KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.12.2013 r. COM(2013) 887 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wydatków EFRG System wczesnego ostrzegania nr 10-11/2013 PL PL
1. Wprowadzenie... 2 2. DOCHODY PRZEZNACZONE NA EFRG... 2 3. Uwagi na temat dotychczasowego wykonania budżetu EFRG na rok 2013... 3 4. Wykorzystanie dochodów przeznaczonych na EFRG... 6 5. Wnioski... 7 ZAŁĄCZNIK 1: DOTYCHCZASOWE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW EFRG STAN DO DNIA 30 WRZEŚNIA 2013 R. 1
1. WPROWADZENIE W załączniku 1 przedstawiono poziom rzeczywistego wykonania budżetu w stosunku do profilu wydatków przewidzianego wskaźnikiem i ustalonego na podstawie przepisów art. 20 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 1, za okres od dnia 16 października 2012 r. do dnia 30 września 2013 r. 2. DOCHODY PRZEZNACZONE NA EFRG Zgodnie z przepisami art. 34 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej dochody z tytułu korekt finansowych dokonanych na mocy decyzji dotyczących kontroli zgodności rozliczeń, z tytułu nieprawidłowości oraz opłat wyrównawczych za mleko uznaje się za dochody przeznaczone na finansowanie wydatków w ramach EFRG. Zgodnie z tymi zasadami dochody przeznaczone na określony cel mogą być wykorzystywane na finansowanie dowolnych wydatków w ramach EFRG. W przypadku gdy część tych dochodów nie zostanie wykorzystana, zostanie ona automatycznie przeniesiona na następny rok budżetowy 2. W budżecie EFRG na 2013 r. uwzględniono zarówno ostatnie szacunki Komisji dotyczące potrzeb w zakresie finansowania planowanych wydatków na środki rynkowe i pomoc bezpośrednią, jak również szacunkową kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która ma wpłynąć w trakcie analizowanego roku budżetowego, a także przeniesioną kwotę salda dochodów przeznaczonych na określony cel pozostałą do wykorzystania z poprzedniego roku budżetowego. We wniosku dotyczącym kwoty środków EFRG w budżecie na 2013 r. Komisja uwzględniła całkowitą przewidywaną kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, a wielkość środków na 2013 r. obliczono, odejmując szacunkową kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel od kwoty przewidywanego zapotrzebowania. Władza budżetowa przyjęła nowy budżet EFRG, w którym uwzględniono szacunkową kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel. W chwili opracowywania budżetu na 2013 r. Komisja szacowała, że dostępne dochody przeznaczone na określony cel wyniosą 1 533 mln EUR. W szczególności: według szacunków przewidywana kwota dochodów przeznaczonych na określony cel zebranych w roku budżetowym 2013 ma wynieść 628 mln EUR; z tytułu korekt wynikających z kontroli zgodności rozliczeń oraz nieprawidłowości spodziewano się uzyskać odpowiednio 389 mln EUR i 161 mln EUR; wpływy z opłat za mleko oszacowano na 78 mln EUR; kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która prawdopodobnie zostanie przeniesiona z roku budżetowego 2012 na 2013, oszacowano na 905 1 2 Dz.U. L 209 z 11.8.2005, s. 1. Artykuł 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii stanowi, że wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel są przenoszone tylko przez jeden rok. W związku z tym, w celu zapewnienia należytego zarządzania budżetem, dochody przeznaczone na określony cel są zasadniczo wykorzystywane w pierwszej kolejności, przed wszelkimi zatwierdzonymi środkami danego artykułu budżetowego. 2
