PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GRUDZIĄDZU OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ MIASTA GRUDZIĄDZA ZA ROK 2014

PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GRUDZIĄDZU OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ MIASTA GRUDZIĄDZA ZA ROK 2014 Luty 2015

SPIS TREŚCI WSTĘP 3 Charakterystyka 3 Struktura 4 Działalność 5 HIGIENA KOMUNALNA 6 Stan sanitarny wód i urządzeń do zaopatrzenia ludności w wodę. 6 Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia 7 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej 10 ŻYWNOŚĆ, ŻYWIENIE I PRZEDMIOTY UŻYTKU 19 Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi, 19 produkcji i obrotu kosmetykami HIGIENA PRACY 29 Choroby zawodowe. 29 Środowisko pracy 31 Środki zastępcze 37 EPIDEMIOLOGIA 39 Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych i zakażeń 39 Wykonawstwo szczepień ochronnych 49 HIGIENA DZIECI I MŁODZIEŻY 50 Warunki sanitarno-higieniczne w szkołach i innych placówkach oświatowowychowawczych 50 ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY 54 OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA 55 ODDZIAŁ LABORATORYJNY 57 2

WSTĘP CHARAKTERYSTYKA Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiska oraz zapobieganie powstawaniu chorób w tym zakaźnych i zawodowych poprzez działania umożliwiające zachowanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi lub je przywracające na podstawie identyfikacji i oszacowania skali zagrożeń, a także kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań zbiorowości ludzkiej. Takie główne cele realizuje w swojej działalności Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Grudziądzu. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Grudziądzu jest jednostką budżetową będącą podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa powołanym do prowadzenia działalności kontrolno - nadzorowej i laboratoryjnej na terenie północno wschodnim województwa kujawsko pomorskiego. Swym zasięgiem obejmuje miasto na prawach powiatu Grudziądz, oraz powiat ziemski, w skład, którego wchodzi 6 gmin i 2 miasta Łasin i Radzyń Chełmiński. Na dzień 30.06.2014 r. miasto Grudziądz liczy 97 tys. 443 mieszkańców i zajmuje obszar 58,7 km 2, powiat ziemski o pow. 728,4 km 2 zamieszkuje 40 tys. 216 mieszkańców w 6 gminach. Odległości do najdalej położonych osad i wsi to: w kierunku północnym 36 km w kierunku wschodnim 48 km w kierunku południowym 35 km w kierunku zachodnim granica miasta i powiatu przebiega na rzece Wiśle. Budynek PSSE zlokalizowany jest w obszarze śródmiejskim Grudziądza, z dogodnym dojazdem dla mieszkańców, środkami komunikacji miejskiej. Obiekt jest własnością Skarbu Państwa w trwałym zarządzie Państwowej Inspekcji Sanitarnej od 14.05.1987r. Budynek znajduje się na działce o powierzchni 511m 2. Budynek IV kondygnacyjny o powierzchni zabudowy 403m 2, kubaturze 7.463m 2 i powierzchni użytkowej 1.775m 2 Poszczególne laboratoria znajdują się na trzech kondygnacjach. Z dniem 01.01.2010 w zawiązku z reformą administracyjną Państwowa Powiatowa Inspekcja Sanitarna została zespolona z samorządem. 3

STRUKTURA Organizacja Stacji zgodnie ze Statutem zatwierdzonym przez Wojewodę Kujawsko Pomorskiego przedstawia się następująco: 1) Oddział Zapobiegawczego i Bieżącego Nadzoru Sanitarnego, którego strukturę tworzą: a) Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku, b) Sekcja Nadzoru Przeciwepidemicznego, c) Sekcja Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi, d) Sekcja Prewencji Chorób Zawodowych, e) Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego, f) Stanowisko Pracy ds. Higieny Dzieci i Młodzieży; 2) Oddział Laboratoryjny, którego strukturę tworzą: a) Laboratorium Badania Żywności i Żywienia, b) Laboratorium Badania Środowiska Komunalnego, c) Laboratorium Oceny Środowiska Pracy, d) Laboratorium Mikrobiologiczne; 3) Oddział Ekonomiczny i Administracyjny, którego strukturę tworzą: a) Sekcja Ekonomiczno-Księgowa, b) Sekcja Administracyjno-Techniczna, c) Stanowisko Pracy ds. Obrony Cywilnej, Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Ochrony Przeciwpożarowej; 4) Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia; 5) Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Ocen i Analiz; 6) Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Pracowniczych; 7) Samodzielne Stanowisko Pracy Główny Księgowy; 8) Stanowisko Pracy Radcy Prawnego. 9) Pełnomocnik ds. Zarządzania Systemem Jakości. 4

DZIAŁALNOŚĆ Głównym celem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Grudziądzu w roku 2014 było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (PPIS) w Grudziądzu przy pomocy Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej na mocy ustawy z dnia 14 marca 1985r.o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ( Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.) realizuje zadania na terenie powiatu grudziądzkiego z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska; higieny pracy w zakładach pracy; higieny procesów nauczania i wychowania; higieny wypoczynku i rekreacji; zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku; higieniczno sanitarnymi, jakie powinny spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne, w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Podstawowym zadaniem Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Grudziądzu jest działalność nadzorowa, polegająca na kontroli, spełniania wymagań obowiązujących przepisów w zakresie utrzymania pożądanych norm zdrowotnych. Utrzymanie ich na oczekiwanym poziomie jest możliwe dzięki profesjonalnej, stale kształcącej się kadrze pracowników, a także wdrożeniu systemu zarządzenia jakością. W 2004r. Oddział Laboratoryjny uzyskał certyfikat Polskiego Centrum Akredytacji Nr AB 561 na zgodność z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących Szczegółowy wykaz metod akredytowanych znajduje się na stronach stacji: http://www.ppis.grudziadz.com/ W ramach zintegrowanego sytemu badań, Oddział Laboratorium PSSE w Grudziądzu wykonuje nieodpłatnie badania dla powiatów Chełmno, Świecie nad Wisłą. Realizacja zadań statutowych odbywała się zgodnie z Planem zasadniczych przedsięwzięć na rok 2014 otrzymywanym od Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. W 2014 roku na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Grudziądzu przeprowadzono ogółem 2858 kontroli, wydano 540 decyzji merytorycznych, 472 decyzji płatniczych oraz 2 tytuły wykonawcze. Łącznie wystawiono 59 postanowień. Pracownicy Inspekcji Sanitarnej nałożyli 64 mandaty karne na kwotę 16.000 zł. Wykonano w ramach badań statutowych 4193 w tym oznaczeń chemicznych 581, fizycznych 4868, mikrobiologicznych 5831. Dostarczono do oddziału laboratoryjnego i pobrano do badań łącznie 20261 próbek, wykonano 13 486 badań w tym 33803 oznaczenia. 5

