Tworzenie dokumentacji w systemie CAx W procesie tworzenia i edycji dokumentacji w systemach CAx można wykorzystać standardy rysunkowe do zdefiniowania wspólnych właściwości, aby zachować spójność i zgodność plików projektu. Można tworzyć, stosować i testować standardy w rysunkach programu, aby zapewnić spójność powstającego projektu. Ponieważ standardy ułatwiają interpretację rysunków, są szczególnie użyteczne w środowiskach pracy zespołowej, gdzie wiele osób współpracuje przy tworzeniu rysunku. Przed opracowaniem standardów należy przyjąć kilka podstawowych zasad, które muszą być spełnione przy wykonywaniu każdej dokumentacji CAD. Są to następujące zasady: model wykonujemy w skali 1:1, wykorzystując technikę modelowania precyzyjnego, elementy projektu umieszczamy na rożnych warstwach, które ściśle określają styl, kolor i grubość stosowanych linii, wykorzystujemy pliki odnośników (bloków i odnośników zewnętrznych), które ograniczają wielkość plików rysunkowych, pozwalają też na rozbicie projektu na branże, w plikach przygotowujemy arkusze wydruków umożliwiające automatyczny wydruk dokumentacji projektowej (właściwie rozmieszczonej, we właściwej skali, z ramką i tabelką), do projektu dołączamy plik konfiguracji wydruku, przygotowujemy ustawienia aplikacji CAD, które zapisujemy w szablonach rysunkowych i rozpowszechniamy z dokumentacją, przed utworzeniem pełnej dokumentacji obiektu elementy modelu zapisujemy w plikach w formacie wykorzystywanym przez aplikację, do projektu dołączmy plik w formacie.txt lub.rtf, w którym umieszczamy nazwy wszystkich plików projektu, dokumentację przekazujemy (archiwizujemy) w oryginalnych formatach aplikacji, wydruki wyskalowanych rysunków archiwizujemy w formacie.pdf.
Powyższe zasady są zgodne ze współczesnym komputerowym wspomaganiem projektowania. Standardy dokumentacji dwuwymiarowej (2D) powinny precyzować także: nazewnictwo i format plików, organizację (zawartość) dokumentacji, zasadę podziału na branże, nazewnictwo warstw, typy linii, rodzaje czcionek, zasadę opisu elementów powtarzalnych (symbole, bloki, jednostki używane w rysunku), ustawienia wydruku. Przyjęte standardy nie zapewniają jednak poprawności wprowadzanych danych źródłowych. Ich wykorzystanie może zwiększyć czytelność dokumentacji i uprościć przenoszenie danych między poszczególnymi aplikacjami. Ogromnie też ułatwi współpracę wielu podmiotów uczestniczących w procesie projektowania. Jedyną wadą standardów jest trudność w ich przestrzeganiu. Przed rozpoczęciem pracy w programie AutoCAD należy zapoznać się z jego interfejsem graficznym. W niniejszej instrukcji przedstawione zostaną wybrane elementy zobrazowane po uruchomieniu programu oraz dokładny opis korzystania z następujących funkcji: pasek narzędzi, w którym zgrupowane są narzędzia służące do rysowania i edycji rysunku, menu górne, pasek narzędzi, linia statusowa, umieszczona w dolnej części ekranu, wyświetla ważne informacje dotyczące statusu niektórych narzędzi.