mln EUR (w tym pozostałe saldo funduszu restrukturyzacji sektora cukru szacowane na 675 mln EUR). W budżecie na rok 2013 Komisja przeznaczyła te dochody, szacowane początkowo na kwotę 1 533 mln EUR, na dwa systemy. W szczególności: 500 mln EUR przeznaczono na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw, oraz 1 033 mln EUR przeznaczono na system płatności jednolitych. Na te dwa systemy władza budżetowa ostatecznie przegłosowała środki wynoszące odpowiednio 267 mln EUR i 30 635 mln EUR, zgodnie z wnioskiem Komisji. Suma zatwierdzonych środków i dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa powyżej, odpowiada całkowitej szacowanej sumie dostępnych środków w kwocie 767 mln EUR na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz kwocie 31 668 mln EUR na system płatności jednolitych. W załączniku 1, w którym przedstawiono dotychczasowe wykonanie budżetu na 2013 r. za okres do 30 września 2013 r., zatwierdzone środki dla dwóch wyżej wymienionych systemów są ujęte w środkach budżetowych na poziomie artykułu dla sektora owoców i warzyw i dla pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji, które wynoszą odpowiednio 611 mln EUR i 38 076 mln EUR, bez uwzględnienia wyżej wymienionych dochodów przeznaczonych na określony cel. Przy uwzględnieniu dochodów przeznaczonych na określony cel w tych sektorach całkowite przewidziane środki w budżecie na 2013 r. wynoszą 1 111 mln EUR dla sektora owoców i warzyw oraz 39 109 mln EUR na pomoc bezpośrednią niezwiązaną z wielkością produkcji. 3. UWAGI NA TEMAT DOTYCHCZASOWEGO WYKONANIA BUDŻETU EFRG NA ROK 2013 Poziom dotychczasowego wykonania budżetu za okres od dnia 16 października 2012 r. do dnia 30 września 2013 r. przedstawiono w załączniku 1. Został on porównany do profilu wydatków opartego na wskaźniku, który został ustanowiony na podstawie przepisów art. 20 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005. Poniżej przedstawiono krótki komentarz dotyczący niektórych artykułów budżetu, które wykazują najbardziej znaczące rozbieżności między faktycznym a przewidywanym poziomem wykonania budżetu na rok 2013. 3.1. Środki dotyczące wprowadzania do obrotu Zgodnie z poziomem wskaźnika określonym na dzień 30 września 2013 r. poziom wykorzystania środków na interwencje na rynkach rolnych przewyższył poziom środków przegłosowanych w budżecie o 313,4 mln EUR. Rozbieżność ta jest efektem netto schematów wykonania przede wszystkim w następujących sektorach: owoców i warzyw, wina, wieprzowiny i drobiu. 3.1.1. Owoce i warzywa (+403,2 mln EUR w porównaniu z zatwierdzonymi środkami) Jeśli chodzi o zatwierdzone środki, poziom wykonania wynika głównie z wydatków na fundusze operacyjne dla organizacji producentów, które finansowane są zarówno z zatwierdzonych środków budżetowych, jak i z dochodów przeznaczonych na systemy organizacji producentów w budżecie na 2013 r. szczegółowe informacje znajdują się 3
w pkt 2 powyżej). Wspomniany poziom wykonania jest wynikiem zastosowania wskaźnika dla okresu kończącego się dnia 30 września 2013 r. w odniesieniu do zatwierdzonych środków, które nie obejmują dochodów przeznaczonych na ten sektor. Przypis * w tabeli dotychczasowego wykonania budżetu w załączniku 1 pokazuje, jaka byłaby sytuacja, gdyby wskaźnik na dzień 30 września 2013 r. został zastosowany do całości środków, które mają być dostępne na finansowanie tego sektora. Jak wskazano w pkt 2 powyżej, całkowite finansowanie przewidziane dla tego sektora składa się z zatwierdzonych środków budżetowych w