POWIATOWY URZĄD PRACY W ELBLĄGU ul. Saperów 24, 82-300 Elbląg 55/237 67 00, fax. 55 237 67 99, e-mail: olel@up.gov.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ELBLĄSKIM ZA I PÓŁROCZE 2014 ROKU Elbląg październik 2014 r.
2 Przedruk w całości lub w części oraz wykorzystanie danych statystycznych w druku dozwolone jest wyłącznie z podaniem źródła. Powiatowy Urząd Pracy ul. Saperów 24 82 300 Elbląg tel. 55 2376707
3 SPIS TREŚCI WSTĘP 4 1. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA 6 2. BEZROBOCIE WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW 17 3. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY BEZROBOTNYCH 19 4. BEZROBOTNI W UKŁADZIE BRANŻOWYM 22 5. OFERTY PRACY WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW 26 6. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY OFERT PRACY 28 7. OFERTY PRACY W UKŁADZIE BRANŻOWYM 31 8. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE 32 8.1. ZAWODY NADWYŻKOWE 33 8.2. ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE 36 8.3. ZAWODY DEFICYTOWE 37 9. PODSUMOWANIE 39 ANEKS STATYSTYCZNY 42
4 WSTĘP Wiedza o lokalnym rynku pracy pozwala pomagać bezrobotnym w poszukiwaniu pracy i lepiej zaspakajać potrzeby kadrowe pracodawców. Ważnym komponentem tej wiedzy jest znajomość ofert pracodawców poszukujących pracowników i kwalifikacji osób bezrobotnych ubiegających się o pracę. Istotnym elementem charakterystyki popytu na pracę jest struktura zawodowa zgłoszonych ofert. Dla pełniejszego określenia sytuacji na rynku pracy w powiecie elbląskim konieczne jest odniesienie tej struktury do struktury zawodowej bezrobotnych. Stopień zależności tych dwóch struktur pozwala stwierdzić na ile zjawisko bezrobocia w powiecie elbląskim ma charakter strukturalny wynikający z niedopasowania kwalifikacji zawodowych bezrobotnych do potrzeb zgłoszonych przez pracodawców. Analiza wielkości i struktury zgłaszanego przez pracodawców popytu na pracę jest ze względu na dostępne źródła informacji stosunkowo trudna, a uzyskane wyniki mogą być niejednoznaczne. W przedstawionym raporcie nie uwzględniono np. ofert pracy publikowanych w prasie i ogłaszanych w komunikatach radiowo-telewizyjnych oraz gromadzonych przez niepubliczne instytucje pośrednictwa pracy. Brakuje w nim też informacji na temat pracodawców, którzy korzystają ze swoich własnych kontaktów w poszukiwaniu potrzebnych im pracowników. Podstawowe definicje Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Zawód deficytowy jest to zawód, na który występuje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżkowy zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba poszukujących pracy w tym zawodzie.
5 Cel opracowania analizy Informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłużą w szczególności jako źródło informacji do: Dostosowania poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy; Określania zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy kierunków szkoleń osób bezrobotnych; Prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynku pracy gospodarki środkami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy; w zakresie asygnowania środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zakresie programów specjalnych i aktywizacji absolwentów; Opracowania przez samorządy lokalnej strategii działania oraz oceny i weryfikacji ich założeń w części dotyczącej łagodzenia skutków bezrobocia oraz promocji zatrudnienia; Planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na lokalnym rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu; Podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego poprzez bieżące wskazywanie doradcom zawodowym profesji poszukiwanych przez lokalnych pracodawców oraz takich, na które maleje zapotrzebowanie; Usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie bieżących informacji o planach zatrudnieniowych zakładów pracy. Podstawa opracowania Podstawowymi źródłami informacji wykorzystanymi w opracowaniu były: Sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu zestawienia danych statystycznych dotyczących osób bezrobotnych oraz ofert pracy będących w dyspozycji urzędu w układzie według grup zawodów. Metodologia opracowania Raport sporządzony zgodnie z Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowanymi przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.
6 Monitoring oparty jest o trzy źródła danych: Sprawozdania o rynku pracy MPiPS-01, Załącznik 1 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu, Załącznik 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywności zawodowej oraz Załącznik 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. Jednostką analizy w monitoringu jest zawód oraz specjalność. Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) poszczególnych zawodów; Wskaźnik struktury bezrobotnych według zawodów (grup zawodów); Wskaźnik struktury bezrobotnych według PKD; Wskaźniki struktury ofert pracy według zawodów (grup zawodów); Wskaźniki struktury ofert pracy według PKD. 1/. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA W powiecie elbląskim prowadzona jest wszechstronna dyskusja na temat rynku pracy i bezrobocia w kontekście systemu kształcenia na różnych szczeblach i poziomach. Analiza danych o osobach bezrobotnych w podziale na grupy zawodowe i wykształcenie wskazuje na konieczność zsynchronizowania działań w zakresie programów edukacyjnych i szkoleniowych z wymogami naszego rynku pracy. Prezentowane w raporcie dane pokazują, jaki procent osób w danej grupie zawodowej może liczyć na w miarę szybkie zatrudnienie. Dokonano tego na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów oraz wskaźnika struktury bezrobotnych według zawodów i ofert. Prezentowane opracowanie stanowi syntezę danych na temat rankingu zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie elbląskim. Punktem wyjścia analizy struktury bezrobotnych jest charakterystyka całej tej populacji według stanu liczebnego, w tym w odniesieniu do grup znajdujących się w szczególnej sytuacji, stopy bezrobocia, wieku, poziomu wykształcenia, stażu oraz czasu pozostawania bez pracy.
