Wielki niedźwiedź reż. Esben Toft Jacobsen MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Niedźwiedź ludziom czy ludzie niedźwiedziowi? Kto komu zagraża? 2. Karta pracy. (str. 5) 1
SCENARIUSZ LEKCJI Paulina Krześniak Temat: Niedźwiedź ludziom czy ludzie niedźwiedziowi? Kto komu zagraża? CELE LEKCJI zachęcenie uczniów do rozmowy na tematy poruszane w filmie (wzajemna pomoc, szacunek do innych ludzi oraz do przyrody); rozwijanie umiejętności rekonstruowania poznanej fabuły; rozwijanie umiejętności opowiadania z uwzględnieniem zasad kultury żywego słowa; kształcenie umiejętności przedstawiania swoich poglądów oraz prowadzenia dyskusji: argumentowania, wnioskowania, formułowania sądów; rozwijanie w uczniach wrażliwości na przyrodę oraz kształtowanie postaw proekologicznych; wzbogacanie wyobraźni. METODY I FORMY PRACY pogadanka; opowiadanie; rozsypanka; karta pracy: rysowanie, pisanie; praca ze słownikiem. ŚRODKI DYDAKTYCZNE CZAS film Wielki niedźwiedź, reż. E. T. Jacobsen, Dania 2011; przygotowane wcześniej kartki z wypisanymi wydarzeniami z filmu; magnesy; karty pracy; słownik języka polskiego. 1 lekcja 2
PRZEBIEG LEKCJI 1. Wprowadzenie. Nauczyciel prosi dzieci, aby podzieliły się swoimi wrażeniami po obejrzeniu filmu i powiedziały, co im się w nim podobało, a co nie. 2. Rozsypanka: porządkowanie fabuły. Prowadzący, używając magnesów, przypina do tablicy kartki papieru, na których wypisane są najważniejsze wydarzenia przedstawione w filmie pt. Wielki niedźwiedź. Kartki umieszczone są na tablicy w przypadkowej kolejności. Dzieci proszone są o ułożenie wydarzeo w kolejności chronologicznej, zgodnej z przebiegiem akcji filmu. (Można poprosid o to jednego ucznia, lepiej jednak, gdy robi to nauczyciel, kierując się sugestiami całej grupy. Innym wariantem tego zadania jest podzielenie klasy na zespoły, przekazanie każdemu z nich kompletu karteczek z punktami wydrukowanymi w mniejszym formacie i poproszenie o przyklejenie ich na większej kartce we właściwej kolejności). Propozycje treści kolejnych punktów: Wyjazd Sophie i Jonathana do dziadka. Kłótnia dzieci. Zniknięcie Sophie. Odkrycie przez Jonathana, że Sophie została porwana przez Wielkiego Niedźwiedzia. Spotkanie Jonathana z myśliwym. Próba zwabienia niedźwiedzia, by myśliwy mógł go zabid. Porwanie i uwięzienie dziewczynki przez myślowego. Podstęp chłopca i niedźwiedzia. Zemsta myśliwego. Ocknięcie się niedźwiedzia. Powrót dzieci do domu dziadka. 3. Opowiadanie. Uporządkowanie wydarzeo składających się na fabułę filmu staje się punktem wyjścia do opowiedzenia o nich. Wybrany lub chętny uczeo opowiada treśd filmu. Nauczyciel zwraca uwagę na poprawnośd i płynnośd wypowiedzi. 4. Karta pracy. Prowadzący pyta dzieci, co było niezwykłe w wyglądzie Wielkiego Niedźwiedzia. Kiedy dzieci zwrócą uwagę na to, że zwierzę porastał las, nauczyciel prosi o narysowanie Wielkiego Niedźwiedzia (polecenie 1. z kart pracy). 5. Pogadanka. Nauczyciel pyta dzieci, czy pamiętają, dlaczego myśliwemu tak bardzo zależało na uśmierceniu niedźwiedzia. Warto tu przypomnied opowieśd myśliwego o tym, jak wszyscy mieszkaocy wielkiego lasu opuścili go z powodu strachu przed niedźwiedziem. Jedyną osobą, która została w dawnej osadzie, był właśnie myśliwy. Chciał on zabid niedźwiedzia, aby do wioski mogli wrócid jej mieszkaocy. 6. Dyskusja. Nauczyciel pyta dzieci, czy rzeczywiście Wielki Niedźwiedź stanowił zagrożenie dla ludzi. Uczniowie proszeni są o uzasadnienie swojego zdania. Możliwe odpowiedzi i argumenty dzieci: Wielki Niedźwiedź był zagrożeniem dla mieszkaoców lasu: - Wielki Niedźwiedź był bardzo duży i mógł wyrządzid ludziom krzywdę nawet niechcący, - grzbiet niedźwiedzia był porośnięty przez las, co mogło mylid ludzi i byd źródłem niebezpieczeostw Wielki Niedźwiedź nie stanowił zagrożenia dla mieszkaoców lasu: - Wielki Niedźwiedź był bardzo łagodnym zwierzęciem, - niedźwiedź nie był agresywny, nie atakował ludzi, był zdolny do użycia siły tylko w swojej obronie. 7. Pogadanka. Podsumowując dyskusję, nauczyciel zwraca uwagę dzieci na fakt, że często to właśnie ludzie są zagrożeniem dla zwierząt, które sami uważają za groźne. Jeżeli człowiek nie ingeruje lekkomyślnie w życie dzikich zwierząt, nie zbliża się do terytoriów, w których czują się bezpiecznie, nie naraża się na niebezpieczeostwo. Tak właśnie jest z niedźwiedziami tymi prawdziwymi. Ludzie, pozostawiając odpadki na szlakach turystycznych przebiegających w pobliżu siedlisk niedźwiedzi, wywabiają je z nich i narażają je, a w konsekwencji także siebie, na niebezpieczeostwo. Prowadzący 3
podkreśla, jak ważne jest odpowiedzialne i mądre zachowanie na łonie natury, np. nad jeziorem, w lesie, na szlaku górskim. Warto zapytad dzieci, jak należy zachowywad się w każdym z tych miejsc, by nasz pobyt nie miał negatywnego wpływu na środowisko (wodę, rośliny, zwierzęta). 8. Praca ze słownikiem. Prowadzący zwraca uwagę uczniów na fakt, że dbałośd o środowisko naturalne jest szczególnie ważna z punktu widzenia ekologii. Następnie warto zapytad uczniów, czym jest ekologia. Podsumowaniem odpowiedzi uczniów jest odszukanie hasła ekologia w słowniku języka polskiego i odczytanie go na głos. (Definicja wg Innego słownika języka polskiego: ekologia to nauka badająca zależności między roślinami, zwierzętami i ludźmi, a ich środowiskiem oraz równowagę zachodzącą w tym środowisku.) 9. Karta pracy. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie polecenia 2. z kart pracy. Chętne osoby przedstawiają sformułowane przez siebie zasady. Praca domowa Czy zdarzyło Ci się kiedyś potkad na swojej drodze dzikie zwierzę? Opisz, jak to spotkanie wyglądało. 4
Karta pracy Zadanie 1. Na czym polegała niezwykłośd Wielkiego Niedźwiedzia? Narysuj go. 5
Zadanie 2. O czym powinniśmy pamiętad, będąc w lesie, w górach czy nad jeziorem? Jak dbad o środowisko naturalne? Jakich zasad przestrzegad? Stwórz Kodeks młodego ekologa. KODEKS MŁODEGO EKOLOGA 1.... 2.... 3.... 4.... 5.... 6.... 7.... 8.... 9.... 10.... 6