ETAP PRZYGOTOWAWACZY ZESTAW ZADAŃ NR I EKONOMIA KLASY GIMNAZJALNE Zadanie 1. Proces gospodarowania przebiega w czterech kolejnych fazach. Uporządkuj fazy chronologicznie, wstawiając obok pojęć kolejne cyfry: 1, 2, 3, 4. Podział (dystrybucja) Konsumpcja (spożycie) Produkcja (wytwarzanie) Wymiana (handel) Zadanie 2. Społeczeństwa, gospodarując dostępnymi zasobami, dążą do dobrobytu rozumianego jako stan wysokiego zaspokojenia potrzeb bytowych i kulturalnych. Wymień po cztery cechy, jakimi wedle Ciebie objawia się dobrobyt w sferze ekonomicznej i społecznej. a. objawy dobrobytu w sferze ekonomicznej, b. objawy dobrobytu w sferze społecznej. Zadanie 3. Jednym z podmiotów procesów gospodarczych jest państwo, które dąży do realizacji określonych celów ekonomicznych i społecznych. rozróżnij cele ekonomiczne, wpisując w wolną rubrykę (E), i cele społeczne, wpisując literę (S). Przestrzeganie sprawiedliwości przy podziale dochodów Pomnażanie bogactwa kraju Zwiększanie konkurencyjności gospodarki Solidarność społeczna polegająca na współodpowiedzialności za innych Zwiększanie dobrobytu obywateli Rozwijanie przedsiębiorczości Dążenie do zwiększania zatrudnienia obywateli Równe szanse obywateli w dostępie do ochrony zdrowia i edukacji Zadanie 4. Do podanych opisów dopasuj hasła ekonomiczne: praca, przedsiębiorczość, kapitał, ziemia, informacja. Budynki, maszyny, półprodukty, porty, drogi, mosty oraz inne przedmioty materialne potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej Zasoby naturalne obejmujące wytwory natury, jak również obszar, na którym znajdują się miejsca produkcji
Kapitał ludzki, czyli zasoby ludzkie obejmujące ich stan zdrowia, wykształcenie oraz liczbę osób Zgromadzone i przetwarzane po to, by umożliwić podmiotom gospodarowania (gospodarstwom domowym, przedsiębiorstwom, państwu) podejmowanie właściwych decyzji dotyczących sposobu wykorzystania posiadanych zasobów Zdolność człowieka wynikająca z jego cech osobowości i posiadanej wiedzy do racjonalnego wykorzystania czynników produkcji Zadanie 5. Wyjaśnij pojęcie rynek i wymień jego elementy. Zadanie 6. Uzupełnij tabelę, wpisując w wolne rubryki rodzaje rynków. Rodzaje rynków: usług, światowy, krajowy, towarowy, lokalny, pracy, regionalny, finansowy, międzynarodowy. Kryterium podziału Przedmiot wymiany Zasięg geograficzny Rodzaj rynku Opis Przedmiotem obrotu są dobra materialne, np. żywność, wyroby przemysłowe, surowce. Przedmiotem wymiany są dobra niematerialne. Przykładem takiego rynku jest rynek ubezpieczeń, usług transportowych. Ten rynek to wolne miejsca pracy tworzące łączny popyt na pracowników oraz podaż pracy, czyli łączna liczba pracowników poszukujących zatrudnienia. Obejmuje transakcje pieniężne, walutowe i kapitałowe. Pozwala na znajdowanie przez przedsiębiorstwa środków finansowych na rozwój firmy. Obejmuje niewielki obszar jednego miasta lub wsi. Obejmuje jeden region. W Polsce to obszar województwa. Obejmuje obszar całego kraju. Obejmie grupę krajów należących do jednego ugrupowania, np. Unia Europejska, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu. Obejmuje wszystkie kraje i dotyczy producentów standardowych dóbr dla masowych odbiorców. Zadanie 7. Uzupełnij schemat tak, aby w poprawny sposób przedstawiał obieg pieniądza w gospodarce. W wolne pola wpisz wszystkie wymienione pojęcia: wydatki gospodarstw, zakup dóbr i usług, dochody przedsiębiorstw, sprzedaż dóbr i usług, gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, dochody gospodarstw, praca i inne dochody,
płace, czynsze. Zadanie 8. Opisz, do kogo trafią kolejno pieniądze, które zostaną wydane na zakup chleba w sklepie. Zadanie 9. popytu jest uzależniona od ceny oraz od takich czynników jak: ceny substytutów, ceny dóbr komplementarnych, zmiany dochodów ludności, zmiany w gustach i preferencjach klientów, liczba nabywców, oczekiwania zmian cen w przyszłości. Uzupełnij brakujące rubryki tabeli według przykładu podanego w pierwszym wierszu.