wysokości 611 mln EUR oraz dochodów przeznaczonych na ten sektor, szacowanych na 500 mln EUR. Dlatego też zastosowanie wskaźnika do całkowitej kwoty finansowania w wysokości 1 111 mln EUR przewidzianego dla tego sektora doprowadziłoby do niewykorzystania na poziomie 29,7 mln EUR, co byłoby efektem netto przewidywanego niższego od zakładanego wykorzystania środków zarówno w przypadku płatności dla organizacji producentów, jak i programu Owoce w szkole i szybszego wykorzystanie środków z tytułu pomocy na rzecz grup producentów. W świetle przewidzianych na 2013 r. i poniesionych w tym roku wydatków państw członkowskich na fundusze operacyjne dla organizacji producentów i na systemy wstępnego uznania, biorąc pod uwagę dochody przeznaczone dla tego sektora, na obecnym etapie Komisja uważa, że całkowita kwota dostępnych środków nie wystarczy, aby pokryć zapotrzebowanie tego sektora, i konieczne jest przekazanie dodatkowych środków w celu pełnego pokrycia zapotrzebowania. 3.1.2. Produkty sektora uprawy winorośli ( 48,4 mln EUR) Spowolnienie w wykorzystywaniu dostępnych środków w sektorze wina wynika z wolniejszego niż w przeszłości na tym etapie roku wykonywania budżetu w tym sektorze w niektórych państwach członkowskich, podczas gdy zastosowany wskaźnik opiera się na historycznym średnim tempie realizacji płatności. Zaproponowane przez Komisję zmiany w prawodawstwie dotyczącym budżetu w sektorze wina, które mają na celu ułatwienie wykonania niektórych środków, zostały przegłosowane przez komitet zarządzający w lipcu 2013 r. W związku z powyższym Komisja oczekuje, że państwa członkowskie przyspieszą tempo realizacji płatności pod koniec roku. Obecny poziom niewykorzystania środków wynosi mniej niż połowę poziomu odnotowanego w lipcu 2013 r. Na obecnym etapie, na podstawie dodatkowych informacji od państw członkowskich, Komisja spodziewa się jednakże prawie całkowitego wykonania budżetu w sektorze wina na rok 2013. 3.1.3. Wieprzowina, jaja i drób, produkty pszczele i inne produkty zwierzęce ( 29,5 mln EUR) Niższe wykorzystanie środków w ramach tego artykułu wynika z tego, iż w sektorze drobiowym obniżał się poziom refundacji wywozowych w październiku 2012 r. i lutym 2013 r., a w lipcu 2013 r. całkowicie je zniesiono. W związku z brakiem znaczących różnic w ilości wywożonych towarów przewiduje się, że całkowite roczne wydatki w ramach tego środka będą niższe niż szacowano, kiedy przygotowywano budżet na 2013 r., co na koniec roku doprowadzi do niższego od zakładanego wykorzystania środków w ramach tego artykułu. 4
3.2. Pomoc bezpośrednia Poziom wykorzystania środków budżetowych na pomoc bezpośrednią w porównaniu z poziomem wskaźnika na dzień 30 września 2013 r. był wyższy o 704,6 mln EUR. 3.2.1. Pomoc bezpośrednia niezwiązana z wielkością produkcji (+ 759,2 mln EUR w porównaniu z zatwierdzonymi środkami) W odniesieniu do zatwierdzonych środków w ramach systemu płatności jednolitych odnotowano wyższe niż zakładane wykorzystanie środków, które wynika z zastosowania wskaźnika za okres do 30 września 2013 r. do zatwierdzonych środków budżetowych, które nie obejmują dochodów przeznaczonych na ten sektor. Przypis * w tabeli dotychczasowego wykonania budżetu w załączniku 1 pokazuje, jaka byłaby sytuacja, gdyby wskaźnik na dzień 30 września 2013 r. został zastosowany do całości środków, które mają być dostępne na finansowanie pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji. Jak wskazano w pkt 2 powyżej, całkowite