7 LICZBA BEZROBOTNYCH Liczba osób bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu na dzień 30.06.2014 r. wynosiła 5414 osób. W porównaniu do końca czerwca 2013 r. liczba bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego zmniejszyła się o 168 osób, tj. o 3,0 %. Kształtowanie się liczby bezrobotnych w latach 2012-2014 przedstawia wykres nr 1. Wykres nr 1. Liczba bezrobotnych w powiecie elbląskim 7000 6500 6000 5500 6357 5935 5640 5582 5414 6116 5615 2014 2013 2012 5000 5229 4500 4000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2014 6357 6403 6152 5867 5694 5414 5193 5152 2013 5935 6092 6230 6019 5773 5582 5619 5649 5740 5819 5943 6116 2012 5640 5727 5687 5508 5377 5229 5076 5103 5129 5293 5407 5615
8 STOPA BEZROBOCIA Wskaźnik stopy bezrobocia mierzony stosunkiem bezrobotnych do czynnych zawodowo mieszkańców, na koniec czerwca 2013 roku wyniósł dla powiatu elbląskiego 27,7% (w porównaniu do czerwca 2012 r., wysokość tego wskaźnika zwiększyła się o 2,0 p.p.). Sytuacja powiatu elbląskiego na tle kraju i województwa przedstawia się następująco: w stosunku do średniej krajowej stopa bezrobocia w powiecie elbląskim jest wyższa o 14,5 p.p. (kraj 13,2%), w stosunku do województwa warmińsko-mazurskiego stopa bezrobocia w powiecie elbląskim jest wyższa o 7,5 p.p. (województwo 20,2%). Wykres nr 2. Stopa bezrobocia w powiecie elbląskim. 32 30 30,6 29,9 28 28,9 27,1 27,7 27,9 26 27,3 24 22 20 25,7 2014 2013 2012 18 16 14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Lata I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2014 30,6 30,8 29,9 28,9 28,3 27,3 2013 28,9 29,5 30 29,2 28,4 27,7 27,8 27,9 28,5 28,8 29,2 29,9 2012 27,1 27,4 27,3 26,7 26,2 25,7 25,1 25,2 26 26,6 27,1 27,9
9 PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA W okresie 6 miesięcy 2013 r. w PUP w Elblągu zarejestrowano 2349 osób bezrobotnych z powiatu elbląskiego, tj. o 273 (10,4%) osoby więcej niż w analogicznym okresie 2013 r. Rejestrujący się kolejny raz stanowili 84,2% (o 0,2 p.p. mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego), a po raz pierwszy stanowili 15,8% (wzrost o 0,2 p.p.). W tym samym okresie z ewidencji bezrobotnych wyłączono 3051 osób bezrobotnych z powiatu elbląskiego, tj. o 396 (14,9%) osób więcej niż w roku ubiegłym. Wykres nr 3. Odpływy i napływy do bezrobocia w powiecie elbląskim w okresie 6 miesięcy 2013 2014 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2622 2655 2349 2013 2014 3051 Napływ Odpływ Najwięcej osób bezrobotnych wyrejestrowano z powodu podjęcia pracy - 1276 osób (co stanowiło 41,8% odpływu, tj. o 2 p.p. mniej niż w 2013 r.), o 114 osób więcej (9,8%) niż w 2013 r., natomiast 18,1% ogółu wyłączonych z ewidencji bezrobotnych to osoby, które nie potwierdziły gotowości do podjęcia pracy (645 osób).
10 STRUKTURA BEZROBOCIA Powiatowy Urząd Pracy dokonuje analizy struktury osób bezrobotnych według następujących kryteriów: a) wykształcenia; b) wieku; c) stażu; d) czasu pozostawania bez pracy, e) wybranych kategorii bezrobotnych. Strukturę bezrobocia na koniec czerwca 2014 r. z podziałem na wykształcenie, wiek, staż oraz czas pozostawania bez pracy przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela nr 1. Struktura socjodemograficzna bezrobotnych w latach 2013-2014. Bezrobotni - stan na 30.VI. Ogółem w tym: Koniec czerwca 2013 r. Koniec czerwca 2014 r. Zmiany w stosunku do 2013r. w % Udział do ogółu bezrobotnych w % 2013 r. 2014 r. 5582 5414-3,0 100,0 100,0 Wykształcenie wyższe 323 310-4,0 5,8 5,7 policealne i średnie 818 805-1,6 14,7 14,9 zawodowe ogólnokształcące 613 578-5,7 11,0 10,7 zasadnicze zawodowe 1756 1674-4,7 31,5 30,9 gimnazjalne i niższe 2072 2047-1,2 37,1 37,8 Wiek 18-24 1121 925-17,5 20,1 17,1 25 34 1748 1665-4,7 31,3 30,8 35 44 1170 1192 1,9 21,0 22,0 45-54 969 960-0,9 17,4 17,7 55-59 442 496 12,2 7,9 9,2 60-64 132 176 33,3 2,4 3,3 Czas pozostawania bez pracy do 1 miesiąca 334 291-12,9 6,0 5,4 1 3 miesiące 582 560-3,8 10,4 10,3 3 6 miesięcy 967 742-23,3 17,3 13,7
11 6 12 miesięcy 1275 1272-0,2 22,8 23,5 12-24 miesiące 1218 1142-6,2 21,8 21,1 pow. 24 miesięcy 1206 1407 16,7 21,6 26,0 Staż pracy do 1 roku 803 852 6,1 14,4 15,7 1 5 1466 1376-6,1 26,3 25,4 5 10 899 855-4,9 16,1 15,8 10 20 851 827-2,8 15,2 15,3 20 30 451 462 2,4 8,1 8,5 30 i więcej 109 103-5,5 2,0 1,9 bez stażu 1003 939-6,4 18,0 17,3 Źródło: opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. a) WYKSZTAŁCENIE Analizując dane dotyczące wykształcenia z tabeli nr 1, należy zauważyć, że największą populację wśród osób bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (37,8 % ogółu bezrobotnych). Drugą co do wielkości grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, tj. 30,9%. 14,9 % to osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym stanowiły 10,7% populacji bezrobotnych. Do najmniej licznej grupy bezrobotnych należały osoby legitymujące się wykształceniem wyższym 5,7 %. W stosunku do stanu z końca pierwszego półrocza 2013 r., nastąpił spadek liczby bezrobotnych na każdym poziomie wykształcenia, w tym największy wśród bezrobotnych z wykształceniem ogólnokształcącym (-5,7%), wyższym (o 4,0) i zasadniczym zawodowym (-4,7). Najmniejszy spadek liczby bezrobotnych odnotowano wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (-1,2%) oraz policealnym i średnim zawodowym (-1,6%). Analogicznie przedstawiają się zmiany procentowego udziału bezrobotnych do ogółu. Wzrósł w stosunku do ogółu, udział bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (o 0,7 p. p.) oraz policealnym i średnim zawodowym (o 0,2 p.p.), a zmalał z wykształceniem zasadniczym zawodowym (o -0,5 p.p.), średnim ogólnokształcącym (-0,3 p.p.), oraz wyższym (o -0,1 p.p.) Bezrobotnych według wykształcenia obrazuje wykres nr 4.
12 Wykres nr 4. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia wyższe 5,7% gimnazjalne i poniżej 37,8% policealne i śr. zaw. 14,9% śr. ogólnokształcące 10,7% zasadnicze zawodowe 30,9% b) WIEK Analizując strukturę wieku zarejestrowanych bezrobotnych stwierdzamy, że najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 25-34 lata (30,8%). W ujęciu rocznym nastąpił spadek o 83 osoby, tj. 4,7%. Drugie miejsce przypadło bezrobotnym w wieku 35-44 lata (22,0%). W stosunku do końca czerwca 2013 r. nastąpił wzrost o 22, tj. 1,9%. Najmniej liczne grupy tworzyły osoby w wieku: 55-59 lat (9,2%) i 60-64 lata (3,3%). Porównując stan w końcu półrocza 2013 i 2014 r., możemy stwierdzić, że największy wzrost liczby bezrobotnych zaobserwowano w przedziale wiekowym od 60 do 65 lat (+33,3%), ze względu na nowe unormowania prawne dotyczące wieku emerytalnego.
