Soja. Biuletyn agrotechniczny 2013

Soja Biuletyn agrotechniczny 2013

Szanowni Państwo! Historia naszych odmian soi sięga lat 30 XX wieku kiedy to, rozpoczęto aktywną hodowlę niskie koszty produkcji polowej bardzo wczesne i bardzo wysoko plonujące odmiany (niskie ryzyko utraty plonu w ośrodku Dornburg/Sale. W związku ze zwiększającym się co roku zapotrzebowaniem na nasiona soi, a szczególnie na wcześnie dojrzewające odmia- w Polsce) bardzo dobra odporność na wyleganie wysoko osadzone strąki łatwiejszy zbiór ny, firma Saatbau po II wojnie światowej wykupiła program hodowlany i kontynuowała go w stacji w Reichersbergu (Austria). bardzo dobre oddziaływanie na rośliny następcze (poprawa fizycznej i biologicznej struktury gleby) nasiona inokulowane Fix-Fertig w standardzie 2 Powierzchnia uprawy soi w Austrii osiągnęła najwyższy poziom do 55 tys. ha. Obecnie dzięki dostępności bardzo wczesnych i wysokowydajnych odmian, Saatbau zaopatruje w nasiona zarówno kraje UE jak i Ukrainę oraz Rosję. (bakterie brodawkowe) Osobom podchodzą sceptycznie do uprawy soi przypomnę, że 40 lat temu w Polsce nie widziano miejsca dla kukurydzy. Dziś bez kukurydzy nie wyobrażamy sobie rolnictwa i produkcji W Polsce rozpoczęliśmy produkcję nasienną soi w 2010 roku. Dzięki sukcesowi w bydła mlecznego. Jestem pewien, że dzięki ogromnemu postępowi hodowlanemu Saatbau wielu z uprawie na Dolnym Śląsku z Państwa zacznie z sukcesem roku na rok rozszerzamy produkcję nasienną. Od 2012 roku uprawiać soję i stanie się pionierami polskiego rolnictwa. oferujemy nasiona na rynku krajowym - cieszą się one bardzo dużym zainteresowaniem, a od 2013 roku rozpoczniemy Pamiętajmy o tym, że dobre nasiona to dobry plon! kontraktację produkcji towarowej dla potrzeb przemysłu Prezes Zarządu spożywczego. Dlaczego soja Saatbau? Paweł Dańczuk odpowiedź na Program Rozwoju Produkcji Białka Roślinnego w Polsce - soja wolna od GMO Soja wolna od GMO 000 MERL Bogini wysokich Soja MERLIN jest szczególnie ceniona za swoją wyjątkową wczesność oraz wysoki i stabilny plon. MERLIN to jedna z najwcześniej dojrzewających, a zarazem najbardziej plenna odmiana soi w Polsce. W oficjalnych doświadczeniach w 2008 r. uzyskała średni plon ziarna na poziomie 142% wzorca! Wyróżnia się znakomitą odpornością na wyleganie. MERLIN to odmiana soi o największym potencjale plonowania w Polsce! W doświadczeniach COBORU w Polsce w grupie wczesności 000 uzyskała do 54% wyższy plon niż średnia odmian wzorcowych. Norma wysiewu: MERLIN 4-4,5 jednostki/ha (a 150.000 nasion) 0-70 roślin/m²

IN plonów grupa wczesności: 000 bardzo duży potencjał plonowania znakomity wigor dobra odporność na wyleganie inokulacja w systemie FIX FERTIG Charakterystyka odmiany Wczsny wigor Dojrzałość Wysokość roślin Odporność na wyleganie Kolor kwiatostanu Jakość: Odporność na pękanie MTN Zawartość białka w % Zawartość tłuszczu w % Tolerancja na choroby: Bakteryjne Grzyb typu Peronospora Wirusy +++ bardzo wczesna ο + fioletowy +++ średnia 40 21 + - + 8 8 5 8 4 4 10 150 140 130 120 110 100 90 80 70 8 NAWIKO ALDANA CORDOBA MERLIN 114 111 131 MERLIN 90 110 125 154 MERLIN 88 112 118 142 MERLIN 3 0 SDOO w Przecławiu SDOO PD Bezek Średnia z lokalizacji Cechy agrotechniczne odmiany - doświadczenia rozpoznawcze COBORU 2008r. Lp. Odmiana WZ Wysokość roślin Wysokość osadzenia najniższych strąków Okres wegetacji od siewu do początku kwitnienia dojrzałości technicznej Długość kwitnienia cm cm dni dni dni 1 NAWIKO! 85 14 5 123 28,5 2 ALDANA! 85,5 13 3 123 28,5 3 CORDOBA 109 17 4,5 137,5 28,5 4 MERLIN 99,5 14,5 3 12,5 28,5

