Podstawy pielęgniarstwa - opis przedmiotu

Podobne dokumenty
Podstawy pielęgniarstwa I - opis przedmiotu

Badania fizykalne - opis przedmiotu

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu kształcenia (kierunku)

Szczegółowe efekty kształcenia

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Pogadanka Pokaz Wykonanie czynności Pogadanka Pokaz Wykonanie czynności Ćw. IV (gr. 6, gr. 7: r.)

Miejsce zajęć: oddziały dla chorych dorosłych: chorób wewnętrznych, opiekuńczopielęgnacyjny

Prawo - opis przedmiotu

Instytut Ochrony Zdrowia

Przygotowanie studenta do zajęć. Przedmiot: Podstawy Pielęgniarstwa Ćwiczenia II semestr Ćwiczenie 1.

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

4 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne 5 Rok studiów, semestr Rok I, sem.i, II Rok I, sem. I Rodzaj zajęć i liczba godzin

1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu

Pierwsza pomoc medyczna z elementami pielęgniarstwa - opis przedmiotu

65 160/ Suma 470. Seminaria/ praktyczne

Psychologia - opis przedmiotu

1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. dr Mariola Seń (wykład) mgr Dorota Lizak (zajęcia praktyczne)

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

1. Nazwa jednostki. Kod przedmiotu. 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: pierwszy stopień. 5. Poziom kształcenia

1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A.

ZESZYT ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH I PRAKTYK ZAWODOWYCH

Wskazuje uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa z perspektywy czasu na tle zmian w podejściu do opieki.

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne II Kod przedmiotu

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Sylabus na rok 2013/2014

TECHNIKI ZABIEGÓW. TECHNIKI ZABIEGÓW Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Katedra Ratownictwa Medycznego

DZIENNIK ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Pielęgniarstwo Praktyczny Studia pierwszego stopnia. Studia stacjonarne Licencjat pielęgniarstwa

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

Anatomia - opis przedmiotu

PODSTAWY OPIEKI POŁOŻNICZEJ TREŚCI PRZEDMIOTU I ODNIESIENIE DO EK DLA PRZEDMIOTU

RATOWNICTWO MEDYCZNE STUDIA I STOPNIA STUDIA NIESTACJONARNE

Podstawy pielęgniarstwa II - opis przedmiotu

Kod modułu Nazwa modułu Podstawy pielęgniarstwa CPP

Onkologia - opis przedmiotu

SYLABUS na rok 2013/2014

PEDIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE

Dr n. med. Anna Lewandowska. Dr n. med. Anna Lewandowska

CHIRURGIA I PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE

Chirurgia naczyniowa - opis przedmiotu

Wykaz świadczeń zdrowotnych i czynności pielęgniarskich realizowanych przez pielęgniarkę opieki długoterminowej domowej

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki Kod przedmiotu

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

ZESZYT ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH I PRAKTYK ZAWODOWYCH

DZIENNICZEK PRAKTYCZNYCH UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH

S Y LABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nf orm acje ogólne. Podstawowe zabiegi medyczne

Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych - opis przedmiotu

modułu kształcenia 1. Nazwa jednostki Kod przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: 5. Poziom kształcenia

Dr n. med. Anna Lewandowska. W/Ćw: Dr n. med. Anna Lewandowska

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

CHOROBY WEWNĘTRZNE I PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE

ćwiczenia 25, ćwiczenia 20, Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pierwszego stopnia (licencjackie) Praktyczny. Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne

Otolaryngologia - opis przedmiotu

Trening zdrowotny - opis przedmiotu

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIU DZIENNICZEK UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH W ZAWODZIE PIELĘGNIARKI

Psychiatria - opis przedmiotu

Praktyka zawodowa z Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia Studia stacjonarne

PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA ZAJĘCIA PRAKTYCZNE I PRAKTYKA ZAWODOWA I ROK STUDIA STACJONARNE

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

DZIENNIK PRAKTYK. Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki. Kierunek studiów Rok studiów Forma studiów

