SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII

Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547 40.1.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 548 40.1.4. TNM... 549 40.1.5. Aspekty anatomii prawidłowej i histologii... 551 40.1.6. Leczenie chirurgiczne... 552 40.1.7. Leczenie uzupełniające... 554 40.1.8. Rokowanie... 554 40.1.9. Powikłania... 555 40.2. Rak dna jamy ustnej Marcin Kozakiewicz... 555 40.2.1. Epidemiologia... 555 40.2.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 555 40.2.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 555 40.2.4. TNM... 556 40.2.5. Aspekty anatomii prawidłowej i histologii... 556 40.2.6. Leczenie chirurgiczne... 556 40.2.7. Leczenie uzupełniające... 557 40.2.8. Rokowanie... 557 40.2.9. Powikłania... 557 40.3. Rak dziąsła dolnego Marcin Kozakiewicz... 558 40.3.1. Epidemiologia... 558 40.3.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 558 40.3.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 558 40.3.4. TNM... 558 40.3.5. Aspekty anatomii prawidłowej i histologii... 558 40.3.6. Leczenie chirurgiczne... 559 40.3.7. Leczenie uzupełniające... 560 40.3.8. Rokowanie... 560 40.3.9. Powikłania... 560 40.4. Rak trójkąta zatrzonowcowego Marcin Kozakiewicz... 561 40.4.1. Epidemiologia... 561 40.4.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 561 40.4.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 561 40.4.4. TNM... 561 40.4.5. Aspekty anatomii prawidłowej i histologii... 562 40.4.6. Leczenie chirurgiczne... 562 40.4.7. Leczenie uzupełniające... 562 Spis treści VII

40.4.8. Rokowanie... 562 40.4.9. Powikłania... 562 40.5. Leczenie chirurgiczne nowotworów krtani Stanisław Bień... 564 40.5.1. Epidemiologia... 564 40.5.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 564 40.5.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 564 40.5.4. Klasyfikacja histopatologiczna... 565 40.5.5. Diagnostyka różnicowa... 567 40.5.6. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 567 40.5.7. Wybrane szczegóły anatomii krtani... 569 40.5.8. Ogólne zasady leczenia chirurgicznego i leczenia skojarzonego... 570 40.5.9. Podstawowe techniki chirurgiczne w leczeniu nowotworów krtani... 573 40.5.10. Rehabilitacja chirurgiczna mowy po usunięciu krtani... 580 40.5.11. Rokowanie... 581 40.6. Leczenie chirurgiczne nowotworów wargi Stanisław Bień... 582 40.6.1. Epidemiologia... 582 40.6.2. Etiologia, czynniki ryzyka i histopatologia... 582 40.6.3. Obraz kliniczny, diagnostyka, diagnostyka różnicowa... 583 40.6.4. Elementy istotne dla chirurgii nowotworów wargi... 583 40.6.5. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 584 40.6.6. Ogólne zasady leczenia algorytm wycięcia i rekonstrukcji w raku wargi, leczenie przerzutów do węzłów regionalnych... 584 40.6.7. Podstawowe metody operacji w raku wargi... 589 40.6.8. Rokowanie... 591 40.7. Chirurgia nowotworów podniebienia twardego Stanisław Bień... 591 40.7.1. Epidemiologia, etiologia i histopatologia... 591 40.7.2. Elementy anatomii istotne dla chirurgii w obrębie podniebienia twardego... 592 40.7.3. Obraz kliniczny, diagnostyka, diagnostyka różnicowa... 