HIGIENA KOMUNALNA STAN SANITARNY WÓD I URZĄDZEŃ DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w mieście nadzorem obejmował jeden wodociąg publiczny oraz dwa wodociągi lokalne, z których jeden zaopatruje stałych mieszkańców drugi dostarcza wodę na potrzeby szpitala. Infrastruktura zaopatrzenia w wodę Najważniejsze znaczenie w zaopatrzeniu w wodę mieszkańców Grudziądza i częściowo gminy Grudziądz ma wodociąg publiczny Grudziądz o produkcji ok. 16000 m³/dobę. Zaopatruje on ok. 96.500 mieszkańców miasta i ok. 8.500 mieszkańców gminy Grudziądz. Stan jakości wody produkowanej przez wodociąg publiczny Grudziądz raportowany jest do Komisji Europejskiej. Inny podmiot, zaopatrujący w wodę stałych odbiorców, użytkuje wodociąg lokalny. Z wodociągu tego korzysta ok. 60 mieszkańców miasta. W roku sprawozdawczym na terenie wodociągu publicznego w Grudziądzu przeprowadzono bieżące prace remontowe, wynikające z eksploatacji urządzeń wodnych. Trwa także rozbudowa monitoringu wody w zakresie lokalizacji wycieków wody polegająca na montażu zdalnie odczytywanych wodomierzy. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia Wodociąg publiczny w Grudziądzu podobnie jak w latach ubiegłych dostarcza wodę dobrej jakości. Również jakość wody w obu wodociągach lokalnych określona została jako przydatna do spożycia. W omawianym okresie tylko przejściowo odnotowano zwiększoną mętność i zwiększoną ogólną liczbę bakterii w 22ºC po 72h. w wodociągu lokalnym zaopatrującym w wodę stałych odbiorców. Stwierdzone przekroczenia były krótkotrwałe, nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów i nie wpłynęły na ostateczną ocenę jakości wody. Legionella w ciepłej wodzie. W roku sprawozdawczym badania ciepłej wody użytkowej w zakresie obecności bakterii Legionella sp. przeprowadzono w Regionalnym Szpitalu Specjalistycznym, w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym i Ochotniczym Hufcu Pracy w Grudziądzu. W 5 próbkach wody pobranych w szpitalu nie odnotowano przekroczeń obowiązującej normy. Osiągnięcie pozytywnego wyniku możliwe było dzięki wcześniejszemu wdrożeniu w lecznicy rozwiązań technicznych, w tym wykorzystaniu urządzeń do chemicznej dezynfekcji wody. Systematyczne działania zapobiegawcze i stała kontrola jakości wody pozwalają na utrzymanie systemów wodnych we właściwym stanie higienicznym. Natomiast w dwóch pozostałych obiektach ujawniono skażenie wody bakterią Legionella sp. w wysokim i bardzo wysokim stężeniu. Natychmiastowo powiadomiono administratorów o zaistniałej sytuacji, którzy w trybie pilnym podjęli działania naprawcze. Liczba badań ciepłej wody użytkowej w kierunku Legionella sp. Obiekt Ogółem L. badań L. przekroczeń L. decyzji Szpitale 1 5 0 0 w tym oddziały Pozostałe obiekty 2 8 8 0 DPS 0 0 0 0 Hotele 0 0 0 0 Po raz kolejny w 2014 r. pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Grudziądzu podczas rutynowych kontroli hoteli przeprowadzali pomiary temperatury ciepłej wody w celu 6

oceny stopnia zagrożenia skażeniem instalacji bakterią Legionella sp. W hotelach mierzona temperatura wahała się od 41,5ºC do powyżej 72ºC. Średnia temperatura ciepłej wody użytkowej w hotelach na terenie miasta Grudziądza Bakteria Legionella sp. znajduje optymalne warunki dla rozwoju w wodzie o temperaturze 20-50 C. Najszybciej namnaża się w temperaturze 38-42 C, a ginie całkowicie w temperaturze 70 C. Z tych względów podczas kontroli sanitarnych zalecano, aby w ramach kontroli wewnętrznej właściciele hoteli przeprowadzali badania ciepłej wody użytkowej. Badania takie wykonano w jednym hotelu. Przekroczeń nie odnotowano. STAN SANITARNY PLACÓWEK OCHRONY ZDROWIA Wstęp plus działalność kontrolno-represyjna. W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Grudziądzu na koniec 2014 r. było 187 placówek, o 5 mniej niż w 2013 r. W 2014 r. zlikwidowane zostały 3 podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne (NZOZ-y, przychodnia przyzakładowa), 4 indywidualne praktyki lekarskie w tym 1 indywidualna praktyka lekarza dentysty, 8 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich oraz 1 prywatne laboratorium analiz lekarskich. W ciągu minionego roku uruchomiono 2 podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, 1 indywidualną praktykę lekarza dentysty, 6 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich w tym 1 indywidualną specjalistyczną praktykę lekarza dentysty, 1 indywidualną praktykę pielęgniarki oraz 1 inny podmiot świadczący usługi zdrowotne z wykorzystaniem pijawek lekarskich. W 2014 r. wydano 53 decyzje opiniujące obiekty. Stan techniczny i funkcjonalny. Podmioty lecznicze wyk. stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne szpitalne. Regionalny Szpital Specjalistyczny posiadający certyfikat: ISO 22000:2005 Żywienie zbiorowe pacjentów, usługi cateringowe, Certyfikat ISO 9001:2008 na udzielanie świadczeń medycznych w zakresie diagnostyki, leczenia zachowawczego i zabiegowego stacjonarnego i ambulatoryjnego. Szpital posiada całodobowe lądowisko sanitarne działające w ramach SOR. W 2014 r. w lecznicy uruchomiono 3 nowe oddziały, 7 oddziałów przeniesiono do nowych pomieszczeń. W czerwcu 2014 r. otwarto nową część szpitala wyposażoną w dwie nowoczesne, hybrydowe sale operacyjne przeznaczone dla oddziałów kardiochirurgii oraz chirurgii naczyniowej. Pomieszczenia szpitalne spełniają najwyższe standardy, wyposażone są w no- 7