finansowanie przewidziane dla pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji składa się z zatwierdzonych środków budżetowych w wysokości 38 076 mln EUR oraz dochodów przeznaczonych na pomoc bezpośrednią niezwiązaną z wielkością produkcji, szacowanych na kwotę 1 033 mln EUR. Dlatego też zastosowanie wskaźnika do całkowitej kwoty finansowania przewidzianego dla pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji, czyli 39 109 mln EUR, spowodowałoby, że obserwowane niższe od zakładanego wykorzystanie środków wyniosłoby 273,6 mln EUR. Rozbieżność ta wynika z konstrukcji wskaźnika dla systemu płatności jednolitych (opartego na tempie płatności z 2012 r., ale uwzględniającego rzeczywiste płatności za pierwsze dwa miesiące roku), który wynosi obecnie 100 % w porównaniu z rzeczywistym poziomem wykorzystania do dnia 30 września 2013 r. wynoszącym 99,2 % 3. Z drugiej strony w państwach członkowskich doszło już do nieco wyższego niż zakładane (o około 0,2 %) wykorzystania środków budżetowych przewidzianych na SAPS. W odniesieniu do programu wsparcia specjalnego niezwiązanego z wielkością produkcji na mocy art. 68 przewiduje się, że wykonanie tych środków przez państwa członkowskie w roku 2013 osiągnie poziom zatwierdzonych środków. Komisja spodziewa się, że dostępne środki i dochody przeznaczone na określony cel wystarczą do celów faktycznego wykorzystania środków w ramach tego artykułu. Na tym etapie rzeczywiste wykonanie budżetu w tym sektorze wynosi 99,3 % szacowanej kwoty netto i Komisja przewiduje nieznaczne niepełne wykorzystanie środków netto na pomoc bezpośrednią niezwiązaną z wielkością produkcji. 3.2.2. Inna pomoc bezpośrednia ( 54 mln EUR) Ta różnica w poziomie wykorzystania przyznanych środków na inne rodzaje pomocy bezpośredniej w stosunku do poziomu wskaźnika na dzień 30 września 2013 r. wynika z nieco wolniejszego wykonywania w odniesieniu do niektórych systemów, w szczególności w odniesieniu do programu wsparcia specjalnego związanego z wielkością produkcji na podstawie art. 68, i kwot dodatkowych dla producentów 3 Poziom wykonania w odniesieniu do pomocy bezpośredniej niezwiązanej z wielkością produkcji oblicza się jako odsetek ujętych w budżecie potrzeb. W przypadku systemu płatności jednolitych uwzględnia się kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel. 5
buraków cukrowych i trzciny cukrowej oraz znaczących korekt zgłaszanych przez niektóre państwa członkowskie. Z drugiej strony budżet dostępny na płatności z tytułu pomocy bezpośredniej w POSEI został przekroczony po przyjęciu rozporządzenia Rady (WE) nr 228/2013, w którym zezwolono na jednorazową wypłatę premii dla producentów bananów w roku budżetowym 2013. Pomimo nadmiernego wykorzystania środków w ramach programu POSEI, Komisja na obecnym etapie uważa, że nastąpi nieco niższe od zakładanego wykorzystanie środków w odniesieniu do programów w ramach tego artykułu w budżecie. 3.3. Audyt wydatków na rolnictwo 3.3.1. Księgowe rozliczenie rachunków za poprzednie lata (+200 mln EUR) Komisja podjęła już wszystkie decyzje dotyczące rozliczenia rachunków spodziewane w roku budżetowym 2013 r. W wyniku tych decyzji Komisja dokonała dodatnich korekt na rzecz państw członkowskich w wysokości około 6 mln EUR. Przewiduje się dalsze korekty w wyniku nieprzestrzegania terminów płatności przez państwa członkowskie, które to korekty zostaną przedstawione Komitetowi ds. Funduszy w listopadzie 2013 r. Należy wskazać, że w liście w sprawie