592 40.7.4. Ogólne zasady leczenia nowotworów podniebienia twardego... 593 40.7.5. Podstawowe typy leczenia chirurgicznego i rekonstrukcji ubytku w obrębie podniebienia twardego... 594 40.8. Leczenie chirurgiczne nowotworów nosowej części gardła Stanisław Bień... 596 40.8.1. Epidemiologia... 596 40.8.2. Etiologia, czynniki ryzyka i histopatologia... 596 40.8.3. Obraz kliniczny, diagnostyka... 597 40.8.4. Elementy anatomii istotne dla chirurgii w obrębie nosowej części gardła... 597 40.8.5. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 598 40.8.6. Ogólne zasady leczenia nowotworów złośliwych nosowej części gardła... 599 40.8.7. Miejsce chirurgii w leczeniu nowotworów nosowej części gardła... 599 40.8.8. Rokowanie... 600 40.8.9. Obraz kliniczny i leczenie chirurgiczne włókniaka młodzieńczego... 600 40.9. Leczenie chirurgiczne nowotworów ustnej części gardła Stanisław Bień... 602 40.9.1. Epidemiologia... 602 40.9.2. Etiologia, czynniki ryzyka i histopatologia... 602 40.9.3. Obraz kliniczny, diagnostyka... 603 40.9.4. Elementy anatomii istotne dla chirurgii w obrębie ustnej części gardła... 604 40.9.5. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 604 40.9.6. Ogólne zasady leczenia... 605 40.9.7. Podstawowe metody leczenia chirurgicznego... 606 40.9.8. Rokowanie... 609 40.10. Leczenie chirurgiczne nowotworów krtaniowej części gardła Stanisław Bień... 609 40.10.1. Epidemiologia... 609 VIII Chirurgia onkologiczna

40.10.2. Etiologia, czynniki ryzyka i histopatologia... 610 40.10.3. Obraz kliniczny, diagnostyka, diagnostyka różnicowa... 610 40.10.4. Elementy anatomii istotne dla chirurgii w obrębie krtaniowej części gardła... 612 40.10.5. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 613 40.10.6. Ogólne zasady leczenia... 613 40.10.7. Podstawowe metody leczenia chirurgicznego... 614 40.10.8. Rokowanie... 617 40.11. Leczenie chirurgiczne nowotworów jam nosa i zatok przynosowych Stanisław Bień... 618 40.11.1. Epidemiologia... 618 40.11.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 618 40.11.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 619 40.11.4. Klasyfikacja histopatologiczna... 620 40.11.5. Diagnostyka różnicowa... 621 40.11.6. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 621 40.11.7. Wybrane szczegóły anatomii nosa i zatok przynosowych... 623 40.11.8. Ogólne zasady leczenia chirurgicznego i leczenia skojarzonego... 624 40.11.9. Podstawowe techniki chirurgiczne w leczeniu nowotworów nosa i zatok przynosowych... 625 40.11.10. Rokowanie... 630 40.12. Chirurgia nowotworów przestrzeni przygardłowej Stanisław Bień... 631 40.12.1. Anatomia przestrzeni przygardłowej... 631 40.12.2. Charakterystyka kliniczna i patologiczna guzów przestrzeni przygardłowej... 632 40.12.3. Symptomatologia przestrzeni przygardłowej... 633 40.12.4. Diagnostyka guzów przestrzeni przygardłowej... 634 40.13. Leczenie chirurgiczne nowotworów gruczołów ślinowych Stanisław Bień... 637 40.13.1. Epidemiologia... 637 40.13.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 637 40.13.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 637 40.13.4. Patologia narządowa... 639 40.13.5. Diagnostyka różnicowa... 