woczesny sprzęt medyczny. Sprzątaniem i utrzymaniem czystości zajmują się ekipy wewnętrzne szpitala działające w oparciu o plany higieny i harmonogramy wykonanych usług. Obowiązujące procedury są aktualizowane przez zespół zakażeń szpitalnych na bieżąco według zaistniałych potrzeb. W ramach nadzoru sanitarnego w szpitalu pobrano do badań próbki ciepłej wody w kierunku oznaczenia bakterii Legionella sp. Otrzymane wyniki nie ujawniły skażenia sieci wodnej bakterią Legionella sp. Osiągnięcie pozytywnych wyników możliwe było dzięki wcześniejszemu wdrożeniu w placówce rozwiązań technicznych w tym wykorzystaniu urządzeń do chemicznej dezynfekcji wody. Regionalny Szpital Specjalistyczny wykonuje również w ramach kontroli wewnętrznej badania ciepłej wody użytkowej. Podmioty lecznicze wyk. stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne. Zamiejscowy Oddział Ginekologiczno - Położniczy Szpitala Aresztu Śledczego w Bydgoszczy przy Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu utrzymany jest we właściwym stanie sanitarnym i technicznym. Oddział objęty jest programem dostosowania z dnia 18.04.2013r. Podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. W grupie tej nadzorem sanitarnym objęte są przychodnie, ośrodki zdrowia, ambulatoria oraz jako inne obiekty - Rejonowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa i MPS- MED. Sp. z o.o. w Grudziądzu pełniąca funkcję domowego hospicjum. W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego znajduje się 38 obiektów. Stan sanitarno techniczny placówek jest dobry. W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono braków w wyposażeniu w sprzęt medyczny w tym jednorazowego użycia. Dostateczne było również zaopatrzenie w środki do utrzymania czystości, dezynfekcyjne, materiały opatrunkowe i bieliznę. Sprzątaniem zgodnie z wdrożonymi procedurami zajmują się zatrudnieni w tym celu pracownicy. Praktyki zawodowe. W Grudziądzu działalność leczniczą prowadzi 147 praktyk. W grupie tej jest: 45 indywidualnych praktyk lekarskich i lekarzy dentystów, 89 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich i lekarzy dentystów, 2 grupowe praktyki lekarskie i lekarzy dentystów, 9 indywidualnych praktyk pielęgniarek oraz 2 inne obiekty zaliczamy tu prywatną praktykę lekarską w izbie wytrzeźwień i podmiot świadczący usługi zdrowotne z wykorzystaniem pijawek lekarskich. Warunki sanitarne w skontrolowanych obiektach nie budziły zastrzeżeń. Nie stwierdzono braków w wyposażeniu w sprzęt medyczny, środki do utrzymania czystości, dezynfekcyjne oraz bieliznę. Gabinety sprzątane są we własnym zakresie lub przez zatrudniony personel. Zaopatrzenie w wodę. Podmioty lecznicze wyk. stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne szpitalne. Obiekty grudziądzkiej lecznicy korzystają z dobrej wody dostarczanej przez wodociąg lokalny, który w razie potrzeby można podłączyć do sieci wodociągu miejskiego. W 2014 r. woda z wodociągu lokalnego spełniała wymogi sanitarne. Zamiejscowy Oddział Ginekologiczno - Położniczy Szpitala Aresztu Śledczego w Bydgoszczy przy Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu korzysta z dobrej wody z wodociągu miejskiego. Podmioty lecznicze wyk. ambulatoryjne świadczenia zdrowotne oraz praktyki zawodowe. Wszystkie działające w mieście przychodnie, ośrodki, poradnie i ambulatoria a także prywatne gabinety lekarskie zaopatrywane są w dobrą wodę z wodociągu miejskiego. Postępowanie z odpadami ze szczególnym uwzględnieniem odpadów medycznych W grudziądzkim szpitalu postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi odbywa się w oparciu o opracowane procedury. Segregacja odpadów następuje w miejscu 8

ich powstawania, pojemniki do odpadów są opisane i wyłożone workami foliowymi o odpowiedniej kolorystyce. Z oddziałów posegregowane odpady trafiają do zbiorczego magazynu odpadów medycznych skąd odbierane są przez firmę specjalistyczną zgodnie z zawartą umową. Pomieszczenia magazynu odpadów utrzymywane są we właściwym stanie sanitarnym. Odpady płynne odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Własnej oczyszczalni ścieków szpital nie posiada co nie narusza obowiązujących przepisów. Podmioty lecznicze wyk. ambulatoryjne świadczenia zdrowotne oraz praktyki zawodowe. Postępowanie z odpadami medycznymi w omawianych obiektach i podmiotach jest zgodna z obowiązującymi przepisami. Zabezpieczone odpady, przechowywane są w wyznaczonych miejscach, w celu zapewnienia właściwej temperatury przechowywania odpadów, umieszczane są w chłodziarkach przeznaczonych do tego celu. Odbiorem i transportem odpadów medycznych zajmują się wyspecjalizowane firmy, z którymi kierownicy placówek bądź właściciele prywatnych gabinetów mają podpisane umowy. Postępowanie z bielizną Podmioty lecznicze wyk. stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne szpitalne W szpitalu postępowanie z bielizną odbywa się zgodnie z opracowanymi procedurami. Bielizna brudna w workach materiałowych, czasowo gromadzona jest na oddziałach w brudownikach. Następnie w zbiorczym worku transportowana jest do tymczasowego magazynu bielizny brudnej skąd odbierana jest przez podmiot zewnętrzny wykonujący usługę prania. Z pralni czysta bielizna w workach foliowych, w oznakowanych koszach transportowych kierowana jest do tymczasowego magazynu bielizny czystej i dalej przekazywana jest na oddziały. Szpital nie wykonuje badań mikrobiologicznych bielizny czystej poza sytuacją prowadzenia dochodzenia epidemiologicznego na wniosek Zespołu Zakażeń Szpitalnych. Podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne i praktyki zawodowe W stosunku do ubiegłych lat nie zmieniły się zasady postępowania z bielizną czystą i brudną w ambulatoryjnych placówkach ochrony zdrowia i w prywatnych gabinetach lekarskich. W ambulatoryjnych placówkach ochrony zdrowia bielizna mająca kontakt z pacjentem jest najczęściej jednorazowa, zużyta traktowana jest, jako odpad medyczny przekazywany do unieszkodliwienia. Bieliznę wielokrotnego użytku (fartuchy, parawany) większość placówek pierze we własnym zakresie w wydzielonych pomieszczeniach. Część przychodni przeszła całkowicie na bieliznę jednorazową. Bielizna czysta przechowywana jest w szafach, na regałach. Brudna bielizna i odzież zabezpieczone w workach foliowych, przechowywane są w składzikach porządkowych. Zakłady mają opracowane procedury postępowania z bielizną. Skontrolowane podmioty prowadzące prywatne praktyki lekarskie odzież ochronną piorą we własnym zakresie. Pozostała bielizna jak prześcieradła, podkłady, serwety w większości gabinetów jest jednorazowa, po użyciu traktowana, jako odpad przeznaczony do utylizacji. 9

STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W roku 2014 w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego znajdowały się 274 obiekty użyteczności publicznej (porównując z rokiem 2013 w grupie tej przybyło 5 obiektów) i 3 kąpieliska. Poniżej graficznie przedstawiono ilość zewidencjonowanych obiektów w poszczególnych grupach według GUS. 0,72% OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ NA TERENIE MIASTA GRUDZIĄDZA I POWIATU GRUDZIĄDZKIEGO OBJĘTE EWIDENCJĄ W 2014 ROKU W POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH WG GUS 48,01% 1,08% 1,81% 6,86% 1,44% 3,61% 0,36% 1,44% 1,08% 6,86% 0,72% 1,08% INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ CMENTARZE DOMY PRZEDPOGRZEBOWE OBIEKTY HOTELARSKIE NOCLEGOWNIE DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ USTĘPY PUBLICZNE USTĘPY OGÓLNODOSTĘPNE OBIEKTY KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ TERENY REKREACYJNE BASENY KĄPIELOWE KĄPIELISKA ZAKŁADY KARNE ZAKŁADY FRYZJERSKIE, KOSMETYCZNE, ODNOWY BIOLOGICZNEJ, TATUAŻU 24,91% Kontrolami sanitarnymi objęto 235 obiektów użyteczności publicznej, wykonano 17 kontroli w ramach nadzoru nad ekshumacją zwłok, 10 wynikających z interwencji mieszkańców, 31 kontroli środków transportu oraz 3 kontrole kąpielisk. Zły stan higieniczno - techniczny stwierdzono w grupach: obiekty świadczące usługi hotelarskie 1, pływalnie kryte 2, inne obiekty użyteczności publicznej 7 (interwencje). 10

