Podstawa ekwiwalentu... 1 Pracownicy niepełnoetatowi... 2 Ekwiwalent dla pracownika niepełnosprawnego... 4 Składki i podatek... 6 Pracownicy nie zawsze wykorzystują na bieżąco należny im urlop, dlatego dość często w wyniku rozwiązania umowy o pracę zawartej z pracownikiem okazuje się, że pracownikowi pozostały dni niewykorzystanego, a należnego urlopu i trzeba ten fakt zrekompensować albo udzieleniem urlopu albo poprzez wypłatę ekwiwalentu. Chcąc wyliczyć kwotę ekwiwalentu musimy ustalić jego podstawę oraz zastosować współczynnik urlopowy na dany rok. A w 2017 roku różni się on od obowiązującego w 2016 roku. Aby ustalić podstawę ekwiwalentu, musimy: składniki wynagrodzenia określone w stałej miesięcznej stawce uwzględniać w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu, składniki zmienne wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, uzyskane przez pracownika w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględniać w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy, jeśli w okresie ostatnich 3 miesięcy pracownik nie przepracował pełnego okresu, wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez niego w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu. Do ustalania podstawy ekwiwalentu za urlop nie wlicza się poniższych składników wynagrodzenia: jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie; wynagrodzenia za gotowość do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 1
gratyfikacji (nagród) jubileuszowych; wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego oraz innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy; ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy; dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego; wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną; nagród z zakładowego funduszu nagród, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej; odpraw emerytalnych, rentowych oraz innych odpraw pieniężnych; wynagrodzenia oraz odszkodowania tytułu rozwiązania stosunku pracy. Ekwiwalent ustala się poprzez podzielenie sumy miesięcznych wynagrodzeń ustalonych zgodnie z zasadami przedstawionymi powyżej, a następnie dzieli się przez współczynnik urlopowy ustalając ekwiwalent za 1 dzień urlopu. Współczynnik urlopowy ustalany jest dla każdego roku odrębnie, poprzez odjęcie od liczby dni w danym roku kalendarzowym łącznej liczby przypadających w danym roku niedziel i świąt oraz dodatkowych dni wolnych od pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12. Współczynnik urlopowy w 2016 i 2017 roku Wymiar etatu 2016 rok 2017 rok cały etat [366 dni (52 niedziele + 9 dni świątecznych + 53 soboty)] : 12 = 252 : 12 = 21 [365 dni (53 niedziele + 10 dni świątecznych + 52 soboty)] : 12 = 250 : 12 = 20,83 1/4 etatu 5,25 (1/4 21,00) 5,21 (1/4 20,83) 1/3 etatu 7,00 (1/3 21,00) 6,94 (1/3 20,83) 1/2 etatu 10,50 (1/2 21,00) 10,42 (1/2 20,83) 3/4 etatu 15,75 (3/4 21,00). 15,62 (3/4 20,83) Po ustaleniu ekwiwalentu za 1 dzień urlopu należy tak otrzymaną kwotę podzielić przez 8 (niezależnie od wymiaru etatu jest to ogólna dzienna norma czasu pracy) otrzymując w ten sposób stawkę za 1 godzinę urlopu. Stawkę za jedną godzinę urlopu należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu, za które należy wypłacić pracownikowi ekwiwalent. Obliczając ekwiwalent za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy należy ustalić prawidłową podstawę ekwiwalentu oraz zastosować współczynnik urlopowy odpowiedni do wymiaru etatu, na jaki zatrudniony jest pracownik. Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 2