Psychologia starzenia się - opis przedmiotu

Medyczne czynności ratunkowe - podstawy opieki nad chorym

Choroby wewnętrzne - nefrologia Kod przedmiotu

Okulistyka - opis przedmiotu

Pierwsza pomoc - opis przedmiotu

HISTORIA ZDROWIA I CHOROBY DOTYCZĄCA OPIEKI ŚRODOWISKOWEJ

4. Zasady gromadzenia danych. 6. Udział pielęgniarki w terapii pacjentów

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pielęgniarstwo. Pierwszego stopnia praktyczny

S Y L ABUS M O D U ŁU (PRZEDM I O T U) Podstawy pielęgniarstwa

Choroby zakaźne i pasożytnicze Kod przedmiotu

I n f or ma cje og ól ne. Podstawowe zabiegi medyczne

Praca z użytkownikiem informacji Kod przedmiotu

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Filozofia i teoria opieki położniczej Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Położnictwo. 4 pkt.

Metodyka rozwiązywania zadań matematycznych 3 - opis przedmiotu

KARTA PRAKTYKI/SYLABUS

KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca Instytut Nauk o Zdrowiu

Chirurgia - opis przedmiotu

Opis modułu kształcenia

Kwalifikowana Pierwsza Pomoc Kod przedmiotu

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013

Współczesne systemy polityczne Kod przedmiotu

Radiologia - opis przedmiotu

Psychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Katedra Ratownictwa Medycznego

Koncepcje zarządzania - opis przedmiotu

Opis modułu kształcenia

Wykład monograficzny specjalnościowy Kod przedmiotu

Podstawy pielęgniarstwa

Polityka przemysłowa - opis przedmiotu

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu

Transkrypt:

Podstawy pielęgniarstwa - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Podstawy pielęgniarstwa Kod przedmiotu 12.6-WL-PielP-PODST Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil praktyczny Rodzaj studiów pierwszego stopnia z tyt. licencjata pielęgniarstwa Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2017/2018 Informacje o przedmiocie Semestr 1 Liczba punktów ECTS do zdobycia 7 Typ przedmiotu obowiązkowy Język nauczania polski Sylabus opracował Formy zajęć Forma zajęć Liczba godzin w semestrze Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze Liczba godzin w tygodniu Forma zaliczenia (stacjonarne) (stacjonarne) (niestacjonarne) (niestacjonarne) 30 2 - - Zaliczenie 90 6 - - Zaliczenie 15 1 - - Zaliczenie na ocenę Cel przedmiotu Nabycie wiedzy, umiejętności praktycznych, postaw etycznych z zakresu samodzielnego rozwiązywania problemów zdrowotnych, prowadzenia procesu pielęgnowania oraz wypełniania funkcji zawodowych w pielęgniarstwie. Wymagania wstępne Podstawy biologii, chemii, fizyki na poziomie maturalnym. Zakres tematyczny : 1. Historia zawodu pielęgniarki oraz rozwój pielęgniarstwa w Polsce i na świecie. 2. Podstawowe pojęcia związane z istotą zawodu. Pielęgniarstwo, jako zawód, misja, nauka, profesja. Rola i funkcje zawodowe pielęgniarki. Podmiot opieki w pielęgnowaniu oraz zindywidualizowane podejście do chorego. Opiekuńcza troskliwość jako istota pielęgniarstwa. 3. Holistyczna koncepcja pielęgniarstwa. Potrzeby zdrowotne jednostki oraz zasady ich zaspokajania 4. Rola pielęgniarki w ochronie przed zakażeniem wewnątrzszpitalnym. Znaczenie aseptyki i antyseptyki w zapobieganiu zakażeniom. Dezynfekcja i sterylizacja sprzętu. 5. Rola pielęgniarki w opiece zdrowotnej. Pojęcie zdrowia oraz wszystkie czynniki wpływające na jego utrzymanie i potęgowanie. 6. Praca pielęgniarki w oparciu o modele opieki : model opieki pielęgniarskiej Florence Nightingale, V. Henderson, D.E. Orem, H.E. Peplau Laboratoria: 1. Profilaktyka zakażeń w pracy pielęgniarki. Aseptyka i antyseptyka. Metody zapewniające utrzymanie higieny rąk pielęgniarki w działaniach pielęgnacyjnych. Przygotowanie środków dezynfekcyjnych. Higieniczne mycie rąk. 2. Prześcielenie łóżka pustego przez 1 i 2 pielęgniarki. 3. Przygotowanie łóżka dla chorego, prześcielenie łóżka z chorym przez 1 i 2 pielęgniarki. 4. Zmiana bielizny osobistej, zmiana bielizny pościelowej częściowa lub całkowita przez 1 i 2 pielęgniarki. 5. Toaleta i kąpiel chorego w łóżku przez 1 i 2 pielęgniarkę. 6. Mycie głowy ciężko choremu w łóżku przez 1 i 2 pielęgniarki. 7. Toaleta jamy ustnej u ciężko chorego. 8. Ułożenie chorego w łóżku w różnych pozycjach z zastosowaniem udogodnień. Stosowanie profilaktyki p/odleżynowej. 9. Wykonywanie ćwiczeń uruchamiających, ogólnousprawniających i gimnastyki oddechowej. 10. Drenaż ułożeniowy 11. Przemieszczanie i transport chorego. Ochrona pielęgniarki przed urazami kręgosłupa w pracy z chorymi. 12. Podnoszenie i przenoszenie chorego z wykorzystaniem przyborów do łatwego przemieszczania. 13. Unieruchomienie chorego pobudzonego 14. Zabezpieczenie funkcji odżywiania (pojenie pacjenta, karmienie pacjenta). Zgłębnikowanie żołądka i karmienie przez zgłębnik. Karmienie przez lejek. Karmienie przez

