PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ DYDAKTYCZNYCH, GEOGRAFIA III i IV ETAP EDUKACYJNY Materiały na warsztaty dla nauczycieli, 31.05.2014
Pozostałe etapy (przykładowe zagadnienia) Gimnazjum 6. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej Polski. Uczeń: 8) wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce; wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz jego ochrony we własnym regionie. Liceum (dla poziomu rozszerzonego) 10. Geografia Polski środowisko przyrodnicze. Uczeń: 6) wskazuje znaczenie przyrodnicze i gospodarcze jezior i sztucznych zbiorników wodnych; Dodatkowo: 1. Źródła informacji geograficznej. Uczeń: 6) przeprowadza badania wybranych elementów środowiska geograficznego w regionie zamieszkania według przygotowanego planu;
GIMNAZJUM GEOGRAFIA (1) 6. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej Polski. Uczeń: 8) wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce; wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz jego ochrony we własnym regionie. Pytanie: Czy ustanowione formy ochrony Doliny Baryczy są wystarczające, aby zachować charakter tego obszaru dla przyszłych pokoleń? Cele: I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń dokonuje obserwacji i pomiarów w terenie; potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych. III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń wykorzystuje wiedzę i umiejętności geograficzne w celu lepszego rozumienia współczesnego świata i swojego w nim miejsca; stosuje wiadomości i umiejętności geograficzne w życiu codziennym, m.in. w racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska. IV. Kształtowanie postaw. Uczeń rozwija w sobie: ciekawość świata poprzez zainteresowanie własnym regionem, Polską, Europą i światem; świadomość wartości i poczucie odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze i kulturowe własnego regionu i Polski; patriotyzm i poczucie tożsamości (lokalnej, regionalnej, narodowej) przy jednoczesnym poszanowaniu innych narodów i społeczności ich systemów wartości i sposobów Życia.
GIMNAZJUM GEOGRAFIA (2) Czy ustanowione formy ochrony Doliny Baryczy są wystarczające, aby zachować charakter tego obszaru dla przyszłych pokoleń? To zagadnienie można omówić w dwojaki sposób. Może to być w formie grupowej pracy na lekcji lub projektu, który będzie trwał dłużej niż jednostka lekcyjna (np. projekt zaliczeniowy na zakończenie gimnazjum). Na następnych slajdach przestawione zostaną oba sposoby omówienia zagadnienia.
GIMNAZJUM GEOGRAFIA (3) lekcja Czy ustanowione formy ochrony Doliny Baryczy są wystarczające, aby zachować charakter tego obszaru dla przyszłych pokoleń? Czas zajęć: 45 minut Miejsce zajęć: w sali Forma pracy: grupy (np. po 4-5 uczniów) każdej grupie przydzielony zostaje inny obszar (rozróżnienie ze względu na typ lub brak ochrony, np. Stawy Milickie kompleks Stawno, Ostoja nad Baryczą, Rezerwat Wzgórze Joanny, Czarne Stawy) uczniowie w grupach stawiają hipotezy, które następnie będą weryfikować uczniowie analizują źródła przygotowane przez nauczyciela (mapy, teksty źródłowe o wybranych obszarach, teksty źródłowe na temat form ochrony przyrody) weryfikacja hipotezy w każdej grupie prezentacja wyników - dyskusja
GIMNAZJUM GEOGRAFIA (4) projekt Czy ustanowione formy ochrony Doliny Baryczy są wystarczające, aby zachować charakter tego obszaru dla przyszłych pokoleń? Czas zajęć: opracowanie projektu Miejsce zajęć: prezentacja tematu oraz wyników podczas lekcji, analiza poza szkołą Forma pracy: grupy (np. po 2-3 uczniów) każdej grupie przydzielony zostaje inny obszar (rozróżnienie ze względu na typ lub brak ochrony, Stawy Milickie kompleks Stawno, Ostoja nad Baryczą, Rezerwat Wzgórze Joanny, Czarne Stawy (blisko miejsca zamieszkania ucznia) uczniowie w grupach zbierają materiały na temat form ochrony przyrody w Polsce oraz na temat wybranego obszaru (mapy, teksty źródłowe o wybranych obszarach, teksty źródłowe na temat form ochrony przyrody) uczniowie w skrócie (przez ok. 10 minut) prezentują wybrany przez siebie obszar podczas lekcji, w tym omawiają postawioną hipotezę uczniowie przygotowują dokumentacje fotograficzną analizowanego obszaru weryfikacja hipotezy i prezentacja wyników w formie krótkiego raportu /posteru/ oraz dyskusja na lekcji