Przykład Pracownik rozwiązał z pracodawcą umowę o pracę za porozumieniem stron na 28 grudnia 2016 r. Pracownik zatrudniony był na 1/2 etatu. Pozostało mu 30 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Pracownik wynagradzany był w stałej miesięcznej stawce z wynagrodzeniem w wysokości 3.000,00 zł. oraz w okresie 3 ostatnich miesięcy otrzymał premie w wysokości 300,00 zł (listopad), 250,00 zł (październik) oraz 150,00 zł (wrzesień). Stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3 000,00 zł uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu. Składniki zmienne za okresy dłuższe niż miesiąc uzyskane w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu za urlop, przyjmujemy w średniej wysokości: 300,00 zł + 250,00 zł + 150,00 zł = 700,00 zł, 700,00 zł : 3 = 233,33 zł. Ustalamy łączne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę do wyliczenia ekwiwalentu: 3.000,00 zł + 233,33 zł = 3.233,33 zł. Mając ustaloną podstawę ekwiwalentu obliczamy ekwiwalent za 1 dzień, dzieląc podstawę przez współczynnik urlopowy obowiązujący w 2016 r., który dla pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu wynosi: 10,5 (21 : 2 = 10,5), 3.233,33 zł : 10,5 = 307,94 zł ekwiwalent za 1 dzień urlopu. Tak otrzymaną kwotę dzielimy przez 8 (dzienna norma czasu pracy, niezależnie od wymiaru czasu pracy zgodnie z którą pracuje pracownik). 307,94 zł : 8 = 38,49 zł (stawka za 1 godzinę urlopu). Tak wyliczoną stawkę za 1 godzinę urlopu mnożymy przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu: 38,49 zł 30 godzin = 1.154,70 zł. Kwota 1.154,70 zł stanowi kwotę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Przykład Pracodawca rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę, której okres wypowiedzenia upłynie w dniu 31 stycznia 2017 r. Pracownik zatrudniony był na 3/4 etatu. Niestety w dniu rozwiązania umowy pracownikowi pozostanie 35 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, za który pracodawca zobowiązany będzie wypłacić ekwiwalent. Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 3
Pracownik oprócz stałego miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 2. 800,00 zł brutto otrzymuje również dodatek za pracę przy monitorze ekranowym, który w okresie ostatnich 3 miesięcy kształtował się następująco: 100,00 zł (listopad), 92,50 zł (październik), 71,25 zł (wrzesień). Stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2. 800,00 zł uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do nabycia ekwiwalentu. Składniki zmienne za okresy dłuższe niż miesiąc uzyskane w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu za urlop, przyjmujemy w średniej wysokości: 100,00 zł + 92,50 zł + 71,25 zł = 263,75 zł 263,75 zł : 3 = 87,92 zł Łączne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę do wyliczenia ekwiwalentu wynosi: 2. 800,00 zł + 87,92 zł = 2. 887,92 zł. Następnie powinniśmy obliczyć ekwiwalent za 1 dzień, dzieląc podstawę ekwiwalentu przez współczynnik urlopowy, który dla pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu w 2017 roku wynosi: 15,62 (3/4 20,83 = 15,62), 2. 887,92 zł : 15,62 = 184,89 zł ekwiwalent za 1 dzień urlopu. Tak otrzymaną kwotę dzielimy przez 8 (dzienna norma czasu pracy, niezależnie od wymiaru czasu pracy zgodnie z którą pracuje pracownik). 184,89 zł : 8 = 23,11 zł (stawka za 1 godzinę urlopu). Mając tak wyliczoną stawkę za 1 godzinę urlopu powinniśmy pomnożyć ją przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu: 23,11 zł 35 godzin = 808,85 zł. Kwota 808,85 zł jest kwotą ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Aby ustalić ekwiwalent za niewykorzystany urlop dla pracownika niepełnosprawnego, należy ustalić prawidłowo podstawę oraz pamiętać o tym, że pracownicy niepełnosprawni mają skróconą dobową normę czasu pracy do 7 godzin. Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 4