Soja wolna od GMO 000 LISSABON Dopracowana do perfekcji grupa wczesności: 000 bardzo wysoki potencjał plonowania jakość soi jadalnej wybitna odporność na wyleganie Norma wysiewu: LISSABON 4-4,5 jednostki/ha (a 150.000 nasion) 0-70 roślin/m² 4 LISSABON to nowa odmiana soi, która łączy wysoki plon ziarna z dość niskimi roślinami o bardzo dobrej odporności na wyleganie. Zarówno w oficjalnych doświadczeniach jak i w badaniach na polach uprawnych LISSABON uzyskuje bardzo przekonujące wyniki plonowania. Agrotechnika i ochrona roślin Gęstość siewu: 0-70 ziaren/m² (4-4,5 jednostki a 150.000 n/ha rozstawa rzędów 15-24 cm) Data siewu: koniec kwietnia - początek maja (temperatura gleby 10 C) Głębokość siewu: 3-4 cm Charakterystyka odmiany Ze względu na jasną barwę znamienia oraz wybitną odporność na wyleganie, LISSABON osiąga odpowiednią jakość do użytku jako soja jadalna. Wczsny wigor Dojrzałość Wysokość roślin Odporność na wyleganie Osypywanie się ziarna Kolor kwiatostanu ο wczesna niskie - średnie ++ +++ fioletowy 5 7 7 8 Jakość: MTN Barwa znamienia Zawartość białka w % Zawartość tłuszczu w % ++ jasna ++ ++ 7 40, 20,7 Tolerancja na choroby: Bakteryjne Grzyb typu Peronospora Wirusy + ο + 5

FIX FERTIG jedyny gotowy do użycia Alternatywą dla rolnika wobec pracochłonnego i często małoskutecznego procesu szczepienia nasion soi bakteriami brodawkowymi jest technologia FIX FERTIG, stosowana w nasionach soi oferowanych przez firmę SAATBAU. W sprawdzonym procesie technologicznym nasiona są powlekane bakteriami brodawkowymi wraz z klejem, który pełni jednocześnie funkcję środka konserwującego i chroniącego przed działaniem promieni słonecznych. Aby zapobiec sklejaniu się ziaren, po procesie inokulacji są one osuszane bezpośrednio na taśmociągu i pakowane do worków. Zastosowanie specjalnych składników ochronnych i konserwujących umożliwia inokulację do 8 tygodni przed wysiewem, przy czym również tutaj należy zadbać o właściwe warunki magazynowania chłodne, zacienione pomieszczenie. Nasiona szczepione w systemie FIX FERTIG przeznaczone do wysiewu w kolejnym sezonie należy poddać ponownej inokulacji. Wieloletnie doświadczenia przeprowadzone na różnych odmianach, na dwóch stanowiskach doświadczalnych w Austrii potwierdzają efektywność inokulacji soi przy pomocy FIX FERTIG. Dzięki starannej technice inokulacji osiąga się zwyżkę plonu o ponad 700 kg/ha. Zalety systemu FIX FERTIG: ogromna oszczędność czasu gwarancja precyzyjnej aplikacji szczepionki na ziarno intensywny rozwój bakterii brodawkowych szczególnie na korzeniu głównym doskonałe zaopatrzenie w azot już w początkowej fazie rozwoju soi równomierne dojrzewanie roślin 5 Inokulacja przyczynia się do wyraźnego wzrostu plonów 50,00 45,00 45,40 PLON dt/ha 40,00 35,00 30,00 40,78 33,39 38,32 25,00 20,00 z inokulacją bez inokulacji z inokulacją bez inokulacji REICHERSBERG SCHÖNERING

