Zspół Szkół Mhniznyh Elktryznyh i Elktroniznyh mgr Grzgorz Gurzyński Śroowisko żyi i zrowi - ukj kologizn Projkt progrmu wyhowwzgo l wyhownków Intrntu ZSMEiE w Toruniu propgujągo ziłni prokologizn i zrowy styl Ŝyi Wik XXI ęzi wikim kologiznym, lo ni ęzi go wl. prof. Hnryk Skolimowski Wstęp W kwitniu 1995 r. Ministrstwo Eukji Nroowj orz Ministrstwo Ohrony Śroowisk, Zsoów Nturlnyh i Lśnitw popisły porozumini o współpry w zkrsi ukji kologiznj. Głównym punktm tgo porozumini ył zpis otyząy rozpozęi pr n wspólnym przygotownim Nroowj Strtgii Eukji Ekologiznj. W przygotownym okumni ("Przz ukję o zrównowŝongo rozwoju - Nroow Strtgi Eukji Ekologiznj", Ministrstwo Śroowisk, Wrszw 2001) zytmy m.in.: "(...) Niwil osó rozumi, jki wpływ n stn i jkość śroowisk Zimi mją zhowni poszzgólnyh osó, rozin i grup społznyh jk równiŝ ih przyzwyzjni, styl Ŝyi, moy, sposoy wypozynku lu oŝywini. Dltgo tŝ ukj kologizn, wspomgją zrozumini zlŝnośi mięzy złowikim, jgo wytwormi i przyroą ojmowć musi wszystkih luzi z wyjątku..." Nuzyil - wyhowwy mją w ukji młoziŝy szzgólną rolę - winni pomgć uzniom ni tylko w uzyskniu nizęnyh informji, l prz wszystkim w wytworzniu tkih nwyków, y ni zniszzyć tgo, o zyst, piękn i wspomg hrmonijny rozwój złowik. Świomość wgi i znzni koniznośi ukji ku przyszłośi, oświzni zoyt w trki wiloltnij pry wyhowwzj, pogłęion w trki poyplomowyh stuiów z zkrsu ohrony i ksztłtowni śroowisk, yskusj prowzon w groni młoziŝy, hętni uzstniząj w tkih kjh jk np "Sprzątni Świt", "Dziń Zimi", yły oźm o oprowni progrmu wyhowwzgo l wyhownków Intrntu ZSMEiE w Toruniu, propgujągo ziłni prokologizn i zrowy styl Ŝyi. WrŜją Nroową Strtgię Eukji Ekologiznj ni moŝmy jnk zpominć, Ŝ u młoziŝy przywjąj w intrni ksztłtujmy nwyki nikiy o postw. Dltgo w rmh ukji kologiznj, zzynmy o wymgni tk proziznyh zynnośi jk sgrgj włsnj oziŝy, utrzymywni porząku w pokoju it. Progrm oprowny zostł w wrzśniu 2000 r. i stnowi postwę o oprowni plnów pry opikuńzo - wyhowwzj, jk i plnów pry poszzgólnyh skji - m hrktr ługoflowy, jgo wryfikj nstąpi w koljnyh lth jgo rlizji. Progrm m hrktr otwrty. Grup wyhowwów zintrsownyh kologią moŝ uzupłnić i zminić jgo złoŝni w mirę postępu pr n jgo rlizją.
mgr Grzgorz Gurzyński - Śroowisko Ŝyi i zrowi - ukj kologizn 2 ZłoŜni ogóln progrmu Progrm przznzony jst l wyhownków intrntu ZSMEiE. Progrm jst zgony z: o progrmm wyhowwzym ZSMEiE, o plnm opikuńzo-wyhowwzym intrntu ZSMEiE Progrm jst postwą o oprowni plnów pry opikuńzo - wyhowwzj grupy wyhowwzj w koljnyh lth.w progrmi zwrt są postwow zgnini otyzą: o śroowisk Ŝyi, o zrowi, o i kologizngo stylu Ŝyi. Głównym lm progrmu jst ksztłtowni wrŝliwośi n prolmy śroowisk, ksztłtowni postw prozrowotnyh orz ksztłtowni umijętność i uzilni pirwszj pomoy przmyznj. Progrm tn to ni tylko sposó n zrow śroowisko l równiŝ sposó n trkyjn spęzni zsu wolngo, to sposó n zintgrowni grupy wyhowwzj, tkŝ pozui włsnj wrtośi i włsnyh moŝliwośi. W rlizji zń uzstnizą wszysy wyhowwy. Czs i koljność zń moŝ yć zminion w zlŝnośi o potrz. Cl szzgółow Rozwijni wrŝliwośi n piękno ntury. Ksztłtowni świomgo, pozytywngo stosunku o przyroy. Zwróni uwgi młoziŝy n zminy zhozą w otzjąym ns śroowisku orz ih wrtośiowni. Uświomini zgroŝń śroowiskowyh. Ksztłtowni wrŝliwośi n prolmy śroowisk. Zpoznni z sposomi ohrony przyroy. WrŜni o prokologizngo ziłni n rzz śroowisk. Ksztłtowni postwy opowizilnośi z stn śroowisk. Ksztłtowni nwyków i przyzwyzjń slkjonowni opów, oszzęzni nrgii i woy n poziomi gosporstw omowgo. Uświomini koniznośi włsngo uziłu w poprwi sttyki swgo mijs zmiszkni. Nywni wizy i umijętnośi ni o włsn zrowi. Eliminowni społznyh nłogów. Ksztłtowni postw prozrowotnyh. Nywni wizy i umijętnośi uzilni pirwszj pomoy przmyznj. Formy rlizji progrmu kologizny iwk intgryjny l kls I, szkolni w zkrsi uzilni pirwszj pomoy przmyznj, zjęi w rmh grupy kologiznj IntrEko (wg oręngo progrmu ziłni), zjęi w prowni komputrowj, uził w spotknih orgnizownyh l hętnyh wyhownków z wszystkih grup z uziłm zproszonyh gośi, projkj filmów, wyizki, wystwki tmtyzn, spotkni z przstwiilmi słuŝy zrowi - pognki tmtyzn, yskusj, prlkj przstwiili prokurtury, poliji, itp.,