13 Wykres nr 5. Struktura bezrobocia według wieku 60 i powyżej 55-59 lat 3,3% 9,2% 18-24 lata 17,1% 45-54 lata 17,7% 25-34 lata 30,8% 35-44 lata 22,0% c) STAŻ PRACY Ponad 80% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych legitymuje się stażem pracy. Według stanu na koniec czerwca 2014 r. najliczniejsza grupa bezrobotnych posiadała staż pracy od 1 do 5 lat (1376 osób 25,4% ogólnej liczby bezrobotnych). Drugą co do wielkości grupę tworzyły osoby bez stażu pracy 17,3%. W ujęciu rocznym wzrost bezrobocia zaobserwowano w grupie bezrobotnych ze stażem pracy do 1 roku (wzrost o 6,1%) oraz wśród osób ze stażem pracy od 20 do 30 lat (wzrost o 2,4%). W pozostałych przedziałach odnotowano spadek bezrobocia, w tym najbardziej znaczny wśród bezrobotnych bez stażu (-6,4%) oraz z 30 letnim stażem (-5,5%). Z przedstawionych danych wynika że struktura bezrobotnych według stażu na koniec czerwca 2014 r. w stosunku do poprzedniego czasookresu, negatywnym zmianom uległa w przedziałach do roku wzrost o 1,4 p.p., 20-30 lat wzrost o 0,5 p. p., a pozytywnym w pozostałych przedziałach.
14 d) CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY W grupie bezrobotnych klasyfikowanych ze względu na czas pozostawania bez pracy, największą grupę, według stanu w końcu pierwszego półrocza 2014 r., stanowiły osoby pozostające bez zatrudnienia nieprzerwanie powyżej 24 miesięcy. W porównaniu z rokiem ubiegłym ich liczba wzrosła o 201, tj.16,7%, a w ewidencji urzędu pracy figurowało 1407 takich osób. Najkorzystniejsze zmiany obserwujemy w grupie bezrobotnych pozostających bez zatrudnienia przez okres od 3 do 6 miesięcy (spadek o 225 osób, tj. 23,3%). Wykres nr 6. Struktura bezrobocia według czasu pozostawania bez pracy pow. 24 26,0% do 1 5,4% 1-3 10,3% 3-6 13,7% 12-24 21,1% 6-12 23,5%
15 e) BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY 10.1. Udział osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy do ogółu bezrobotnych. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy to: 1) Bezrobotni do 25 roku życia; 2) Bezrobotni długotrwale albo po zakończeniu kontraktu socjalnego albo kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka; 3) Bezrobotni powyżej 50 roku życia; 4) Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego; 5) Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia; 6) Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; 7) Bezrobotni niepełnosprawni, 8) Bezrobotni po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy od dnia 27 maja 2014 r. to: 1) bezrobotni do 30 roku życia; 2) bezrobotni długotrwale; 3) bezrobotni powyżej 50 roku życia; 4) bezrobotni korzystający ze świadczeń pomocy społecznej; 5) bezrobotni posiadający co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia lub co najmniej jedno dziecko do niepełnosprawne do 18 roku życia; 6) bezrobotni niepełnosprawni. Do ww. kategorii bezrobotnych przysługuje pierwszeństwo do udziału w programach specjalnych oraz mogą być dodatkowo stosowane instrumenty rynku pracy określone w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach ryku pracy instrumenty rynku pracy takie jak: staże, prace interwencyjne, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne albo innej formy pomocy określonej w ustawie. Na dzień 30.06.2014 roku zarejestrowanych było ogółem 11152 osoby bezrobotne będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, z czego 4733 osoby to bezrobotni z powiatu elbląskiego.
16 Wykres nr 12. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy na koniec czerwca 2014 r. Najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych z tzw. grupy ryzyka stanowiły osoby bez wykształcenia średniego (50,3%) i długotrwale bezrobotne (61,8%). Udział osób bez wykształcenia średniego do ogółu bezrobotnych zmniejszył się o 0,1 p.p., a osób długotrwale bezrobotnych zwiększył się o 2,9 p.p. w porównaniu do końca czerwca 2013 r. Wzrost liczby bezrobotnych w grupach ryzyka obserwowaliśmy wśród: osób powyżej 50 roku życia (7,7%); osób długotrwale bezrobotnych (1,9%); osób, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia (9%); samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia (8,4%).
17 2/. BEZROBOCIE WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW W strukturze bezrobocia według zawodów najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni pracownicy bez zawodu. W końcu czerwca 2012 r. do tej grupy zaliczano 1289 osób, rok później 1569 osób, a na koniec czerwca 2014 roku liczba ta wzrosła do 1625 osób. W stosunku do czerwca 2013 r. liczba bezrobotnych w tej grupie wzrosła o 56 osób, tj. 3,6%, a w stosunku do czerwca 2012r. o 336 osób, tj. 26,1%. Zmniejszyła się, w porównaniu do analogicznego okresu roku 2013 liczba bezrobotnych bez zawodu nowo zarejestrowanych (o 56 osób, tj. 6,7%), w tym absolwentów o 3 osoby, tj. 2,3%. W końcu czerwca 2014 roku bezrobotni wchodzący w skład tej grupy zawodowej stanowili 30% (rok 2013 28,1%) ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Drugie miejsce zajmowali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. W końcu czerwca 2012 r. było ich 1194 osoby, w 2013 r. o 85 osób więcej (1279), a na koniec czerwca 2014 roku liczba ta wynosiła 1148 osób. W stosunku do końca czerwca 2013 r. liczba bezrobotnych w tej grupie spadła o 131 osób, tj. 12,2%, a stosunku do czerwca 2012 r. zmniejszyła się o 46 osób, tj. 12,2%. W 2014 roku grupa robotników i rzemieślników stanowiła 21,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Trzecie miejsce przypadło pracownikom usług osobistych i sprzedawcom. Na koniec czerwca 2012 r. było 1051 osób, na koniec czerwca 2013 grupa ta zmniejszyła się o 11 osób, a na koniec czerwca 2014 r. zmniejszyła się o 50 osób i wynosiła 990 osób. W okresie dwóch lat liczba bezrobotnych w tej grupie zawodowej zmniejszyła się o 61 osób, tj. 5,8%. W 2014 r. bezrobotni wchodzący w skład tej grupy zawodowej stanowili 18,3% ogółu bezrobotnych. Coraz mniejsze trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają technicy i inny średni personel. Bezrobotni zaliczani do tej grupy pracowników zajmowali czwarte miejsce pod względem liczebności (co stanowi 8,6% ogółu bezrobotnych). Na koniec czerwca 2014 r. zarejestrowanych było 466 osób z omawianej grupy - i w odniesieniu do stanu z końca czerwca 2013 roku liczebność tej kategorii bezrobotnych wzrosła o 29, tj. o 6,6%, a w stosunku do końca czerwca 2012 r. wzrosła się o 19 osób, tj. o 4,3%. Warto zaznaczyć, że spadek poziomu bezrobocia w I półroczu 2014 w porównaniu do I półrocza 2013 r. wystąpił w siedmiu wielkich grupach zawodowych (w 2013 w pięciu
18 grupach), w tym najliczniej w grupie: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy i operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. Według Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, najbardziej zagregowany podział obejmuje 11 wielkich grup zawodowych, co ilustruje tabela 2. Tabela nr 2. Bezrobotni według grup zawodów w I półroczu 2012-2014 BEZROBOTNI GRUPY ZAWODÓW I półrocze I półrocze I półrocze Zmiana liczby bezrobotnych w 2013. w porównaniu z 2012. Zmiana liczby bezrobotnych w 2014. w porównaniu z 2013. 2012r. 2013r. 2014r. liczba liczba liczba % OGÓŁEM,z tego: 5229 5582 5414 353 6,8-168 -3,0 Siły zbrojne 0 0 0 0 0,0 0 0,0 Wyżsi urzędnicy i kierownicy 5 7 8 2 40,0 1 14,3 Specjaliści 294 291 280-3 -1,0-11 -3,8 Technicy i inny średni personel 447 437 466-10 -2,2 29 6,6 Pracownicy biurowi 133 126 123-7 -5,3-3 -2,4 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 1051 1040 990-11 -1,0-50 -4,8 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 144 147 145 3 2,1-2 -1,4 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1194 1279 1148 85 7,1-131 -12,2 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 270 295 259 25 9,3-36 -12,2 Pracownicy przy pracach prostych 402 391 370-11 -2,7-21 -5,4 Bez zawodu 1289 1569 1625 280 21,7 56 3,6 Źródło: Sprawozdawczość nr.1 MPiPS załącznik 3. Obliczenia własne Na koniec czerwca 2014 roku bezrobotnych o najwyższych kwalifikacjach zawodowych legitymującymi się dyplomami wyższych uczelni było 280 osób, co stanowi 5,2% ogółu bezrobotnych z powiatu elbląskiego. W 2013 r. w odniesieniu do 2012 roku liczebność tej kategorii zmniejszyła się o 3 osoby, tj. o 1,0%, a w 2014r. do 2013 r. zmniejszyła się o 11 osób, tj. 3,8%.