Agrotechniczne podstawy uprawy soi Dobór odmiany Na terenie Polski można uprawiać odmiany soi wyłącznie o oznaczeniu 000 i 00+, które do wydania plonu potrzebują sumy temperatur 1500 C. Zero fizjologiczne dla soi równe jest C. Rośliny muszą dojrzeć tak, aby zbiór mógł nastąpić do końca września. Nasiona w strąkach muszą oddać wilgoć do poziomu 1-18% do połowy października. Jeśli to nie nastąpi do tego czasu dalsze oddawanie wody nie będzie już możliwe (w przeciwieństwie do kukurydzy). Najodpowiedniejsze rejony uprawy soi to obszary, gdzie jest możliwy siew kukurydzy o FAO 240-250. Przygotowanie stanowiska i siew Pole do uprawy soi powinno być przygotowane już jesienią, tak, aby wiosną jedynie zastosować uprawę przedsiewną, co ogranicza straty wilgoci glebowej. Soja to gatunek mający wysokie potrzeby wodne w okresie kiełkowania i wschodów. Sama uprawa powinna być jak najbardziej staranna: wyrównane pole bez bruzd i kamieni ze względu na późny zbiór i konieczność niskiego prowadzenia zespołu żniwnego Wybór gleb Najlepszymi glebami do uprawy soi są kompleksy pszenne bardzo dobre do pszennych wadliwych, przewiewne, szybko ogrzewające się, z dobrym podsiąkiem wody. Uprawa udaje się również na kompleksach żytnich dobrych i słabych, jednak należy się liczyć z wadliwością uprawy przy niedostatecznych opadach. Rośliny soi źle znoszą uprawę na glebach silnie zwięzłych i kwaśnych oraz z bardzo dużą ilością materii organicznej.

Agrotechniczne podstawy uprawy soi soja mające na celu ograniczenie strat plonu. Siew wykonujemy siewnikami tradycyjnymi redlicowymi lub talerzowymi w rozstawie 15-25 cm na głębokość 3-4 cm około 5-7 dni później w stosunku do kukurydzy dla danego regionu (temperatura gleby 10 C). Możliwy jest również siew punktowy w rozstawie 37,5 cm. Nie polecamy stosowania siewników pneumatycznych ze względu na wrażliwość nasion na obijanie (zmniejszenie zdolności kiełkowania). Należy wysiać ok. Szczepienie bakteriami Korzenie soi żyją w symbiozie z bakteriami brodawkowymi Bradyrhizobium japonicum, które nie występują naturalnie w naszych glebach i dla uzyskania optymalnego wzrostu i plonowania należy je wprowadzić. W firmie Saatbau Polska inokulacja, czyli szczepienie nasion bakteriami odbywa się już na poziomie produkcji nasion, bezpośrednio przed sprzedażą, tak by do momentu wysiewu nie upłynęło więcej jak 8 tygodni. Technologia szczepienia W ten sposób zyskujemy równomierne dojrzewanie i pewność większych plonów. Infekcja bakterii do korzeni rozpoczyna się około tydzień po kiełkowaniu i trwa do 4-5 tygodni po pojawieniu się liścieni. 7 0-70 nasion/m² dla uzyskania obsady 50-0 roślin/m². Pól po siewie nie można wałować, gdyż istnieje zbyt duże ryzyko uszkodzenia zdolności kiełkowania nasion! FIX FERTIG zapewnia dokładne rozłożenie bakterii na nasionach, intensywny rozwój brodawek na korzeniach i najlepsze zaopatrzenie roślin w azot podczas wegetacji.

