Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego 30 marca 2007 r. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Agencja S&P podniosła długoterminowy rating dla Polski do A- z BBB+. Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła stóp procentowych. PKB w Stanach Zjednoczonych wzrósł w IV kwartale o 2,5 proc. Zadłużenie zagraniczne Polski na koniec IV kwartału wyniosło 126,7 mld euro o 4,8 mld euro więcej niż na koniec września. Wydatki i dochody Amerykanów wzrosły o 0,6 proc. INWESTYCJE GWARANTOWANE instytucja oprocentowanie wartość inwestycji netto na koniec okresu Noble Bank 4,70% 103 807,0 PLN Dominet Bank 4,40% 103 564,0 PLN Getin Bank 4,35% 103 523,5 PLN Najwyżej oprocentowane lokaty terminowe w PLN, kwota powyżej 100 tys. na 6 miesięcy, oproc. stałe RYNEK WALUTOWY kursy NBP kupno sprzedaż USD/PLN 2,8720 2,9300 EUR/PLN 3,8290 3,9064 CHF/PLN 2,3589 2,4065 Tabela obowiązująca 30.03.2007 r. Kończący się tydzień przyniósł umiarkowane umocnienie złotego, którego główną przyczyną było podniesienie oceny wiarygodności Polski przez agencję ratingową S&P. Wzrost naszej waluty miał jednak ograniczony zasięg, ponieważ już obecnie kursy walut są bliskie swoim najniższym wycenom z ostatnich miesięcy. Dalsze umocnienie złotego oznaczałoby przełamanie poziomów oporu i techniczny sygnał sprzedaży walut. Euro potaniało w skali tygodnia o 0,2 proc. do 3,8591 PLN, dolar o 0,2 proc. do 2,9009 PLN, a frank o 0,59 proc. do 2,3754 PLN. Szwajcarska waluta jest najtańsza od dwóch miesięcy. Przez ostatnie dni obserwowaliśmy niewielkie wahania pary euro/dolar. Większość czasu kurs euro spędził w przedziale 1,33-1,3350 USD. Pod koniec piątkowych notowań dolar umacniał się do euro po serii niezłych danych makroekonomicznych ze Stanów Zjednoczonych. Uwagę przykuwał też jen, który w środę zyskał po 1 proc. wobec euro i dolara, w czwartek oddał swój wzrost niemal 1
w całości, a w piątek powtórzył mniej więcej połowę tego manewru (najpierw zyskując, później tracąc). Duża zmienność notowań każe oczekiwać przełomu w notowaniach jena. Ostatnie dane makro świadczą o wyraźnym ożywieniu japońskiej gospodarki rośnie popyt wewnętrzny i wydatki detaliczne, a bezrobocie utrzymuje się poniżej 4 proc. Rentowność obligacji 10-letnich wyniosła na koniec tygodnia 5,18 proc. bez zmian w porównaniu do ubiegłego tygodnia. Z jednej strony podwyższony rating dla naszego zadłużenia może zachęcać inwestorów do kupna polskich papierów, z drugiej jednak wisi nad nami niebezpieczeństwo wzrostu stóp procentowych i spadku cen obligacji, co rynek zaczyna już dyskontować (nieznacznie, ale jednak zaczęła rosnąć stopa WIBOR). RYNEK OBLIGACJI RYNKI AKCJI Wystąpienie prezesa banku centralnego USA Bena Bernanke a który powiedział, że inflacja jest nadal numerem jeden na liście jego zmartwień, a wzrost gospodarczy schodzi na drugi plan, schłodziło oczekiwania na obniżki stóp procentowych i podniosło rentowność obligacji. Dodatkowo w piątek rentowność obligacji nadal spadała po serii dobrych danych makro z USA. Dwuletnie papiery skarbowe dawały w piątek 4,62 proc. zysku. W Europie rentowności obligacji rosły po tym, jak ostatnie dane wskazały na szybki wzrost gospodarczy na Starym Kontynencie. Inwestorzy