19 Wykres nr 8. Struktura bezrobocia według grup zawodów (koniec czerwca 2014r.) Bez zawodu; 30,0% Wyższi urzędnicy i kierownicy; 0,1% Specjaliści; 5,2% Technicy i inny personel średni; 8,6% Pracownicy biurowi; 2,3% Pracownicy przy pracach prostych; 6,8% Pracownicy usłu osobistych i sprzedawcy; 18,3% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń; 4,8% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy; 21,2% Rolnicy, ogrodnicy, lesniczy i rybacy; 2,7% 3/. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY BEZROBOTNYCH Wnikliwa analiza bezrobotnych według 6-cyfrowych kodów zawodów pozwoliła na sporządzenie rankingu, w którym znalazła się grupa 30 najliczniej występujących zawodów wśród bezrobotnych patrz tabela 3. Bezrobotni posiadający zawody, wymienione w tabeli 3, na koniec czerwca 2014 r. stanowili 71,1% (3848) z 5414 osób zarejestrowanych jako bezrobotni ogółem. W odniesieniu do stanu z końca czerwca 2013 r. (3872) liczba zarejestrowanych bezrobotnych w ww. zawodach zmniejszyła się o 24 osoby, tj. o 0,6%. Spośród 30 najliczniejszych zawodów poziom bezrobocia wzrósł w 14 zawodach - najwięcej w takich zawodach jak: - mechanik pojazdów samochodowych (14,1%); - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (36,4%); - ekonomista (29,4%); - rolnik (29,1%); - technik mechanik (19,2%). - kucharz małej gastronomii (19,6%).
20 Liczba bezrobotnych zmniejszyła się w 16 zawodach - najwięcej w takich zawodach jak: - stolarz meblowy (22,6%); - robotnik budowlany (17,0%); - stolarz (28,7%); - mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (16,3%), - murarz (10,6%); - tokarz w metalu (10,0%). W rankingu zawodów bezrobotnych niezmiennie pierwsze miejsce (poza bezrobotnymi bez zawodu) pod względem liczebności zajmują sprzedawcy. W końcu czerwca 2014 roku zarejestrowanych było 467 osób bezrobotnych poszukujących pracy w tym zawodzie. W odniesieniu do końca czerwca 2013 r. populacja ta spadła o 32 osoby, tj. o 6,4%. Drugie miejsce przypadło robotnikom gospodarczym 160 bezrobotnych (spadek o 10 osób, tj. o 5,9%. Dalsze miejsca według liczby bezrobotnych uzyskali: kucharz, krawiec, stolarz meblowy, murarz, robotnik budowlany, mechanik pojazdów samochodowych. Tabela nr 3. Ranking pierwszych trzydziestu zawodów według liczby bezrobotnych L.p Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych I półrocze 2013r. OGÓŁEM Liczba bezrobotnych I półrocze 2014r. OGÓŁEM Zmiana liczby bezrobotnych w porównaniu z 2013r. [liczba] Zmiana liczby bezrobotnych w porównaniu z 2013r. [%] 1 0 Bez zawodu 1569 1625 56 3,6 2 522301 Sprzedawca 499 467-32 -6,4 3 515303 Robotnik gospodarczy 170 160-10 -5,9 4 512001 Kucharz 106 103-3 -2,8 5 753105 Krawiec 98 98 0-6 331403 Technik ekonomista 94 96 2 2,1 7 752208 Stolarz meblowy 115 89-26 -22,6 8 711202 Murarz 94 84-10 -10,6 9 931301 Robotnik budowlany 100 83-17 -17,6 10 752205 Stolarz 115 82-33 -28,7 11 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 71 81 10 14,1 12 753702 Kaletnik 68 73 5 7,3 13 613003 Rolnik 55 71 16 29,1 14 512002 Kucharz małej gastronomii 51 61 10 19,6 15 314207 Technik rolnik 58 61 3 5,2
21 16 522305 Technik handlowiec 64 60-4 -6,2 17 751204 Piekarz 51 56 5 9,8 18 751201 Cukiernik 59 52-7 -11,9 19 911207 Sprzątaczka biurowa 42 45 3 7,1 20 722204 Ślusarz 51 45-6 -11,8 21 263102 Ekonomista 34 44 10 29,4 22 514101 Fryzjer 39 42 3 7,7 23 242217 Specjalista administracji publicznej 44 41-3 -7,3 24 411004 Technik prac biurowych 33 37 4 12,1 25 Mechanik - operator pojazdów i maszyn 834103 rolniczych 43 36-7 -16,3 26 961302 Robotnik placowy 36 35-1 -2,8 27 834101 Kierowca ciągnika rolniczego 35 33-2 -5,7 28 311504 Technik mechanik 26 31 5 19,2 29 Robotnik pomocniczy w przemyśle 932911 przetwórczym 22 30 8 36,4 30 722314 Tokarz w metalu 30 27-3 -10 Pierwsze miejsce wśród zawodów nierobotniczych przypadło technikom ekonomistom pozycja 6 w rankingu (trzy miejsca w górę) i technikom rolnikom pozycja 15 w rankingu (na poziomie 2013 r.). Na koniec czerwca 2014 zarejestrowanych było 96 osób bezrobotnych w zawodzie technik ekonomista, tj. o 2 osoby, tj. 2,1% więcej niż w 2013 r. i 61 bezrobotnych w zawodzie technik rolnik, tj. o 3 osoby, tj. 5,2% więcej niż w 2013 r. Stanowili oni odpowiednio 1,7% i 1,1% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Pierwszą lokatę z grupy osób posiadających wykształcenie wyższe zajeli ekonomiści. Znajdują się oni na 21 pozycji w rankingu (pięć miejsc w górę). Na koniec czerwca 2014 r. zarejestrowane były 44 osoby posiadające ten zawód. W odniesieniu do końca czerwca 2013 r. liczba bezrobotnych ekonomistów wzrosła o 10 osób, tj. o 29,4%. Kolejną pozycję zajęli specjaliści administracji publicznej 41 osób, (trzy miejsca w dół).