640 40.13.6. Klasyfikacja zaawansowania klinicznego... 640 40.13.7. Wybrane szczegóły anatomii ślinianki przyusznej i podżuchwowej istotne dla chirurga... 641 40.13.8. Ogólne zasady leczenia chirurgicznego i leczenia skojarzonego... 643 40.13.9. Podstawowe techniki chirurgiczne w leczeniu nowotworów gruczołów ślinowych... 645 40.13.10. Rokowanie... 649 40.14. Chirurgia podstawy czaszki. Rozszerzone resekcje nowotworów jamy nosa i zatok przynosowych Romuald Krajewski... 650 40.14.1. Wstęp... 650 40.14.2. Ogólne zasady postępowania... 651 40.15. Chirurgia rekonstrukcyjna u chorych na nowotwory głowy i szyi Adam Maciejewski... 667 40.15.1. Wstęp... 667 40.15.2. Ogólne zasady chirurgii rekonstrukcyjnej... 667 40.15.3. Techniki odtwórcze stosowane w obszarze głowy i szyi... 667 40.15.4. Zabiegi rekonstrukcyjne w obszarze głowy i szyi... 682 40.15.5. Powikłania po rekonstrukcjach mikronaczyniowych... 700 40.15.6. Przyszłość... 702 Spis treści IX

41. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego Tomasz Trojanowski... 705 41.1. Wstęp... 705 41.2. Epidemiologia... 705 41.3. Objawy... 707 41.4. Rozpoznanie... 708 41.5. Leczenie... 708 41.5.1. Zasady ogólne... 708 41.5.2. Zasady szczegółowe... 710 42. Nowotwory tarczycy Barbara Jarząb, Krzysztof Kuzdak... 719 42.1. Wstęp... 719 42.2. Wole guzkowe a rak tarczycy... 719 42.3. Epidemiologia... 719 42.4. Czynniki ryzyka rozwoju raka tarczycy... 720 42.4.1. Promieniowanie jonizujące... 720 42.4.2. Inne czynniki ryzyka... 720 42.5. Patologia raka tarczycy... 720 42.5.1. Rak brodawkowaty tarczycy... 721 42.5.2. Mikrorak brodawkowaty... 721 42.5.3. Rak pęcherzykowy... 722 42.5.4. Rak nisko zróżnicowany i niezróżnicowany... 722 42.5.5. Rak rdzeniasty... 722 42.6. Wywiad... 723 42.7. Badanie przedmiotowe... 723 42.8. Badania dodatkowe... 724 42.8.1. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa... 724 42.8.2. Rtg klatki piersiowej... 726 42.9. Leczenie... 726 42.10. Anatomia chirurgiczna... 728 42.11. Układ chłonny... 729 42.12. Technika operacyjna... 732 42.12.1. Pierwotne wycięcie tarczycy z powodu raka... 732 42.12.2. Wtórne całkowite wycięcie tarczycy z powodu raka... 732 42.12.3. Operacje na układzie chłonnym... 733 42.12.4. Operacje wielonarządowe... 734 42.12.5. Powikłania po leczeniu operacyjnym raka tarczycy... 734 42.13. Postępowanie pooperacyjne... 735 42.13.1. Rak brodawkowaty i rak pęcherzykowy tarczycy... 735 42.13.2. Rak rdzeniasty tarczycy... 737 42.13.3. Chłoniaki tarczycy... 738 42.14. Teleradioterapia i chemioterapia w raku tarczycy... 739 42.14.1. Teleradioterapia... 739 42.14.2. Chemioterapia i leczenie celowane... 739 42.15. Wznowy miejscowe, lokoregionalne i odległe... 739 42.16. Rokowanie... 739 43. Nowotwory przytarczyc Krzysztof Kuzdak, Tadeusz Tołłoczko, Maciej Białas... 741 43.1. Wstęp... 741 43.2. Rak przytarczyc... 741 43.3. Fizjologia... 742 43.3.1. Synteza i wydzielanie parathormonu... 742 43.3.2. Działanie parathormonu... 742 43.3.3. Jony wapnia i ich homeostaza w ustroju... 743 X Chirurgia onkologiczna