nie mają już wątpliwości, że niebawem Europejski Bank Centralny ponownie podniesie stopy procentowe. Kontrakty na EURIBOR zakładają wzrost tej stopy procentowej do 4,19 proc. byłoby to niemal tyle ile wynosi WIBOR (4,23 proc.). Przez większą część tygodnia WIG20 próbował przebić się przez poziom 3520 punktów. Kiedy w poniedziałek i wtorek ta sztuka mu się nie udała, w środę doszło do przeceny, ale ta szybko została wykorzystana do dokupienia akcji. W czwartek który w ostatnich tygodniach często okazuje się kluczowym dniem dla wartości indeksów inwestorzy żywiołowo zareagowali na podniesienie ratingu dla polskiego zadłużenia przez agencję S&P, a WIG20 zyskał tego dnia 2 proc. W piątek wzrost był kontynuowany, a indeks dotarł do 3550 pkt najwyższego poziomu w historii. Rekordu nie udało się jednak pokonać i indeks zawrócił do 3520 pkt. W skali tygodnia zyskał zaledwie 0,24 proc. Niewielkie obroty, które towarzyszyły zmaganiom każą zakwalifikować ten okres jako czas konsolidacji. Indeks WIG wzrósł w tym tygodniu o 1,03 proc. i jest najwyżej w historii, przy czym w jego przypadku można mówić rekordowo wysokich obrotach. To głównie za sprawą małych i średnich firm, których indeksy notowały w tym tygodniu rekordowo wysokie poziomy notowań (mowa o mwig i swig, które w skali tygodnia zyskały odpowiednio 1,2 i 2,95 proc.). Wzrósł optymizm analityków ankietowanych przez Giełdę Papierów Wartościowych 46 proc. z nich oczekuje wzrostu WIG20 w przyszłym tygodniu i tyle samo spodziewa się spadków. Silna polaryzacja oczekiwań może oznaczać wzrost zmienności na polskiej giełdzie. EUROPA Spółki surowcowe w minionym tygodniu zyskiwały na wartości dzięki drożejącym surowcom. Poprawiają się nastroje europejskich przedsiębiorców, spada bezrobocie w strefie euro, a inwestorzy zagraniczni zaczynają doceniać giełdy, które pozostawały przez długi czas w cieniu rynków wschodzących. Analitycy renomowanych banków inwestycyjnych podnoszą ratingi dla spółek oczekując, że fuzje i przejęcia osiągną w tym roku rekordową wartość. Nowe regulacje prawne pomogły spółkom branży turystycznej i liniom lotniczym. 2
USA W czwartym kwartale 2006 r. PKB Stanów Zjednoczonych wzrosło o 2,5 proc. Wynik pozytywnie zaskoczył analityków, którzy spodziewali się rozwoju gospodarki w tempie 2,2 proc. Dane z rynku pracy okazały się lepsze od oczekiwań, ale największą niespodzianką były wydatki na budownictwo, które wzrosły w ostatnim miesiącu o 0,3 proc. Jest to najlepszy wynik od ponad roku. Inwestorzy wstrzymywali się jednak od większych zakupów. AZJA Wydarzeniem tygodnia na azjatyckich rynkach była publikacja danych makroekonomicznych w Japonii. Gospodarka kraju kwitnącej wiśni powoli się rozkręca, co widać w większych wydatkach gospodarstw domowych i poprawiającej się kondycji w przemyśle. Indeksy na rynkach akcji kończyły tydzień na poziomach zbliżonych do zamknięcia z poprzedniego piątku. EUROPA USA* AZJA BUX -0,9% CAC40 +0,0% FTSE -0,5% DJIA -1,4% NASDAQ -1,6% S&P500-1,3% HANG SENG +0,6% KOSPI +0,4% NIKKEI -1,1% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 30.03.2007 r. * notowania z godz. 17.40 RYNEK SUROWCÓW Surowce w ostatnich dniach z sesji na sesję kosztują coraz więcej. Najbardziej podrożała