22 4/. BEZROBOTNI W UKŁADZIE BRANŻOWYM Kolejnym ważnym aspektem analizy jest przyjrzenie się, w jakich branżach występuje najwięcej bezrobotnych, a w jakich najmniej. W końcu czerwca 2014 r. zarejestrowanych było 4475 bezrobotnych poprzednio pracujących, wśród których nieznacznie dominowały kobiety (51,5%, tj. 2306 osób). W ujęciu rocznym liczba bezrobotnych, legitymujących się stażem pracy spadła o 2,3%, tj. 104 osoby (30.06.2013 r. zarejestrowanych było 4579 bezrobotnych poprzednio pracujących). W okresie od stycznia do czerwca 2014 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu zarejestrowało się 1910 osób poprzednio pracujących tzw. napływ do bezrobocia, którego wielkość była o 8,7% niższa do zanotowanej w analogicznym okresie ubiegłego roku (2013 r. -2093 osoby). Wśród nowo rejestrujących się obserwowano znaczną nadprezentację mężczyzn, którzy stanowili 55% poprzednio pracujących, napływających do bezrobocia. Napływający do bezrobocia najliczniej reprezentowali następujące sekcje PKD: przetwórstwo przemysłowe 409 osób (21,4% ogółu*); handel hurtowy i detaliczny 337 osób (17,6%); budownictwo 211 osób (11,0%); działalność niezidentyfikowana 177 osób (9,3%); administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 121 osób (6,3%); pozostała działalności usługowa 99 osób (5,2%); rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 87 osób (4,5%); transport i gospodarka magazynowa 66 osób (3,5% ogółu); działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 61 osób (3,2%); najmniej zaś w: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 1 osoba (0,1); informacji i komunikacji 3 osoby (0,2); działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 9 osób (0,3%); wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatycznych 9 osób (0,5%); górnictwo i wydobywanie 5 osób (0,3%).
23 *% do liczby poprzednio pracujących tj. 1910 osób Z przeprowadzonej szczegółowej analizy patrz tabela 4 wynika, iż w I półroczu 2014 roku wzrost bezrobocia wystąpił w 6 sektorach gospodarczych: rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo wzrost o 21 osób, tj. 10,5%; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz itp. wzrost o 2 osoby, tj. 33,3%; dostawa wody i rekultywacja wzrost o 2 osoby, tj. 9,1%; obsługa rynku nieruchomości wzrost o 5 osób, tj. 33,3%. działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca wzrost o 31 osób, tj. 18,8%; działalność niezidentyfikowana wzrost o 7 osób, tj. 1,4%. Tabela nr 4. Bezrobotni według sekcji PKD w latach 2013 2014 Bezrobotni stan na koniec czerwca Zmiana w stosunku Sekcje PKD 2013 r. 2014 r. do 2013 r. liczba % liczba % liczba % Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 199 3,6 220 4,1 21 10,5 Górnictwo i wydobywanie 9 0,2 7 0,1-2 -22,2 Przetwórstwo przemysłowe 973 17,4 969 17,9-4 -0,4 Wytwarzanie i zaopatrywanie w 6 0,1 8 0,1 2 33,3 energię elektryczną, gaz itp. Dostawa wody i rekultywacja 22 0,4 24 0,4 2 9,1 Budownictwo 548 9,8 504 9,3-44 -8,0 Handel hurtowy i detaliczny 841 15,1 783 14,5-58 -6,9 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 151 2,7 139 2,6-12 -7,9 Transport i gospodarka magazynowa 141 0,03 137 2,5-4 -2,8 Informacja i komunikacja 10 0,2 10 0,2 - - Finanse i ubezpieczenia 52 0,9 47 0,9-5 -9,6 Obsługa rynku nieruchomości 15 0,3 20 0,4 5 33,3 Działalność naukowa 79 1,4 70 1,3-9 -11,4 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne 165 3,0 196 3,6 31 18,8 411 7,4 403 7,4-8 1,9 Edukacja 86 1,5 85 1,6-1 1,2 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 65 1,2 61 1,1-4 6,2
24 Kultura, rozrywka, rekreacja 56 1,0 53 1,0-3 5,4 Pozostała działalność usługowa 231 4,1 213 3,9-18 -7,8 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 2 0,0 2 0,0 0,0 0,0 Działalność niezidentyfikowana 517 9,3 524 9,7 7 1,4 Dotychczas niepracujący 1003 18,0 939 17,3-64 6,4 Razem: 5582 100,0 5414 100,0-168 3,0 Struktura osób bezrobotnych według Polskiej Klasyfikacji Działalności na koniec czerwca 2014 r. - najliczniejsze sekcje: przetwórstwo przemysłowe 969 osób (17,9% ogółu); handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 783 osoby (14,5%); działalność niezidentyfikowanej 524 osoby (9,7%); budownictwo 504 osoby(9,3%); administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 403 osoby (7,4%); - najmniej liczne sekcje: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 2 osoby (0,03); górnictwo i wydobywanie 7 osób (0,1%); wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatycznych 8 osób (0,1%). 5/. OFERTY PRACY WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW W I półroczu 2014 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu wpłynęło 895 wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej z powiatu elbląskiego, w tym 691 subsydiowanych, co stanowiło 77,2%. W bieżącym roku pracodawcy zgłosili o 14,4% (113) więcej niż w analogicznym okresie roku 2013. W strukturze ofert pracy od lat najwięcej ofert pracy przeznaczonych jest dla pracowników usług osobistych i sprzedawców. W I półroczu 2014 r. tej grupie zawodowej oferowano 343 miejsca pracy, tj. o 19 ofert więcej (5,9%) niż w 2013r. i o 88 więcej (34,5%) niż w 2012 r. Stanowiły one 38,3% wszystkich ofert pracy w powiecie elbląskim. Druga lokata przypadła robotnikom przemysłowym i rzemieślnikom.