43.3.4. Hiperkalcemia w nowotworach... 744 43.4. Czynniki genetyczne... 745 43.5. Obraz kliniczny... 745 43.6. Wywiad... 746 43.7. Badanie przedmiotowe... 747 43.8. Badania dodatkowe... 747 43.8.1. Badania biochemiczne... 747 43.8.2. Badania obrazowe... 747 43.9. Leczenie... 748 43.10. Anatomia chirurgiczna... 749 43.11. Technika operacyjna... 751 43.11.1. Klasyczna paratyreoidektomia... 751 43.11.2. Jednostronna eksploracja szyi... 752 43.11.3. Operacje minimalnie inwazyjne (MIP)... 752 43.12. Badania śródoperacyjne... 753 43.12.1. Badanie histopatologiczne skrawków mrożonych... 753 43.12.2. Śródoperacyjne oznaczanie stężenia parathormonu... 753 43.13. Powikłania leczenia operacyjnego... 753 43.14. Reoperacje... 754 43.15. Radioterapia... 754 43.16. Chemioterapia... 754 43.17. Leczenie hiperkalcemii... 754 43.18. Przerzuty raka przytarczyc... 755 43.19. Rokowanie... 755 44. Nowotwory nadnerczy Lech Pomorski... 757 44.1. Epidemiologia... 757 44.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 759 44.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 759 44.3.1. Objawy kliniczne... 759 44.3.2. Diagnostyka... 760 44.4. Podział guzów nadnerczy i klasyfikacja TNM... 760 44.5. Aspekty anatomii prawidłowej i histologii... 760 44.6. Leczenie chirurgiczne... 761 44.7. Leczenie uzupełniające... 762 44.8. Rokowanie... 763 45. Nowotwory klatki piersiowej Józef Kozak, Mariusz Łochowski, Aleksandra Szlachcińska... 765 45.1. Rak płuca... 765 45.1.1. Epidemiologia... 765 45.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 766 45.1.3. Patologia... 768 45.1.4. Objawy kliniczne i diagnostyka... 769 45.1.5. Klasyfikacja TNM... 773 45.1.6. Anatomia chirurgiczna płuc... 775 45.1.7. Leczenie chirurgiczne... 775 45.1.8. Leczenie chorych z RP w zależności od stopnia zaawansowania (TNM)... 782 45.1.9. Wskazania do leczenia chirurgicznego raka drobnokomórkowego... 785 45.1.10. Leczenie uzupełniające... 785 45.1.11. Monitorowanie chorych po leczeniu operacyjnym NRP... 786 45.1.12. Rokowanie... 786 45.1.13. Podsumowanie... 787 45.2. Nowotwory opłucnej... 787 Spis treści XI

45.2.1. Złośliwy międzybłoniak opłucnej... 788 45.2.2. Niektóre aspekty anatomii prawidłowej opłucnej... 789 45.2.3. Klasyfikacja TNM... 790 45.2.4. Leczenie... 790 45.2.5. Rokowanie... 792 45.2.6. Podsumowanie... 792 45.3. Nowotwory ściany klatki piersiowej... 792 45.3.1. Pierwotne nowotwory ściany klatki piersiowej... 792 45.4. Guzy śródpiersia... 798 45.4.1. Anatomia śródpiersia... 798 45.4.2. Podział guzów śródpiersia... 799 45.4.3. Objawy guzów śródpiersia... 807 45.4.4. Diagnostyka guzów śródpiersia... 807 45.4.5. Leczenie... 810 45.4.6. Rokowanie... 810 45.4.7. Podsumowanie... 810 46. Rak piersi Arkadiusz Jeziorski, Janusz Piekarski, Edward Towpik, Sławomir Mazur... 811 46.1. Epidemiologia... 811 46.1.1. Występowanie nowotworów złośliwych piersi na świecie... 811 46.1.2. Występowanie nowotworów złośliwych piersi u kobiet w Polsce... 812 46.2. Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju raka piersi... 815 46.2.1. Rak piersi w wywiadzie... 815 46.2.2. Obciążenie rodzinne... 815 46.2.3. Czynniki dziedziczne... 815 46.2.4. Wiek... 815 46.2.5. Czynniki hormonalne... 816 46.2.6. Promieniowanie jonizujące... 