Agrotechniczne podstawy uprawy soi Nawożenie upraw Według doświadczeń prowadzonych za granicami Polski jak i naszych własnych na terenie kraju, soja najlepsze wyniki plonowania uzyskuje bez nawożenia mineralnego, szczególnie azotowego. Soję należy uprawiać nie wcześniej jak w drugim roku po oborniku, rzepaku i gorczycy. Startowe nawożenie azotem wpływa pozytywnie na kiełkowanie lecz drastycznie hamuje rozwój brodawek i rozwój samych roślin po 4 tygodniu od momentu siewu. Jeśli decydujemy się na nawożenie nie powinno ono przekraczać: P2O5 50-70 kg/ha, K2O 70-100 kg/ha, MgO 40-0 kg/ha. Na glebach kwaśnych konieczne okazuje się jesienne wapnowanie pól. Na glebach bardzo lekkich występują ostre niedobory molibdenu, które powodują niedorozwój brodawek korzeniowych. Dostarczenie tego mikroskładnika w ilości 100 g/ha rozwiązuje problem. Nie należy stosować pod żadną postacią miedzi i manganu, który jest zabójczy dla pożytecznych bakterii. Rośliny bardzo pozytywnie reagują na nawożenie cynkiem, który stymuluje syntezę aminokwasu tryptofanu będącego składnikiem białka biorącego udział w komunikacji roślin z bakteriami. Dokarmianie w postaci odżywek dolistnych należy zastosować we wczesnej fazie rozwojowej roślin tj. do czwartego okółka liści. Można użyć popularnych preparatów stosowanych w uprawie kukurydzy w dawce zalecanej przez producenta, mając na uwadze przeciwskazania w występowaniu w składzie pierwiastków miedzi i manganu. 8

Agrotechniczne podstawy uprawy soi soja Zbiór Zbioru dokonujemy, gdy soja zwiędnie, a liście staną się brunatne. W tym samym czasie strąki zaczną zwisać ku dołowi (wilgotność 12-14 %). Do tego celu używamy zwyczajnych kombajnów zbożowych prowadząc zespół żniwny jak najniżej podłoża i ustawiając minimalne obroty na rotorze / bębnie młócącym (ok. 00 obr./min). Opracowanie: Piotr Kostiw Specjalista ds. nadzoru produkcji nasiennej SAATBAU POLSKA Sp. z o.o. 9 Ochrona herbicydowa Soja jest rośliną początkowo powolnego wzrostu, co za tym idzie jest mało konkurencyjna w stosunku do chwastów. Na chwilę obecną w Polsce nadal nie ma zarejestrowanych środków ochrony roślin do walki herbicydowej w uprawach soi. Za granicami naszego kraju najczęściej stosowaną kombinacją jest: 1. Tuż po siewie przed wschodami roślin: - Afalon Dyspersyjny 450 EC w dawce 1,5 l/ha - Afalon Dyspersyjny 450 EC 1 l/ha + Dual Gold 90 EC 1,5 l/ha w przypadku problemów z chwastami jednoliściennymi - Afalon Dyspersyjny 450 EC 1 l/ha + Command 480 EC 0,15 l/ha w przypadku występowania przytuli czepnej 2. Przy wtórnych wschodach chwastów: - Basagran 480 SL 1-1,5 lha + adiuwant + Fusilade Forte 150 EC 1 l/ha lub Agil 100 EC 1 l/ha lub Targa Super 0,5 EC 1,5 l/ha; tę kombinację stosuje się wyłącznie w godzinach porannych po zejściu rosy z pewnością, iż przez co najmniej cały dzień utrzyma się słoneczna pogoda!