ropa naftowa, którą w piątek inwestorzy wycenili o blisko 6 proc. wyżej niż przed tygodniem. Przyczyną takiej sytuacji jest rosnące zagrożenie konfliktem zbrojnym pomiędzy Iranem a Wielką Brytanią. Cały świat z niepokojem śledzi przedłużające się negocjacje w sprawie uwolnienia 15 brytyjskich marynarzy. Potencjalne zaburzenie dostaw ropy naftowej wydobywanej między Iranem a Omanem wywindowało cenę baryłki powyżej 66 USD. Z podobnych przyczyn drożało złoto spora część światowego kapitału przenosi się na bezpieczne aktywa, których wartość jest stabilna w okresie burzliwej sytuacji międzynarodowej. Za uncję płacono w piątek nawet 667 USD, lecz w ciągu tygodnia cena znajdowała się nawet w okolicach 672 USD. Miedź podrożała w marcu o 14,2 proc. Inwestorzy obserwują dynamiczną ekspansję Chin, która dla nielicznych jest jeszcze niespodzianą. Coraz wyraźniej dają o sobie znać przedsiębiorstwa przemysłowe z Europy. W czwartek odczyt tempa wzrostu PKB w Stanach Zjednoczonych pozytywnie zaskoczył rynki. surowiec zmiana miedź +1,8% ropa naftowa +6,7% złoto +2,4% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 30.03.2007 r. (godz. 17.40) 3
FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH tygodniowe wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 28.03.2007 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji PKO/Credit Suisse Akcji Małych 4,18 obligacji Allianz Obligacji FIO 0,17 rynku pieniężnego PKO/Credit Suisse Rynku Pieniężnego 0,10 stabilnego wzrostu SEB 4 Stabilnego Wzrostu FIO 1,64 zrównoważone SEB 1 Zrównoważonego Wzrostu 1,77 akcji zagranicznych UniAkcje Nowa Europa FIO 3,78 obligacji zagranicznych Millennium SFIO Funduszy Zagranicznych 0,54 Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 7 dni roczne wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 28.03.2007 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji DWS Polska FIO Top 25 Małych S 77,83 obligacji Arka BZ WBK Obligacji FIO 4,82 rynku pieniężnego KBC Gamma SFIO 4,24 stabilnego wzrostu Idea Stabilnego Wzrostu FIO 22.68 zrównoważone Lukas FIO subfundusz Lukas Dynamiczny Polski 34,84 akcji zagranicznych PKO/Credit Suisse Akcji Nowa Europa FIO 21,59 obligacji zagranicznych Arka Obligacji Europejskich FIO 0,67 Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 12 miesięcy * bez funduszy specjalistycznych JAK SKREDYTOWAĆ BUDOWĘ DOMU? FINANSE OSOBISTE Zarówno zakup mieszkania, jak i budowę domu możemy sfinansować kredytem hipotecznym. Zaciągnięcie kredytu na budowę jest jednak nieco bardziej skomplikowane. Piszemy o tym, na co szczególnie zwrócić uwagę. Jednym z podstawowych elementów wniosku kredytowego na budowę domu jest kosztorys i harmonogram prac. Zarówno przyznanie kredytu, jak i potem bezproblemowe dokończenie inwestycji w dużej mierze uzależnione jest od ich poprawnego wypełnienia. Najczęściej popełnianym błędem jest zaniżenie cen prac i materiałów. Każdy kosztorys jest przez bank weryfikowany rzeczoznawca ocenia, czy za zadeklarowaną kwotę można wybudować dom zgodnie z projektem i założonym standardem, a z drugiej strony, czy podana kwota nie przewyższa wartości nieruchomości. W praktyce często kredyty budowlane są podwyższane, ponieważ wstępnie oszacowane koszty okazują się za małe. Warto więc od razu realnie spojrzeć na ceny, ponieważ podwyższenie kwoty kredytu oznacza konieczność ponownego składania dokumentów i rozpatrywania wniosku. Dla laika poprawne oszacowanie jest trudne, warto więc zasięgnąć opinii (np. u rzeczoznawcy) i zweryfikować swoje wyliczenia. Alternatywą dla podwyższenia kredytu mogą stać się: pożyczka gotówkowa, kredyt odnawialny lub karta kredytowa produkty łatwo 4
