po przejściu na emeryturę w wieku 60 lat wynosi 24 lata, a mężczyzn w wieku 65 lat wynosi 17 lat. MIT#4 NA EMERYTURZE MOJE POTRZEBY BĘDĄ MNIEJSZE Na pewno? To zależy Nawet jeżeli w przyszłości będziemy mieli mniejsze potrzeby, to nie oznacza to, że będziemy mieli mniejsze wydatki. Na pewno do obecnych kosztów życia dojdą nowe. A przypomnijmy, że do dyspozycji możemy mieć tylko 1/3 naszej ostatniej pensji.
MIT#5 NIE STAĆ MNIE NA OSZCZĘDZANIE A jednak jak przekonują specjaliści z Prudential oszczędzając codziennie drobne kwoty możemy dojść do dużych oszczędności. I to wcale nie musi oznaczać dużych wyrzeczeń. Wiadomo, początki bywają trudne. Pieniądze zaoszczędzone dzisiaj mogą zarabiać na Twoją przyszłość i wyznaczone długoterminowe cele, jak edukacja dzieci, podróże, większe mieszkanie, budowa domu czy też zabezpieczenie emerytalne. Osobom, dla których oszczędzanie stanowi nie lada wyzwanie, polecamy zapoznanie się z przygotowanym przez Prudential poradnikiem: na czym najłatwiej zaoszczędzić i jak zacząć oszczędzać. Pamiętaj im szybciej zaczniesz systematycznie i konsekwentnie inwestować określoną kwotę, tym większy będzie zgromadzony kapitał po latach. Uważa się, że każdy z nas powinien odkładać min 10% dochodu netto w celu zabezpieczenia przyszłości emerytalnej. Poniżej wyliczenia, ile zgromadzimy oszczędzając kwotę 500 zł miesięcznie w terminie 10, 20 i 30 lat w zależności od wysokości średniorocznej stopy zwrotu z inwestycji. Procent składany to 8 cud świata. Ci co go rozumieją zarabiają. Ci co go nie rozumieją, muszą go zapłacić Albert Einstein 120 000 zł 100 000 zł 80 000 zł 60 000 zł INWESTYCJA REGULARNA 500 ZŁ MIESIĘCZNIE W OKRESIE 10 LAT 105 187 zł 93 873 zł 83 830 zł 74 918 zł 67 012 zł 60 000 zł 40 000 zł 20 000 zł 0 zł 10 lat 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 400 000 zł 360 000 zł 320 000 zł 280 000 zł 240 000 zł 200 000 zł 160 000 zł 120 000 zł 80 000 zł 40 000 zł 0 zł INWESTYCJA REGULARNA 500 ZŁ MIESIĘCZNIE W OKRESIE 20 LAT 296 538 zł 233 956 zł 185 815 zł 148 700 zł 120 000 zł 20 lat 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 378 015 zł
1 260 000 zł 1 080 000 zł INWESTYCJA REGULARNA 500 ZŁ MIESIĘCZNIE W OKRESIE 30 LAT 1 085 661 zł 900 000 zł 720 000 zł 540 000 zł 502 810 zł 734 075 zł 360 000 zł 180 000 zł 180 000 zł 248 277 zł 349 970 zł 0 zł 30 lat 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% Procent składany porównywany jest do kuli śnieżnej, która stopniowo zwiększa swoją powierzchnię i coraz szybciej rośnie. To przyspieszenie najlepiej widać po kilku a nawet kilkunastu latach działania procentu składanego. Podsumowując: Im wcześniej zaczniesz oszczędzać, tym więcej osiągniesz i mniejszym kosztem Im wyższa stopa zwrotu, tym więcej zgromadzisz kapitału Im dłużej oszczędzasz, tym większe będą efekty procentu składanego