Rola Stowarzyszenia na rzecz Interoperacyjności ci i Rozwoju Transportu Szynowego w budowaniu kompetencji polskiego przemysłu kolejowego na rynku Unii Europejskiej dr inż.. Zbigniew Durzyński
Transport lądowy jest miejscem ścierania się dwóch głównych opcji: transportu samochodowego i kolejowego. W końcu XX w. w Unii Europejskiej, i chyba nie tylko, dała się zauważyć silna dominacja lobby samochodowego. Zadziałało prawo silniejszego. Obywatele są bowiem aktywnym uczestnikiem ruchu samochodowego, ale co najwyżej tylko biernym ruchu kolejowego. Wyjściem z takiej niekorzystnej sytuacji mogło być tylko stworzenie silnej organizacji skupiającej producentów przemysłu kolejowego, współpracującej z organizacjami przewoźników kolejowych.
W 1991 r. powstało Union des Industries Ferroviaires Europeennes - UNIFE (Europejskie Zrzeszenie Przemysłu Kolejowego) zrzeszające europejskie podmioty prawne działające w branży kolejowej: - producentów taboru, podzespołów i wyposażenia - producentów urządzeń infrastruktury - instytucje naukowo-badawcze - biura projektowe - zakłady utrzymania - zakłady naprawcze - przedsiębiorstwa zarządzania infrastrukturą i taborem. www.unife.org Dziś zrzesza ono około 1000 przedsiębiorstw posiadających 70% udziału w rynku światowym w produkcji urządzeń dla kolejnictwa, o rocznych obrotach przekraczających 30 mld euro.
Misją UNIFE jest zapewnienie konkurencyjności transportu kolejowego dla uzyskania stałego i znaczącego wzrostu przewozów osób i towarów na szynach Dla osiągnięcia tej misji wyznaczono 5 celów:
1. Promowanie transportu kolejowego poprzez dialog z instytucjami UE i wszystkimi ważnymi graczami na rynku 2. Lobbowanie transportu kolejowego przez wspomaganie inicjatyw stowarzyszeń krajowych producentów przemysłu kolejowego 3. Zapewnienie interoperacyjności i normalizacji dla uzyskania postępu w takich obszarach, jak: LCC (Life Cycle Cost) RAMS (Reliability, Availability, Maintainability, Safety)
Misja UNIFE (cd): 4. Zapewnienie europejskiemu przemysłowi kolejowemu rozwoju w wyniku wspólnych projektów badawczych i wprowadzania innowacyjnych rozwiązań 5. Przekonywanie społeczności europejskiej, że transport kolejowy jest najkorzystniejszym rozwiązaniem wyzwań, które w zakresie transportu, wzrostu ekonomicznego i ochrony środowiska niesie XXI w.
Obok SIRTS w UNIFE są znane firmy europejskie, np.: Bombardier Siemens Alstom Knorr-Bremse Ansaldo Breda Faiveley Staedler i inne
Idea UNIFE została a przejęta i wdrożona ona w życie także e w Polsce przez grupkę zaangażowanych zawodowo specja- listów z kilku zasłużonych dla polskiego kolejnictwa firm. Podstawowym przesłaniem kilkunastoosobowej grupy założycieli SIRTS było o stworzenie aktywnego pomostu między krajowymi i zagranicznymi podmiotami działaj ającymi na rynku kolejowym, tak by przemysł krajowy w wyniku braku działań przystosowawczych nie został wyłą łączony z rynku europej- skiego, co oznaczałoby oby w przyszłości także znaczące ce zredu- kowanie udziału u w rynku krajowym na rzecz zagranicznych konkurentów.
Rejestracja sądowa s Stowarzyszenia nastąpi piła a w dniu 1.09.2005 r. SIRTS jest zatem jednym z najmłodszych członków UNIFE
Członkami wspierającymi Stowarzyszenie są: s ASTE SP. z O. O. w Gdańsku Centrum Naukowo - Techniczne Kolejnictwa w Warszawie Instytut Pojazdów w Szynowych TABOR w Poznaniu PTK Tabkol S.A. w Rybniku S.Z.T.K. "TAPS" - Maciej Kowalski w Łodzi TÜV Rheinland Polska Sp. z o. o. w Warszawie WAGONY ŚWIDNICA S.A. w Świdnicy Śl.