Zadanie 10. Do podanych czynników wpływających na wielkość podaży dopisz: - literę S jeżeli dany czynnik spowoduje spadek podaży, - literę W jeżeli dany czynnik spowoduje wzrost podaży. Wzrost podatków Spadek liczby producentów Oczekiwanie spadku ceny w przyszłości Spadek cen czynników produkcji Korzystne zmiany ceny innych dóbr Oczekiwanie wzrostu ceny w przyszłości Obniżenie podatków Przyznanie dotacji Dostęp do nowych technologii Brak nowych technologii Wzrost liczby producentów Cofnięcie dotacji
Niekorzystne zmiany cen innych dóbr Zadanie 11. Tabela przedstawia wielkość popytu i podaży przy różnych cenach. Odczytaj z danych cenę równowagi rynkowej. Cena w zł 2,80 2,40 2,00 1,60 1,30 popytu podaży 20 30 40 60 80 80 60 40 30 20 Cena równowagi rynkowej:. Zadanie 12. Na podstawie danych w tabeli narysuj wykres przedstawiający krzywe popytu i podaży. Odczytaj z wykresu cenę równowagi rynkowej. Cena w zł 2,80 2,40 2,00 1,60 1,30 popytu podaży 20 30 40 60 80 80 70 40 40 20
Studium przypadku Przypadek 1 Wyobraź sobie, że jesteś ministrem finansów w państwie, które kolejny rok z rzędu odnotowuje deficyt budżetowy. Na prośbę premiera rządu musisz zbilansować budżet, czyli zrobić wszystko, aby dochody zrównały się z wydatkami. Musisz też pamiętać, że w każdym kolejnym roku państwo powinno przeznaczać coraz więcej środków na spłatę pożyczek i kredytów zaciągniętych w latach poprzednich. Dalszy wzrost zobowiązań - nowe zadłużenia - należy zatem ograniczyć do minimum. Analizując przyszły budżet, widzisz kilka rozwiązań, lecz żadne z nich nie jest wolne od wad. W pierwszym przypadku możesz podnieść podatki o 2% i zlikwidować ulgi podatkowe. Dzięki temu budżet ustabilizuje się, lecz rozwiązanie to mocno odczują w portfelu obywatele. Z drugiej jednak strony system podatkowy stanie się prostszy, co pozwoli na kontrolę i szybsze wykrycie szarej strefy (co zasili wpływy do budżetu). Drugie rozwiązanie polega na zamrożeniu płac, emerytur i rent na kilka najbliższych lat, a także wstrzymaniu się z planowanymi inwestycjami. To również pozwoli zrównoważyć budżet, ale kraj nie będzie rozwijał się pod względem infrastrukturalnym. Trzecią opcją jest likwidacja ulg podatkowych oraz zamrożenie płac, emerytur i rent. Rozwiązanie to jest drastyczne, ale dzięki temu inwestycje będą mogły być realizowane przynajmniej na minimalnym planowanym poziomie. Pytania: 1. Na które z proponowanych rozwiązań poprawy sytuacji budżetowej zdecydowałbyś się na miejscu premiera? Uzasadnij swój wybór. 2. Jak uważasz, co dla państwa powinno być ważniejsze: dobro społeczeństwa czy finanse publiczne? 3. Wykorzystując posiadaną wiedzę, zaproponuj inne rozwiązanie tej sytuacji. Przypadek 2 Paweł zajmuje się sprzedażą towarów przez serwis aukcyjny w Internecie. Kupuje produkty w hurtowni, a następnie wystawia je po wyższej cenie w sieci. Paweł pobieżnie przeanalizował obowiązujące przepisy i stwierdził, że nie musi uzyskanych w ten sposób dochodów ujawniać i płacić podatku. Piotr, kolega Pawła, uważa, że źle interpretuje on prawo i niezależnie od kwoty osiąganego dochodu ze sprzedaży internetowej powinien rozliczać się z podatku. Pytania: 1. Przeanalizuj obowiązujące przepisy podatkowe i odpowiedz, czy Paweł ma rację. 2. Zastanów się, czy istnieje możliwość, aby nie płacić podatku od tego typu transakcji. 3. Co grozi podatnikowi, który nie ujawni swoich dochodów i nie zapłaci od nich należnego podatku? Zadanie 13. Na podstawie dostępnych źródeł opracuj budżet swojej gminy. Pamiętaj, że zasady tworzenia budżetu samorządu są analogiczne jak w przypadku budżetu państwa. Przygotuj całą ścieżkę legislacyjną. Strukturę dochodów i wydatków możesz ograniczyć tylko do kilkunastu najważniejszych pozycji. Zadanie 14. Rozwiń słynne powiedzenie Benjamina Franklina, że na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki". Dlaczego podatki są tak ważne? Czy twoim zdaniem można z nich zrezygnować?