1 Zastosowane oznaczenia Dla efektywnego korzystania z niniejszej instrukcji należy zapoznać się ze sposobami formatowania. 1.1 Oznaczenia podstawowe Ikona Opis W ten sposób są sformatowane ogólne metody postępowania (algorytmy), polecenia kolejnych kroków ćwiczeń. Tak zaznaczono ważne zasady ogólne. W taki sposób sformatowane są tytuły i treść ćwiczeń projektowych oraz zadań przeznaczonych do samodzielnego wykonania. W tych miejscach będą znajdowały się wskazówki do ćwiczeń i zadań. *.dwt Taka czcionka jest używana w nazwach plików. Opcje polecenia można wpisać z klawiatury. Uwagi praktyczne (zbiór dodatkowych informacji na temat omawianego polecenia lub zagadnienia). 1.2 Uruchamianie programu Najwygodniejszą metodą uruchamiania programu jest kliknięcie ikony skrótu: W celu uruchomienia AutoCAD-a kliknij na ikonę skrótu:
Rysunek 1.1 Ikona uruchamiająca program Program instalacyjny przygotuje ikonę uruchamiającą system AutoCAD na pulpicie. Można także odszukać odpowiednią pozycję w menu Programy systemowego menu Start. Program zostanie uruchomiony. Ukaże nam się ekran, na którym znajdują się m.in. paski narzędzi, listy rozwijane, suwaki. Największą część ekranu zajmuje obszar rysunku, znajduje się w centralnej części i jest otoczony od góry menu i paskami narzędzi, a od dołu obszarem dialogowym. Z lewej strony obszaru rysunku przyczepiony jest pasek narzędzi Rysuj, z prawej pasek Zmień. Poniżej przedstawiony jest interfejs programu AutoCAD wraz z opisem poszczególnych grup. Rysunek 1.2 Wygląd głównego okna aplikacji
1.3 Sposoby wydawania poleceń Niżej zaprezentowano sposoby wydawania poleceń: Menu górne Menu górne wykorzystywane jest do wybierania poleceń i opcji sterujących pracą programu. Rysunek 1.1 Wygląd (klasyczny) górnego menu Pasek menu można wyświetlać w górnej części obszaru rysunku, aby wyświetlić pasek menu należy: Na pasku narzędzi Edytora bloku kliknij menu rozwijane Dostosowanie -> Pokaż pasek menu MENUBAR Należy podać odpowiednią wartość MENUBAR <1,0> Rozwijane menu górne umieszczone jest na górze ekranu. Za pomocą menu górnego uaktywniamy wiele okien dialogowych i menu obrazkowych. Jest to wielopoziomowe menu kaskadowe. Po wybraniu z niego danej opcji ukazuje się podmenu, które może uaktywniać polecenie lub następny poziom podmenu.
Rysunek 1.2 Górne menu rozwijalne Wstążka składa się z kart, na których zlokalizowane są panele. Jedno z narzędzi na panelu jest narzędziem głównym. Aby wyświetlić wstążkę: Kliknij menu Narzędzia -> Palety -> Wstążka Aby wyświetlić panele wstążki powiązane z określonym obszarem roboczym, kliknij menu Narzędzia -> Obszary robocze Na wstążce są wyświetlane panele wstążki skojarzone z ostatnio używanym obszarem roboczym. Otwieranie okna wstążki, w wierszu polecenia wprowadź: WSTĄŻKA Zamykanie okna wstążki i powrót do klasycznego widoku menu za pomocą polecenia: WSTĄŻKAZAMKNIJ
Rysunek 1.3 Wygląd (wstążka) górnego menu Wstążka składa się z kilku paneli, zgrupowanych na kartach oznaczonych według zadania. Panele wstążki zawierają wiele poleceń, które dotychczas znajdowały się na paskach narzędzi i w oknach dialogowych. Używając standardowych narzędzi klasycznego paska menu, pasków narzędzi, palet narzędzi, pasków stanu, menu skrótów i Design Center, można wyszukać więcej poleceń, ustawień i trybów. Belka narzędziowa (pasek narzędzi) W paskach narzędzi głównych znajdują się w nich ikony różnych narzędzi. Po kliknięciu ikony narzędzia w odpowiednim pasku uaktywniane jest polecenie. Poniższe rysunki przedstawiają przykładowe paski narzędzi: Rysunek 1.4 Pasek narzędzi rysunkowych Rysunek 1.5 Pasek narzędzi modyfikacyjnych Linia poleceń Obszar dialogowy znajduje się na dole ekranu pod obszarem rysunku. Zwykle widoczne są w nim trzy wiersze. Dolny wiersz stanowi linię poleceń, w której wpisujemy polecenia oraz ich parametry. W obszarze dialogowym widoczny jest napis Polecenie:, oznaczający, że AutoCAD oczekuje na wprowadzenie polecenia.
Rysunek 1.6 Wiersz poleceń Polecenie wskazuje programowi, jaka czynność powinna zostać wykonana. Wywołujemy je za pomocą paska narzędzi lub menu, można je również wpisać z klawiatury. Tak sformatowane są NAZWY poleceń, które należy wpisać za pomocą klawiatury w wierszu poleceń. LINIA W linii poleceń wpisujemy polecenia i dane z klawiatury oraz odczytujemy komunikaty programu. Aby przerwać wykonywanie polecenia, należy nacisnąć klawisz Esc. OKRĄG Określ środek okręgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promień)]: 100,100 Określ promień okręgu lub [średnica]: 14 Taki znak w tekście sygnalizuje miejsce naciśnięcia klawisza Enter. Taką czcionką są formatowane te fragmenty dialogu, które należy za pomocą klawiatury wpisać w wierszu poleceń w czasie wykonywania ćwiczenia. 1.4 Tworzenie rysunków Nowy projekt można rozpocząć na kilka sposobów, na przykład od podstaw lub za pomocą pliku szablonu. Tworząc nowy plik projektu, należy zdefiniować wiele ustawień środowiska pracy. Należy na przykład określić wiele domyślnych ustawień: dokładność i format jednostek, style wymiarowania, style tekstu, nazwy warstw, tabelki rysunkowe, odstępy siatki, rodzaje linii i inne ustawienia.