przetokę. Udział pielęgniarki w leczeniu dietetycznym. 15. Bandażowanie różnych części ciała (k. górna, k. dolna, klatka piersiowa, brzuch, głowa i twarz). Zasady bandażowania, cele i rodzaje opasek. 16. Pomiary: temperatury ciała, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechów, obwodów, obrzęków, bilansu płynów. 17. Zapewnienie warunków do wydalania moczu i kału, podawanie basenu i kaczki. 18. Wykonanie zabiegów doodbytniczych: wlewki doodbytniczej, kroplowego wlewu doodbytniczego, stosowanie suchej rurki. 19. Pielęgnacja jelitowej przetoki brzusznej. Pacjent ze stomią (rodzaje stomii, pielęgnowanie pacjenta ze stornią). 20. Pielęgnacja krocza (jałowa pielęgnacja krocza, czysta pielęgnacja krocza, płukanie pochwy (irygacja), 21. Drenaż pęcherza moczowego oraz profilaktyka zakażeń dróg moczowych u pacjentów z systemem drenującym pęcherz moczowy). 22. Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania układu oddechowego (ćwiczenia oddechowe, drenaż ułożeniowy, terapia inhalacyjna), Zapewnienie bezpieczeństwa pacjentom w czasie leczenia (profilaktyka zakażeń dróg oddechowych. Podawanie tlenu. 23. Zabezpieczenie funkcji termoregulacji (zastosowanie zimna, zastosowanie ciepła). Wykonanie zabiegów p/zapalnych: okłady, worek z lodem, termofor, bańki ogniowe i bezogniowe. 1. Kąpiel i pielęgnacja noworodka i niemowlęcia. obejmuje treści z podanej literatury przedmiotu. Treści realizowane w ramach samokształcenia zweryfikowane będą poprzez zaliczenie pracy pisemnej na temat wybranego zagadnienia z zakresu omawianej problematyki (w procesie oceniania szczególny nacisk położony zostanie na umiejętne stosowanie poznanych kategorii pojęciowych i wykorzystanie zróżnicowanych źródeł). Praca kwalifikowana jest zaliczeniem bez oceny. Metody kształcenia konwencjonalny, zajęcia w pracowni pielęgniarstwa, metody praktyczne ćwiczeniowe, dyskusja, pokaz, metoda przypadków. Efekty kształcenia i metody weryfikacji osiągania efektów kształcenia Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć charakteryzuje rolę i funkcje zawodowe pielęgniarki oraz rolę pacjenta w C.W4 procesie realizacji opieki zdrowotnej definiuje przedmiot, cel, obszar badań oraz paradygmaty pielęgniarstwa; C.W33 definiuje zakażenia szpitalne, z uwzględnieniem źródeł i rezerwuaru drobnoustrojów w środowisku szpitalnym, dróg szerzenia, zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych; C.W39 aktywność w trakcie zajęć zakłada cewnik do pęcherza moczowego, monitoruje diurezę, usuwa cewnik, wykonuje płukanie pęcherza moczowego; C.U16 wskazuje uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa z perspektywy czasu (przeszłość. teraźniejszość, przyszłość) na tle transformacji opieki; omawia istotę współczesnego pielęgniarstwa w wymiarze teoretycznym i praktycznym oraz proces jego profesjonalizacji; określa istotę opieki pielęgniarskiej opartej o założenie teoretyczne F. Nightingeale, V. Hernderson, D. Ohrem, c.roy, B.Neuman oraz innych teorii klasycznych pielęgniarstwa C.W1 C.W2 C.W7 charakteryzuje warunki pracy i zakres zadań zawodowych pielęgniarki; C.W11 proponuje model pielęgnowania i stosuje w praktyce wybrane teorie pielęgniarstwa; C.U1 Studium przypadku ustala cele i plan opieki nad człowiekiem chorym lub niepełnosprawnym; C.U5 aktywność w trakcie zajęć studium przypadku pomaga choremu w jedzeniu, wydalaniu, poruszaniu się i dbaniu o higienę osobistą; C.U11

