Częstochowa, 3 lipca 2013 roku Dziekan Wydziału Filologiczno-Historycznego Prof. dr hab. Agnieszka Czajkowska Wydziałowy Zespół ds. Oceny Jakości Kształcenia Wydział Filologiczno-Historyczny Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Członkowie Wydziałowego Zespołu ds. Oceny Jakości Kształcenia na zebraniu w dniu 27 czerwca 2013 roku dokonali podsumowania rocznej działalności dotyczącej oceny jakości kształcenia na Wydziale Filologiczno-Historycznym AJD. Dokonano analizy działań Zespołów Kierunkowych ds. Jakości Kształcenia ukonstytuowanych na WFH. W Instytucie Historii podjęto następujące działania: podjęto decyzje o przeprowadzeniu kompleksowej oceny programów i efektów kształcenia pod kątem ich zgodności z KRK; przyjęto wstępny regulamin zespołu; omówiono zasady współpracy z Wydziałowym Zespołem ds. Oceny Jakości Kształcenia; przedstawiono wstępne wnioski wynikające z procesu dostosowywania programu kształcenia do wymagań KRK; omówiono procedury i przyjęto harmonogram hospitowania oraz ankietowania zajęć omówili procedury hospitowania oraz ankietyzowania zajęć; wyznaczono osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie konkretnych ankietyzacji; przedstawiono wnioski wynikające z procesu dostosowywania programu kształcenia do wymagań KRK; opracowano wykaz potencjalnych interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych; podjęto dyskusję nt. ewentualnych zmian w programie kształcenia jako potencjalnej oferty dla interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych; dokonano analizy sugestii Państwowej Komisji Akredytacyjnej związanych ze studiami doktoranckimi; omówiono kwestie podejmowane na Seminarium Zespołu Ekspertów Bolońskich, które odbyło się 22 marca 2013 roku w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, a którego uczestnikami byli członkowie zespołu. Seminarium zorganizowane zostało przez Zespół Ekspertów Bolońskich przy wsparciu organizacyjnym AJD. Temat seminarium: Budowanie kultury jakości niezbędnym warunkiem efektywnego funkcjonowania wewnętrznego systemu zarządzania jakością kształcenia"; zmodyfikowano ankiety ewaluacyjne i dostosowano je do zmieniających się wymogów kształcenia studentów oraz dokonano analizy wyników ankiet ewaluacyjnych za rok 2012. Wnioski i postulaty diagnostyka i prognostyka edukacyjna; opracowano oferty przedmiotów swobodnego wyboru na kierunku Historia
opracowano siatki godzin na I i II stopniu oraz dostosowano punkty ECTS do nowych wymogów kształcenia; opracowano moduły kształcenia na I i II stopniu specjalności archiwistycznej, turystyczno-krajoznawczej, rekonstrukcji historycznej, antropologii kulturowej oraz militarioznawstwa a także moduł WOS na specjalności nauczycielskiej na kierunku historia. W Instytucie Filologii Polskiej zespół podjął następujące działania: opracował i przedstawił procedury, służące zapewnieniu jakości kształcenia; Dyrektor dokonał weryfikacji programów pod kątem zgodności z sylabusem, zwracając uwagę przede wszystkim na zakładane efekty kształcenia; w kilku przypadkach zalecił zweryfikowanie programu zajęć; przyjął od Dyrektora ds. Dydaktyki sprawozdania na temat przygotowania harmonogramu oraz przebiegu hospitacji zajęć; przyjął od Dyrektora ds. Dydaktyki informację na temat harmonogramu ankietyzacji; powołany Zespół Ankietujący nie w każdym przypadku dostosował się do harmonogramu; KZJK nie otrzymał od Zespołu sprawozdania z ankietyzacji za semestr letni; KZJK poinformował Dyrektora IFP o zaistniałych nieprawidłowościach; przyjął od Dyrektora IFP sprawozdanie na temat wyników ankiet w semestrze zimowym oraz spotkań z nauczycielami akademickimi w celu omówienia tychże wyników; przyjął i przeanalizował sprawozdanie z rekrutacji przeprowadzonej na rok akademicki 2012/2013; przyjął i przeanalizował informacje o liczbie studentów na poszczególnych formach kształcenia i typach zajęć. Zespół nie stwierdził nieprawidłowości; zapoznał się z informacją, dotyczącą kół naukowych i organizacji uczelnianych funkcjonujących w IFP; zespół zwrócił uwagę na konieczność większego upowszechnienia wśród studentów szczegółowych informacji o działalności w/w; przyjął sprawozdanie