Soja w Polsce - zdaniem eksperta W polityce Państwa, dotyczącej programu uprawy roślin strączkowych winno się tej roślinie poświęcić więcej uwagi, zwłaszcza w zakresie hodowli nowych odmian, pomocy w rozwoju przemysłu olejarskiego i paszowego, ponownej rejestracji herbicydów. Soja ma bardzo wiele zalet: uprawa i zbiór możliwy jest bez specjalistycznego sprzętu wzbogaca płodozmiany zbożowo-rzepakowe lub zbożowo-kukurydziane może zastępować rzepak N/ha (dla roślin następczych do zbioru bezpośredniego (przy w przypadku problemu z 0-75 hg N/ha), 0 kg P2O5/ha, odpowiedniej wilgotności samosiewami lub kiłą 40-50 kg K2O/ha nasion), bez desykacji kapuścianą jest uprawą proekologiczną, jest cenną paszą i produktem 10 nie reaguje negatywnie na małe przymrozki po wschodach nie wymaga intensywnej ochrony chemicznej przed żywnościowym, zawierając 35-40% białka, 18-22% poprawia właściwości fizyko- chorobami i szkodnikami tłuszczu (ze znaczną ilością chemiczne gleby, zwiększa i wyższego nawożenia azotem nienasyconych kwasów zawartość próchnicy, dostar- nowe odmiany wcześniej doj- tłuszczowych) oraz związki cza do gleby około 100 kg rzewają i są przystosowane mineralne i witaminy z grupy B Soja. Doświadczenie odmianowe. Głubczyce 2012 rok. Lp. Odmiana wzorzec - średnia dla odmian Plon nasion dt/ha przy 15% wilg. Wilgotność przy zbiorze % Liczba roślin szt/m² Wysokość roślin cm Wyleganie przed zbiorem sk.9 Wysokość osadzenia najniższego strąka cm Liczba strąków na 1 roślinie szt. MTN g przy 15% wilg. 30,7 15,7 9 93 8,2 11 32 175,3 1 LISSABON 40,3 11,2 81 84 8,5 13 40 173,4 2 MERLIN 37,4 8,0 102 8 9 12 44 147,2 3 Klakson 33,8 9,5 8 84 7,5 10 28 154,1 4 Aligator 37,4 15,2 91 95 9 13 40 181,5 5 Es Senator 38,7 30,1 9 109 9 10 20 187,4 Aldana 28,7 8,7 119 82 9 11 2 174,5 7 Augusta 2,7 9,3 120 98 4 10 18 137,8 8 Hipro 21,3 15,5 87 93 9 10 3 194,9 9 Royal Pro 12,3 34,0 8 107 9 13 kwitnienie 22,7

objęta jest specjalną płatnością obszarową do powierzchni uprawy roślin strączkowych (około 100 euro/ha). Doświadczenia odmianowe i agrotechniczne prowadzone w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian Głubczyce w ramach Wojewódzkiego Programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego wykazały, że uprawa soi w naszym regionie jest wskazana, a osiąganie plonów 25-30 dt/ ha możliwe. Czołowe odmiany w 2012r w doświadczeniach ścisłych plonowały na poziomie 35-40 dt/ha. W tabeli podano ważniejsze właściwości rolnicze i plonowanie 9 odmian soi badanych w SDOO Głubczyce w 2012r. Dr inż. Kazimierz Pyziak SDOO w Głubczycach Wyniki plonowania W roku 2012 Firma Top Farms Głubczyce wykonała doświadczenie z kilkoma odmianami soi. W doświadczeniu sprawdzane były rożne czynniki agrotechniczne wpływające na plon soi. Plonowanie soi MERLIN w roku 2012 2,0 t 11 Odmiany plonowały na następującym poziomie: Merlin 24,0 27,3 dt 2,9 t 2,2 t Augusta 20,2 24,7 dt Klakson 19,3 2,7 dt Aldana 19,3 23,3 dt Wysokie plony odmiany Merlin wynikały między innymi z wy- 2,5 t 2,2 t 2,7 t 2,7-2,9 t 2, t 3,0 t 1,7 t 2,2 t 2,9 t 2,2 t 3,-3,7 t 2,7 t soko osadzonych strąków (na poziomie 10-13 cm) w porów- 3,2 t naniu do innych odmian.

1 1 2 3 Mirosław Kaczmarek tel.: 519 053 438 miroslaw.kaczmarek@saatbau.com 2 Sławomir Kłosiński tel.: 501 781 002 slawomir.klosinski@saatbau.com 3 SP 5 SP 4 Jacek Więk tel.: 519 053 439 jacek.wiek@saatbau.com 4 Bogdan Sadura tel.: 519 053 437 bogdan.sadura@saatbau.com SP Kamil Mazur tel.: 519 857 189 kamil.mazur@saatbau.com 5 Łukasz Popławski tel.: 514 034 129 lukasz.poplawski@saatbau.com SP Dział Sprzedaży i Marketingu tel.: (71) 399 55 07 (71) 399 55 0 ZPN Środa Śląska tel.: (71) 317 23 84 ZPN Kobierzyce tel.: (71) 311 12 38 ZPN Wołów tel.: (71) 389 2 03 ZPN Oleśnica tel.: (71) 314 30 54 ZPN Oława tel.: (71) 313 22 21 Magazyn w Olszance tel.: (77) 412 9 70 SAATBAU POLSKA Sp. z o.o. 55-300 Środa Śląska ul. Żytnia 1, tel.:(71) 399 55 00, fax:(71) 317 37 99 www.saatbau.com