poprawek na 2013 r. Komisja zaproponowała korekty opiewające na kwotę 56 mln EUR. Propozycję tą przedstawiono na podstawie przeciętnej realizacji w poprzednich latach, jako że tego rodzaju korekty są nieprzewidywalne. W nowym projekcie budżetu opracowanym w listopadzie w związku z niepowodzeniem pierwszego postępowania pojednawczego, kwota ta została zwiększona do 100 mln EUR. W końcu, w wyniku postępowania pojednawczego z dnia 5 grudnia 2012 r. władza budżetowa przyjęła budżet na 2013 r., w którym kwota ta została ostatecznie ustalona na 200 mln EUR. W związku z tym, ze względu na wspomniane powyżej korekty i ujemną kwotę wydatków wynoszącą 200 mln EUR, powstanie niedobór w postaci ujemnych środków budżetowych, który ostatecznie Komisja będzie musiała pokryć z dodatnich środków budżetowych w celu zamknięcia tej pozycji budżetu w roku 2013. 4. WYKORZYSTANIE DOCHODÓW PRZEZNACZONYCH NA EFRG Tabela w załączniku 1 wykazuje, że do dnia 30 września 2013 r. uzyskano dochody przeznaczone na określony cel w wysokości 681,7 mln EUR. W szczególności: dochody z korekt dokonanych na podstawie decyzji dotyczących kontroli zgodności rozliczeń wyniosły 457,2 mln EUR, przy czym do końca roku spodziewane są pewne znaczące kwoty dodatkowe na podstawie doraźnej decyzji w sprawie zgodności rozliczeń nr 42 przyjętej przez Komisję w sierpniu 2013 r.; dochody z nieprawidłowości w wysokości ok. 144,4 mln EUR, przy czym do końca roku budżetowego spodziewane są również dodatkowe kwoty; oraz do chwili obecnej wpłynęła większość wpływów z opłat wyrównawczych w sektorze mleka w kwocie około 80,1 mln EUR. Wreszcie kwota dochodów przeznaczonych na określony cel, przeniesiona ostatecznie z 2012 r. na 2013 r., wyniosła 1 245,6 mln EUR, obejmując saldo tymczasowego funduszu restrukturyzacji sektora cukru, pozostałe po dokonaniu 6
wszystkich płatności należnych w ramach Funduszu i wynoszące ok. 755 mln EUR. Kwota ta jest o wiele wyższa od kwoty szacowanej początkowo na 905 mln EUR. W związku z tym kwota dochodów przeznaczonych na określony cel dostępna na finansowanie wydatków EFRG według stanu na dzień 30 września 2013 r. wynosi 1 927,2 mln EUR i przewiduje się jej dalszy wzrost do końca roku budżetowego. 5. WNIOSKI Dotychczasowe wykorzystanie środków budżetowych EFRG na 2013 r. w okresie do dnia 30 września 2013 r. wskazuje, że miesięczne kwoty zwrócone państwom członkowskim przekroczyły o około 1 184,1 mln EUR profil wykonania wydatków budżetowych opracowany na podstawie wskaźnika. Dostępne są już dochody przeznaczone na określony cel w wysokości 1 927,2 mln EUR, i przewiduje się, że w 2013 r. zebrane zostaną dodatkowe kwoty. Na obecnym etapie Komisja uważa, że kwota dochodów przeznaczonych na określony cel, która będzie dostępna na koniec roku, a także niższe od zakładanego wykorzystanie środków zapisanych w innych częściach budżetu będą wystarczające do sfinansowania potrzeb w budżecie na 2013 r., w tym przewidywanych potrzeb w zakresie ujemnej kwoty wydatków wynikającej z rozliczenia rachunków. Ponadto Komisja oczekuje, że zostaną wykorzystane wszystkie zatwierdzone środki z budżetu na 2013 r., jak również części dochodów przeznaczonych na określony cel zebranych w 2013 r. Pozostała kwota tych dochodów przeznaczonych na określony cel, obecnie szacowana na 615 mln EUR, zostanie przeniesiona na kolejny rok budżetowy 2014 i została już uwzględniona w liście w sprawie poprawek nr 2/2014, rozpatrywanym aktualnie przez władzę budżetową. 7