816 46.2.7. Czynniki dietetyczne i używki... 816 46.2.8. Niektóre łagodne choroby piersi z obecnością rozrostu atypowego... 816 46.3. Diagnostyka raka piersi... 816 46.3.1. Badania przesiewowe... 817 46.3.2. Diagnostyka u kobiet z objawami klinicznymi... 818 46.4. Klasyfikacja kliniczna... 833 46.4.1. Ocena stopnia zaawansowania... 833 46.5. Klasyfikacja i ocena patomorfologiczna... 836 46.5.1. Raki nienaciekające... 836 46.5.2. Raki naciekające... 837 46.6. Drogi szerzenia się raka... 838 46.7. Leczenie... 839 46.7.1. Leczenie raków przedinwazyjnych (stopień zaawansowania 0)... 839 46.7.2. Leczenie raka inwazyjnego (stopnie zaawansowania I, IIA i IIB)... 840 46.7.3. Leczenie raka inwazyjnego (stopnie zaawansowania IIIA i IIIB)... 854 46.7.4. Leczenie raka uogólnionego (stopień zaawansowania IV)... 854 46.7.5. Leczenie nawrotu miejscowego lub nawrotu regionalnego... 855 46.7.6. Obserwacje po leczeniu... 855 46.7.7. Udział chirurgii odtwórczej w leczeniu raka piersi... 856 46.8. Czynniki rokownicze (prognostyczne) i predykcyjne w raku piersi... 869 46.8.1. Czynniki rokownicze... 870 46.8.2. Czynniki predykcyjne... 872 46.9. Postacie specjalne raka piersi... 873 46.9.1. Rak piersi u chorych w podeszłym wieku... 873 XII Chirurgia onkologiczna

46.9.2. Obustronny rak piersi... 876 46.9.3. Choroba Pageta brodawki sutkowej i towarzyszący jej rak piersi... 880 46.9.4. Ukryty rak piersi... 883 46.9.5. Rak piersi u kobiet w ciąży... 887 46.9.6. Rak piersi u mężczyzn... 891 46.9.7. Metaplastyczne raki piersi... 894 46.9.8. Guz liściasty... 896 46.9.9. Mięsaki piersi... 899 46.9.10. Przerzuty do piersi... 903 46.9.11. Chłoniak piersi... 904 46.10. Inne nowotwory piersi... 905 46.10.1. Tłuszczak... 905 46.10.2. Gruczolakowłókniak... 905 46.10.3. Gruczolak... 906 46.10.4. Brodawczak wewnątrzprzewodowy... 906 46.10.5. Brodawczakowatość młodzieńcza... 906 46.11. Niektóre nienowotworowe choroby piersi... 906 46.11.1. Łagodna dysplazja piersi... 906 46.11.2. Martwica tłuszczowa... 908 46.11.3. Powierzchowne zapalenie żył piersi choroba Mondora... 908 46.11.4. Ginekomastia... 908 46.11.5. Ropień... 908 46.11.6. Radial scar (RS)... 908 46.11.7. Ból piersi... 908 46.11.8. Torbiel mleczna... 909 46.12. Niektóre zaburzenia rozwojowe... 909 46.12.1. Politelia... 909 46.12.2. Polimastia lub dodatkowy gruczoł piersiowy... 909 46.12.3. Przerost piersi... 909 47. Nowotwory tkanek miękkich Piotr Rutkowski, Włodzimierz Ruka... 917 47.1. Epidemiologia... 917 47.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 917 47.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 917 47.3.1. Objawy kliniczne... 918 47.3.2. Badania dodatkowe... 919 47.3.3. Biopsja diagnostyczna... 920 47.4. Czynniki rokownicze i klasyfikacje stopni zaawansowania... 923 47.4.1. Klasyfikacje stopni zaawansowania w mięsakach... 926 47.5. Patologia chirurgiczna... 927 47.6. Zasady leczenia chirurgicznego... 928 47.7. Zasady leczenia skojarzonego (uzupełniającego)... 932 47.7.1. Radioterapia... 933 47.7.2. Chemioterapia... 934 47.8. Mięsaki tkanek miękkich o szczególnych umiejscowieniach... 936 47.8.1. Mięsaki przestrzeni zaotrzewnowej... 936 47.8.2. Mięsaki tkanek miękkich o lokalizacji śródotrzewnowej... 938 47.8.3. Mięsaki tkanek miękkich piersi... 939 47.8.4. Włókniakowatość (fibromatoza)... 939 47.9. Obserwacja po leczeniu... 939 47.10. Podsumowanie... 941 Spis treści XIII

48. Nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (GIST) Piotr Rutkowski, Włodzimierz Ruka... 943 48.1. Wstęp... 943 48.2. Epidemiologia... 943 48.3. Etiologia... 944 48.4. Objawy kliniczne i diagnostyka... 944 48.4.1. Obraz kliniczny... 944 48.4.2. Diagnostyka obrazowa pierwotnych GIST... 945 48.4.3. Biopsja... 945 48.4.4. Patomorfologia... 945 48.4.5. Diagnostyka molekularna... 945 48.5. Czynniki rokownicze i ocena zaawansowania... 946 48.6. Leczenie chirurgiczne pierwotnych resekcyjnych GIST... 948 48.7. Leczenie uzupełniające... 949 48.8. Leczenie zaawansowanych (nieresekcyjnych i/lub przerzutowych) GIST... 949 48.8.1. Leczenie imatinibem... 949 48.8.2. Oporność (progresja choroby) w trakcie leczenia imatinibem... 952 48.8.3. Leczenie chirurgiczne zmian resztkowych w trakcie leczenia celowanego molekularnie... 954 48.9. Podsumowanie... 954 49. Mięsaki kości... 957 49.1. Mięsaki kości u dorosłych Włodzimierz Ruka, Tomasz Mazurkiewicz, Wojciech Woźniak, Zbigniew I. Nowecki... 957 49.1.1. Wstęp... 957 49.1.2. Epidemiologia i etiologia... 957 49.1.3. Objawy kliniczne i diagnostyka... 958 49.1.4. Czynniki rokownicze i klasyfikacja stopni zaawansowania... 960 49.1.5. Patomorfologia... 961 49.1.6. Zasady leczenia... 962 49.1.7. Podsumowanie... 966 49.2. Standardy leczenia chirurgicznego nowotworów kości u dzieci i młodzieży Wojciech Woźniak... 967 49.2.1. Biopsja... 967 49.2.2. Leczenie chirurgiczne guzów łagodnych... 968 49.2.3. Leczenie chirurgiczne nowotworów złośliwych... 968 49.2.4. Operacje okaleczające... 969 49.2.5. Mniej rozległe amputacje... 969 49.2.6. Plastyka odwrócona, rotation plasty, plastyka van Nessa... 969 49.2.7. Operacje oszczędzające, mniej okaleczające... 970 49.2.8. Przerzuty... 971 50. Nowotwory skóry... 973 50.1. Raki skóry Paweł Murawa... 973 50.1.1. Wstęp... 973 50.1.2. Podstawowe typy raka skóry (epidemiologia, etiologia, czynniki ryzyka)... 973 50.1.3. Diagnostyka... 975 50.1.4. Klasyfikacja stopnia zaawansowania TNM... 976 50.1.5. Ogólne zasady leczenia raka skóry... 976 50.1.6. Obserwacja po leczeniu... 978 50.1.7. Przerzuty raka do skóry... 978 50.1.8. Inne rzadkie, złośliwe nowotwory skóry... 978 50.2. Czerniak Zbigniew I. Nowecki, Włodzimierz Ruka... 980 XIV Chirurgia onkologiczna

50.2.1. Wstęp... 980 50.2.2. Epidemiologia... 980 50.2.3. Czynniki ryzyka... 981 50.2.4. Profilaktyka... 982 50.2.5. Rozpoznanie kliniczne... 982 50.2.6. Czynniki prognostyczne... 983 50.2.7. Klasyfikacja stopni zaawansowania klinicznego... 986 50.2.8. Postępowanie z ogniskiem pierwotnym czerniaków... 986 50.2.9. Leczenie regionalne... 990 50.2.10. Leczenie radykalne przerzutów do regionalnych spływów chłonnych limfadenektomia radykalna... 995 50.2.11. Leczenie uzupełniające po limfadenektomii... 1000 50.2.12. Leczenie przerzutów czerniaka skóry do odległych narządów (IV stopień zaawansowania)... 1001 50.2.13. Schemat badań kontrolnych... 1004 Skorowidz... I