mgr Grzgorz Gurzyński - Śroowisko Ŝyi i zrowi - ukj kologizn 3 zjęi z ziziny zpoigni przstępzośi nrkotykowj i profilktyki ntynrkotykowj, ntylkoholowj i ntynikotynowj, kj orgnizown po ptrontm Towrzystw Profilktyki i Prziwziłni UzlŜniniom, orozn kj kologizn o zsięgu ogólnopolskim: "Sprzątni Świt", "Dziń Zimi", konkursy, ykl spotkń z zkrsu profilktyki uzlŝniń - progrm 7 kroków - ETOH, zjęi sportow n sni, oisku szkolnym i w sli gimnstyznj. Oszr wluji postw wyhownków Zhowni wyhownków w sytujh typowyh i prowokownyh. Pojmown ziłni n rzz ohrony śroowisk. Uził w konkursh. Wypłnini nkit i tstów. Trosk o włsn zrowi Umijętność uzilni pirwszj pomoy przmyznj. Aktywność pozs zjęć sportowyh i trnowyh. Projktowni ziłń zmirzjąyh o poprwy stnu śroowisk. Umijętność współziłni w zspol. Umijętność pry z progrmmi komputrowymi. Oszry mrytoryzn - zgnini i trśi o rlizji Dził Zgnini Trśi I II Śroowisko Ŝyi Zrowi 1 Szkoł i om 2 NjliŜsz otozni 3 Dgrj śroowisk 4 Oszry hronion 5 Formy ohrony przyroy 1 Higin osoist f g Proukj opów Oszzęzni nrgii Oszzęzni woy Korzystn i nikorzystn zminy w śroowisku przyronizym Przyzyny grji Wpływ grji n zrowi złowik Znzni oszrów hronionyh l zhowni róŝnoronośi iologiznj Oowiązują prwo Prki Nroow Prki Krjorzow Oszry hroniongo krjorzu UŜytki kologizn Pomniki przyroy Zsy zhowni Funkj skóry Zminy w okrsi ojrzwni Zsy pilęgnji
mgr Grzgorz Gurzyński - Śroowisko Ŝyi i zrowi - ukj kologizn 4 2 Higinizny try Ŝyi 3 OŜywini 4 Eliminowni społznyh nłogów - profilktyk ntyuzlŝniniow f Aktywność ruhow Wypozynk irny i zynny Pr umysłow Sn Hłs Zpoigni horoom Zsy prwiłowgo oŝywini Higin Ŝywnośi Konsrwj Ŝywnośi Choroy związn z niprwiłowym oŝywinim Alkoholizm Nikotynizm Nrkomni Oowiązują prwo Intrnt 5 Bzpizństwo i pirwsz pomo On ryzyk związn z róŝnymi rozjmi ktywnośi i sytuji Ŝyiowyh Postępowni w ngłyh wypkh Pirwsz pomo w njzęstszyh urzh III Ekologizny styl Ŝyi 1 Zmnijszni zgroŝni kologizngo śroowisk Oszzęn korzystni z zsoów przyroy Rzygnj z zspokjni konsumpyjnyh potrz Biliogrfi: "Przz ukję o zrównowŝongo rozwoju - Nroow Strtgi Eukji Ekologiznj", Ministrstwo Śroowisk, Wrszw 2001 Hnryk Skolimowski (przkł Rort Plusiński) - "Święt silisko złowik"; Biliotk Dilogu; Wrszw 1999 Cihy D. - "Przygotowni młoziŝy o ohrony i ksztłtowni śroowisk"; LOP; Wrszw, 1984 Drągowski A., Fliński J., Lnrt W., Mioszzyk A. - "Postwy ohrony śroowisk"; WSiP; Wrszw,1994 "Eko-logik! Eukj kologizn" - pr ziorow, PKE; Gńsk, 1994 Hlyn K. - "Ohronę śroowisk rozpozynmy o nszgo omu"; Polski Klu Ekologizny; Wrołw, 1992 Ppst S., Brun C. - "Wyhowni kologizn w szkol i poz nią" Pyłk-Gutowsk E. - "Ekologi z ohroną śroowisk"; Wy. Oświt; Wrszw, 1996
mgr Grzgorz Gurzyński - Śroowisko Ŝyi i zrowi - ukj kologizn 5 Soi D., Kotyni T. - "Eukj kologizn w trni - pomysły i pomo"; Krków; 1995 Stnkiwiz M., Wwrzynik-Kulzyk M. - "Poznj, zj - hroń śroowisko, w którym Ŝyjsz"; WSiP; Wrszw, 1997 www.mn.ww.pl www.mos.gov.pl www.z.o.pl www.koinfo.pl www..lk.u.pl www.intrkls.pl Projkt progrmu zostł ztwirzony o rlizji Uhwłą Ry Wyhowwów Intrntu w niu 24 pźzirnik 2000 r. mgr Grzgorz Gurzyński Wyhoww Intrntu ZSMEiE w Toruniu