Stan ten przedstawia poniższy wykres oraz tabela: 300 250 200 150 100 277 296 50 0 OBIEKTY ZEWIDENCJONOWANE OBIEKTY SKONTROLOWANE OBIEKTY ZE ZŁYM STANEM SANITARNO-TECHNICZNYM 10 Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE WEDŁUG EWIDENCJI LICZBA OBIEKTÓW SKONTROLOWANE ZE ZŁYM STANEM SANITARNO - TECH- NICZNY 1. Ustępy publiczne 3 3-2. Ustępy ogólnodostępne 10 10-3. Pływalnie ogółem 5 5 2 4. Domy Pomocy Społecznej 1 0-5. Noclegownie 2 2-6. Kempingi 1 1 - Hotele i inne obiekty 7. świadczące usługi hotelarskie 18 17 1 8. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy 133 131 - biologicznej 9. Obiekty komunikacji publicznej 4 4-10. Tereny rekreacyjne 19 19-11. Cmentarze 4 2-12. Domy przedpogrzebowe 3 3-13. Zakłady karne 2 2-14. Inne obiekty użyteczności publicznej 69 33-15. Kąpieliska 3 3-16. Obiekty nieobjęte ewidencją - 30 7 17. Środki transportu - 31 - RAZEM: 277 296 10 11

Kąpieliska W 2014 r. na terenie miasta zgłoszono następujące obiekty: Kąpielisko Plaża Miejska na Jeziorze Rudnickim Wielkim, Kąpielisko Plaża Dzika na Jeziorze Rudnickim Wielkim Kąpielisko Plaża Tarpno na Jeziorze Tarpno Podobnie jak w ubiegłym roku działał Serwis kąpieliskowy - portal informacyjny o jakości wody w kąpieliskach, zawierający na mapie Polski wykaz wszystkich wyznaczonych uchwałami Rad Gmin kąpielisk. Nowością było wykonanie klasyfikacji kąpielisk tj. podzielono je na następujące klasy: KLASA DOSKONAŁA Kąpielisko Plaża Miejska, Kąpielisko Plaża Dzika KLASA DOBRA Kąpielisko Plaża Tarpno. Pierwsze próbki pobierano w ramach kontroli urzędowej przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego łącznie 3 próbki wody. W trakcie trwania sezonu badania wody przeprowadzano w ramach kontroli wewnętrznej. Wyniki badań na bieżąco były wprowadzane przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej do serwisu kąpieliskowego. Na ich podstawie przygotowano bieżące oceny jakości wody i stwierdzono jej przydatność do kąpieli. Na terenie jednego z kąpielisk, dzięki unijnej pomocy, zakończono generalny remont budynku administracyjno usługowego wraz z zapleczem sanitarnym i obiektami towarzyszącymi. Nadal w toku jest postępowanie dotyczące złego stanu ogrodzenia na jednym z kąpielisk. Baseny kąpielowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny nadzoruje 5 basenów kąpielowych, w tym 4 kryte pływalnie oraz 1 basen odkryty (letni). Wszystkie objęto kontrolami sanitarnymi, pobrano 45 próbek wody do badań laboratoryjnych. Nie odnotowano prób kwestionowanych. W grupie tej prowadzone było postępowanie administracyjne dotyczące 3 obiektów. Jedną decyzję wykonano w całości, natomiast wykonanie obowiązków nałożonych dwiema kolejnymi zostało zaplanowane na przełom 2014/2015. Decyzje dotyczyły m.in. wymiany zniszczonych płytek ceramicznych w pomieszczeniu niecki basenowej i sanitariatach oraz doprowadzenia do właściwego stanu armatury sanitarnej. Na terenie basenów odkrytych w sezonie letnim generalnemu remontowi poddana była głęboka niecka basenowa. Ustępy publiczne Ewidencja w tej grupie nie uległa zmianie 13 ustępów, w tym 10 toalet ogólnodostępnych zlokalizowanych w marketach i galeriach handlowych; 2 ustępy publiczne w formie słupa reklamowo-ogłoszeniowego i 1 szalet w budynku zabytkowych spichrzy. Skontrolowano wszystkie. Tegoroczny bieżący nadzór ujawnił w 2 obiektach drobne usterki natury technicznej (m.in. niesprawne urządzenia sanitarne), które usunięto w krótkim terminie a wszczęte postępowania administracyjne umorzono przed wydaniem decyzji. Noclegownie Liczba obiektów w tej grupie wzrosła do 2. W minionym roku wyłoniono nowy obiekt ze skonsolidowanego podmiotu z izbą wytrzeźwień (schronisko dla bezdomnych kobiet). 12

Stan sanitarno techniczny ocenia się, jako akceptowalny jak na ten specyficzny rodzaj działalności i podejście mieszkańców do kwestii porządku. Jak co roku, remontowane są najbardziej zniszczone pokoje i pomieszczenia pomocnicze wchodzące w skład obiektów. Domy pomocy społecznej W ewidencji znajduje się 1 dom dziennego pobytu, który poddano generalnemu remontowi, w wyniku czego odstąpiono od tegorocznej bieżącej kontroli sanitarnej. Do zadań Środowiskowego Domu Samopomocy należy budowanie sieci oparcia społecznego, przygotowanie do życia w społeczeństwie i funkcjonowania w środowisku osób przewlekle psychicznie chorych i niepełnosprawnych intelektualnie. Hotele Bez zmian w ewidencji znajduje się 7 hoteli posiadających kategoryzację. Wszystkie zostały skontrolowane. Trzy gwiazdki (***) posiadają: Hotel Rad, ul. Chełmińska 144, Hotel H. Kowalkowski, ul. Chopina 1/3, Hotel Rudnik, ul. Miła 2, Hotel City, ul. Toruńska 28/30, Hotel Villa, ul. Chełmińska 44, Dwie gwiazdki (**) posiada: Hotel Czarci Młyn, ul. Chełmińska 208. Jedną gwiazdkę (*) ma: Hotel Restauracja ADRIANO, ul. Hallera 4. Hotele utrzymane są w dobrym i bardzo dobrym stanie sanitarnym z wyjątkiem jednego, w którym w związku z przejęciem go przez nowego właściciela prowadzone były prace remontowe. W trakcie bieżących kontroli sanitarnych mierzono też temperaturę ciepłej wody użytkowej we wszystkich hotelach. Pomiary te były wykonywane w celu wykrycia potencjonalnego zagrożenia kolonizacją przez bakterie Legionella sp. - sprzyja temu temperatura w zakresie 25-45 C. Aktualne przepisy nakazują, aby temperatura ciepłej wody użytkowej w instalacjach wodociągowych wynosiła od 55 C do 60 C. Poniżej przedstawiono średnie wartości temperatur w sprawdzonych hotelach: TEMPERATURA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W HOTELACH [w st. C] TEMPERATURA 80 70 60 50 40 30 20 10 0 HOTEL RAD HOTEL H. KOWALKOWSKI HOTEL RUDNIK HOTEL CITY HOTEL VILLA HOTEL ADRIANO 13