15 grudnia 2005 r. r Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa, członek wspierający SIRTS, otrzymało autoryzację od Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego,, stając c się pierwszą w Polsce Jednostką Notyfikowaną Komisji Europejskiej. Drugą Jednostką,, będącąb członkiem wspierającym SIRTS, na podstawie decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 30 lipca 2007 r. został Instytut Pojazdów w Szynowych Tabor w Poznaniu. Obie te Jednostki Notyfikowane będą realizowały zadania związane zane z oceną zgodności zawarte w Dyrektywie 96/48/WE w sprawie interoperacyjności ci transeuropejskiego systemu kolei dużych prędko dkości oraz w Dyrektywie 16/2001/WE w sprawie interope- racyjności ci transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych.
Skład władz statutowych SIRTS od 26.10.2005 r. jest następujący: Prezes Zarządu: Andrzej Stelmasiewicz (ASTE - Gdańsk) Członkowie Zarządu: Zbigniew Durzyński (IPS Tabor - Poznań) Maciej Kowalski (Tabs Łódź) Marek Pawlik (CNTK - Warszawa) Komiska Rewizyjna: Aleksander Słupczyński Leon Skoczyński Jan Pabiańczyk Sławomir Gadziński Przemysław Warzyński
Celem stowarzyszenia jest: promowanie rozwoju transportu szynowego oraz jego interoperacyjności gromadzenie i udostępnianie informacji technicznej i prawnej w dziedzinie transportu szynowego dla potrzeb swoich członków organizowanie i inicjowanie badań oraz projektów dla rozwoju transportu szynowego
Jednym z najważniejszych niejszych,, obecnych celów w naszego Stowarzyszenia jest przybliżanie polskim producentom pełnej wiedzy na temat regulacji prawnych w zakresie kolejnictwa obowiązuj zujących w Unii Europejskiej Dotyczy to zarówno wymagań technicznych i dopuszczeń wyrobów na rynek k krajowy i europejski, jak i wymagań stawianych produ- centom w zakresie certyfikowania ich usług ug i wyrobów. Cele te będąb tym łatwiejsze o uzyskania, a uzyskane wyniki tym lepsze, im więcej członk onków w wspierających i zwyczajnych będzie b zrzeszał SIRTS.
Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez: - rozwijanie i utrzymywanie kontaktów z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami i instytucjami normalizacyjnymi, badawczymi i legislacyjnymi - zlecanie badań i analiz na rzecz swoich członków - zbieranie i aktualizowanie dokumentacji wyników badań, eksploatacji i innych informacji w sposób bezpośredni i pośredni związany z transportem szynowym - publikacje i udzielanie informacji użytecznych dla swoich członków - udział w organizacji kongresów, seminariów, konferencji, zespołach studyjnych, organizacjach normalizacyjnych i legislacyjnych w zakresie będącym w zainteresowaniu jego członków.