Kierowników poszczególnych Zakładów na temat realizacji przez pracowników tych Zakładów przedmiotowych efektów kształcenia; po zakończeniu każdego semestru Zespół sprawdził dokumentację potwierdzającą prawidłowość walidacji efektów kształcenia oraz stosowanych kryteriów oceniania (losowo wybrane przedmioty). W kilku przypadkach KZJK zlecił uzupełnienie dokumentacji. Zespół zobowiązał także Kierowników Zakładów do zlecenia pracownikom dokonania korekty sylabusów w terminie do końca czerwca bieżącego roku; zobowiązał Kierowników poszczególnych Zakładów do przedstawienia KZJK propozycji zmian w sylabusach (efektów kształcenia, sposobów walidacji, itp) do 30 czerwca bieżącego roku; dokonał korekty siatek studiów w związku z planowanym wprowadzeniem "przedmiotu swobodnego wyboru". Dokonał też analizy siatek, po której wprowadzono korektę punktów ECTS oraz układu przedmiotów w semestrach; zapoznał się z opiniami studentów różnych lat i specjalności na temat programu studiów i treści realizowanych w ramach poszczególnych przedmiotów; zespół wysłuchał opinii studentów na temat treści realizowanych podczas zajęć i metod prowadzenia zajęć. Zgłoszone uwagi KZJK przekazał Dyrektorowi ds. Dydaktycznych. Studenci podkreślili też potrzebę usunięcia przyczyn (liczba osób w
grupie, plan zajęć) ograniczających możliwy wybór przedmiotów, które są wybieralne, w tym seminariów. Ponadto studenci zauważyli, iż dla zajęć prowadzonych w pracowni komputerowej standardem powinno być korzystanie z każdego stanowiska komputerowego przez jedną osobę; przyjął sprawozdanie na temat konieczności poprawy bazy komputerowej i doposażenia Instytutu w niezbędny sprzęt multimedialny; sprawozdanie w załączeniu. W Instytucie Nauk Politycznych podjęto następujące działania: poddano ocenie studentów zajęcia dydaktyczne prowadzone przez pracowników naukowo - dydaktycznych INP; dokonano analizy hospitacji zajęć dydaktycznych powołano Kierunkową Radę Ekspertów Zewnętrznych: wpisując się w inicjatywę Wydziału Filologiczno Historycznego, Instytut Nauk Politycznych w grudniu 2012 roku wystosował zaproszenie do udziału w pracach Kierunkowej Rady Ekspertów Zewnętrznych do: Pana Krzysztofa Matyjaszczyka Prezydenta Miasta Częstochowa Pana Andrzeja Kwapisza Starosty Powiatu Częstochowskiego Pana Henryka Alberta z Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno- Kulturalnego Żydów w Polsce; monitorowano proces kształcenia przez: weryfikację efektów kształcenia przeprowadzonej na podstawie sprawozdań Kierowników Zakładów oraz losowej weryfikacji prac studentów, z uwzględnieniem raportów sytemu Plagiat.pl wybranych prac. Wyniki tych analiz potwierdzają adekwatność metod oceny studentów do zakładanych celów i efektów kształcenia. Obecny etap prac nad zapewnieniem jakości kształcenia w INP pozwala formułować wnioski na temat wysokiego poziomu realizacji zakładanych efektów kształcenia. Na podstawie analizy dostępnej dokumentacji poszczególnych przedmiotów/modułów oraz bezpośredniej weryfikacji działań dotyczących jakości kształcenia podejmowanych przez KZJK wynika, że pracownicy naukowo-dydaktyczni INP stosują zarówno oceny okresowe, jak i oceny podsumowujące. Wśród metod cząstkowych przeważa ocena aktywności studentów oraz analiza przygotowanych i analizowanych na zajęciach projektów prezentacji, prac pisemnych, referatów i in. Ocena podsumowująca dokonywana jest poprzez kolokwia i egzaminy pisemne i ustne. Pełną dokumentację weryfikacji efektów kształcenia w roku akademickim 2012/2013 przekazano Dyrektorowi ds. Dydaktyki. przygotowano Program Wyrównawczy dla studentów studiów II stopnia nie będących absolwentami Politologii i jej rekomendowanie Radzie INP; Koordynowano proces zmian w programie kształcenia w porozumieniu z Dyrekcją INP w roku akademickim 2013/2014 poprzez: wprowadzenie przedmiotów swobodnego wyboru do siatki studiów I i II stopnia obowiązującej od 2012/2013; wypracowanie wspólnie z Dyrekcją INP zmian w siatkach studiów od naboru w roku akademickim 2013/2014 obejmujących m.in. utworzenie specjalizacji na studiach I stopnia, utworzenie specjalizacji na studiach II stopnia, wprowadzenie przedmiotów swobodnego wyboru.