Z powyższego wykresu można wywnioskować, że w 4 hotelach nie osiągnięto wartości temperatury wody ciepłej na poziomie zgodnym z wymaganiami. W ramach kontroli wewnętrznej w jednym z hoteli, zostały przeprowadzone badania ciepłej wody użytkowej. Wyniki były zadowalające. Kempingi W tej grupie niezmiennie funkcjonuje jeden kemping. W minionym roku podwyższono jego kategoryzację do trzech gwiazdek (***). Kemping położony jest nad Jeziorem Rudnickim Wielkim, z bezpośrednim dostępem do strzeżonej plaży z wypożyczalnią nowego sprzętu pływającego. Kemping oraz plaża objęte są bezpłatnym WiFi. Obiekt wyposażony jest w dwa rodzaje domków: Mikołajki (8 sztuk) oraz EURO (23 sztuki) dla łącznie 132 gości. Jeden z domków EURO został zaprojektowany i wyposażony z myślą o gościach niepełnosprawnych. Do użytku turystów jest także świetlica z aneksem kuchennym, wyposażona między innymi w kino domowe. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie W tej grupie znajduje się 11 obiektów, tj. schronisko młodzieżowe, obiekty hotelarskie nie posiadające kategoryzacji, internat sportowy oraz ośrodki wczasowo turystyczne. Nie skontrolowano tylko jednego obiektu (obiekt nieczynny). Negatywnie nadal ocenia się Internat Sportowy Klubu Sportowego STAL w Grudziądzu w obiekcie od dłuższego czasu trwa generalny remont i mimo, że wykonywane prace są zauważalne to ponownie przedłużono do połowy 2015 r. Skontrolowano też wszystkie ośrodki wczasowe przed otwarciem sezonu turystycznego. Mimo, iż jak każdego roku zostały wykonane prace konserwacyjno remontowe przygotowujące ośrodki do sezonu turystycznego, prowadzono postępowanie administracyjne w 1 obiekcie. Usterki usunięto w trakcie roku sprawozdawczego odświeżono tarasy, ławki, a w domkach podłogi, naprawiono armaturę natryskową. Stan pozostałych ośrodków nie budził zastrzeżeń. Grupa obiektów świadczących usługi pielęgnacyjne dla ciała Jest to dość liczna grupa, licząca łącznie 133 obiekty (o 3 więcej niż w roku 2013). Nie skontrolowano dwóch zawieszona działalność. W skład wchodzą: zakłady fryzjerskie (66), zakłady kosmetyczne (14), zakłady tatuażu (3), zakłady odnowy biologicznej (22), inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej i tatuażu (28). Procentowy rozkład w grupie obiektów świadczących usługi pielęgnacyjne dla ciała przedstawia poniższy wykres kołowy: 14

GRUPA OBIEKTÓW ŚWIADCZĄCYCH USŁUGI PIELĘGNACYJNE DLA CIAŁA 16,5% 2,3% 21,1% 10,5% 49,6% ZAKŁADY FRYZJERSKIE ZAKŁADY KOSMETYCZNE ZAKŁADY TATUAŻU ZAKŁADY ODNOWY BIOLOGICZNEJ INNE ZAKŁADY, W KTÓRYCH SĄ ŚWIADCZONE ŁĄCZNIE WIĘCEJ NIŻ JEDNA Z USŁUG FRYZJERSKICH, KOSMETYCZNYCH, ODNOWY BIOLOGICZNEJ I TATUAŻU Obiekty te charakteryzują się dużą zmiennością w ilości oraz zaszeregowaniu. Wiele z nich rozszerza swoją działalność i podnosi jakość świadczonych usług, a w innych stwierdza się szereg uchybień choć mają one tylko charakter przejściowy a działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Grudziądzu przyczyniają się do poprawy ich stanu higieniczno zdrowotnego. Z reguły właściciele dbają o wizerunek zakładu, aby był on konkurencyjny dla innych. Wiele prac modernizacyjnych prowadzono bez wszczynania postępowania administracyjnego, ale nie dało się uniknąć tego działania w zupełności. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wydawane były decyzje dotyczące głównie: remontów malarskich, wymiany zużytego wyposażenia meblowego wymiany wykładziny podłogowej, zapewnienia właściwej wentylacji łóżek solaryjnych i pomieszczeń, montażu zlewów zarówno w pomieszczeniach socjalnych, jak i porządkowych, renowacji wyposażenia meblowego zakładów, usterek natury budowlanej (brak otworów nawiewnych w drzwiach WC, brak fartucha ochronnego przy punktach czerpalnych wody), braku osłony przy wejściu do zakładu chroniącej przed nadmiernym dopływem zimnego powietrza z zewnątrz. Łącznie w tej grupie obiektów wydano 21 decyzji administracyjnych, 19 wykonano m.in. przeprowadzono remonty malarskie pomieszczeń, urządzono pomieszczenia dla zabiegu pedicure, doprowadzono do właściwego stanu technicznego drobne elementy wyposażenia zakładów. W 2014 r. na właściciela jednego obiektu z tej grupy nałożono mandat karny na kwotę 400 zł. za zaniedbania natury sanitarnej. Sankcje karne spowodowały szybkie usunięcie usterek i poprawę funkcjonowania zakładu. Podobnie jak w latach ubiegłych nadzorowano obiekt z basenami solankowymi, fitness, siłownią, gabinetem usług kosmetycznych i masażu. Nie odnotowano prób kwestionowanych. W toku postępowania pokontrolnego usunięto drobne nieprawidłowościami natury technicznej. (m. in. wymieniono uszkodzone elementy wyposażenia). 15

Obiekty i urządzenia komunikacji publicznej Na nadzorowanym terenie znajduje się 1 dworzec autobusowy i 3 obiekty kolejowe. Wszystkie zostały skontrolowane. Na dworzec PKS została nałożona decyzja zrealizowana w roku sprawozdawczym. Na podstawie obowiązków w niej zawartych odmalowano elewację dworca, uzupełniono płytki przy wejściu do budynku, odmalowano kosze na śmieci ustawione na terenie dworca, odmalowano ławki. W porównaniu z rokiem poprzednim poprawie uległ dworzec PKP. Wykonano obowiązki nałożone 2 decyzjami wydanymi w roku 2013 tj.: wymieniono siedziska ławek na peronach, naprawiono wiatę nad zejściem do tunelu, odmalowano tunel dworca znajdujący się pod holem głównym, wymieniono zniszczone okna holu głównego. Ponadto skontrolowano, wybranych losowo 21 środków transportu komunikacji miejskiej (autobusy, tramwaje). Są to obiekty nieobjęte ewidencją. Czystość bieżąca środków transportu była utrzymana prawidłowo. Jednak w toku kontroli ujawniono nieprawidłowości związane ze stanem technicznym, tj.: zniszczona tapicerka niektórych siedzeń, wytarta farba na uchwytach, częściowa korozja drzwi, widoczne ślady zużycia wykładziny podłogowej pod siedziskami, częściowo skorodowane listwy podłogowe, wyeksploatowane ramy okienne, odpryski farby na stelażach siedzeń, widoczne ślady porysowania szyb. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami zostało skierowane wystąpienie do Miejskiego Zakładu Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. w Grudziądzu o podjęcie stosownych decyzji i działań zmierzających do usunięcia stwierdzonych uchybień. Zakład zobowiązał się do sukcesywnego usuwania usterek by zachować standard świadczonych usług. Tereny rekreacyjne W ewidencji znajduje się 19 obiektów, w porównaniu z rokiem ubiegłym 1 zlikwidowany. Kontrolami objęto wszystkie obiekty. Zaszeregowanie w tej grupie przedstawiono poniżej w formie tabelarycznej: TYP OBIEKTU LICZBA WEDŁUG EWIDENCJI SKONTROLOWANE Parki 2 2 Piaskownice 5 5 Ogródki jordanowskie 7 7 Plaże 3 3 Ogrody botaniczne 1 1 Stoki wiślane 1 1 ŁĄCZNIE: 19 19 Na plażach przeprowadzono coroczne prace związane z przygotowaniem do sezonu. Tereny plażowo kąpieliskowe obwarowane były regulaminami porządkowymi, a także zakazami wprowadzania psów oraz palenia tytoniu. W ogródkach jordanowskich przed sezonem letnim odnowiono sprzęt zabawowy, ławki, kosze na śmieci, oczyszczono szlaki spacerowe, a także wymieniono lub uzupełniono piasek w piaskownicach. Dodatkowo na bieżąco wykaszano trawy i usuwano nieczystości. W związku z wdrożonym postępowaniem administracyjnym na terenie jednego ogródka naprawiono sprzęt zabawowy a w dwóch innych ogrodzenia. Administratorzy piaskownic przestrzegali zaleceń, które dotyczyły wymiany piasku dokumentowanej fakturami. Cmentarze W ewidencji znajduje się 6 cmentarzy. Skontrolowano wszystkie. Obiekty te charakteryzują się dobrym stanem sanitarnym. Są dwa cmentarze historyczne, gdzie nie prowadzi się już pochówku. Tylko na terenie cmentarza komunalnego mieści się dom przedpogrze- 16