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć wykorzystuje różne techniki karmienia pacjenta; C.U14 wykonuje nacieranie, oklepywanie i inne techniki masażu klasycznego, ćwiczenia czynne i bierne; C.U19 prowadzi dokumentację opieki pielęgniarskiej, w tym historię pielęgnowania, kartę obserwacji, karę gorączkową, książkę raportów, kartę profilaktyki i leczenia odleżyn; C.U33 zapewnia choremu bezpieczne otoczenie; C.U20 zakłada zgłębnik do żołądka i obarcza treści; C.U24 wykonuje pulsoksymetrię i kapnometrię; C.U28 ocenia stan zdrowia jednostki i rodziny -.potencjał zdrowotny człowieka" z wykorzystaniem swoistej metodyki (skale, siatki, pomiary przyrządowe); C.U36 bezpiecznie stosuje środki dezynfekcyjne i segreguje odpady medyczne; C.U63 przestrzega tajemnicy zawodowej; D.K7 wyjaśnia sposoby kontroli szerzenia się, zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, w tym mikroflory środowiska szpitalnego; C.W40 pielęgnuje skórę i jej wytwory oraz błony śluzowe z zastosowaniem środków farmakologicznych i materiałów medycznych, w tym stosuje kąpiele lecznicze; C.U12 wykonuje kąpiel noworodka i niemowlęcia oraz monitoruje jego rozwój; C.U31 planuje i realizuje opiekę pielęgniarską wspólnie z chorym lub niepełnosprawnym i jego rodziną; C.U6 aktywność w trakcie zajęć studium przypadku

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć dobiera technikę i sposoby zakładania opatrunków na rany, w tym wykorzystuje bandażowanie; C.U13 wykonuje zabiegi doodbytnicze - lewatywę, wlewkę, kroplówkę, suchą rurkę do odbytu; C.U15 układa chorego w łóżku w pozycjach terapeutycznych i zmienia te pozycje; C.U17 wykonuje gimnastykę oddechową i drenaż złożeniowy, inhalację i odśluzowywanie dróg oddechowych; C.U18 stosuje zabiegi przeciwzapalne i bańki lekarskie; C.U25 przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w opiece; D.K3 szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece; D.K1 systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu; D.K2 wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych; D.K4 Przestrzega praw pacjenta D.K5 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; D.K6 jest otwarty na rozwój podmiotowości własnej i pacjenta; D.K9