Praktyczne formy działania ania SIRTS sąs następuj pujące: - bezpośrednie kontakty z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak UNIFE, ERA itp. - bieżace informowanie na stronie www.sirts.pl o sprawach istotnych dla polskiego kolejnictwa - organizowanie warsztatów, seminariów i konferencji - służbowe i osobiste kontakty aktywnych członków SIRTS z przedstawicielami polskiego przemysłu kolejowego - korespondencja z osobami lub firmami zwracającymi się do Biura SIRTS o radę lub wyjaśnienia
Dotychczasowe działania ania Stowarzyszenia - na polu krajowym: 02.2004: Polski przemysł i zaplecze naprawcze transportu kolejowego w warunkach konkurencji na europejskim rynku kolejowym - powołanie SIRTS w ramach SITK RP. Zakopane 02.2006: Aktywny udział w konferencji Wdrażanie w Polsce Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym ERTMS, Gdańsk 03.2006: Współorganizacja konferencji Koleje dużych prędkości w Europie i w Polsce, w tym referat Dyrektora Generalnego UNIFE. Łódź 07.2006: Aktywny udział w konferencji Energetyka na Kolei, w tym prezentacja SIRTS dotycząca TSI dla podsystemu Energia i norm EN dotyczących zasilania trakcyjnego 11.2006: Warsztaty Techniczne Specyfikacje Interoperacyjności dla Wagonów Towarowych. Cedzyna k. Kielc
07.2006: Seminarium TSI pierwszego priorytetu dla kolei konwencjonalnych. Warszawa 02.2007: Warsztaty Certyfikacja przedsiębiorstw, wyrobów i usług w transporcie szynowym. Warszawa 04.2007: Warsztaty Normalizacja w Transporcie Kolejowym. Warszawa 09.2007: Warsztaty Europejskie wymagania dla Przemysłu Kolejowego. Współorganizacja. Katowice 01.2008: Seminarium Dostępność kolei dla osób o ograniczonych możliwościach ruchowych. Warszawa
Dotychczasowe działania ania Stowarzyszenia - na polu międzynarodowym dzynarodowym: 10.2005: I Międzynarodowa Konferencja Styk systemów kolejowych 1435/1520 mm. Interoperacyjność, Standaryzacja, Certyfikacja. Gdańsk 03.2006: Udział w spotkaniu Komitetu Strategicznego UNIFE i przedstawicieli stowarzyszeń reprezentujących przemysł kolejowy w różnych krajach (w spotkaniu uczestniczył Marek Pawlik). Bruksela 05.2006: Udział w spotkaniu Komitetu Strategicznego UNIFE i przedstawicieli stowarzyszeń reprezentujących przemysł kolejowy w różnych krajach. Genewa 07.2006: Spotkanie Zarządu SIRTS oraz przedstawicieli UNIFE i CER z przedstawicielami Polskiego Rządu (Ministerstwo Transportu i Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) w sprawie wykorzystywania środków UE na modernizację transportu kolejowego w latach 2007-2013
09.2006: Udział w spotkaniu Komitetu Strategicznego UNIFE i przedstawicieli stowarzyszeń reprezentujących przemysł kolejowy w różnych krajach 04.2007: Spotkanie UNIFE SRG (Standards and Regulation Group) z SIRTS. Omówienie sytuacji w pracach dotyczących normalizacji kolejowej w Polsce i w Europie. Warszawa 06.2007: Udział w Walnym Zgromadzeniu Członków UNIFE. Madryt 10.2007: II Międzynarodowa Konferencja Styk Systemów Kolejowych 1435/1520 mm. Gdańsk
Korzyści z przynależno ności do SIRTS sąs wymierne: dostęp p do ważnych informacji,, komentarzy i interpretacji o aktualnych europejskich regulacjach prawnych i technicznych dotyczących cych transportu szynowego na zakodowanej stronie internetowej www.sirts.pl możliwo liwość uzyskania nieodpłatnych informacji od ekspertów w współ- pracujących cych z SIRTS w zakresie objętym działalno alnością Stowarzy- szenia znaczące ce zniżki (na( podstawie decyzji Zarządu do 50%) w opłatach za udział w warsztatach, seminariach i konferencjach organizowa- nych przez SIRTS.
Członk onkostwoostwo Przynależno ność dostępna jest dla osób b fizycznych i prawnych. Członek zwyczajny (osoba fizyczna) ma pełne prawo do udziału u w pracach Stowarzyszenia. Bierne i czynne prawa wyborcze w stowarzyszeniach, z mocy obowiązuj zującego w Polsce prawa, zastrzeżone jest tylko dla członk onków w zwyczajnych. Przynależno ność do SIRTS może e pomóc polskim firmom w przygotowaniu się do nieuchronnej integracji polskiego rynku kolejowego z europejskim, na zasadach tworzonych - czy nam się to podoba czy nie - przez Unię Europejską.