Rozpoczęcie od podstaw jest możliwe z poziomu okna dialogowego Utwórz nowy rysunek, z poziomu okna dialogowego Wybierz szablon lub stosując plik domyślnego szablonu rysunkowego, w przypadku którego nie jest używane okno dialogowe. Standardy i kreator wykorzystują ustawienia zapisane w domyślnych szablonach: acad.dwt (stopy, cale) i acadiso.dwt (metryczne). Sposób wydania polecenia jest następujący: Rysunek 1.7 Pasek szybkiego dostępu Pasek szybkiego dostępu (Nowy) lub Plik -> Nowy Polecenie Nowy tworzy nowy rysunek. NOWY Standardowy algorytm tworzenia nowego projektu jest następujący: Utworzyć za pomocą polecenia (Plik - Nowy) nowy plik na podstawie istniejącego szablonu, najbardziej zbliżonego do naszych potrzeb. Program automatycznie proponuje pliki typu *.dwt Zapisać plik w odpowiednim folderze na dysku. Program automatycznie proponuje zapis jako plik typu *.dwg Podczas zapisu należy kontrolować folder zapisu. W wielu przypadkach AutoCAD proponuje niewłaściwy folder, np. przeznaczony na szablony systemowy folder Template. 1.5 Wymiary obiektów a podziałka rysunkowa Zasady, którymi należy się kierować podczas pracy za pomocą programu AutoCAD:
Obiekty rysunkowe należy tworzyć zawsze w naturalnej wielkości. Nie ma znaczenia, jakie stosujemy jednostki, jednak są zależne od dziedziny i branży wykonywanej pracy. Na rysunku mechanicznym 160 jednostek oznacza zapewne 160 mm. Na rysunku budowlanym 160 jednostek najczęściej oznacza 160 cm. Na mapie 160 jednostek może oznaczać 160 km. To, w jakich jednostkach narysowano i zwymiarowano obiekty, staje się istotne dopiero w chwili wydruku. Wtedy to należy tak dobrać podziałkę wydruku, aby rysunek zmieścił się na arkuszu papieru określonego formatu. Przed rozpoczęciem projektu należy zdecydować, jakiej wielkości będzie odpowiadała jedna jednostka rysunku w zależności od rodzaju wykonywanego projektu. Możliwa jest konwersja jednostek miar rysunku za pomocą skalowania. Typ jednostek długości i kąta oraz sposób mierzenia i dokładność wyświetlania ich miar można określić za pomocą: Format -> Jednostki JEDN Rysunek 1.8 Domyślne ustawienia instalacyjne rysunku
Ustawienia za pomocą polecenia JEDN dokładność długości i kąta nie ma nic wspólnego z dokładnością tworzenia modelu (rysowania). Dotyczy wyłącznie wyświetlania danych. Rysunek 1.3 Format wyświetlania danych parametrów fizycznych Konwersja jednostek rysunku Jeżeli konieczna jest zmiana systemu miar, a rysowanie zostało rozpoczęte w jednym z systemów (metrycznym lub calowym), należy użyć polecenia SKALA. Nastąpi przeskalowanie geometrii modelu z użyciem odpowiedniego współczynnika konwersji, co zapewni uzyskanie poprawnych odległości i wymiarów. Dokonanie konwersji jednostek z cali na centymetry, należy przeskalować geometrię modelu za pomocą współczynnika 2.54. Aby dokonać konwersji jednostek z centymetrów do cali, należy użyć współczynnika 1/2.54 lub 0.3937. Poniższe zrzuty ekranu obrazują skalowanie obiektów typu: blok i odnośnik zewnętrzny Rysunek 1.4 Skalowanie obiektu typu: blok (jednostka bloku)
Rysunek 1.5 Skalowanie obiektu typu: odnośnik (jednostka bloku)