Warunki zaliczenia Aktywna obecność oraz opanowanie materiału i umiejętności przewidzianych w programie. po zrealizowaniu partii materiału zaliczeniowe składające się z pytań testowych lub problemowych, na ocenę dostateczną 60% prawidłowych odpowiedzi lub pytania otwarte z progami punktowymi od 0-5. Oceny pozytywne z kolokwiów stanowią podstawę zaliczenia semestru I. Ćwiczenia- Ocena ustna lub pisemna przygotowania do zajęć. Ocena wiedzy, umiejętności, postawy w odniesieniu do wykonywanej czynności. Zaliczenie praktyczne końcowe: losowanie przypadków i zabiegów. - zaliczenie pracy pisemnej na temat wybranego zagadnienia z zakresu omawianej problematyki. Zaliczenie przedmiotu: oceny pozytywne w wykładów, ćwiczeń i samokształcenia. Obciążenie pracą Obciążenie pracą Studia stacjonarne (w godz.) Studia niestacjonarne (w godz.) Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) 120 - Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć,, egzaminu; studiowanie literatury przygotowanie: pracy 75 - pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Łącznie 195 - Punkty ECTS Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 4 - Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 3 - Łącznie 7 - Literatura podstawowa 1. Ciechaniewicz W. (red.): Pielęgniarstwo. PZWL, Warszawa 2006. 2. Ciechaniewicz W. (red.): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2006. 3. Kęedziora Kornatowska K., Muszalik M.,Krajewska-Kułak E., Wrońska I., Repetytorium z pielęgniarstwa, PZWL, Warszawa 2010. 4. Zahradniczek K. (red.): Pielęgniarstwo PZWL, Warszawa 2005. 5. Kózka M., Płaszewska Żywko L.(red): Procedury pielęgniarskie. PZWL, Warszawa 2009. 6. Kózka M., Płaszewska-Żywko L. (red.): Diagnozy i interwencje pielęgniarskie. Podręcznik dla studiów medycznych. Warszawa 2008. 7. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red): Podstawy pielęgniarstwa. T I Założenia teoretyczne, PZWL, Warszawa 2011. 8. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red): Podstawy pielęgniarstwa. T II Wybrane działania pielęgniarskie, PZWL, Warszawa 2011. 9. Betty J. Ackley, Gail B. Ladwig, Podręcznik diagnoz pielęgniarskich, Warszawa 2010. 10. Ciechaniewicz W., Grochans E., Łoś E.: Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe i dożylne. Warszawa 2006. 11. Chrząszczewska A.: Bandażowanie. Warszawa 1996. Literatura uzupełniająca 1. Sturm A., Largiader F., Wicki O.(red): Kompedium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995. 2. Kózka M.(red. Wydania polskiego): Pielęgniarstwo.Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011 3. Huber A., Karasek-Kreutzinger B., Jobin-Howald U., Kompendium pielęgniarstwa PZWL Warszawa 1995. 4. Bętkowska I.: Wlewy podskórne. Warszawa 2012. 5. Brożek L.: Wstrzyknięcia i wlewy dożylne. Warszawa 1995. 6. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1998. 7. Górajek-Jóźwik J. (red.): Wprowadzenie do diagnozy pielęgniarskiej. Warszawa 2007. 8. Hildebrand N.: Iniekcje, infuzje, pobieranie krwi. Wrocław 2001. 9. Szwałkiewicz E.: Zasady podnoszenia i przemieszczania pacjentów. Przewodnik dla pielęgniarek. Wrocław 2000. 10. Urbanek B. (red.): Zawód pielęgniarki na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Z serii zawody medyczne na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Warszawa 2008. 11. Widomska-Czekajska T., Górajek-Jóźwik J. (red.): Encyklopedia dla pielęgniarek i położnych. Tom 1, 2, 3, Warszawa 2010. 12. Wrońska I.: Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki. Warszawa 1997. 13. Ślusarska B., Zarzycka D.: Kultywowanie symboliki w pielęgniarstwie. Lublin 2011. Uwagi Zmodyfikowane przez mgr Beata Wojciechowska (ostatnia modyfikacja: 20-04-2017 10:47)