PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII Nauczyciel Małgorzata Jańczuk
Program nauczania geografii w gimnazjum opracowany przez Ewę Marię Tuz. Przygotowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z dnia 23 grudnia 2008 roku. Przedmiotem oceny są wiadomości i umiejętności zdobyte przez ucznia zgodnie z treściami zawartymi w podstawie programowej. Wymagania edukacyjne i treści nauczania na III etapie edukacyjnym: Część I Środowisko przyrodnicze Ziemi uczeń rozwija swoje zainteresowania oraz wiedzę i umiejętności związane z wykorzystaniem różnorodnych źródeł informacji przydatnych podczas uczenia się na tym etapie kształcenia, jak i w dalszej edukacji. Ponadto poznaje zależności i zjawiska zachodzące w środowisku przyrodniczym w skali przestrzennej oraz czasowej. W części tej szczególną uwagę zwrócono na kształtowanie umiejętności analizowania informacji oraz korzystania z nich, rozumienia terminów, wyjaśniania zdarzeń, zjawisk oraz procesów, analizowania i rozwiązywania problemów. Część II Geografia regionalna świata zawiera treści dotyczące środowiska geograficznego poszczególnych obszarów Ziemi (kontynentów, regionów, krajów), funkcjonowania oraz wzajemnych powiązań w środowisku geograficznym (przyrodniczym i społeczno-gospodarczym) w skali regionalnej i globalnej. Ta część obejmuje również wiadomości o procesach zachodzących w środowisku przyrodniczym w powiązaniu ze zjawiskami społecznogospodarczymi występującymi we współczesnym świecie w skali regionalnej. Szczególną wagę przypisano tu treściom z zakresu funkcjonowania człowieka w społeczeństwie i kulturze w różnych regionach świata. Część III Geografia Polski dotyczy geografii Polski oraz miejsca i roli naszego kraju we współczesnym świecie, z uwzględnieniem powiązań
europejskich. W tej części położono akcent na zależności między środowiskiem przyrodniczym a rozwojem społeczno-gospodarczym Polski. Ważne miejsce zajmuje w niej również geografia regionalna Polski, w tym zróżnicowanie przyrodnicze i społeczno-kulturowe naszego kraju. 1. FORMY I METODY SPRAWDZANIA I OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Przedmiotem oceny są: 1. Wiadomości. 2. Umiejętności 3. Postawa (aktywność, systematyczność, samodzielność, współpraca, praca domowa). Uczniowie w toku zajęć lekcyjnych mogą otrzymać oceny cząstkowe za: 1. Krótkie sprawdziany wiedzy kartkówki. 2. Odpowiedź ustną. 3. Sprawdzian wiadomości po zakończonym dziale. 4. Samodzielnie wykonaną pracę domową. 5. Aktywność na lekcji. 6. Udział w dyskusjach. 7. Pracę w grupie. 8. Wykonywanie prac dodatkowych. Odpowiedzi ustne i pisemne powinny być oparte o umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji, podręcznika, zeszytu ćwiczeń, mapy rocznika statystycznego, słownika geograficznego, czasopism, literatury popularnonaukowej.
2. ZASADY OCENIANIA I KLASYFIKACJI 1. Uczeń otrzymuję oceny cząstkowe oraz ocenę śródroczną i roczną. 2. Oceny bieżące ustala się w skali od 1 do 6 z możliwością rozszerzenia o,,+ i,,-. 3. Oceny są informacją o postępach uczniach, w których oceniana są: wypowiedzi ustne, prace domowe krótkoterminowe, prace domowe długoterminowe, testy, sprawdziany, prace na lekcji, wytwory prac uczniowskich, praca w grupach. 4.Uzasadnione propozycje nauczyciela o przewidywanej ocenie z przedmiotu przedstawione są wszystkim uczniom w klasie co najmniej trzy dni przed planowanym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 1. Sprawdzanie wiadomości odbywać się będzie przez: a. wypowiedź ustną, b. prace pisemne (sprawdziany i kartkówki), c. prace domowe, d. orientacja na mapie w różnych formach: przy mapie ściennej, w atlasie uczniowskim, na mapie konturowej, na sprawdzianach i kartkówkach i w terenie. 2. Sprawdziany są dla uczniów obowiązkowe i zapowiadane przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany będą przeprowadzane po opracowanym dziale programowym na jednej jednostce lekcyjnej. Mogą one być przeprowadzone w formie testu.
3. Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek zaliczyć sprawdzian w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 4. Uczniowi, któremu udowodniono ściąganie na sprawdzianie zostaje obniżona ocena o jeden stopień. 5. Zwrot sprawdzonych prac musi nastąpić w terminie nie przekraczającym 7 dni od momentu przeprowadzenia sprawdzianu. Uczeń otrzymuje na lekcji do wglądu sprawdzoną i omówioną pracę pisemną, zapoznaje się z jej wynikiem i ewentualne zastrzeżenia zgłasza nauczycielowi. Prace przechowywane są w dokumentacji nauczyciela do końca roku szkolnego. 6. Uczeń ma prawo poprawy każdej oceny niedostatecznej ze sprawdzianów w terminie nie przekraczającym 2 tygodni od chwili ocenienia i omówienia. 7. Otrzymana ocena z poprawy jest ostateczną i zostaje wpisana do dziennika, jednocześnie obie uzyskane oceny z tego samego sprawdzianu mają znaczenie przy wystawianiu oceny semestralnej i końcoworocznej. 8. Nauczyciel może przeprowadzać krótkie (10-15 minutowe) kartkówki bez zapowiedzi z zakresu materiału jednego tematu lekcji, z trzech lekcji zapowiedziana z lekcji na lekcję. 9. Uczeń nie ma możliwości pisemnej poprawy kartkówki. 10. Uczeń ma obowiązek przynoszenia na zajęcia kompletu niezbędnych pomocy do nauki (podręcznik, zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń i atlas geograficzny). 11. Dwukrotny brak zeszytu ćwiczeń skutkuje informacją o zaistniałym fakcie do rodziców, natomiast czterokrotny brak zeszytu skutkuje wezwanie do szkoły rodziców. 12. Jeden raz w semestrze, uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji ale tylko w uzasadnionych przypadkach (długotrwała choroba, sytuacja rodzinna itp.).
13. Nieobecność jedno lub dwudniowa nie zwalnia ucznia z obowiązku przygotowania się do zajęć. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia w zeszycie tematu lekcji i wykonanie zadanej pracy domowej. Brak takiej pracy domowej oznaczany jest w dzienniku jako nieprzygotowanie do lekcji. Nieprzygotowanie nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów czy prac długoterminowych. 14. Każdy brak pracy domowej odnotowywany jest w dzienniku znakiem,,-. Dwukrotny brak pracy domowej skutkuje oceną niedostateczną. Tym samym trzy,,+ są równoznaczne z oceną bardzo dobrą. 15. Przy ocenianiu zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń bierze się pod uwagę systematyczność, prawność i staranność. Brak systematyczności wpływa na obniżenie oceny końcowej zeszytu. 16. Ocena pracy ucznia jest jawna, obiektywna, umotywowana i systematyczna. O wszystkich stopniach uczeń jest informowany w momencie ich wystawiania. 17. Wszelkie formy udowodnionego plagiatu oceniane będą oceną niedostateczną. 18. Wyniki egzaminu gimnazjalnego będą podlegały ocenie szkolnej. Ocena ta równoznaczna będzie z oceną ze sprawdzianu. 21. Aby można było rozpocząć procedurę poprawy oceny semestralnej i końcoworocznej wyższej od proponowanej, należy spełnić wymagania zawarte w Statucie, wg ustaleń z nauczycielem przedmiotu.
3. KRYTERIA OCENIANIA I ZASADY WYSTAWIANIA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne ustalone są w stopniach według skali: Stopień celujący 6 Stopień bardzo dobry 5 Stopień dobry 4 Stopień dostateczny 3 Stopień dopuszczający 2 Stopień niedostateczny 1 Zakres wiadomości i umiejętności szczegółowo przedstawiony został w planach wynikowych z geografii dla poszczególnych klas. Osiągnięcia uczniów podzielone zostały na poziomy wymagań: podstawowy i ponadpodstawowy. Wiedza i umiejętności zostały sklasyfikowane na następujących poziomach: 1. Poziom podstawowy obejmuje poziom konieczny i podstawowy i pozwala wystawić ocenę dopuszczającą lub dostateczną. Wymagania na tym poziomie obejmują treści: - najbardziej przystępne, - najprostsze i najbardziej uniwersalne, - najpewniejsze naukowo i najbardziej niezawodne, - niezbędne na danym i wyższym etapie kształcenia, - bezpośrednio użyteczne w życiu codziennym ucznia. 2. Poziom ponadpodstawowy obejmuje poziom rozszerzający i dopełniający, odpowiadający ocenom dobrej, bardzo dobrej i celującej. Wymagania na tym poziomie obejmują treści:
- bardziej złożone i mniej typowe, - w pewnym stopniu hipotetyczne, - przydatne ale nie niezbędne na danym i wyższym etapie kształcenia, - trudne do opanowania, - złożone, - twórcze, - treści te nie znajdują bezpośredniego zastosowania w życiu pozaszkolnym ucznia. Oceniając wiedzę i umiejętności ucznia, należy uwzględnić jednak jego indywidualne możliwości. Trzeba też wziąć pod uwagę jego zaangażowanie w pracę na lekcji czy też na zajęciach dodatkowych. KRYTERIA OCENIANIA Kryteria oceniania prac pisemnych dokonywane jest następująco: ocena celująca: 100% i rozwiązane zadanie dodatkowe, ocena bardzo dobra: 100% - 85,1%, ocena dobra: 85% - 70,0%, ocena dostateczna: 69,9% - 50,0%, ocena dopuszczająca: 49,9% 30%, ocena niedostateczna: 29,9% - 0%. KRYTERIA OCEN ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada oryginalne i twórcze osiągnięcia opierające się na gruntownej wiedzy wykraczającej poza program nauczania dla danej klasy, samodzielnie rozwiązuje zadania o najwyższym poziomie złożoności, zachowuje staranność i dokładność w rozwiązywaniu zadań, wypowiada się pełnym zdaniami w logiczny i spójny sposób,
nazwy geograficzne pisze bezbłędnie, prawidłowo stosuje terminy geograficzne wymienione w osiągnięciach z poziomów: podstawowego, rozszerzającego i dopełniającego, bierze udział w olimpiadzie przedmiotowej lub w innych konkursach geograficznych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: posiada osiągnięcia z zakresu poziomów koniecznego, podstawowego i rozszerzającego oraz część z poziomu podstawowego, jest systematyczny, wyróżnia się swoją pracą spośród innych uczniów w klasie, ma zaliczone wszystkie sprawdziany na ocenę dobrą + lub wyższą, potrafi łączyć i wyciągać wnioski z zadanych problemów geograficznych, samodzielnie rozwiązuje zadania o wysokim poziomie złożoności, zachowuje staranność i dokładność w rozwiązywaniu zadań, prawidłowo stosuje terminy geograficzne wymienione w osiągnięciach z poziomów koniecznego, podstawowego i rozszerzającego, samodzielnie interpretuje fakty i zjawiska oraz broni swojego stanowiska w rozwiązywaniu problemów. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: posiada osiągnięcia z poziomu koniecznego, podstawowego i część z poziomu rozszerzającego, samodzielnie rozwiązuje zadania o średnim poziomie złożoności, zachowuje dokładność i staranność wystarczającą do poprawnego wykonywania zadań, wypowiada się pełnym zdaniami,
ma zaliczone wszystkie sprawdziany na ocenę ni niższą niż 3, właściwie stosuje większość terminów geograficznych, aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod, samodzielnie pracuje z podręcznikiem i materiałem źródłowym. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności z zakresu poziomu wymagań koniecznego i podstawowego, samodzielnie rozwiązuje proste zadania, zachowuje staranność i poprawność wystarczającą do poprawnego rozwiązywania zadań, prawidłowo stosuje większość terminów geograficznych wymienionych w osiągnięciach z poziomu koniecznego i podstawowego, otrzymał pozytywne oceny za sprawdziany przeprowadzone w ciągu roku, uczęszcza na zajęcia i jest do nich przygotowany, potrafi z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązywać problemy typowe, analizuje podstawowe zależności, próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: posiada osiągnięcia z poziomu koniecznego, w zakresie wystarczający m do dalszego kształcenia geograficznego, nie potrafi łączyć zjawisk z określoną przyczyną oraz nie rozumie jakie ona wywołuje skutki, posiada oceny dopuszczające ze sprawdzianów,
zapomina o przynoszeniu na lekcję niezbędnych pomocy w tym również zeszytu przedmiotowego, nie jest systematyczny (posiada braki w pracach domowych, nie prowadzi systematycznie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń), z pomocą nauczyciela potrafi nadrobić braki w wiadomościach i umiejętnościach na poziomie koniecznym. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie posiada podstawowych wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej, nie rozwiązuje najprostszych zadań nawet przy pomocy nauczyciela, nie zachowuje minimalnej poprawności i staranności koniecznej do poprawnego rozwiązywania zadań, nie stosuje terminów geograficznych wymienionych w poziomach wymagań, nie odrabia prac domowych, jest nieprzygotowany prawie na każdej lekcji (nie umie, nie posiada niezbędnych pomocy lekcyjnych, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń lub ich prowadzenie budzi bardzo dużo wątpliwości), prawie wszystkie oceny cząstkowe to oceny niedostateczne. Wobec uczniów posiadających orzeczenia z poradni psychologiczno pedagogicznej, wymagania są niższe i określone indywidualnie, odpowiednio do wskazówek udzielonych w tych orzeczeniach.