25 W I półroczu 2014 r. dla tej populacji było 151 ofert pracy wzrost o 23, tj. o 18,0%. Stanowiło to 16,9% wszystkich ofert pracy. Trzecie miejsce zajeli pracownicy przy pracach prostych. Dla nich w I półroczu 2014 r. było 121 ofert pracy - spadek o 16 tj. o 11,7%. Stanowiły one 13,5% wszystkich oferowanych miejsc pracy z powiatu elbląskiego. Według Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, najbardziej zagregowany podział obejmuje 11 wielkich grup zawodowych patrz tabela 5. Tabela nr 5. Oferty pracy według wielkich grup zawodów na koniec czerwca 2012-2014 OFERTY PRACY GRUPY ZAWODÓW I półrocze I półrocze I półrocze Zmiana liczby ofert pracy w 2013 r. w porównaniu z 2012 r. Zmiana liczby ofert pracy w 2014 r. w porównaniu z 2013 r. 2012r. 2013r. 2014r. liczba % liczba % OGÓŁEM 645 782 895 137 21,2 113 14,4 z tego: Siły zbrojne 0 0 0 0 0 0 0 Wyżsi urzędnicy i kierownicy 3 1 2-2 -66,7 1 100,0 Specjaliści 18 16 18-2 -11,1 2 12,5 Technicy i inny średni personel 44 40 45-4 -9,1 5 12,5 Pracownicy biurowi 75 81 88 6 8,0 7 8,6 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 255 324 343 69 27,1 19 5,9 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1 8 8 7 700,0 - - Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 140 128 151-12 -8,6 23 18,0 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 44 33 87-11 -25,0 54 163,6 Pracownicy przy pracach prostych 61 137 121 76 124,6-16 11,7 Bez zawodu 4 14 32 10 250,0 18 128,6 Źródło: Sprawozdawczość nr.1 MPiPS załącznik 3. Obliczenia własne. Analiza popytu na pracę na poziomie wielkich grup zawodowych wykazała, że w I półroczu 2014 r. w odniesieniu do sytuacji w okresie styczeń czerwiec 2013 r. wzrost liczby zgłoszonych miejsc pracy oraz miejsc aktywizacji zawodowej nastąpił w ośmiu grupach zawodów:
26 - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń ; (163,6%); - bez zawodu (128,6%); - pracowników przy pracach prostych ; (124,6%); - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. (18,0%). Wykres nr 9. Struktura ofert pracy wg grup zawodów(oferty pracy za I półrocze 2014r.) Pracownicy przy pracach prostych; 13,5% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń; 9,7% Bez zawodu; 3,6% Wyższi urzędnicy i kierownicy 0,2% Specjaliści; 2,0% Technicy i inny personel średni; 5,0% Pracownicy biurowi; 9,8% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy; 16,9% Rolnicy, ogrodnicy, lesniczy i rybacy; 0,9% Pracownicy usłu osobistych i sprzedawcy; 38,3% 6/. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY OFERT PRACY Szczegółowa analiza ofert pracy pozwoliła sporządzić ranking pierwszych trzydziestu zawodów i specjalności według ich liczby, co ilustruje tabela 6.
27 Tabela nr 6. Ranking pierwszych 30 zawodów według liczby ofert pracy w I połowie 2013-2014r. L.p Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba ofert pracy I półrocze 2013r. OGÓŁEM Liczba ofert pracy I półrocze 2014r. OGÓŁEM Zmiana liczby ofert pracy w porównaniu z 2013r. [liczba] Zmiana liczby ofert pracy w porównaniu z 2014. [%] 1 515303 Robotnik gospodarczy 204 209 5 2,4 2 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 50 68 18 36,0 3 522301 Sprzedawca 72 62-10 -13,9 4 931301 Robotnik budowlany 39 38-1 -2,5 5 000000 Bez zawodu 14 32 18 128,6 6 753303 Szwaczka 32 33 1 3,1 7 752205 752208 752290 8 814302 Stolarz + stolarz meblowy + pozostali stolarze meblowi i pokrewni Operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury 32 26-6 -18,8 6 15 9 250,0 9 816026 Operator urządzeń przetwórstwa drobiu 0 15 15 100,0 10 941201 Pomoc kuchenna 17 14-3 -11,8 11 911207 Sprzątaczka biurowa 10 12 2 20,0 12 712501 Monter / składacz okien 0 12 12 100 13 932911 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0 11 10 100 14 753202 Krojczy 1 11 10 1000,0 15 513101 Kelner 10 10 0-16 514290 Pozostałe kosmetyczki i pokrewni 1 10 9 900 17 814305 Operator maszyn do produkcji papieru i tektury falistej 6 10 4 66,7 18 931205 Robotnik drogowy 10 9-1 -10 19 921101 Pomocniczy robotnik polowy 3 9 6 200 20 514101 Fryzjer 4 7 3 75 21 834101 Kierowca ciągnika rolniczego 3 7 4 133,3 22 911203 Pokojowa 5 7 2 40,0 23 721290 Pozostali spawacze i pokrewni 0 7 7-24 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 2 6 4 200,0 25 334306 Technik administracji 9 6-3 33,3 26 532201 Opiekunka domowa 1 6 5 500,0 27 334390 Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 1 6 5 500,0 28 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 2 5 3 150,0 29 432103 Magazynier 3 5 2 66,7 30 751103 Przetwórca ryb 0 5 5 - Liczba ofert pracy wymieniona w tabeli 6, stanowiła 75,1% (673) ogółu zarejestrowanych ofert pracy. W odniesieniu do stanu z końca czerwca 2013 r. liczba
28 zgłoszonych ofert pracy dla zawodów ujętych w powyższej tabeli, zwiększyła się o 135 oferty, tj. o 25,1%. Oferty pracy wzrosły w 23 zawodach i specjalnościach - najwięcej w takich jak: kosmetyczka, bez zawodu, monter składacz okien, operator urządzeń przetwórstwa drobiu, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, krojczy, opiekunka domowa, pozostali pracownicy administracji i sekretarze biura zarządu, kierowca ciągnika rolniczego, kierowca samochodu ciężarowego. W 6 zawodach i specjalnościach odnotowano spadek ofert pracy. Dotyczyło to między innymi takich zawodów jak: sprzedawca (spadek o 10 osób) i stolarz (spadek o 7 ofert). Od dziewięciu lat niezmiennie pierwsze miejsce pod względem liczebności ofert pracy zajmowali robotnicy gospodarczy 23,3% ogółu ofert z powiatu elbląskiego. Drugie miejsce przypadło pozostali pracownicy obsługi biurowej 7,5% ogółu ofert z powiatu elbląskiego. Kolejne pozycje zajmowali: sprzedawca (6,9%), stolarz (4,1%), robotnik budowlany (4,2%), bez zawodu (3,5%). Czołowe miejsce wśród zawodów nierobotniczych przypadło szwaczkom - 3,7% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego. Dla osób z wykształceniem wyższym Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu miał do zaoferowania tylko 18 ofert pracy w następujących zawodach: pozostali specjaliści do spraw społecznych (2 oferty), fizjoterapeuta (1 oferta), pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji (1 oferta); nauczyciel przedszkola (1 oferta), nauczyciel wychowania fizycznego (1 oferta), pielęgniarka (1 oferta), specjalista zastosowania informatyki (1 oferta), archiwista (1 oferta), logistyk (1 oferta), projektant wzornictwa przemysłowego (1 oferta), inżynier geodeta (1 oferta), lekarz weterynarii (1 oferta), inżynier inżynierii środowiska (1 oferta), inżynier mechanik (1 oferta), nauczyciel przedmiotów zawodowych artystycznych(1 oferta), nauczyciel fizyki i astronomii, nauczyciel języka niemieckiego (1 oferta). Analiza 895 ofert pracy zgłoszonych do urzędów pracy w I połowie 2014 r. wykazała, że nie pokrywają one zapotrzebowania wynikającego z zarejestrowanego bezrobocia 5414 osób.