Przykład Z pracownikiem niepełnosprawnym rozwiązano umowę o pracę, której okres wypowiedzenia upłynie w dniu 28 grudnia 2016 r. Pracownik zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy i świadczył pracę przez 7 godzin dziennie. Pracownik był wynagradzany w stałej wysokości i pobierał 2.500,00 zł miesięcznie. Niestety w okresie zatrudnienia pracownikowi nie udało się wykorzystać w całości należnego urlopu wypoczynkowego pozostały mu 84 godziny. Wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości uwzględnia się z miesiąca nabycia prawa do ekwiwalentu. Kwota 2.500,00 zł stanowi podstawę wymiaru ekwiwalentu za zaległy urlop. Należy ustalić dzienną stawkę ekwiwalentu za urlop. Z uwagi na fakt, że pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy współczynnik urlopowy należy przyjąć w pełnej wysokości, tj. 21: 2.500,00 zł : 21= 119,05 zł. W następnej kolejności należy ustalić kwotę za 1 godzinę urlopu, mając na uwadze to, iż pracownik jest osobą niepełnosprawną. Dla osób, które legitymują się znacznym bądź umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, dzienna norma czasu pracy (niezależnie od wymiaru etatu) wynosi 7 godzin: 119,05 zł : 7 = 17,01 zł. Tak ustaloną stawkę za 1 godzinę urlopu należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego: 17,01 zł 84 godzin = 1.428,84 zł. Kwota 1.428,84 zł stanowi kwotę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Przykład Niepełnosprawny pracownik rozwiązał zawartą z pracodawcą umowę za porozumieniem stron z dniem 13 stycznia 2017 roku. Pracownikowi pozostało 9 godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Pracownik pracuje w wymiarze 1/2 etatu. Pracownik oprócz stałego miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 1. 500,00 zł otrzymuje premie, które w okresie 3 ostatnich miesięcy wypłacone zostały w następujących wysokościach: 250,00 zł (grudzień), 275,00 zł (listopad), 300,00 zł (październik). Stałe miesięczne wynagrodzenie pracownika w wysokości 1. 500,00 zł uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu, natomiast składniki zmienne za okresy dłuższe niż miesiąc uzyskane w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu za urlop, przyjmujemy w średniej wysokości: 250,00 zł + 275,00 zł + 300,00 zł = 825,00 zł, 825,00 zł : 3 = 275,00 zł. Łączne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę do wyliczenia ekwiwalentu wynosi: 1 500,00 zł + 275,00 zł = 1. 775,00 zł. Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 5
Następnie powinniśmy ustalić dzienną stawkę ekwiwalentu za urlop. Pracownik zatrudniony jest na 1/2 etatu, dlatego też współczynnik urlopowy należy przyjąć w wysokości proporcjonalnej do wymiaru etatu, na który zatrudniony jest pracownik, tj. 1. 775,00 zł : 10,42 (20,83 1/2 = 10,42) = 170,35 zł. W następnej kolejności należy ustalić kwotę za 1 godzinę urlopu, mając na uwadze to, iż pracownik jest osobą niepełnosprawną. Dla osób, które legitymują się znacznym bądź umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, dzienna norma czasu pracy niezależnie od wymiaru etatu wynosi 7 godzin: 170,35 zł : 7 = 24,34 zł. Tak ustaloną stawkę za 1 godzinę urlopu powinniśmy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego: 24,34 zł 9 godzin = 219,06 zł. Kwota 219,06 zł stanowi kwotę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy stanowi podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W pełnej wysokości stanowi także podstawę do opodatkowania go podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien być wypłacony w dniu rozwiązania bądź wygaśnięcia umowy o pracę. W przypadku, gdy rozwiązanie bądź wygaśnięcie umowy następuje w dniu wolnym od pracy, wypłata ekwiwalentu powinna nastąpić w pierwszym roboczym dniu następującym po rozwiązaniu/wygaśnięciu stosunku pracy. Pracownik może dochodzić roszczenia o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w terminie 3 lat od dnia jego wymagalności. Podstawa prawna Marta Brakoniecka specjalista w zakresie kadr i płac, praktyk z wieloletnim doświadczeniem 6, 14 19 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.). Art. 152, art. 154, art. 154 1, art. 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.). Art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.). Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 6
Art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 2032). Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 7
Redaktor: Renata Kajewska ISBN: 978-83-269-6148-9 E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0553 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku 8