Pytanie: LICEUM (rozsz) GEOGRAFIA (1) 10.Geografia Polski środowisko przyrodnicze. Uczeń: 6) wskazuje znaczenie przyrodnicze i gospodarcze jezior i sztucznych zbiorników wodnych; 1. Źródła informacji geograficznej. Uczeń: (opcja dodatkowa, może być jedna treść) 6) przeprowadza badania wybranych elementów środowiska geograficznego w regionie zamieszkania według przygotowanego planu Czy wykorzystanie Stawów Milickich jest racjonalne? Cele: I. Dostrzeganie prawidłowości dotyczących środowiska przyrodniczego, życia i gospodarki człowieka oraz wzajemnych powiązań i zależności w systemie człowiek-przyroda-gospodarka. Uczeń wskazuje i analizuje prawidłowości i zależności wynikające z funkcjonowania sfer ziemskich oraz działalności człowieka w różnorodnych warunkach środowiska, wskazując znaczenie rosnącej roli człowieka i jego działań w środowisku geograficznym w różnych skalach (lokalnej, regionalnej i globalnej). III. Proponowanie rozwiązań problemów występujących w środowisku geograficznym, zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju i zasadami współpracy, w tym międzynarodowej. Uczeń wskazuje propozycje rozwiązań lokalnych, regionalnych i globalnych problemów środowiskowych, demograficznych i gospodarczych zgodnych z koncepcją zrównoważonego rozwoju oraz opartych na równoprawnych zasadach współpracy między regionami i państwami. (IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz prezentowanie informacji na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej, w tym również technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz Geograficznych Systemów Informacyjnych. Uczeń zdobywa informacje oraz rozwija i doskonali umiejętności geograficzne, wykorzystując wszystkie dostępne (w tym najnowsze) źródła informacji, pomiary i obserwacje bezpośrednie; potrafi selekcjonować i przetwarzać informacje do prezentacji wybranych zagadnień.)
LICEUM (rozsz) GEOGRAFIA (2) Czy wykorzystanie Stawów Milickich jest racjonalne? To zagadnienie można omówić w różny sposób. Może to być w formie pracy na lekcji lub dwóch lekcji (w tym jednej w terenie). Tego typu zagadnienie można zaprezentować również w formie projektu, referatu., Na następnych slajdach przestawione zostaną dwa sposoby opracowania tego zagadnienia: 1. praca na lekcji (45min), 2. pomysł na projekt.
LICEUM (rozsz) GEOGRAFIA (3) lekcja Czy wykorzystanie Stawów Milickich jest racjonalne? Czas zajęć: 45 minut Miejsce zajęć: w sali Forma pracy: grupy (np. po 2-3 uczniów) Grupy otrzymają jeden z możliwych do pracy tematów: ochrona przyrody Stawów Milickich, gospodarka regionu a Stawy Milickie, turystyczne wykorzystanie Stawów Milickich (można dodać inne tematy, więcej dziedzin) podział na grupy i tematy można rozdać na wcześniejszej lekcji, można też zadać uczniom przeczytać wybrane artykuły na dane zagadnienia uczniowie w grupach stawiają hipotezy, które następnie będą weryfikować (np. Rozwój turystyki wpływa niekorzystnie na jakość wód Stawów Milickich) uczniowie analizują źródła przygotowane przez nauczyciela (mapy np. jakość wód, jakość gleb, główne obszary połowów, obszary chronione w okolicy Stawów Milickich; teksty źródłowe na temat: form ochrony przyrody Stawów Milickich, historii gospodarczego wykorzystania Stawów Milickich, współczesnego wykorzystania gospodarczego Stawów Milickich, itp.) Zanim uczniowie mają za zadanie przygotować np. analizę SWOT wybranego zagadnienia, na podstawie tej analizy mogą dokonać weryfikacji hipotezy w grupie prezentacja wyników - dyskusja
LICEUM (rozsz) GEOGRAFIA (4) projekt Czas zajęć: opracowanie projektu Miejsce zajęć: prezentacja tematu oraz wyników podczas lekcji, analiza poza szkołą Forma pracy: grupy (np. po 3-4 uczniów) Grupy otrzymają jeden z możliwych tematów: ochrona przyrody Stawów Milickich, gospodarka regionu a Stawy Milickie, turystyczne wykorzystanie Stawów Milickich (można dodać inne tematy, więcej dziedzin) Praca samodzielna: uczniowie w grupach zbierają materiały i zapoznają się z tematem; stawiają hipotezy, które następnie będą weryfikować (np. Rozwój turystyki wpływa niekorzystnie na jakość wód Stawów Milickich) Lekcja 1: Czy wykorzystanie Stawów Milickich jest racjonalne? uczniowie w skrócie (przez ok. 10 minut) prezentują wybrany przez siebie temat, w tym omawiają postawioną hipotezę dyskusja na temat zaprezentowanych tematów i hipotez, pomysły na weryfikację hipotez Praca samodzielna: uczniowie dokonują analiz źródeł (mogą też dokonać kwerendy w terenie), dzięki którym będą mogli zweryfikować postawioną hipotezę i przygotowują poster (problem badawczy, hipoteza, sposoby weryfikacji hipotezy, analizowane źródła, wnioski) Lekcja 2 prezentacja wyników w formie posteru oraz dyskusja na temat posterów podczas lekcji