bowy (opisano poniżej). Obszar tej nekropolii obejmuje miejsca pochówkowe z kwaterami na groby pojedyncze, rodzinne, urnowe, dla dzieci oraz aleję zasłużonych. Domy przedpogrzebowe W tej grupie obiektów znajdują się 3 domy przedpogrzebowe, w tym jeden nowopowstały. Dwa obiekty zlokalizowane są przy zakładach pogrzebowych, natomiast 1 na terenie cmentarza komunalnego. Wszystkie obiekty skontrolowano. Obiekty na koniec roku zostały ocenione, jako dobre. W jednym z nich w ciągu roku przeprowadzono prace remontowe. Dom przedpogrzebowy zlokalizowany przy cmentarzu komunalnym ma podpisane umowy z większością zakładów pogrzebowych w Grudziądzu na udostępnianie pomieszczeń do przygotowania i przechowywania zwłok. Zakłady karne Na terenie Grudziądza znajdują się 2 zakłady karne. Oba zostały skontrolowane. Wydano 2 decyzje na Zakład Karny nr 2 dotyczące min. zniszczonych podłóg oraz brudnych ścian niektórych cel. Termin ich wykonania ustalono na rok 2015. W dalszym ciągu trwa rozpoczęty w roku 2013 remont w budynku Zakładu Karnego nr 1, w którym będą cele, kuchnia oraz pralnia. W chwili obecnej nie jest jeszcze znany termin całkowitej realizacji przedsięwzięcia. Ponadto w obu zakładach na bieżąco i w miarę posiadanych środków finansowych wykonuje się prace remontowe i naprawcze. Inne obiekty użyteczności publicznej Na koniec 2014 r. nadzorowano 69 obiektów użyteczności publicznej. Ich zaszeregowanie oraz liczbę skontrolowanych przedstawiono poniżej tabelarycznie oraz na wykresie kołowym: INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W 2014 ROKU NA TERENIE MIASTA GRUDZIĄDZA Pralnie Zakłady rolne 1% 11% 1% 1% 15% Stacje paliw 10% Kluby sportowe Kino Muzeum Ośrodki Kultury Teatr 1% 1% 1% Przystanki kolejowe Apteki 56% 1% Izba Wytrzeźwień Zakłady Pogrzebowe 1% 17

TYP OBIEKTU LICZBA OBIEKTÓW WEDŁUG EWIDENCJI ILOŚĆ SKONTROLOWA- NYCH OBIEKTÓW Apteki i punkty apteczne 38 4 Stacja paliw 10 10 Obiekty sportowe 6 5 Ośrodki kultury 1 1 Zakłady usług pogrzebowych 7 7 Zakłady rolne 1 1 Przystanki PKP 1 0 Pralnie 1 1 Izby Wytrzeźwień 1 1 Teatr 1 1 Muzeum 1 1 Kino 1 1 SUMA: 69 33 W roku sprawozdawczym skontrolowano 33 obiekty objęte ewidencją. Z kontroli wyłączono znaczną część aptek z uwagi na ich dobry stan sanitarno higieniczny. Ponadto w roku 2014 z kontroli wyłączono przystanek PKP. Przeprowadzone kontrole nie wykazały obiektów złych pod względem wymagań sanitarnych i porządkowych. W stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego istotnych zmian nie odnotowano. Jedynie obiekty sportowe z uwagi na znaczną ich eksploatację charakteryzują się zmiennym stanem sanitarnym i wymagają częstych prac remontowych i naprawczych. Obiekty nieobjęte ewidencją Duży odsetek kontroli wykonanych w roku 2014 stanowiły obiekty, które nie znajdują się w ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Liczbę obiektów skontrolowanych, a niewchodzących w ewidencję przedstawia poniższy wykres kołowy: OBIEKTY NIEEWIDENCJONOWANE - SKONTROLOWANE 17 1 2 10 INTERWENCJE MIESZKAŃCÓW EKSHUMACJE HALA WIDOWISKOWO - SPORTOWA POBÓR CIEPŁEJ WODY W OBIEKTACH UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 18

W roku sprawozdawczym największy udział liczbowy skontrolowanych obiektów, które nie wchodzą do ewidencji to nadzór nad przebiegiem ekshumacji zwłok 17. Ponadto przeprowadzono 10 wizytacji interwencyjnych, 1 kontrolę w związku z imprezami masowymi w obiekcie poza ewidencją, 2 inspekcje sanitarne w zakładach opiekuńczowychowawczych, których celem był pobór ciepłej wody użytkowej i wykonanie badań kierunku bakterii z rodzaju Legionella sp. 10 wizytacji interwencyjnych dotyczyło warunków lokalowych mieszkańców. W 7 przypadkach potwierdzono niewłaściwy stan sanitarny i techniczny mieszkań. Ogólne uwagi i wnioski dotyczące stanu sanitarnego obiektów komunalnych Ponownie potwierdza się stabilizacja stanu sanitarnego większości obiektów użyteczności publicznej. W dużej liczbie są to obiekty ocenione, jako dobre. Elementem oddziałującym negatywnie na tę liczbę są wnioski mieszkańców dotyczące złych warunków lokalowych. Natomiast na poprawę stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej z pewnością mają wpływ zapisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które zobowiązują organ kontroli do zawiadamiania przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Ustawa ta wskazuje również w jakim terminie dana kontrola może się odbyć. Skutkuje to tym, że przedsiębiorca jest w stanie perfekcyjnie przygotować się do zaplanowanej kontroli, która nie zawsze odzwierciedla rzeczywisty stan sanitarny zakładu. HIGIENA ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWIENIA ZBIOROWEGO, PRODUKCJI I OBROTU ŚRODKAMI SPOŻYWCZYMI, PRODUKCJI I OBROTU KOSMETYKAMI W 2014 roku zaplanowano do kontroli 430 obiektów żywnościowo żywieniowych przeprowadzono 830 kontrole sanitarne. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 166 decyzji zatwierdzających, w tym 2 decyzje warunkowe. Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego 11 obiektów zostało ocenionych, jako niezgodne. Wydano 27 decyzji na poprawę stanu sanitarno-technicznego w zakładach będących pod nadzorem PPIS w Grudziądzu. Z uwagi na złe warunki przerwano prowadzoną działalność w 2 obiektach: - sklepie spożywczym, - części małej gastronomii automat lodowy. Przyczyną unieruchomienia części zakładu były kwestionowane próbki lodów pobranych do badań laboratoryjnych w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Nałożono 43 mandaty karne na łączną kwotę 11200 złotych. Mandaty karne nałożono w oparciu o przepisy: art. 111 1 Kodeksu Wykroczeń ustawy z dnia 20 maja 1971r. (Dz. U. z 2007r. Nr 109, poz.756 z późn. zm), art. 100 ust.1 pkt 1 oraz pkt 8 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.), art. 100 ust. 1 pkt 8 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006r. (Dz.U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.). Przyjęto 34 interwencje sanitarne, dotyczyły m.in. niewłaściwej higieny sprzedaży oraz nieprawidłowej ekspozycji żywności, wprowadzania do obrotu handlowego artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia. Osoby odpowiedzialne za stwierdzony stan zostały poinstruowane w zakresie przestrzegania przepisów prawa żywnościowego, postępowania zgodnie z opracowanymi procedurami. Za stwierdzony stan zostały ukarane mandatami karnymi. Nadto zobowiązano do wzmożenia kontroli wewnętrznej w zakładach, przestrzegania podstawowych zasad higieny podczas wprowadzania do obrotu środków spożywczych, a także zapewnienia właściwych warunków przechowywania zgodnie z deklaracją producenta. W roku 2014 nie odnotowano zatruć pokarmowych na terenie miasta Grudziądza. 19

Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi, produkcji i obrotu kosmetykami w latach 2013-2014. Grupy obiektów Liczba obiektów nadzorowanych Liczba obiektów o złym stanie sanitarnym 2013 2014 2013 2014 Obiekty produkcji żywności Wytwórnie lodów 4 3 - - Automaty do lodów 3 5 - - Piekarnie 6 5 1 1 Ciastkarnie 8 9 - - Zakłady garmażeryjne 1 1 - - Wytwórnie wyrobów cukierniczych 1 1 - - Wytwórnie majonezu i musztardy 1 1 - - Inne wytwórnie żywności 4 8 - - Sklepy spożywcze 93 157 6 6 Kioski spożywcze 1 3 - Magazyny hurtowe 12 21 - Obiekty ruchome i tymczasowe - 6 - Inne obiekty obrotu żywnością 15 42 - Środki transportu żywności - 41 - Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 16 21 1 4 Zakłady małej gastronomii 82 105 4 stołówki pracownicze 2 3 - bloki żywienia w szpitalach 1 1 - kuchnie mleczne 1 1 - stołówki w żłobkach i domach małego 2 2 - dziecka stołówki szkolne 13 13 - stołówki w bursach i internatach 3 3 - stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach 2 3 - stołówki w przedszkolach 24 25 - stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych 4 4 - inne zakłady żywienia 8 7 - - Zakład produkcji kosmetyków 1 - - Wytwórnie opakowań żywności 1 - - Obrót wyrobami i materiałami do kontaktu z żywnością 2 7 - RAZEM: 311 498 12 11 RASFF SYSTEM WCZESNEGO OSTRZEGANIA O NIEBEZPIECZNYCH PRODUK- TACH ŻYWNOŚCIOWYCH I PASZACH W roku 2014 w ramach systemu RASFF wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i paszach przyjęto 28 zgłoszeń dot. produktów żywnościowych i materiałów do kontaktu z żywnością, w tym 21 powiadomień alarmowych oraz 7 powiadomień informacyjnych. W związku ze zgłoszeniami dotyczącymi zakwestionowanych produktów spożywczych prowadzone były czynności kontrolne w zakresie monitorowania procesu wycofywania żywności będącej przedmiotem podjętych działań. Powiadomienia alarmowe oraz powiadomienia informacyjne dotyczyły między innymi: przekroczenia dopuszczalnego poziomu sulfadiazyny, przekroczenia najwyższego dopuszczalnego poziomu rtęci, obecności odłamków plastiku oraz możliwości dostania się oleju do żywności, przekroczenia dopuszczalnej migracji ołowiu z obrzeża wyrobu, przekroczenia zanie- 20

czyszczeń mikrobiologicznych - Listera monocytogenes, przekroczenia dopuszczalnego poziomu deoksyniwalenolu, przekroczenia dopuszczalnego limitu dwutlenku siarki i jego pochodnych, obecności substancji alergennej glutenu, obecności nieautoryzowanej substancji tetrahydrokannabinolu, przekroczenia dopuszczalnego poziomu ochratoksyny A. W wyniku otrzymanych powiadomień przeprowadzone zostały kontrole sanitarne w obiektach, które znalazły się na przekazywanych listach dystrybucji. Produkty, które były przedmiotem powiadomień i znajdowały się w obrocie handlowym zostały wycofane. Przedsiębiorcy niezwłocznie po otrzymaniu informacji uruchomili procedury wycofania z rynku kwestionowanych produktów. Artykuły spożywcze oraz materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością zostały zwrócone do dostawców i poddane utylizacji. Z uzyskanych danych wynika, że na terenie miasta w roku 2014 przyjęto mniej zgłoszeń w systemie RASFF w porównaniu z rokiem 2013. Porównanie liczby powiadomień alarmowych i informacyjnych w latach 2013 i 2014. Porównanie liczby powiadomień alarmowych i informacyjnych w latach 2013 i 2014 30 25 20 15 10 5 0 2013 2014 powiadomienia alarmowe powiadomienia informacyjne Z wykresu 1 wynika, że w porównaniu z rokiem 2013 spadła liczba powiadomień alarmowych, natomiast wzrosła liczba powiadomień informacyjnych. SYSTEM RAPEX (system szybkiego powiadamiania o produktach niebezpiecznych). W związku z przekazanymi informacjami dotyczącymi umieszczania w systemie RAPEX notyfikacji dotyczących produktów kosmetycznych, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów w roku bieżącym przeprowadzono 10 kontroli. W 2014 roku przyjęto 3 zgłoszenia dotyczące 17 notyfikacji oraz 1 informację dot. produktów kosmetycznych. Dla porównania w roku 2013 przyjęto 2 zgłoszenia dotyczące 9 notyfikacji. Zgłoszenia dotyczyły kosmetyków, które nie zostały zgłoszone do Krajowego Systemu Informowania o Kosmetykach, w związku z czym nie powinny one znajdować się w obrocie na terenie Polski. OCENA WDRAŻANIA SYSTEMÓW KONTROLI WEWNĘTRZNEJ W ZAKŁADACH PRODUKCJI I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadziła nadzór nad wdrażaniem i realizacją przez producentów i dystrybutorów środków spożywczych systemów kontroli wewnętrznej, zapewniających bezpieczeństwo zdrowotne żywności, w tym zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP. 21

Liczba obiektów, w których nie rozpoczęto oraz częściowo wdrożono system HACCP 300 250 200 150 100 50 0 2012 2013 2014 częściowo wdrożono system HACCP nie rozpoczęto wdrażania systemu Z przedstawionych na wykresie danych wynika, że spadła zarówno liczba obiektów, w których nie rozpoczęto wdrażania systemu HACCP, jak i liczba obiektów, w których jedynie częściowo wdrożono system HACCP 22