i szybko dostępne. Nie jest to jednak najlepsze rozwiązanie. Pożyczki na dowolny cel są wysoko oprocentowane i mają krótki okres spłaty w porównaniu do kredytu hipotecznego. Jedną z kilku przyczyn utraty płynności finansowej jest właśnie finansowanie zakończenia budowy szybkim kredytem. Warto wystrzegać się tego typu finansowania przy budowie. Zdarza się, że wnioskowana kwota kredytu jest niższa od potrzebnej, ponieważ w trakcie budowy kredytobiorca zamierzą ją dofinansować z własnych środków. Takie rozwiązanie jest stosowane, ale trzeba pamiętać o kilku ograniczeniach. Po pierwsze z reguły to bank zamyka inwestycję nie jest więc zazwyczaj możliwe zadeklarowanie wniesienia wkładu własnego na końcu. Bank prosi też o udokumentowanie tej kwoty może to być np. lokata lub posiadane mieszkanie do sprzedaży, ale już nie deklarowana darowizna od rodziny. Zaciągając kredyt na budowę domu trzeba również pamiętać o tym, że w określonym w umowie kredytowej czasie (średnio 2-3 lata) trzeba oddać dom do użytkowania i ujawnić go w księdze wieczystej. Dla banku pełnowartościowym zabezpieczeniem jest tylko gotowa nieruchomość. Niewywiązanie się z obowiązku zakończenia budowy może być podstawą do wypowiedzenia umowy kredytowej. Dlatego właśnie bank weryfikuje realność kosztorysu oraz prosi o udokumentowanie kwoty do wniesienia, chcąc uniknąć sytuacji, kiedy budowa nie jest zakończona, a kredytobiorca nie ma już ani pieniędzy, ani zdolności kredytowej. Kredyt na budowę domu jest wypłacany transzami. Ich wysokość nie może być zazwyczaj wyższa niż wartość działki i przeprowadzonych już prac. Uruchomienie każdej kolejnej kwoty jest uzależnione od rozliczenia się z już otrzymanych pieniędzy. Stosowane są różne formy rozliczeń inspekcja na budowie dokonywana przez pracownika banku, zdjęcia, faktury i rachunki lub kosztorys powykonawczy. Uwaga, jeśli środki z kredytu przeznaczymy na element, który wprawdzie jest częścią budowy, ale nie był ujęty w kosztorysie, to kwota ta nie zostanie uznana przez bank. Może się tak zdarzyć, gdy np. postawimy ogrodzenie, które nie znalazło się w zestawieniu kosztów. Ze względu na ograniczenia nakładane przez procedurę kredytu budowlanego rozsądnym rozwiązaniem dla osób dysponujących gotówka wydaje się skorzystanie po zakończeniu budowy z kredytu na refinansowanie poniesionych kosztów. Mankamentem takiego rozwiązania jest konieczność posiadania faktur na kwotę, którą chcemy uzyskać. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO Wydarzenia, rynki walut, rynki obligacji, polski rynek akcji: Emil Szweda, Open Finance. Zagraniczne rynki akcji, surowce: Łukasz Wróbel, Open Finance. Temat tygodnia: Aleksandra Łukasiewicz, Open Finance. Inwestycje gwarantowane, rynek funduszy inwestycyjnych: Krzysztof Olszewski, Open Finance. 5