21.05.2016 Chory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania Wstęp: hipoglikemia skala problemu Hipoglikemia: konsekwencje Błędy pacjenta jako przyczyna hipoglikemii Analiza przyczyn błędów popełnianych przez chorych na cukrzycę Zapobieganie hipoglikemii Nowoczesne sposoby monitorowania i leczenia cukrzycy w zmniejszeniu ryzyka hipoglikemii Analiza 3 przypadków klinicznych 71-letni pacjent z cukrzycą o przebiegu chwiejnym przyjęty do oddziału chirurgii Mężczyzna lat 59 z nawracającymi epizodami hipoglikemii: analiza błędów Chora lat 44 z typem 1 cukrzycy: rola reedukacji Podsumowanie: chory niewyrównany - strategia jak poprawić kontrolę cukrzycy dr. n. med. Mariusz Tracz, Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii WUM 1
Wstęp Hipoglikemia jest częstym problemem związanym z terapią cukrzycy Wg raportu Cukrzyca ukryta pandemia. Sytuacja w Polsce- Edycja 2014 : osoby z cukrzycą w Polsce doświadczają 217.711 epizodów ciężkich hipoglikemii w ciągu roku Stanowi jedną z istotnych barier w osiągnięciu optymalnej kontroli glikemii Cukrzyca-Ukryta pandemia. Sytuacja w Polsce Edycja 2014. wydawca: NovoNordisk 2
Hipoglikemia konsekwencje medyczne psychologiczne ekonomiczne 3
Wg opinii pielęgniarek Wg opinii lekarzy XVII Zjazd Naukowy PTD, Kielce, 5-7 maja 2016, Streszczenia. Clinical Diabetology 2016, Vol.5, Sup.B, B28, B29
Przyczyny błędów popełnianych przez chorego na cukrzycę Brak odpowiedniej wiedzy Brak edukacji lub niska jej jakość Korzystanie z błędnych/niedokładnych informacji np. z internetu Brak odpowiednich praktycznych umiejętności dotyczących samoopieki/samokontroli Brak niezbędnych danych do podjęcia decyzji np. modyfikacja dawek insuliny bez pomiaru glikemii Korzystanie z niedokładnych informacji np.niedokładny glukometr, niedokładna ocena wielkości porcji i zawartości węglowodanów Problemy we właściwej komunikacji pacjent- zespół leczący Problemy psychologiczne: np. brak motywacji, akceptacji choroby, depresja, zaburzenia odżywiania, manipulacja wynikami badań Zaburzenia pamięci np. wiek podeszły
Zapobieganie hipoglikemii stałe pogłębianie wiedzy o cukrzycy CHORY NA CUKRZYCĘ odpowiednio częste badania glikemii w warunkach domowych przy użyciu dokładnego glukometru analiza uzyskanych wyników i umiejętność ich wykorzystania do modyfikacji terapii noszenie karty identyfikacyjnej /opaski noszenia glukozy w tabletkach lub ekwiwalentu na wypadek niedocukrzenia dokumentowanie epizodów hipoglikemii w zeszycie samokontroli i informowanie o nich lekarza/pielęgniarki 6
Zapobieganie hipoglikemii rola: LEKARZA PIELĘGNIARKI efektywna edukacja pacjentów właściwy wybór sposobu leczenia ustalenie czy nie ma przeciwwskazań do leków doustnych indywidualne ustalenie docelowych wartości glikemii u danego chorego po każdym epizodzie ciężkiej hipoglikemii -ustalenie przyczyny, reedukacja weryfikacja sposobu leczenia zaopatrzenie wybranej grupy chorych w zestaw z glukagonem podczas każdej wizyty chorego ocena pod kątem hipoglikemii (określenie częstości, pory, stopnia ciężkości, ocena świadomości hipoglikemii), sprawdzenie czy chory nosi ze sobą węglowodany proste na wypadek hipoglikemii 7
Bibliografia Cukrzyca-Ukryta pandemia. Sytuacja w Polsce Edycja 2014. wydawca: NovoNordisk XVII Zjazd Naukowy PTD, Kielce, 5-7 maja 2016, Streszczenia. Clinical Diabetology 2016, Vol.5, Sup.B, B28, B29 Liczba chorych hospitalizowanych z powodu hipoglikemii : NFZ: Kompleksowa analiza systemu Jednorodnych Grup Pacjentów dotycząca świadczeń udzielonych w latach 2009-2014 na terenie całej Polski, https://prog.nfz.gov.pl M.Tracz, J.Krzymień: Problem hipoglikemii w terapii cukrzycy-skala problemu, rozpoznawanie, zapobieganie. Nowa Klinika. Vol 22 No 1, 2015, str.5 M.Tracz: Edukacja terapeutyczna w cukrzycy. W: Cukrzyca. Pod red. J.Sieradzkiego Tom 2, Wyd. 2, Via Medica 2016 8