Realizacja zasad GHP/GMP oraz stopień wdrażania systemu HACCP w poszczególnych grupach obiektów w roku 2013 i 2014 Lp. Grupy obiektów Liczba obiektów nadzorowanych Liczba obiektów, w których wdrożono system HACCP w pełni częściowo (jeden lub kilka etapów) 2013 rok 2014 rok nie rozpoczęto wdrażania systemu Liczba obiektów, w których realizuje się zasady GHP/GMP w pełni częściowo (są zapisy) nie realizuje się zasad Liczba obiektów, w których wdrożono system HACCP w pełni częściowo (jeden lub kilka etapów) nie rozpoczęto wdrażania systemu Liczba obiektów, w których realizuje się zasady GHP/GMP w pełni częściowo (są zapisy) nie realizuje się zasad Liczba obiektów nadzorowanych 1 Wytwórnie lodów 3 3 - - 3 - - 3 - - 3 - - 3 2 Automaty do lodów 6 5 1-6 - - 6 1-7 - - 7 3 Piekarnie 7 5 2-7 - - 5 1-6 - - 6 4 Ciastkarnie 8 8 - - 8 - - 10 - - 10 - - 10 5 Zakłady garmażeryjne 1 1 - - 1 - - 1 - - 1 - - 1 6 Wytwórnie wyrobów cukierniczych 1 1 - - 1 - - 1 - - 1 - - 1 7 Wytwórnie majonezu i musztardy 1 1 - - 1 - - 1 - - 1 - - 1 8 Inne wytwórnie żywności 6 5 - - 6 - - 6 2-9 - - 9 9 Sklepy spożywcze 413 164 136 113 307 26-206 100 64 357 13-370 10 Kioski spożywcze 16 - - - 16 - - 17 - - 17 - - 17 11 Magazyny hurtowe 20 19 1-20 - - 20 - - 20 - - 20 12 Obiekty ruchome i tymczasowe 5 - - - 5 - - 8 - - 8 - - 8 13 Inne obiekty obrotu żywnością 100 22 48 30 79 21 24 32 20 63 13-76 14 Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 138 65 47 26 97 49-84 28 14 117 9-126 14a W tym: Zakłady małej gastronomii 125 52 47 26 84 49-66 27 15 100 8-108 15 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte a stołówki pracownicze 3 3 - - 3 - - 3 - - 3 - - 3 b bloki żywienia w szpitalach 1 1 - - 1-1 - - 1 - - 1 c kuchnie mleczne 1 1 - - 1 - - 1 - - 1 - - 1 d stołówki w żłobkach i domach małego dziecka 2 1 1-2 - - 2 - - 2 - - 2 e stołówki szkolne 18 17 1 18 - - 18 - - 18 - - 18 f stołówki w bursach i internatach 3 3-3 - - 3 - - 3 - - 3 g stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach 2 2-2 - - 2 - - 2 - - 2 h stołówki w przedszkolach 25 25-25 - - 25 - - 25 - - 25 i stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych 4 4-4 - - 4 - - 4 - - 4 j inne zakłady żywienia 9 6 3 9 - - 8 1-9 - - 9 23

INFORMACJE O DECYZJACH ADMINISTRACYJNYCH I DZIAŁANIACH REPRESYJNYCH Do najczęściej powtarzających się nieprawidłowości stwierdzanych podczas przeprowadzanych kontroli należą: wprowadzanie do obrotu handlowego artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, brak realizacji opracowanych procedur GHP, GMP, systemu HACCP, w tym brak prowadzonych na bieżąco zapisów (brak rejestrów monitoringu temperatur, rejestru dostaw towaru, mycia oraz dezynfekcji urządzeń chłodniczych, utrzymywania porządku i czystości w obiekcie), a także stan sanitarno higieniczny zakładów. W roku sprawozdawczym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wpłynęła interwencja sanitarna dotycząca obecności szkodników na terenie sklepu spożywczego. Przeprowadzono kontrolę sanitarną interwencyjną, która potwierdziła złożone doniesienie. Wydano decyzję nakazującą zaprzestanie prowadzenia działalności handlowej z uwagi na antysanitarne warunki stwarzające zagrożenie epidemiczne, mogące prowadzić do wtórnych zanieczyszczeń oferowanej żywności, a co za tym idzie ujemnie wpłynąć na jej jakość zdrowotną. Przeprowadzone kontrole sprawdzające w obiekcie potwierdziły wykonanie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli interwencyjnej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny na podstawie art. 162 1 pkt. 1 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kpa stwierdził wygaśnięcie przedmiotowej decyzji. W 2014 roku w jednym z zakładów pobrano 5 próbek lodów z automatu w kierunku badania zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Próbki uznano za kwestionowane. W związku, z czym wszczęto postępowanie administracyjne oraz wydano decyzję administracyjną w zakresie unieruchomienia części zakładu. Zakład przedstawił dowody wskazujące na poprawę warunków sanitarno higienicznych automatu lodowego oraz sprawozdania z badań potwierdzających właściwą jakość produktu pn. lody z automatu. Ponadto w 2014 roku wnioskowano do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy o nałożenie kary pieniężnej w związku z prowadzeniem działalności niezgodnie decyzją o zatwierdzeniu zakładu. JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH, MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZN CZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ ORAZ KOSMETYKÓW. W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano do badań w celu oceny jakości zdrowotnej 199 próbek z obiektów prowadzących działalność na terenie miasta. Zakwestionowano 8 z pobranych próbek. Pięć z pobranych próbek zostały zakwestionowane: 1 próbka produktu pn.: Naturalna woda źródlana niegazowana pobrana w ramach urzędowej kontroli żywności do Laboratorium WSSE w Bydgoszczy w zakresie zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Przeprowadzane badania laboratoryjne wykazały obecność bakterii z grupy coli. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Grudziądzu wydał decyzje nakazującą wycofanie z obrotu handlowego kwestionowany produktu; 1 próbka produktu pn. suplement diety diabelskiego pazura Devil s Claw pobrana do Laboratorium PPIS w Grudziądzu w ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności w kierunku znakowania. Przeprowadzane badania laboratoryjne wykazały nieprawidłowe znakowanie. W związku z tym przekazano informacje o przedmiotowej sprawie do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Piotrkowie Trybunalskim, na którego terenie działa dostawca kwestionowanego produktu oraz do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie, na którego terenie działa dystrybutor; 5 próbek produktu pn.: Lody waniliowe z automatu pobrane w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych do Laboratorium PPIS. Przeprowadzane badania laboratoryjne wykazały obecność bakterii Enterobacteriaceae w 37 C we wszystkich 5 próbach. W związku z powyższym wydano decyzje nakazującą unieruchomienie części zakładu z prowadzonej działalności w zakresie produkcji lodów z automatu. Zakład przedstawił dowody wskazujące na poprawę warunków sanitarno higienicznych automatu lodowego oraz sprawozdania z badań potwierdzających właściwa jakość produktu pn. lody z automatu. 1 próbka produktu pn.: Red Faster Grapefruit do Laboratorium WSSE w Bydgoszczy w ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności w kierunku znakowania. Przeprowa-