29 7/. OFERTY PRACY W UKŁADZIE BRANŻOWYM Ważnym aspektem analizy jest przyjrzenie się, w jakich branżach poszukiwani są pracownicy. Przy konstruowaniu klasyfikacji branż dla potrzeb niniejszych badań oparto się na konstrukcjach pojęciowych występujących w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Uwzględniając rodzaj prowadzonej działalności według PKD najwięcej ofert pracy zgłoszono z sekcji: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 29,4% ogółu (263 oferty, w tym 263 oferty subsydiowane); przetwórstwo przemysłowe 25,4% (227 ofert, w tym 118 subsydiowanych); handlu hurt. i detal.;naprawa pojazdów samochod., włączając motocykle 11,7% (105 ofert, w tym 92 subsydiowane); budownictwo - 6,1% (55 ofert, w tym 30 subsydiowanych); działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 4,2% (38 ofert, w tym 37 subsydiowanych); transport i gospodarka narodowa 4,1% (37 ofert, w tym 25 subsydiowanych); opieka zdrowotna i pomoc społeczna 3,6% (32 oferty, w tym 31 subsydiowanych); działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 3,6% (32 oferty, w tym 8 subsydiowanych); Liczba ofert pracy w wyżej wymienionych sekcjach wynosiła 788 miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej i stanowiła (88%) wszystkich propozycji zatrudnieniowych w I połowie 2014 roku z powiatu elbląskiego zgłoszonych do PUP w Elblągu. W trzech sekcjach PKD zgłoszona liczba informacji o wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej ukształtowała się na poziomie ubiegłego roku: dostawa wody i rekultywacja ; finanse i ubezpieczenie ; obsługa rynku nieruchomości. W trzech sekcjach nie zgłoszono miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowych: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię ektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych ;
30 gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników ; organizacje i zespoły eksterytorialne. Trzy sekcje odnotowały mniejsze zapotrzebowanie na pracę, w tym: przetwórstwo przemysłowe ; działalność profesjonalna, naukowa i techniczna ; działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją. Najmniej ofert pracy zgłoszono w sekcjach: informacja i komunikacja 0,0% (0 ofert); górnictwo i wydobywanie - 0,3% ogółu (3 oferty); działalność finansowa i ubezpieczeniowa - 0,4% (4 oferty); działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,6% (5 ofert); dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność zwiazana z rekultywacją 0,7% (6 ofert). działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 1% (9 ofert); Z dokonanej analizy szczegółowej patrz tabela 7 wynika, iż w I połowie 2014 roku wzrost ofert pracy wystąpił w czternastu sektorach gospodarczych: przetwórstwo przemysłowe - wzrost o 47 ofert; działalność w zakresie usług administrowania - wzrost o 22 oferty; administracja publiczna - wzrost o 8 ofert; rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo wzrost o 8 ofert; transport i gospodarka magazynowa wzrost o 7 ofert. działalność naukowa - wzrost o 6 ofert; edukacja - wzrost o 6 ofert; opieka zdrowotna i pomoc społeczna - wzrost o 5 ofert. Tabela nr 7. Oferty pracy według rodzaju prowadzonej działalności w latach 2013-2014 Zgłoszone oferty pracy w I półroczu Zmiana w stosunku Sekcje PKD 2013 r. 2014 r. do 2013 r. liczba % liczba % liczba % Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 21 2,7 29 3,2% 8 38,1% Górnictwo i wydobywanie 3 0,4 3 0,3% 0 Przetwórstwo przemysłowe 180 23,0 227 25,4% 47 26,1%
31 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz itp. 0 0,0 0 0 Dostawa wody i rekultywacja 2 0,3 6 0,7% 4 200,0 Budownictwo 60 7,7 55 6,1% -5-8,3% Handel hurtowy i detaliczny 102 13,0 105 11,7% 3 2,9% Hotele i restauracje 37 4,7 38 4,2% 1 2,7% Transport i gosp. magazynowa 30 3,8 37 4,1% 7 23,3% Informacja i komunikacja 2 0,3 0 0-2 -100,0% Finanse i ubezpieczenia 3 0,4 4 0,4% 1 33,3% Obsługa rynku nieruchomości 3 0,4 5 0,6% 2 66,7% Działalność naukowa 3 0,4 9 1,0% 6 200,0% Działalność usługowa 10 1,3 32 3,6% 22 220,0% Administracja publiczna 255 32,6 263 29,4% 8 3,1% Edukacja 13 1,7 19 2,1% 6 46,2% Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 27 3,5 32 3,6% 5 18,5% Kultura, rozrywka, rekreacja 10 1,3 12 1,3% 2 20,0% Inna działalność usługowa 21 2,7 19 2,1% -2-9,5% Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 0 0 0 0 0 0 Razem: 782 100,0 895 100,0 113 14,5% Spośród zgłoszonych w I półroczu 2014 r. 895 ofert pracy pozostało nie wykorzystanych 57 miejsc pracy, w tym najwięcej w następujących sekcjach PKD: budownictwo (12 miejsc pracy, co stanowiło 21,8% ofert zgłoszonych w danej sekcji); transport i gospodarka magazynowa (10 miejsc pracy, co stanowiło 27,0% ofert zgłoszonych w danej sekcji); działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (10 miejsc pracy, co stanowiło 26,3% ofert zgłoszonych w danej sekcji); przetwórstwo przemysłowe (7 miejsc pracy, co stanowi 3,1% ofert zgłoszonych w danej sekcji); handel hurtowy i detaliczny (6 miejsc pracy, co stanowi 3,1% ofert zgłoszonych w danej sekcji). Oferty pracy pozostające na koniec miesiąca, nie były wykorzystane, ponieważ wpłynęły pod koniec miesiąca sprawozdawczego lub były w trakcie realizacji.
32 8./ ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE Nierównowaga miedzy popytem, a podażą na rynku pracy powoduje występowanie zawodów, na które jest większe lub mniejsze zapotrzebowanie ze strony pracodawców tj.: -zawodów nadwyżkowych, na które jest niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie; tzn. występuje przewaga bezrobotnych nad ofertami pracy. Przyjęto, że zawody nadwyżkowe to zawody o wskaźniku intensywności nadwyżki mniejszym od 0,9; -zawodów zrównoważonych, na które liczba ofert pracy pokrywa się z liczbą bezrobotnych, tzn. wykazują one równowagę na rynku pracy. Przyjęto, że zawody zrównoważone to zawody o wskaźniku większym od 0,9 i mniejszym od 1,1; -zawodów deficytowych, na które jest wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy, tzn. występuje przewaga ofert pracy nad bezrobotnymi. Przyjęto, że zawody deficytowe to zawody o wskaźniku intensywności deficytu większym od 1,1. W pierwszej połowie 2014 r. w rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim odnotowano 413 zawodów, w których zgłoszono oferty pracy lub zarejestrowane były osoby bezrobotne. W grupie tej były 292 zawody nadwyżkowe (w tym dla 251 zawodów nie było ofert), 15 zawodów zrównoważonych oraz 106 zawodów deficytowych. 8.1/. ZAWODY NADWYŻKOWE W powiecie elbląskim w strukturze zawodowej bezrobotnych dominowały zawody nadwyżkowe. W zawodach nadwyżkowych w I połowie 2014 r. sklasyfikowano (posiłkując się wskaźnikiem intensywności nadwyżki zawodów 292 zawody nadwyżkowe o intensywności nadwyżki zawodów od 0,00 do 0,77 co stanowi 70,7% w tym: - 41 zawodów (14,0%) nadwyżkowych były o wskaźniku> zera i < od 0,77. W grupie tej zarejestrowanych było 1466 bezrobotnych dla których pracodawcy zgłosili 183 oferty pracy. - 251 zawodów (86,0%) nadwyżkowych o wskaźniku = zeru, gdzie nie zgłoszono żadnej oferty pracy natomiast zarejestrowali się bezrobotni. W grupie tej zarejestrowanych było 701 bezrobotnych dla których pracodawcy nie zgłosili ofert pracy.