W Instytucie Filologii Obcych Zespół podjął następujące działania: opracował Regulamin Kierunkowego Zespołu ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia dla kierunku Filologia; opracował procedury jakości kształcenia na kierunku filologia w Instytucie Filologii Obcych; mając na uwadze wymogi regulaminu dotyczące hospitowania i ankietowania pracowników AJD opracował (odpowiednio na początku semestru zimowego i semestru letniego) i wdrożył procedury hospitacji zajęć pracowników IFO, zwracając szczególną uwagę na uwzględnienie w przedłożonej przez osobę hospitującą opinii oceny zgodności merytorycznej treści poszczególnych przedmiotów z określonymi efektami kształcenia i programem nauczania, sprawdzenie zgodności metod dydaktycznych zaproponowanych w programie nauczania z metodami stosowanymi na zajęciach oraz sprawdzenie zgodności form walidacji efektów kształcenia przedstawionych w programie nauczania ze stosowanymi na zajęciach; opracował projekt sprawozdania z przeprowadzonych w danym semestrze zajęć dydaktycznych, do którego złożenia zobowiązani zostali nauczyciele przekazujący prowadzony przez siebie kurs innemu wykładowcy; zapoznał się z ankietami za rok 2011/ 2012 i semestr zimowy roku akademickiego 2012/2013 i sporządził tabelę zbiorczą średnich ocen nauczycieli uwzględniającą uwagi negatywne. Ogólny wniosek z ankiet: pracownicy zostali bardzo dobrze i dobrze ocenieni przez studentów IFO (studenci docenili przygotowanie i profesjonalizm wykładowców, uzasadniając oceny pozytywne szczegółowymi uwagami; pojedynczy przypadek oceny poniżej 3,0 w I semestrze roku akademickiego 2012/2013). Odpowiednie tabele zbiorcze średnich ocen wykładowców zostały także przekazane Kierownikom Zakładów IFO; dysponując wiedzą o indywidualnych rozmowach Dyrektora IFO z wykładowcami, którzy otrzymali w ankietach studenckich oceny poniżej 3,0 lub, przy wyższym rezultacie, zostali nisko ocenieni w określonych obszarach, Zespół podjął decyzję o przeprowadzeniu dodatkowych hospitacji i ankiet studenckich w semestrze letnim; w wyniku rozmów z członkami Zespołu reprezentującymi studentów IFO oraz pracownikami Instytutu, zmodyfikował procedury ankietyzacji pracowników Instytutu w semestrze letnim. opracował efekty kształcenia dla kierunku Kulturoznawstwo dla specjalności Kulturoznawstwo w obszarze anglojęzycznym i Kulturoznawstwo w obszarze niemieckojęzycznym; opracował sylwetkę absolwenta ww. kierunku; z pomocą serwisu surveymonkey.com stworzył szablon ankiety dla absolwentów specjalności filologia germańska i filologia angielska; w semestrze zimowym zaprosił do współpracy interesariuszy zewnętrznych.
PODSUMOWANIE DZIAŁAŃ ZESPOŁÓW KIERUNKOWYCH: Zespoły Kierunkowe ds. Jakości Kształcenia pracowały zgodnie z opracowanymi regulaminami i skupiły się na następujących obszarach: analiza i weryfikacja efektów kształcenia; omówienie wyników ankiet ewaluacyjnych na poszczególnych kierunkach połączone z dyskusją nad ich strukturą i treścią; analiza wyników pohospitacyjnych (realizacja zaleceń po hospitowanych zajęciach); nawiązanie współpracy z interesariuszami zewnętrznymi; monitorowanie losów zawodowych absolwentów; zmiany w siatkach godzin. Raport opracował zespół w składzie: prof. dr hab. Paweł Płusa przewodniczący Zespołu dr Katarzyna Chmielewska dr Olga Glebova dr Małgorzata Niemiec-Knaś dr Artur Żywiołek student Karol Osowski