33 Po pominięciu zawodów dla których wskaźnik intensywności nadwyżki wynosi 0 (251 zawodów), pozostało 41 zawodów deficytowych. W tabeli nr 8 przedstawiono 30 zawodów deficytowych spośród 41 wg wskaźnika intensywności deficytu. Tabela nr 8. Wykaz zawodów nadwyżkowych według wskaźnika nadwyżki zawodu L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 6 miesięcy 2014 r Oferty pracy w okresie 6 miesięcy 2014 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu zawodów 1 331403 Technik ekonomista 41 1 0,02439 2 711202 Murarz 40 1 0,02500 3 752208 Stolarz meblowy 39 1 0,02564 4 522305 Technik handlowiec 26 1 0,03846 5 613003 Rolnik 26 1 0,03846 6 000000 Bez zawodu 775 32 0,04129 7 512002 Kucharz małej gastronomii 23 1 0,04348 8 512001 Kucharz 38 3 0,07895 9 713203 Lakiernik samochodowy 11 1 0,09091 10 228301 Fizjoterapeuta 10 1 0,10000 11 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 46 5 0,10870 12 Pozostali specjaliści do spraw 242190 zarządzania i organizacji 7 1 0,14286 13 311504 Technik mechanik 13 2 0,15385 14 751204 Piekarz 25 4 0,16000 15 523002 Kasjer handlowy 6 1 0,16667 16 411004 Technik prac biurowych 11 2 0,18182 17 Pozostali mechanicy pojazdów 723190 samochodowych 5 1 0,20000 18 753702 Kaletnik 19 4 0,21053 19 723105 Mechanik samochodów osobowych 9 2 0,22222 20 321301 Technik farmaceutyczny 4 1 0,25000 21 Pozostali pracownicy ochrony osób i 541390 mienia 4 1 0,25000 22 Pozostali pracownicy przy pracach 962990 prostych gdzie indziej 4 1 0,25000 niesklasyfikowani 23 752205 Stolarz 32 9 0,28125 24 514101 Fryzjer 23 7 0,30435 25 Mechanik maszyn i urządzeń 723307 przemysłowych 3 1 0,33333 26 Operator urządzeń do produkcji 816018 wyrobów mleczarskich 3 1 0,33333
34 27 753402 Tapicer 8 3 0,37500 28 522301 Sprzedawca 162 62 0,38272 29 962902 Dozorca 5 2 0,40000 30 933304 Robotnik magazynowy 4 2 0,50000 31 233025 Nauczyciel wychowania fizycznego 2 1 0,50000 32 325907 Terapeuta zajęciowy 2 1 0,50000 33 332101 Agent ubezpieczeniowy 2 1 0,50000 34 711101 Konserwator budynków 2 1 0,50000 35 832203 Kierowca samochodu osobowego 2 1 0,50000 36 962906 Woźny 2 1 0,50000 37 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 10 6 0,60000 38 711601 Brukarz 3 2 0,66667 39 752305 Pilarz 3 2 0,66667 40 432103 Magazynier 7 5 0,71429 41 834101 Kierowca ciągnika rolniczego 9 7 0,77778 Suma 1466 183 x Ze statystyk Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu wynika, że w 251 zawodach (701 bezrobotnych) nie zgłoszono ani jednej oferty pracy. Do zawodów, o największej liczbie rejestracji, w której brak było ofert pracy, zaliczamy: Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych ekonomista 41 operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego 36 krawiec 30 specjalista administracji publicznej 27 technik rolnik 25 mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 20 cukiernik 18 ślusarz 17 tokarz w metalu* 12 technik informatyk 11 technik żywienia i gospodarstwa domowego 10 Poza zawodami, dla których pracodawcy nie zgłosili żadnych ofert pracy, największy niedobór ofert pracy dotyczył zawodów, które zajmują pierwsze lokaty w rankingu zarejestrowanych bezrobotnych. Na przykład, dla osób bezrobotnych bez zawodu zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. (775 osób) pracodawcy oferowali 32 miejsca pracy zawodu, a wskaźnik natężenia oferty wyniósł 0,04129.
35 Dotyczy to także m.in.: sprzedawców - wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,38272 przy 62 ofertach pracy, 162 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 467 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.; mechaników pojazdów samochodowych - wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,10870 przy 5 ofertach pracy, 46 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 81 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.; techników ekonomistów wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,02439 przy 1 ofercie pracy, 41 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 96 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.; murarzy wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,02500 przy 1 ofercie pracy, 40 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 84 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.; stolarzy meblowych wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,02564 przy 1 ofercie pracy, 39 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 89 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.; kucharzy - wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,07895 przy 3 ofertach pracy, 38 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 103 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.; stolarzy wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0,0,28125 przy 9 ofertach pracy, 32 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2014 r. i 82 osobach bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r.;
36 8.2/. ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, w którym występuje równowaga pomiędzy liczbą osób poszukujących pracy w danym zawodzie, a liczbą pojawiających się ofert pracy dotyczących tego zawodu. W grupie zawodów zrównoważonych w I półroczu 2014 r. (posiłkując się wskaźnikiem intensywności nadwyżki - deficytu) zawodów, wyłoniono 15 zawodów zrównoważonych, co stanowi 3,6% z 413 zawodów występujących w powiecie elbląskim. W grupie tej zarejestrowanych było 27 bezrobotnych, dla których pracodawcy zgłosili 27 ofert pracy. Z uzyskanych danych wynika, iż zdecydowanie najliczniejszym zrównoważonym zawodem był technik administracji (co ilustruje tabela 9). Tabela nr 9. Zawody i specjalności zrównoważone L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 6 miesięcy 2014 r. Oferty pracy w okresie 6 miesięcy 2014 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficyt u zawodów 1 334306 Technik administracji 6 6 1,00000 2 331301 Księgowy 3 3 1,00000 3 332302 Zaopatrzeniowiec 3 3 1,00000 4 524990 Pozostali pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 2 2 1,00000 5 811105 Operator koparko ładowarki 2 2 1,00000 6 818204 Palacz kotłów centralnego ogrzewania 2 2 gazowych 1,00000 7 214306 Inżynier inżynierii środowiska 1 1 systemy wodociągowe i kanalizacyjne 1,00000 8 222101 Pielęgniarka 1 1 1,00000 9 225101 Lekarz weterynarii 1 1 1,00000 10 251902 Specjalista zastosowań informatyki 1 1 1,00000 11 611190 Pozostali rolnicy upraw polowych 1 1 1,00000 12 721404 Monter konstrukcji stalowych 1 1 1,00000 13 723390 Pozostali mechanicy maszyn i 1 1 urządzeń rolniczych i przemysłowych 1,00000 14 817206 Operator spajarek okleiny i łuszczki 1 1 1,00000 15 821206 Monter sprzętu oświetleniowego i 1 1 lamp elektrycznych 1,00000 Suma 27 27